بسم الله الرحمن الرحیم ان شاءالله از امروز به توضیح اصطلاحات رایج در علم تئاتر و فیلم‌سازی با هشتگ #اصطلاحات_تئاتر می‌پردازیم، در صورت تمایل به ارائه پیشنهادات و سوالات خود با شناسه روابط عمومی کانال به آدرس @qom_taatr در ارتباط باشید. 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 اقتباس/ آداپته (Adaptation) هر اثر هنری که بر اساس اثر دیگری شکل گرفته باشد را اقتباس می‌نامیم. اقتباس‌های سینمایی غالبا از یک داستان، رمان، نمایشنامه، فیلمنامه دیگر، فیلمی دیگر، زندگینامه افراد، رخداد واقعی و… صورت می‌گیرد. اقتباس یا کاملا وفادارانه و یا به صورت آزاد است. ممکن است تنها بخشی از منبع اصلی خبر یا قصه پیشین در فیلمنامه باشد. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 پیرنگ یا طرح داستان (Plot) پِی‌رنگ یا طرح داستان در حوزه هنرهای نمایشی و ادبیات، ساختار، چارچوب و نظم و ترتیب منطقی حوادث در یک اثر ادبی یا هنری مانند داستان، نمایشنامه و شعر است. ممکن است علاوه بر پی‌رنگ اصلی، یک یا چند پی‌رنگ فرعی نیز وجود داشته باشد. در تعریفی اجمالی می‌توان؛ پی‌رنگ یا طرح را کلیاتی دانست که بر اساس آن، جزئیات یک اثر ادبی نوشته می‌شود. برای مثال؛ توضیحاتی کوتاه از خط داستانی یک اثر ادبی، کلیاتی است که بر اساس آن توضیحات، نوشته‌های بیشتری در خود اثر می‌آیند. پیرنگ یا طرح داستان (plot) بدون شک مهم ترین عنصر یک داستان است. پیرنگ در واقع مجموعه ای از رویدادهایی است که توسط این رویدادها با شخصیت های داستان، فضاسازی و هدف داستان آشنا می شویم. در واقع پیرنگ بدنه ای است که سایر عناصر داستان بر روی آن رشد می‌کنند. پیرنگ یک ساختار مشخص دارد و از فرمت خاصی پیروی می کند تا بتواند خوانندگان را به خود جذب کند، معرفی و رشد شخصیتها را با سرعتی ارائه می دهد که خوانندگان را به خواندن بیشتر تشویق کند و به سوالات پاسخ دهد و در خواننده حس رضایت بوجود آورد. پیرنگ باید علت و معلولی باشد، اما از همه مهمتر پیرنگ در رابطه با انتخاب است. انتخاب های یک شخصیت. به بیان دیگر فقط بیان یک سری اتفاقات نیست. هر چیزی که در پیرنگ می گنجانید باید یک هدف داشته باشد. شخصیت داستان خود را در موقعیتی قرار دهید که مجبور باشد تصمیمی بگیرد و داستان را به سمت نتیجه نهایی آن سوق دهد. فرق داستان و پیرنگ در آن است که داستان فقط یک سری اتفاقات است اما از طرف دیگر پیرنگ رابطه علت و معلولی دارد. به عنوان مثال "پادشاه مرد و سپس ملکه مرد" یک داستان است اما "پادشاه مرد و سپس ملکه از ناراحتی مرد" یک پیرنگ یا طرح داستانی است چون دارای علت و معلول است و با هم در ارتباط است. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 پرسوناژ (بازیگر/ کاراکتر) پرسوناژ به طور کلی به شخصیت‌هایی که در یک نمایشنامه یا اجرا به تصویر کشیده می‌شوند، اشاره دارد. این شخصیت‌ها می‌توانند شامل هر کسی از قهرمانان و ضدقهرمانان گرفته تا شخصیت‌های فرعی و حتی نمادین باشند. در واقع، پرسوناژها ستون فقرات هر تئاتر هستند، زیرا داستان و درام غالباً از طریق این شخصیت‌ها به مخاطب منتقل می‌شود. هر پرسوناژ در تئاتر دارای ویژگی‌های خاص خود است که شامل، ویژگی‌های روان‌شناختی، خصایص فیزیکی و تاریخچه و پیشینه شخصی می‌شود. