﷽
#آيهتطهير (سوره ۳۳، آیه ۳۳)
«إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً»
كلمهى «إِنَّما» نشانهى اين است كه آيهى شريفه دربارهى يك موهبت استثنايى در مورد اهلبيت عليهم السلام سخن مىگويد.
مراد از «يُرِيدُ»، ارادهى تكوينى است، زيرا ارادهى تشريعى خداوند، پاكى همهى مردم است نه تنها اهل بيت پيامبر اكرم عليهم السلام.
مراد از «رجس» هر گونه ناپاكى ظاهرى و باطنى است. (تفسير برهان)
مراد از «أَهْلَ الْبَيْتِ» همهى خاندان پيامبر نيست، بلكه برخى افراد آن است كه نام آنان در روايات شيعه و سنّى آمده است. اين گروه عبارتند از: علىّ و فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام.
سؤال: دليل اين انحصار چيست؟ و چرا اين بخش از آيه دربارهى زنان پيامبر يا تمام خاندان آن حضرت نيست؟
پاسخ: 1. رواياتى از خود همسران پيامبر حتّى از عايشه و امّ سلمه نقل شده كه آنان از رسولخدا صلى الله عليه و آله پرسيدند: آيا ما هم جزء اهل بيت هستيم؟ پيامبر فرمود: خير.
2. در روايات متعدّدى مىخوانيم: پيامبر عبايى بر سر اين پنج نفر كشيد (كه يكى از آنان خود حضرت بود) و فرمود: اينها اهل بيت من هستند و اجازهى ورود ديگران را نداد.
3. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله براى اين كه اختصاص اهل بيت را به پنج نفر ثابت كند، مدّت شش ماه (و به گفتهى بعضى روايات هشت يا نه ماه) به هنگام نماز صبح از كنار خانهى فاطمه عليها السلام مىگذشت و مىفرمود: «الصلاة يا اهل البيت انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا»
در كتاب احقاق الحق بيش از هفتاد حديث از منابع معروف اهل سنّت درباره اختصاص آيه شريفه به پنج نفر ذكر شده و در كتاب شواهد التنزيل كه از كتب معروف اهل سنّت است بيش از يكصد و سى روايت در همين زمينه آمده است. (تفاسير نورالثقلين و نمونه)
به هر حال اين آيه شامل زنان پيامبر نمىشود زيرا:
آنها گاهى مرتكب گناه مىشدند. در سورهى تحريم مىخوانيم: پيامبر رازى را به بعضى از همسرانش فرمودند و او امانت دارى نكرد و به ديگرى گفت. قرآن اين عمل را گناه ناميده، فرمود: «إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما» (سوره تحريم، ۴) عايشه كه همسر پيامبر بود، جنگ جمل را عليه #حضرت_على عليه السلام به راه انداخت و سپس پشيمان شد، با آنكه در اين جنگ عدّه بسيارى از مسلمانان كشته شدند؟
چند سؤال
1. آيا «يُطَهِّرَكُمْ» به معناى آن نيست كه اهل بيت عليهم السلام آلودگى داشتهاند و خداوند آنان را تطهير كرده است؟
پاسخ: شرط تطهير آلودگى نيست، زيرا قرآن دربارهى حوريان بهشتى كلمه «مطهرة» را به كار برده در حالى كه هيچ گونه آلودگى ندارند. به عبارت ديگر «يُطَهِّرَكُمْ» به معناى پاك نگهداشتن است نه پاك كردن از آلودگى قبلى.
2. اگر اهلبيت تنها پنج نفرند، چرا اين آيه در ميان جملاتى قرار گرفته كه مربوط به زنان پيامبر است؟
پاسخ: الف: جملهى إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ ... به صورت جداگانه نازل شده ولى هنگام جمع آورى قرآن در اين جا قرار گرفته است.
ب: به گفتهى تفسير مجمع البيان، رسم فصيحان و شاعران و اديبان عرب اين بوده كه در لابلاى مطالب معمولى حرف جديد و مهمّى مطرح مىكنند تا تأثيرش بيشتر باشد. چنانكه در ميان اخبار صدا و سيما، اگر گوينده يك مرتبه بگويد: به خبرى كه هم اكنون به دستم رسيد توجّه فرماييد، اين گونه سخن گفتن يك شوك روانى و تبليغاتى ايجاد مىكند.
نظير اين آيه را در آيه سوّم سوره مائده خوانديم كه مطلب مربوط به #ولايت و #امامت و #كمال_دين و تمام نعمت و يأس كفّار و رضاى الهى، در كنار احكام مربوط به گوشت خوك و خون، نازل شده و اين گونه جا سازىها رمز حفظ قرآن از دستبرد نااهلان است.
درست همان گونه كه گاهى زنان هنگام خروج از خانه زيور آلات خود را در لابلاى پنبههاى متّكا قرار مىدهند. با اين كه طلا و پنبه رابطهاى ندارند ولى براى محفوظ ماندن از دستبرد نااهلان اين كار انجام مىگيرد.
ج: در ميان سفارش هايى كه به زنان پيامبر مىكند، يك مرتبه مىفرمايد: خدا ارادهى مخصوص بر عصمت اهل بيت دارد، يعنى اى زنان پيامبر! شما در خانهاى هستيد كه معصومين عليهم السلام هستند و حتماً بايد تقوا را بيشتر مراعات كنيد.
د: در مورد اهلبيت ضمير جمع مذكر به كار رفته كه نشان غالب بودن مردان است، به خلاف جملات مربوط به زنان پيامبر كه در آنها از ضمير جمع مؤنث استفاده شده است. «بُيُوتِكُنَ، أَقِمْنَ- عَنْكُمُ، يُطَهِّرَكُمْ»
گرچه اين آيه خطاب به زنان پيامبر است ولى قطعاً مراد همهى زنان مسلمان هستند كه بايد به اين دستورها عمل كنند.
تفسیر نور، ج۷، ذیل آیه ۳۳ سوره احزاب
(۳۹۵)هزار و یک نکته پیرامون #حیاوعفاف
@toubaefaf