پایگاه فقه حکومتی وسائل
🔸#یادداشت / وفاقی مبارک و ضرور یادداشتی در رابطه با موضوع رویت هلال به قلم آیت الله علیدوست به زودی
🔸#یادداشت / وفاقی مبارک و ضرور
بسم الله الرحمن الرحیم
🔹موضوعی که در این یادداشت مورد اشاره قرار میگیرد، گرچه از زمان آن قدری گذشته است، لکن با توجه به زنده بودن و تکرارش در هر سال، مجالی موجه و موسع برای یادداشت دارد.
و البته به دلائلی حقیر مصلحت در تاخیر آن میدید.
🔹1. در بسیاری از سال ها مراجع عظام تقلید نسبت به #رویت_هلال شوال (عيد فطر) اختلاف پیدا میکنند. و در حالی که بعضی از ایشان روزی را به عنوان عید فطر اعلام میکنند، گروهی دیگر فردای آن روز را عید میدانند و البته برخی هم در اواسط یا اواخر همان روز اول، عید فطر را اعلام مینمایند.
🔹2. منشا این اختلاف سه امر است:
الف: اعتبار #رویت_هلال با چشم مسلح که برخی آن را قبول دارند و جمعی آن را باور ندارند.
ب : اشتراط اتحاد افق و عدم آن، با این توضیح که برخی از مراجع معتقدند #رویت_هلال در یک منطقه تنها کافی برای آن منطقه و اطراف آن است در حالی که جمعی از ایشان اتحاد در شب (با اختلافی که باز، در مقدار زمان اتحاد در شب دارند) را کافی میدانند؛ بنابر این رویت هلال در بسیاری از مناطق دوردست از ایران (مثلا) برای ایران کافی است.
ج : آیا اعلام فطر و روز اول شوال مثل سایر ایام است که صرفا تعیین مصداق است و مجالی برای دخالت فقیه به عنوان #حاکم_شرع ندارد یا از حوزه هایی است که حاکم شرع باید (یا میتواند) در مورد آن دخالت کند و #حکم_حکومی صادر نماید.
🔹3. بر کسانی که نسبت به #فرآیند_اجتهاد آشنا نیستند گاه این ابهام و سوال رخ مینماید که چرا مراجع تقلید با هم نمینشینند و این اختلافات را حل کنند؟ در حالی که آشنایان به فرآیند استنباط میدانند که فقیهان امامیه در بسیاری از موارد سخنان یکدیگر را با دقت مطالعه میکنند حتی گاه باهم مباحثاتی دارند لکن بنا نیست همه اختلافات نظری با نشست و مذاکره حل شود همانگونه که دانشمندان و ایستادگان بر قله علم در سایر علوم هم باهم اختلافاتی دارند بدون اینکه یکی بتواند دیگری را قانع کند.
#بخش_اول
ادامه دارد ...🔻
🆔 @vasael_ir
پایگاه فقه حکومتی وسائل
🔸#یادداشت / وفاقی مبارک و ضرور یادداشتی در رابطه با موضوع رویت هلال به قلم آیت الله علیدوست به زودی
🔹4. سوگمندانه باید گفت: #فرآیند_اجتهاد هرچه باشد بازتاب منفی اختلاف در عید فطر چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت و از کنار آن، به راحتی گذشت.
🔹ملاحظه کنید (بدون اینکه خواسته باشیم بزرگنمایی یا سیاه نمایی شود) در عید فطر امسال چه ها گفته شد. اولا توده مؤمنان سرگردان بودند بدون اینکه نسبت به این اختلاف ها توجیه باشند. ثانیا سایت ها و صداهای بیگانه و ضلال چه تبلیغاتی راه انداختند و تقابل هایی حتی گاه سیاسی را تبلیغ کردند در حالیکه آشنایان به امر استنباط میدانند ذرهای از تقابل در کار نبود ولی به هر حال تبلیغات بی اثر نیست. ثالثا گروهی از داخل هجمه هایی را به ساحت برخی مراجع لازم الاحترام داشتند حتی صحبت از #عدول از مسئله #تقلید را مطرح کردند. امری که به زعم ما بدعتی بس ناصحیح است.
🔹5. به نظر میرسد اینکه مسئله هلال شوال بزرگنمایی نشود و هر یک از متدینان از مرجع تقلید خویش پیروی کند هرچند راه حلی دلسوزانه و قابل احترام است لکن جلو برخی سرگردانی ها و سوء استفاده ها را نمیگیرد. به نظر میرسد بتوان برخی راه حل ها ارائه کرد که ضمن موجه بودن و برخوردار بودن آن از انضباط فقهی از آسیب کمتری برخوردار باشد بلکه به شرط اجرای کامل آن بدون آسیب است.
🔹6. "راه #مورد_نظر" این است :
مراجع عظام ضمن حفظ مبنای فقهی خویش امر اعلام فطر را به یک شخصیت یا نهاد واگذار کنند و پرسش گران را به آن شخصیت یا نهاد ارجاع دهند. با این توضیح: اگر مبنای فقهی فرد ارجاع دهنده با مبنای فقهی مرجع اعلام عید موافق باشد که مسئله حل است.
🔹و اگر اختلاف در مبنا دارند و مرجع اعلام عید بر مبنایی اعلام کرده که شخص ارجاع دهنده قبول ندارد، در صورتی که ارجاع دهنده، اعلام عید را امری حکومتی بداند (اعلام عید را داخل در گستره #حکم_حکومتی بداند چنانکه از برخی از روایات استفاده میشود) همگان میدانیم که در این صورت تا قطع به خلاف واقع بودن نداشته باشد حق مخالفت ندارد. البته به شرطی که مرجع اعلام، #حکم_حکومتی کند (در این باره به کتب فقهی قضا مراجعه شود).
🔹و واضح است که مسائل اختلافی مورد اشاره، یک طرف آن به قدری واضح نیست که قطع به خلاف در آن باشد. و اگر آن را امری حکومتی نداند یا (بر فرض بعید) قطع به مخالف واقع بودن مبنای مرجع اعلام کننده عید داشته باشد یا حکم حکومتی در این باره صادر نشود، #مصلحت عامه اتفاق همگان بر اعلام عید و عدم تشتت در این باره و جلوگیری از سوء استفاده هایی که متاسفانه شاهد آن بودهایم مجوز بلکه ملزم این توافق و ارجاع است.
🔹این که امام صادق علیه السلام در برخی روایات امر اعلام هلال را به مرجعی غیر معتبر واگذار میکنند و صریحا میفرمایند : "ای والله افطر يوما من شهر رمضان احب الي من أن يضرب عنقي" يا میفرمایند : "کان افطاری یوما و قضاوه ایسر علی من ان یضرب عنقي و لایعبد الله" میتواند الهام بخش، در این باره باشد.
#بخش_دوم
ادامه دارد ...🔻
🆔 @vasael_ir