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 ژانر، فرم و سبک؛ سه اصطلاح مهم در علم تئاتر (بخش اول) اصطلاحات ژانر، فرم و سبک مفاهیم اساسی در مطالعات تئاتر هستند و اغلب در تحلیل، خلق و آموزش تئاتر به کار می روند. تعاریف دقیق آنها می تواند تا حدودی سیال باشد اما مفهومی کاملا متفاوت از یکدیگر دارند و گاها باهم اشتباه گرفته می‌شوند. ▪️ ژانر (genre) در تئاتر اصطلاح ژانر به دسته‌بندی نمایشنامه‌ها و اجراها بر اساس محتوای موضوعی، ساختار روایی و واکنش عاطفی که در مخاطب برانگیخته می‌کند اطلاق می‌شود. وجود انواع ژانرها، نویسندگان و مخاطبان را در برآورده کردن انتظارات در مورد ماهیت یک اثر نمایشی راهنمایی می کند. در ادبیات نمایشی، ژانرها به طور کلی با طرح و حالت کلی خود مشخص می شوند. به عنوان مثال، تراژدی به طور سنتی رنج انسان را به تصویر می‌کشد و در نهایت منجر به تطهیر روح می‌شود، که باعث به وجود آمدن احساس رهایی در مخاطب می‌شود. از سوی دیگر، هدف کمدی، سرگرمی است، که معمولاً دارای داستانی روان و درونمایه‌ای شادی بخش است. زیرژانرها و ژانر های ترکیبی متعددی مانند تراژیک کمدی وجود دارد که این عناصر را در نسبت های مختلف با هم ترکیب می کند و باعث خلق اثر هنری متفاوتی می‌شود. این دسته ‌بندی‌ها فقط نام‌گذاری نیستند. آنها مجموعه ای از قراردادها را به همراه دارند که مخاطب را از نوع روایتی که قرار است تجربه کند و تعامل فکری و عاطفی مورد نیاز آگاه می کند. ژانرهای تئاتر اغلب توسط سنت های تاریخی و انتظارات مخاطبان، تحت تأثیر تغییرات فرهنگی و در طول زمان شکل می گیرد. 🔻 نمونه هایی از ژانرها و زیرژانرهای تئاتر ▫️ تراژدی تراژدی از یونان باستان سرچشمه گرفت و به عنوان عالی ترین شکل نمایش در نظر گرفته می شد. تراژدی با جدی ترین و عمیق ترین جنبه های وجودی انسان مواجه است. زیرژانرهای فرعی شامل تراژدی انتقام است که اغلب حاوی عناصر ماوراء طبیعی است و بر معضل اخلاقی قهرمان داستان، در مورد انتقامجویی تمرکز می کند و تراژدی خانگی که به جای اشرافیت بر سقوط یک فرد عادی تمرکز دارد. ▫️ کمدی کمدی نیز در یونان باستان آغاز شد اما شکلی پایین تر از تراژدی به حساب می آمد. این سبک با استفاده از زبان طنز، نقد اجتماعی و رهایی از جنبه های شدیدتر زندگی را ارائه می دهد. ژانرهای فرعی شامل کمدی انتقادآمیز است که از شوخ طبعی برای انتقاد از هنجارها و رفتارهای اجتماعی استفاده می کند و کمدی رمانتیک که حول محور عشق است که معمولاً با ازدواج یا وعده خوشبختی به پایان می رسد. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 ژانر، فرم و سبک؛ سه اصطلاح مهم در علم تئاتر (بخش دوم) ▪️فرم (Form) در تئاتر «فرم» یک نمایشنامه یا تئاتر به چارچوب ساختاری، سازماندهی و روش های داستان سرایی که توسط نمایشنامه نویس و بازیگران به کار می رود اشاره دارد. فرم چارچوب یا اسکلتی است که یک نمایشنامه بر روی آن ساخته می شود و شامل معماری روایت و نحوه بیان داستان است. این شامل نمایشنامه‌های تک‌پرده، نمایش‌نامه‌های چندپرده، مونودرام و حماسه می‌شود. فرم تئاتر شامل درون‌مایه‌ی فیلمنامه، از جمله اکت‌ها و صحنه‌ها، و همچنین سنت‌های خاص تئاتری مانند مونولوگ، دیالوگ، سولی‌لوگ و موارد دیگر است. فرم‌های نمایشی می‌تواند شامل اشکال زیر باشد: روایت‌های خطی که از یک سیر زمانی مشخص پیروی می‌کنند، مانند اکثر نمایش‌نامه‌های معمولی؛ یا ساختارهای تجربی و غیرخطی‌ که ممکن است دارای گریز به گذشته، روایت موازی یا سکانس‌های انتزاعی باشند. عرف های فرهنگی مختلف، فرم‌های گوناگونی را ایجاد کرده است. به عنوان مثال، ساختار کلاسیک پنج پرده یونانی، نمایشنامه فشرده یک پرده، یا نمایشنامه ژاپنی Noh. 