به مناسبت ۱۹ اردیبهشت روز بزرگداشت #ثقه_الاسلام_کلینی
مختصری از شرح زندگی و آثار وی تقدیم حضورتان می شود.
برای مطالعه به لینکهای ذیل مراجعه فرمایید
sapp.ir/valiasrkermani
@valiasrk
ارسال شده از سروش+:
مختصری از شرح حال #ثقة_الاسلام_کلینی
بخش اول
به مناسبت 19 اردیبهشت روز بزرگداشت شیخ کلینی رضوان الله تعالی علیه .
ثقةالاسلام محمّد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی، معروف به کلینی یا شیخ کلینی است . وی از مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی و بزرگان شیعه در زمان غیبت صغرا است و در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجری از بزرگترین محدثین شیعه به شمار میرفت.
کلینی اصالتا ایرانی و از روستای کلین واقع در ۳۸ کیلومتری شهر ری و ناحیه جنوب غربی جاده قم ـ تهران، نزدیک حسنآباد کنونی است. به همین جهت، او را به لقب «رازی»، منسوب به ری هم میخوانند.
کسب علم
او در عهد امامت امام یازدهم علیه السلام چشم به جهان گشود. وی برای فراگیری حدیث راهی قم شد. ورود کلینی به قم، مقارن با حاکمیت سیاسی و دینی مردان با فضیلت و با تقوایی بود که از حدیثگویان مشهور زمان خود به شمار می رفتند. در قله این هرم، احمد بن محمد بن عیسی و علی بن ابراهیم قمی قرار داشتند که تقوا، فضل و عشق آنها به اهلبیت (علیهمالسلام) بر کسی پوشیده نیست. کلینی برای یافتن روایات و احادیث ناشنیده، قم را به قصد دیار دیگر, ترک کرد. او روستاها و شهرهای بیشماری را پشت سر نهاد و هر جا محدث یا راوی حدیثی مییافت که حدیثی از اهلبیت را نزد خویش داشت، در مقابلش زانوی ادب میزد و پس از مدتی، باز کوله بار عشق و صفایش را بر دوش میگرفت و راهی دیار دیگر می شد. کلینی پس از کسب فیض از دهها استاد و محدث در شهرها و مناطق مختلف، سرانجام به بغداد رسید. کلینی پس از کسب علم و حدیث از اساتید و محدثان مورد افتخار شیعیان قرار گرفت و نخستین کسی بود که به لقب ثقة الاسلام شهرت یافت.
کلینی نامآورترین شخصیت عصر خود بود که اوج تلاش محدثان و عالمان بزرگ و حتی عصر چهار نایب خاص امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) بوده است، در این عصر به دلیل محدودیتها و ممنوعیتهای اجتماعی این بزرگان مسئولیت فرهنگی و علمی تشیع بر دوش کلینی بوده است.
عظمت و بزرگی کلینی در میان اهل سنت به قدری است که ابن اثیر ضمن نقل این روایت از پیامبر که «خداوند در آغاز هر قرن شخصی را بر میانگیزد که دین او را زنده نگه دارد»، میگوید: «احیا کننده مذهب شیعه، در آغاز قرن اول محمد بن علی امام باقر (علیهالسلام)، در ابتدای قرن دوم علی بن موسی امام رضا (علیهالسلام) و در ابتدای قرن سوم ابو جعفر محمد بن یعقوب رازی بوده است. به جرأت میتوان گفت کلینی نامآورترین و بلند آوازهترین اندیشمند عصر خود بود.
عموم طبقات روایی ، او را به راستی گفتار و درستی کردار و احاطه کامل بر احادیث و اخبار میستودند؛ به طوری که نوشتهاند شیعه و سنی در اخذ فتوا به وی مراجعه میکردند و در این خصوص، مورد وثوق و اعتماد هر دو فرقه بود. به همین جهت ملقب به ثقةالاسلام گشت و او نخستین دانشمند اسلامی است که به این لقب خوانده شده و حقا شایسته این لقب بزرگ هم بود.
کلینی در امانت و عدالت، تقوا و فضیلت، حفظ و ضبط احادیث ـ که همه از شرایط یک فرد محدث موثق جامع الشرایط بوده است ـ مانند نداشت.
sapp.ir/valiasrkermani
@valiasrk
ارسال شده از سروش+:
مختصری از شرح حال #ثقة_الاسلام_کلینی
بخش دوم
به گفته علاّمه محمّد تقی مجلسی: وی در میان تمام دانشمندان ما، و آنها که از او روایت کردهاند، همچنین در نظم و ترتیب کتابش الکافی بینظیر بوده، و این مزایا دلیل است که وی از جانب خداوند متعال تاییدات خاصی داشته است.
شیخ الطائفه محمّد بن حسن طوسی، پیشوای فقهای شیعه (م ۴۶۰ ق)، در کتاب گرانقدرش الرجال، باب «کسانی که از ائمه روایت نکردهاند»، مینویسد: ابوجعفر محمّد بن یعقوب کلینی، دانشمندی جلیلالقدر و عالم به اخبار و احادیث بود. او دارای تصنیفاتی است که در کتاب الکافی تدوین شده است. در ماه شعبان سال ۳۲۹ ق، وفات یافت، و در محله «باب الکوفه» مدفون گردید. ما کتابهای او را در الفهرست آوردهایم.
کلینی در نظر دانشمندان عامه، مخصوصا نزد مورخان آنها که بعد از او آمدهاند، بسیار بزرگ است. همه از وی تجلیل کرده و او را به عظمت و بزرگواری ستودهاند.
