✅#نشست_علمی
#روش‌شناسی اجتهاد آیت الله #خامنه‌ای (جلسه اول)
🔹در اولین نشست روش‌شناسی اجتهاد آیت الله خامنه‌ای بر اساس کتاب #غنا، استاد مبلغی به #اهمیت روش‌شناسی اجتهاد پرداخت و گفت: ما در فقه روش داریم اما روش شناسی نداریم؛ روش شناسی #فواید_بیشماری دارد و استنتاج ما را سریعتر، دقیقتر، جامع‌تر و به‌روزتر می‌کند.
🔹ایشان افزود: روش‌شناسی اجتهاد، مطالعات فقهی را کن فیکون می‌کند و برای برخی که دچار تحیر در درس خارج هستند و دچار خستگی درسی شده‌اند، راه برون رفت‌شان #تمرکز_بر_روش‌شناسی است.
🔹استاد مبلغی گفت: باید روش فقیهان نیرومند مثل امام #خمینی، آیت الله #خامنه‌ای، شهید #صدر و آیت الله #خویی را بشناسیم؛ این کار، ما را جلو می‌اندازد؛ ولی اگر روش‌شناسی نداشته باشیم متوقف می‌شویم.
🔹در ادامه، ایشان به ابعاد روش‌شناسی اشاره کرد و گفت: ارکان عملیه الاستنباط ۷ بخش دارد که روش در آنها ظهور می‌یابد:
۱. فقه النص (فقه القرآن، فقه الحدیث: مضمون الحدیث/ سند الحدیث)
۲. فقه الموضوع
۳. فقه الآراء
۴. فقه اللغه
۵. فقه السیر و المرتکزات و الاعراف
۶. فقه التطبیق
۷. فقه الترتیب
🔹استاد مبلغی گفت: #فقه_الحدیث آیت الله خامنه‌ای مبتنی بر سه روش است:
✔️الف. لحن‌القول شناسی
یکی از راه‌های رسیدن به لحن القول، قرائت همه روایات وارده در مسئله است (رک. ص۳۴۵ کتاب غنا)
✔️ب. بهره‌گیری از قاعده مناسبات حاکم بر سوال و جواب
که شامل دو بخش است:
- قاعده ناظرسازی جواب امام به انگیزه معرفتی سائل؛ مثلا اگر دقت کنیم که انگیزه سائل پرسش از یک امر بدیهی نیست، فهم ما از پاسخ امام تغییر می‌کند.
- قاعده ناظرسازی جواب امام به اندیشه سائل؛ باید بدانیم که ارتکازات ذهنی سائل چه بوده است.
✔️ج. لزوم مراجعه به منبع اصلی حدیث (به جای کتب فقهی)
🔹استاد مبلغی در ادامه به #فقه_الموضوع پرداخت و گفت: آیت الله خامنه‌ای از سه روش در فقه الموضوع استفاده می‌کنند:
✔️الف. توجه به جامعه زمان صدور احادیث
✔️ب. بهره گیری از نگاه تخصصی؛ مثلا شناخت موسیقی کلاسیک و غیرکلاسیک
✔️ج. مناط شناسی
مناط شناسی عمدتا در موضوعات رخ می‌دهد و سه نوع تنقیح مناط می‌توانیم داشته باشیم که نوع اول آن رایج است؛ اما دو نوع دیگر آن عمدتا در آثار آیت الله خامنه‌ای به چشم می‌خورد:
- الغای خصوصیت داخلی؛ که رایج است
- الغای خصوصیت خارجی؛ یعنی خصوصیت از لسان شارع نیست اما به ادبیات فقهی که رجوع می‌کنیم، می‌بینم وجود دارد، مثلا مثل طرب انگیزی و لعب و موزون بودن که این پیرایه‌های خصوصیتی باعث شده مناط واقعی از دسترس خارج شود.
- تثبیت خصوصیت؛ که آیت الله خامنه‌ای خصوصیت «اضلال عن سبیل الله» را مناط حرمت غنا می دانند.
▫️پی نوشت:
سایر مولفه‌ها (فقه الآراء، فقه اللغه و ...) در جلسات آتی بررسی خواهد شد.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
✅ مقایسه #فرایند_کلان_اجتهاد برخی فقیهان معاصر
▫️استاد سید مهدی #موسوی
🔹روش اول: محقق #خویی
۱- مسأله‌ای به او عرضه می‌شود
۲- تأسیس اصل با مذاق شریعت (مانند فرضیه در علوم طبیعی)
۳- بررسی اقوال
۴- بررسی روایات
🔹روش دوم: #شیخ_انصاری، شهید صدر، مرحوم شاهرودی
۱- مسأله
۲- اقوال
۳- اصل
۴- روایات
🔹روش سوم: مرحوم #بروجردی، #امام، #رهبری، آیت الله شبیری
۱- مسأله
۲- تاریخچه
۳- مراجعه به خود مصادر اصلی و حتی اختلاف نسخ، برخلاف دو روش قبلی
۴- اقوال، برخلاف دو روش
🔹روش چهارم: شهید #صدر در اقتصادنا
۱- فقیه می‌رود مسائل مهم جامعه را می‌آورد.
