🔮🎷 یکه تازی اندیشمندان تشیع در عرصه عقلانیت
حکیم بزرگ جهان اسلام، مرحوم علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره) 🌻(عامل فلاکت منتقدین اسلام از دوران پهلویون تاکنون) در آثار گران سنگ خود از جمله:
تفسیر نفیس 🍀" المیزان"، 🍀بدایه الحکمه، 🍀نهایه الحکمه و اصول فلسفه و روش رئالیسم( بهترین کتاب فلسفی قرن معاصر، کتابی که تمامی کفار و نسبی گرایان از آن وحشت دارند و تاکنون نتوانستند حتی یک خط از آن را نقد کنند)، پس از درخشش در میدان عقلی و فلسفی، به گونه ای زیبا و ترابط هماهنگ، سازگاری عقل و دین را نشان دادند.
#اسلام
#علامه_طباطبایی
#تشیع
👇
@wittj2
🔮🎷ماهیت عقل و وحی در اسلام
گروه های مختلفی از متفکران اسلامی در این زمینه رویکرد ها و حرفای زیادی دارند.
👌⭐️پس از رحلت پیامبر اسلام(ص)، در اثر تمرکز خلفا بر قرآن و دوری از سنت پیامبر و نیز، با وجود آمیختگی، ارتباط و آشنایی مسلمانان با ملل دیگر(زرتشتیان مسیحیان یهودیان و...) نیاز به "عقل" و مباحث "عقلانی" رو به فزونی نهاد.
⭐️چنانکه معتزله نمونه بارزی از مکاتب دفاع عقلانی از دین بود.
<<اهل حدیث>> از اهل‌سنت و <<اخباریون>>از شیعه، عقل را از حوزه دین جدا می‌دانستند ،به عنوان مثال، ابن تیمیه، ملاک تقرب به حق را دوری از عقل می‌دانست.
⭐️متکلمان اسلامی ،بر سر مسئله <<عدل الهی>>و <<حسن و قبح ذاتی افعال و اشیاء>> به <<عدلیه>> و <<غیر عدلیه>> منشعب شدند.
⭐️همگام با معتزله در قرن دوم، گرایش عقلی باطنی در میان شیعیان شکل گرفت و 👈<<نهضت باطنیه>>شهرت یافت، پیروان این مکاتب، در جست و جوی باطن احادیث و قرآن بودند.
🎯در اهل سنت انحرافات شدیدی به وجود آمد، اعم از اشعریون و معتزلیون و...، اما شیعیان گرفتار این انحراف نشدند، هم عقل(امور اونتولوژیک در مباحث علوم عقلی، یعنی گزاره های حقیقی)، مانند شیخ مفید، شیخ طوسی سید مرتضی، شیخ انصاری، خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی(ره) ،ملاصدرا(ره) و... ،که صبغه عقلی و برهان دارد و کاملا منطبق با منطق صوری است.
👈حکیم بزرگ جهان اسلام، مرحوم علامه طباطبایی(ره) (عامل فلاکت منتقدین اسلام از دوران پهلویون تاکنون) در آثار گران سنگ خود از جمله:
📗تفسیر نفیس قرآن" المیزان"،📗 بدایه الحکمه، نهایه الحکمه و اصول فلسفه و روش رئالیسم( بهترین کتاب فلسفی قرن معاصر، کتابی که تمامی ملاحد از آن وحشت دارند و تاکنون نتوانستند حتی 1 خط از آن را نقد کنند) ،پس از درخشش در میدان عقلی و فلسفی، به گونه ای زیبا و ترابط هماهنگ، سازگاری عقل و دین را نشان دادند.
👈شهید مطهری نیز به تبیین کامل موضوع پرداخته اند، ایشان ضمن تبیین موضع اسلام درباره عقل، در مقام مقایسه نسبت عقل و دین در اسلام با جهان مسیحیت، اثبات کردند اسلام دین عقلی صرف است برخلاف مسیحیت که بنیه عقاید آن ایمان گرایی است.
👈استاد جوادی آملی با بیان ارزش و منزلت عقلِ ناب، همانند نقل معتبر، آن را <<حجه الله>>خوانده و می،نویسند:
👌⭐️"بین دین و عقل ارتباطی دو سویه است و این ارتباط به گونه است که بعد از تبیین آن تفکیک و جدا سازی آن دو کاری لغو است و معنای ارتباط به شکلی دیگر نمایان می‌شود. دین از یک سو، اهمیت عقل را در هر دو بُعد نظر و عمل بیان می‌کند...از سوی دیگر، افزون بر ارزش گذاردن بر عقل، سمت و سوی اندیشیدن درست و نیز راه و روش صحیح انگیزه ها را در تعالیم خود ذکر می‌کند و بدین ترتیب، عقل را تنها و رها نمی‌گذارد، بلکه تبیین راه ها و روش های صحیح او را به سمت کشف حقایق مجهول رهنمون می‌شود."