ابن اثیر جزری در کتاب مشهور جامع الاصول مینویسد: ابوجعفر محمّد بن یعقوب رازی ـ از پیشوایان مذهب اهلبیت (علیهمالسلام) دانشمندی بزرگ و فاضلی نامدار است.
سپس در حرف «ن» از کتاب «نبوت»، او را تجدید کننده مذهب شیعه، در سده سوم هجری دانسته است.
ابن اثیر روایتی از پیغمبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) نقل میکند که فرموده است: خداوند سر هر قرنی، شخصی را بر میانگیزد که دین او را زنده و نامدار بدارد. (اصل حدیث این است: ان اللّه یبعث لهذه الامة فی راس کل ماة سنة من یجدد لها دینها. ابن اثیر یک یا چند نفر از خلفا، علما و عرفای سنی را هم نام میبرد که بر سر هر صد سالی، مجدد، نگهبان و احیاکننده اسلام بودند. این حدیث از احادیث عامه است، ولی بسیاری از علمای فریقین به آن استناد جسته و کسانی را به نام مجدد مذهب ذکر کردهاند. نویسنده این سطور، خود نظری ندارد.)
آنگاه به گفتگو درباره این حدیث پرداخته و میگوید: از مجددین و احیاکنندگان مذهب شیعه، در آغاز سده اول هجری، محمّد بن علی باقر (امام پنجم) و در ابتدای سده دوم، علی بن موسی الرضا، و بر راس سده سوم، ابو جعفر محمّد بن یعقوب کلینی رازی بودهاند.
از نوشته ابن اثیر، به خوبی مقام و موقعیت کلینی آشکار میشود و میرساند که او در پایان سده سوم و آغاز قرن چهارم هجری، بلندآوازهترین دانشمند شیعه بوده که او را پس از دو امام، مجدد مذهب دانسته است.
تالیفات شیخ کلینی:
شیخ اجل طوسی، و نجاشی دانشمند رجالی، جمعا این کتابها را جزء تالیفات کلینی به شمار آوردهاند:
۱.کتاب الرجال.
۲.کتاب الردّ علی القرامطة، (قرامطه، فرقهای بودند که عقیده داشتند اسماعیل پسر حضرت صادق (علیهالسلام) ، امام غایب است و در حقیقت، همان اسماعیلیه نخستین بودند. علت تسمیه آنها به قرامطه یا قرمطی، این است که اولین بار شخصی به نام «قرمط» از مردم حومه کوفه، چنین ادعایی کرد و پیروان او به نام وی خوانده شدند. قرامطه به مرور ایام، سخت به انحراف در عقیده و اعمال کشیده شدند و بر ضد عموم مسلمین شورشهای زیادی کردند.)
۳.کتاب رسائل الائمّة (علیهمالسلام).
۴.کتاب تعبیر الرؤیاء.
۵.مجموعه شعر (مشتمل بر قصایدی که شعرا در مناقب و فضایل اهلبیت عصمت و طهارت (علیهمالسلام) گفتهاند.).
۶.کتاب الکافی
sapp.ir/valiasrkermani
@valiasrk
ارسال شده از سروش+:
مختصری از شرح حال #ثقة_الاسلام_کلینی
بخش سوم
وفات
ثقةالاسلام کلینی ـ این محدث عظیمالشان پیشین که در دنیای آن روز چشم و چراغ شیعه و سند افتخار دانشمندان بغداد، اعم از خاصه و عامه بود ـ پس از آن همه رنج و کوشش و تالیف و تصنیف و رواج و رونق مکتب خردپسند اهلبیت عصمت و طهارت (علیهمالسلام)، سرانجام در سال ۳۲۸ یا ۳۲۹ ـ که مصادف با مبدا غیبت کبرای امام زمان (علیهالسلام) بود ـ در همان شهر بغداد چشم از جهان فروبست و مرغ روح بلندپروازش به آشیان جنان پرواز کرد. آرامگاهش امروز در ناحیه شرقی نهر دجله، کنارجسر (پل) قدیم بغداد، معروف و زیارتگاه مسلمانان است. (تولد کلینی شناخته نشده است.)
شیخ طوسی در الفهرست، سال وفات کلینی را ۳۲۸ق ضبط کرده، ولی نجاشی در الرجال، و خود شیخ نیز در الرجال ـ که هر دو بعد از الفهرست تالیف شدهاند ـ تصریح کردهاند که کلینی در سال ۳۲۹ق وفات یافت؛ ما نیز این تاریخ را معتبر میدانیم. در این سال، شیخ اجل ابوالحسن صیمری ـ نایب چهارم امام زمانِ (علیهالسلام) ـ نیز وفات یافت و با رحلت او، غیبت کبری و طولانی آن حضرت آغاز شد، و جامعه شیعه در وضع خاصی قرار گرفت. ولی وجود کتاب الکافی، همچون ستاره درخشانی، شبستان تاریک امید و آمال شیعیان را روشن ساخت، تا اینکه دانشمندان بعدی به تعمیم و توسعه کار کلینی و نورپاشی بیشتر آثار اهلبیت عصمت (علیهمالسلام) پرداختند.
مرقد
در محله شورجه در خیابان جمهوری بغداد، نزدیک مدرسه مستنصریه و مشرف به رود فرات، مسجد بزرگی به نام آصفیه وجود دارد که در آن، دو قبر، منسوب به دو تن از عالمان و محدثان بزرگ شیعه در قرون اولیه اسلامی، یعنی شیخ کلینی و شیخ کراجکی میباشد. با این حال، درباره انتساب این قبرها به این دو عالم، تردیدهایی وجود دارد و اقوال دیگری نیز در اینباره بیان شده است.
sapp.ir/valiasrkermani
@valiasrk