تأثير #علوم_رياضى
در #تقويت_نفس و تقويم و تعديل فكر
علم به قوانين حسابى و قواعد مسائل عددى در تقويت نفس انسانى از اعظم وسائل است. بخصوص علم هندسه كه در تعديل و تقويم ذهن و فكر و قلم و بيان تأثيرى بسزا دارد.
حكما و فلاسفه بزرگ گفتهاند: براى رسيدن به معرفت حقايق اشياء، فكر را بايد به علوم رياضى ورزش داد.آرى علوم رياضى براى حكيم به مثابت مسطره براى خطّاط است. همچنان كه مسطره، مشاق را از كجى و بىنظمى در كتابت حروف و انحراف سطور،حافظ است؛ علوم رياضى نيز فكر را از خطا و اعوجاج و انحراف بازمىدارند و به آن استقامت و اعتدال مىدهند زيرا كه مسائل آن مبتنى بر قواعد خللناپذير است و هيچ مسامحه و سهلانگارى در آنها راه ندارد با تخمين و تقريب درست نمىشود. اگر چنانچه اندك اشتباه و غفلت در اعمال قوانين آن به محاسب روى آورد فرسنگها از نتيجه دور مىشود و از رسيدن به مقصود بازمىماند.لذا گفتهاند كه عدد براى محاسب مانند دندانههاى كليد است كه اگر زايد يا ناقص باشد فتح باب نمىشود و هرگز درب مطلوب به روى او باز نمىگردد.
انسانهاى ورزيده در علوم رياضى، صاحبرأيى صائب و نظرى ثاقب و كمگوى و گزيدهگوى و ديرگوى و نكوگوى مىشوند. عبارات و الفاظ آنان نوعا حساب شده است، قلم آنان بسيار رصين و متين است. مثلا عبارات خواجه طوسى به فارسى و عربى، چنان سخت بنياد و استوار است كه گويى بجاى مركّب، سرب مذاب بكار برده است.
ابن خلدون را در مقدمه تاريخش سخنى در فضيلت علم هندسه به تازى است كه به پارسى به عرض مىرسانيم:
هندسه به خرد فروغ و به انديشه راستى مىدهد،زيرا همه براهينش به روشى روشن و سبكى آشكار است. از همين جهت غلط در قياسهايش راه ندارد لذا به ممارست آن فكر از خطا دور مىگردد و بر اثر اين روش روشن، هوش و بينش به هندسهدان دست مىدهد و گفتهاند بر در سراى افلاطون نوشته بود: هر كس هندسهدان نيست به منزل ما وارد نشود و مشايخ ما گفتهاند: ممارست در علم هندسه براى فكر به مثابت صابون براى جامه است. چنانكه اين جامه را تميز مىگرداند، آن فكر را صافى مينمايد. و اين از جهت حسن ترتيب و انتظامى است كه در مسائل هندسى بكار رفته است.
محصّلين علوم دينى نيز احتياج مبرم به تحصيل رياضيات از هندسه و حساب و هيئت دارند.
مثلا كثيرى از ابواب فقه از قبيل مسائل كرّ در تعيين مساحت ظروف براى معرفت مقدار كر و وقت و هلال و قبله و ارث و وصايا و مكاسب و غيرها به علوم رياضى نیازمندند. اكثر كارهاى بشر ديروزى و امروزى مبتنى بر رياضيات است.اين علوم رياضى است كه اساس نظام اجتماع بشرى است.
خلاصه اينكه مبناى كلمات كتاب تكوينى و تدوينى نظام هستى مبتنى بر اساس استوار رياضيات است.
@tebbetabiee