۲- بررسی پاسخ مکاتب مختلف
۳- ارزیابی درونی آنها
۴- عرضه مسأله به کل فقه
۵- به کارگیری کل فقه و ادله برای طراحی یک نظریه کلان در آن موضوع، به عنوان یک چارچوب نظری
۶- صورت‌بندی نظریه اسلام در یک مسأله خاص مانند ربا
۷- بررسی فروع آن مسأله
به این فقه، فقه النظریه گفته می‌شود، شهید صدر در المدرسة القرآنیه این روش را توضیح داده است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
✅ استاد سید منذر #حکیم: اصطلاح مکتب قم و مکتب نجف باعث سوءفهم می‌شود
▫️استاد سید منذر حکیم، مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم و رئیس پژوهشکده الذریه النبویه معتقدند که به جای اصطلاح مکتب قم که ناظر به روش اجتهادی «تجمیع ظنون و قرائن» و اصطلاح مکتب نجف که ناظر به روش اجتهادی «تطبیق قواعد» است، باید از اصطلاحات #غیرجغرافیایی استفاده کرد تا به سوء برداشت نیانجامد؛ در ادامه بخشی از گفتگوی اختصاصی روشنا با استاد آمده است:
🔹این اصطلاح نجف و قم غلط انداز و دربردارنده یک سوء‌تفاهم یا سوءفهم جدی است؛ (شهر) نجف هم #خویی دارد، هم #سیستانی دارد که متاثر از مکتب بروجردی است و هم #صدر دارد، (خود) آیت الله #بروجردی هم از نجف برخاسته؛ بنابراین اطلاق مکتب فقهی نجف و اراده برخی افراد یا برخی مسلک‌ها و جریان‌های اجتهادی در آن، اطلاق دقیقی نیست.
🔹(مضاف بر اینکه) ایجاد این اصطلاح خاص و نهادینه کردن آن، لازمه‌اش مجموعه‌ای از آثار منفی برای هردو حوزه است؛ دنیای #استکبار دنبال نجف و قم کردن (و ایجاد #دوقطبی) است تا فاصله‌ها را بیشتر کند.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
#روش_شناسی_اجتهاد
#آیه_الله_خویی
#آیه_الله_بروجردی
✅ استاد مهدی #هادوی تهرانی: مقایسه #روش_اجتهاد آیت الله #خویی و آیت الله #بروجردی
🔹روش اجتهاد آیت الله خویی در مقایسه با روش اجتهاد آیت الله بروجردی ساده‌تر است.
🔹آیت الله #خویی هنگامی که به مسئله فقهی می‌رسد، ابتدا آیات و روایات را جمع‌آوری می‌کند، سپس به #بررسی_سندی روایات می‌پردازد که در این بررسی فقط به وثاقت راوی توجه دارد، سپس به #بررسی دلالی می‌پردازد.
🔹ولی آیت الله #بروجردی، ابتدا اقوال فقها و استدلال‌های آنها را استقصا می‌کند، سپس فهرستی از ادله بر اساس استقصای مزبور ارائه می‌دهد. در #بررسی_روایات، بسیاری از روایت‌ها را که متن‌های مختلفی دارند، به یک روایت بازمی‌گرداند. در #بررسی_سندی، روایات را به صرف ضعف سندی کنار نمی‌گذارد، بلکه عمل فقها را ملاکی در اعتبار آنها می‌داند و برخی روایات را به دلیل وجود در یک اصل مانند اصل ابن ابی عمیر می‌پذیرد. آنگاه در #بررسیـدلالی، با توجه به آرای فقها، دلالت آیات و روایات را ارزیابی می‌کند.