🔻نمونه هایی از فرم های تئاتر و ساختارهای روایتی ▫️روایت خطی یک روایت خطی اغلب شامل یک ساختار اوج می شود که به یک نقطه اوج منفرد و به دنبال آن یک وضوح می رسد. گاهی اوقات روایت‌های خطی شامل یک ساختار چند قسمتی است که شامل صحنه‌ها یا اپیزودهای متعدد است، نه لزوماً مرتبط. ▫️روایت غیر خطی روایت‌های غیرخطی می‌توانند شامل طرح‌هایی باشند که با پایان شروع می‌شوند و با پیشرفت داستان در زمان به عقب برمی‌گردند. روایت‌های غیرخطی می‌توانند شامل یک ساختار چرخه‌ای باشند که در آن طرح به جایی ختم می‌شود که شروع شد. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 ژانر، فرم و سبک؛ سه اصطلاح مهم در علم تئاتر (بخش سوم) ▪️سبک (Style) تئاتر "سبک" در یک نمایش یا اجرا، به نحوه‌ی روایت و ارائه‌ی داستان روی صحنه اشاره دارد. این مفهوم شامل استفاده از زبان، انتخاب‌های کارگردانی، عناصر طراحی (مانند دکور، لباس، نورپردازی و صدا)، تکنیک‌های بازیگری و رویکرد کلی زیبایی‌شناختی است. سبک‌های اجرایی می‌توانند بازتاب‌دهنده‌ی دوره‌های تاریخی خاص و یا بافت روایت داستان باشند؛ مانند سبک اکسپرسیونیسم، که حالات روان‌شناختی درونی را بازنمایی می‌کند؛ و سوررئالیسم، که سعی دارد ناخودآگاه را از طریق توالی‌های غیرمنطقی و تخیلی آزاد کند. انتخاب‌های سبک‌شناختی غالباً تحت تأثیر جنبش‌های فلسفی، سیاسی و هنری حاکم بر زمانه قرار دارند و حتی در یک ژانر یا فرم مشابه می‌توانند بسیار متفاوت باشند. برای نمونه، یک تراژدی شکسپیری به صورت نمایش پنج‌پرده‌ای می‌تواند در سبک ملودرام قرن نوزدهم ارائه شود یا با شیوه‌ای مدرنیستی همراه با صحنه‌پردازی انتزاعی و تکنیک‌های بازیگری نامتعارف بازآفرینی شود. 🔻 نمونه‌هایی از سبک‌های تئاتری و رویکردهای اجرایی ▫️رئالیسم (Realism) رئالیسم در اواخر قرن نوزدهم به عنوان واکنشی به ملودرام و غیرواقعی بودن تئاتر رواج یافت. این سبک شامل طراحی دقیق صحنه‌ها، بازیگری طبیعی و دیالوگ‌های باورپذیر است. هدف آن اجرای نمایشی بر اساس واقعیت و ارائه‌ی تجربیاتی مرتبط با زندگی برای مخاطب است. ▫️اکسپرسیونیسم (Expressionism) اکسپرسیونیسم در اوایل قرن بیستم در آلمان شکل گرفت و از لباس‌ها و صحنه‌های تحریف‌شده و اغراق‌آمیز استفاده می‌کند. این سبک بینشی از تجربیات ذهنی و درونی شخصیت‌ها ارائه می‌دهد. ▫️ناتورالیسم (Naturalism) ناتورالیسم، ارائه‌ی یک "بُرش از زندگی" است که به جزئیات صحنه، ابزار و لباس توجه دقیقی دارد. این سبک به عنوان شکلی افراطی از رئالیسم در اواخر قرن نوزدهم ظهور کرد و زندگی را با عینیت علمی بازنمایی می‌کند، اغلب با تمرکز بر مسائل وراثت و محیط. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni

🔻 ژانر، فرم و سبک؛ سه اصطلاح مهم در علم تئاتر (جمع بندی) ▪️ژانر (Genre): دسته‌بندی یک اثر که انتظاراتی درباره‌ی نوع محتوا و مسیر احساسی برای مخاطب ایجاد می‌کند (مانند تراژدی یا کمدی). ▪️فرم یا قالب (Form): رویکرد ساختاری برای داستان‌گویی و سازماندهی روند درام (مانند نمایش پنج‌پرده‌ای). ▪️سبک (Style): بر اجرا و انتخاب‌های زیبایی‌شناختی تمرکز دارد و به روی نوع اجرا، شخصیت پردازی ها و بافت اجرا تمرکز دارد. #اصطلاحات_تئاتر 💠 کانون تئاتر دانشگاه قم @theater_qomuni