#بخور_مریم
◀️ چکیده و مقدمه مقاله واکاوی دلالت حدیث بخور مریم و آسیب شناسی متنی و سندی آن
✍ نویسنده: حجت الاسلام استاد محمد سوری
🌐 @tebona
____________________
📢 نوشتاری که پیش رو دارید، تلخیص مقاله ای است که حجت الاسلام استاد محمد سوری به تازگی نگاشته اند و در حال طی کردن مراحل لازم برای چاپ در مجلات حدیثی می باشد.
📜چکیده مقاله:
🔹 از جمله روایاتی که در حوزه سلامت و درمان به عنوان علاج امراض سخت شهرت یافته، حدیث بخور مریم است.
🔸 هدف این پژوهش اعتبار سنجی و پالایشی دقیق و تخصصی از حدیث مورد نظر است و به همین منظور به دلالت و آسیب شناسی حدیث، توامان پرداخته است. روش تحقیق کتابخانه ای و از نوع توصیفی انتقادی است.
🔹 یافته های این پژوهش نشانگر وجود دست کم 19 اشکال سندی و متنی در حدیث است.
🔸 این اشکالات به حدی است که پذیرش حدیث به عنوان روایت معتبر شیعی را با قاطعیت نفی می کند.
🔹 حدیث مذکور حدیثی مصحّف، و احتمالا محرّف و مدرّج است و شباهت وافری با دستور العمل های کهنه و سحره و در خوش بینانه ترین حالت، برخی نسخه های طب سنتی دارد.
🔸 بر همین اساس باید از انتساب حدیث به امام باقر (ع) و اضافه بخور به نام حضرت مریم (س) اجتناب شود. همچنین ادعای اثر بخور مذکور بر روی انواع دیوانگی و امراض لا علاج و صعب العلاج ادعایی گزافه و فاقد وجاهت علمی و کار آزمایی صحیح بالینی است، هر چند ممکن است در بعضی انواع جنون و صرع به علت اثر سریع و نافذ بخورات و دخان بر دماغ و گرم کردن آن، تا حدی در بهبودی موقت برخی حالات مریض اثرات مثبتی وجود داشته باشد، که به جای خود قابل پیگیری و آزمایش است.
🌐 @tebona
📜مقدمه مقاله:
🔹 با عنایت به توجهات و استقبال اخیر نهاد روحانیت و مردم از روایات حوزه طب، ضروری می نمود منابع و احادیث طبی با اعتبار سنجی و پالایشی تخصصی و دقیق تر مورد بررسی قرار گیرند. به همین منظور بررسی بعضی مفردات و ادویه مشهور در دستور کار قرار گرفت.
🔸 در همین راستا بخور مریم به عنوان یکی از مشهورترین ادویه مرکب روایی، شروع خوبی می نمود. این ویژگی به دو جهت تقویت می شد، یکی کثرت استقبال قشر متدین و متنسک به دین و حدیث، و دیگری توجه ویژه اطبا و پزشکان به موضوع با عنایت به ادعای گزافی که در خصوص توان درمانگری این بخور صورت پذیرفته بود.
🔸 بر اساس شواهد عینی و بررسی های روایی به عمل آمده، به نظر می رسد پذیرش روایت مذکور و اثر بخشی آن، عمل مطابق آن و ترویج آن به نام دین و اهل بیت (ع) نمی تواند راه مطمئن و قابل اعتمادی تلقی شود.
🔸 در این خصوص پژوهش مستقلی یافت نشد، اما پژوهش هایی که به طور کلی ناظر به اعتبار کتابِ ناقل حدیث بوده اند اشاره ای گذرا و پراکنده به این موضوع نیز داشته اند. همچنین بسیاری مطالب مبالغه آمیز و غیر علمی با رویکرد تایید و جانبداری حول موضوع نگاشته شده است. بنا بر این خصوصیت این نگاشته پرداخت تخصصی، مستقل، جامع و انتقادی به موضوع است.
🔹 در این پژوهش عمده مبنای آسیب شناسی بر اساس روش قدماء در اعتبار سنجی، و اشکالات متنی صورت پذیرفت. بر این اساس ابتدا قدیمی ترین منبع ناقلِ حدیث انتخاب شد و ملاک قرار گرفت، سپس به تجمیع موارد اختلافی نسخه ها و تعابیرِ سایر منابع با روایت ملاک پرداخته شد. در مرحله بعدی، بعد از ارائه ی ترجمه ای روان از حدیث، به بیان و دلالت کلمات و مفردات مشکل حدیث پرداخته و در حد امکان موارد اختلاف نسخ رفع گشت.
🔹 طبیعتا برداشتن این گام برای فهم حدیث و گذاشتن گام بعدی که آسیب شناسی سند و متن روایت بود ضروری می نمود. در بررسی مشکلات متنی، هماهنگی متن با سایر روایات معتبر شیعی، ادبیات ائمه دین، بایسته های کلامی، قطعیات علمی و اطلاعات طبِ رایج عصر صدور (طب سنتی) مورد توجه قرار گرفت.
🔸 در پایان نیز به بررسی و اعتبار سنجی ادعیه ای که جریان موسوم به طب اسلامی معمولا همراه با اجرای بخور قرائت می کنند اشاره شد.
◀️ منبع: @GHMaariz
—-------------------------------------
⏮ موسسه طِبُنا در ایتا و تلگرام:
https://eitaa.com/tebona