(مصاحبه؛ در کتاب پیش‌درآمدی بر مکتب‌شناسی فقهی، ص۳۵۱)
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
✅ به‌زودی منتشر می‌شود:
ویژه‌نامه #روش‌شناسی فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی (شماره ۱۹، تابستان ۱۳۹۹)
برخی مقالات این شماره:
🔹بررسی تطبیقی #روش اجتهادی صاحب #جواهر و محقق #خویی / محمدجواد لطفی؛ ابوالقاسم #علیدوست
🔹 بررسی روش‌شناسی اجتهاد در مسائل نوپدید / اکبر محمودی
🔹 روش بهره‌گیری از عمومات و مطلقات در حل مسائل مستحدثه/محمدعلی #خادمی‌کوشا
🔹 ماهیت‌شناسی الگوریتم اجتهاد/ عبدالحمید #واسطی
🔹 فرآیند حکم‌شناسی در استنباط / سید محمدباقر قدمی؛ رضا میهن دوست
🔹روش شناخت فقهی موضوعات عرفی /حجت الله بیات
🔹 نگاهی به شیوه های معرفی نشده جمع ادلّه در کتاب جواهرالکلام و ارائه الگوریتم متناسب با آن/ محمدامین بزرگمهر، حسین صابری، محمدتقی فخلعی
www.jostar-fiqh.maalem.ir
@jostar_fiqh_maalem_ir
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
مقایسه روش اجتهاد صاحب جواهر و محقق خویی.pdf
7.38M
✅ مقاله مقایسه #روش_اجتهاد صاحب #جواهر و محقق #خویی
🔹به قلم: استاد #علیدوست و محمدجواد لطفی
🔹در این مقاله روش اجتهاد صاحب جواهر به نمایندگی از مکتب تجمیع ظنون یا #فقه_قناعت و روش اجتهاد محقق خویی به نمایندگی از مکتب تطبیق قواعد یا #فقه_صناعت مورد مقایسه قرار گرفته است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️ @valiasrk
✅ مقایسه #فرایند_کلان_اجتهاد برخی فقیهان معاصر
▫️استاد سید مهدی #موسوی
🔹روش اول: محقق #خویی
۱- مسأله‌ای به او عرضه می‌شود
۲- تأسیس اصل با مذاق شریعت (مانند فرضیه در علوم طبیعی)
۳- بررسی اقوال
۴- بررسی روایات
🔹روش دوم: #شیخ_انصاری، شهید صدر، مرحوم شاهرودی
۱- مسأله
۲- اقوال
۳- اصل
۴- روایات
🔹روش سوم: مرحوم #بروجردی، #امام، #رهبری، آیت الله شبیری
۱- مسأله
۲- تاریخچه
۳- مراجعه به خود مصادر اصلی و حتی اختلاف نسخ، برخلاف دو روش قبلی
۴- اقوال، برخلاف دو روش
🔹روش چهارم: شهید #صدر در اقتصادنا
۱- فقیه می‌رود مسائل مهم جامعه را می‌آورد.
۲- بررسی پاسخ مکاتب مختلف
۳- ارزیابی درونی آنها
۴- عرضه مسأله به کل فقه
۵- به کارگیری کل فقه و ادله برای طراحی یک نظریه کلان در آن موضوع، به عنوان یک چارچوب نظری
۶- صورت‌بندی نظریه اسلام در یک مسأله خاص مانند ربا
۷- بررسی فروع آن مسأله
به این فقه، فقه النظریه گفته می‌شود، شهید صدر در المدرسة القرآنیه این روش را توضیح داده است.
شهید صدر در پژوهش علمی اش چه تفاوت اساسی با سایرین در مسئله شناسی می کند؟
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk
✅ مقایسه #فرایند_کلان_اجتهاد برخی فقیهان معاصر
▫️استاد سید مهدی #موسوی
🔹روش اول: محقق #خویی
۱- مسأله‌ای به او عرضه می‌شود
۲- تأسیس اصل با مذاق شریعت (مانند فرضیه در علوم طبیعی)
۳- بررسی اقوال
۴- بررسی روایات
🔹روش دوم: #شیخ_انصاری، شهید صدر، مرحوم شاهرودی
۱- مسأله
۲- اقوال
۳- اصل
۴- روایات
🔹روش سوم: مرحوم #بروجردی، #امام، #رهبری، آیت الله شبیری
۱- مسأله
۲- تاریخچه
۳- مراجعه به خود مصادر اصلی و حتی اختلاف نسخ، برخلاف دو روش قبلی
۴- اقوال، برخلاف دو روش
🔹روش چهارم: شهید #صدر در اقتصادنا
۱- فقیه می‌رود مسائل مهم جامعه را می‌آورد.
۲- بررسی پاسخ مکاتب مختلف
۳- ارزیابی درونی آنها
۴- عرضه مسأله به کل فقه
۵- به کارگیری کل فقه و ادله برای طراحی یک نظریه کلان در آن موضوع، به عنوان یک چارچوب نظری
۶- صورت‌بندی نظریه اسلام در یک مسأله خاص مانند ربا
۷- بررسی فروع آن مسأله
به این فقه، فقه النظریه گفته می‌شود، شهید صدر در المدرسة القرآنیه این روش را توضیح داده است.
شهید صدر در پژوهش علمی اش چه تفاوت اساسی با سایرین در مسئله شناسی می کند؟
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی)
#مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها
🆔️@valiasrk