📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره
📆 جلسه: 168
🔖 آیات: ۸۳
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
1⃣در بیان نعمتهای خدا بر بنی اسراییل به نعمت #تعهدات_اخلاقی رسیدیم که طبق قرآن در حد تعهدات شرعی است.
2⃣گوید یتیم چه مسکین و فقیر باشد یا نباشد باید تحت توجه شما باشد همینکه انسان باشد کافیست چه مسلمان باشد چه نباشد.
3⃣ما حتی اجازه نداریم به چوب و حیوانی که مورد پرستش انسانهای دیگر است بد بگوییم. در #هدایت باید نرمش نشان داد، اگر موقع عذاب رسید خدا دستور جنگ خواهد داد.
4⃣ #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر، خودش مصداق «قول حسن» است و اگر هم نبود مخصّص آن است. این مانند درمان یک بیمار است، اول ساده ترین و آرامترین است و در آخرین مرحله، همان داغ کردن پشت و پیشانی است!
5⃣بیماری که بداند مریض است و باید درمان شود به سراغ طبیب میرود و با التماس میخواهد که عضو یا بخش فاسد را بریده یا بردارد یا دارویی تلخ بدهد. پس این دارو و جراحی، خیر است اما تنها کسی که بداند #بیماری_اخلاقی یا جسمی دارد میفهمد.
6⃣اگر جایی بصورت مهمان رفتیم و گفتند الان آمادگی نداریم باید برگردیم نه اینکه بمانیم. این دستور قرآن و دین است یعنی #اخلاق در صدر دستورات الهی است نه اینکه مساله ای جزیی یا فرعی در کنار تعهدات شرعی باشد.
7⃣دین اسلام، #دین_جهانی است نه منطقه ای و نژادی! چنانکه در همین آیه گوید به پدر و مادر احسان کنید چه مسلمان باشند چه نباشند. گوید به یتیم و مسکین رسیدگی کنید، نگفته این یتیم و مسکین باید مسلمان باشند پس #انسانیت مهم است.
8⃣امر به معروف و نهی از منکر مراتب دارد. اگر ما #امر_به_معروف کردیم اصلا نوبت به نهی از منکر نمی رسد زیرا جامعه بصورت فراگیر مبتلا نخواهد شد. اما اگر امربه معروف نکردیم و فراگیر شد آنگاه در مقام #نهی_از_منکر ابتدا باید بصورت غیر مستقیم گفت آنگاه مستقیم و مخفی و مستدل گفت. سپس باز هم اگر نشد اخم میکند.
9⃣رسیدگی به یتیمان و فقرا ربطی به زکات فقهی ندارد بلکه #صدقه مستحب و واجب است. قرآن این رسیدگی به یتیمان و فقرا و مساکین را یک اصل در جامعه میداند که باید فراگیر شود آن هم بصورت صدقه.
0⃣1⃣در روایت هست که کسی نباید به پدر و مادر خودش فحش بدهد. پرسیدند این چگونه ممکن است؟ فرمود برای مثال اگر شخص به والدین دیگری توهین کند او هم برمیگردد به والدین اولی توهین میکند پس نفر اول به نحو تسبیب دارد به پدر و مادر خودش توهین میکند.
1⃣1⃣قرآن میفرماید که به #مقدسات دیگری اصلا توهین نکنید وگرنه او هم به مقدسات شما توهین میکند و جواب بدی را با بدی میدهد.
2⃣1⃣اگر دعوت است هم «نحوه خطاب» باید لیّن و نرم یاشد و هم «محتوا» باید حق و نرم باشد(نحل/۲۵) بصورت #جدال_احسن.
3⃣1⃣اگر کسی به ما بدی کرد باید دید آیا در پناه دولت اسلامی است یا نه؟ اگر نبود که باید با #اشداء_علی_الکفار با او برخورد کرد اما اگر در پناه دولت اسلامی بود باید با او با نرمی برخورد کرد. مردم به چیزی احترام میگذارند که برایشان سودی داشته باشد.
4⃣1⃣در نهج البلاغه حقوق طرفینی فرزند و والد این است که تعداد حقوق والد بر فرزند زیاد است و فرزند نیز حقوقی همچون انتخاب نام خوب و ادب و ... است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