⬅️وحی در قبال نیز دو وظیفه دارد:
⭐️1.تایید وحی نسبت به عقل در حیطه ای که عقل توان درک آن را دارد...؛ باید دانست که انسان ها به دلایل مختلفی خطا و اشتباه می‌کنند و این مورد تجربه و تایید کامل عقل است.
البته عقل قطعی و ناب(وجودی، امر انتولوژیکال که با قوانین عالم کار دارد و آنها را کشف می‌کند) هرگز اشتباه نمی‌کند و خطایی ندارد و تعارضی بین وحی و او نیست؛ اما آیا انسان ها همیشه به چنین حقیقتی دست می‌یابند؟ اگر چنین بود ، انسان ها هیچگاه در دستیابی به عقلِ قطعی مرتکب اشتباه نمی‌شدند و تنوع تکثری در آرای آنان وجود نداشت؛
⭐️2.راهنمایی و شکوفایی عقل در حیطه هایی که عقل توان نظر دهی درباره آنها را ندارد.
وحی عهده دار تبیین همه جزئیاتی است که عقل به جهت محدودیت از درک آن ناتوان است. بخشی از این جزئیات به چگونگی ارتباط انسان با خداوند و اعمال و عبادی وی اختصاص دارد و بخش دیگر، امور مربوط به انسان با خود و دیگر موجودات است.
#عقل_و_وحی.
#اسلام.
#علامه_طباطبایی.
#شهید_مطهری.
#جوادی_آملی.
#تشیع.
#اهل‌سنت.
#انتولوژیک.
علمی عرفانی👇
@wittj2
🔮🎷تدریس اسفار لازم، و ترک آن در حکم کفر سلوکی است🚨
علامه طباطبایی:🌻
من وقتی از تبریز به قم آمدم و درس «أسفار» را شروع کردم، و طلاّب بر درس گرد آمدند و قریب به یکصد نفر در مجلس درس حضور پیدا می‌کردند؛ حضرت آیت‌الله بروجردی رحمت‌الله علیه اوّلاً دستور دادند که شهریّۀ طلاّبی را که به درس «أسفار» می‌آیند قطع کنند. و بر همین اساس چون خبر آن به من رسید، من متحیّر شدم که خدایا چه کنم؟ اگر شهریّۀ طلاّب قطع شود، این افراد بدون بضاعت که از شهرهای دور آمده‌اند و فقط ممرّ معاش آنها شهریّه است چه کنند؟
و اگر من بخاطر شهریّۀ طلاّب، تدریس «أسفار» را ترک کنم لطمه به سطح علمی و عقیدتی طلاّب وارد می‌آید؟!
من همینطور در تحیّر به سر می‌بردم، تا بالاخره یک روز که بحال تحیّر بودم و در اطاق منزل از دور کرسی می‌خواستم برگردم چشمم به دیوان حافظ افتاد که روی کرسی اطاق بود؛ آن را برداشتم و تفأّل زدم که چه کنم؟
👈آیا تدریس «أسفار» را ترک کنم، یا نه؟ این غزل آمد:
🍀"من نه آن رِندم که ترک شاهد و ساغر کنم
محتسب داند که من این کارها کمتر کنم
من که عیب توبه کاران کرده باشم بارها
توبه از مِی وقت گل دیوانه باشم گر کنم ..."🍀
باری، دیدم عجیب غزلی است؛
👈این غزل می‌فهماند که تدریس «أسفار» لازم، و ترک آن در حکم کفر سلوکی است.
👈و ثانیاً یا همان روز یا روز بعد، آقای حاج أحمد خادم خود را به منزل ما فرستادند، و بدینگونه پیغام کرده بودند: ما در زمان جوانی در حوزۀ علمیّۀ اصفهان نزد مرحوم جهانگیر خان «أسفار» می‌خواندیم ولی مخفیانه؛ چند نفر بودیم، و خُفیةً بدرس ایشان می‌رفتیم، و امّا درس «أسفار» علنی در حوزۀ رسمی به هیچ وجه صلاح نیست و باید ترک شود!
من در جواب گفتم:
به آقای بروجردی از طرف من پیغام ببرید که این درس‌های متعارف و رسمی را مانند فقه و اصول، ما هم خوانده‌ایم؛
و از عهدۀ تدریس و تشکیل حوزه‌های درسی آن برخواهیم آمد
و از دیگران کمبودی نداریم.
من که از تبریز به قم آمده‌ام فقط و فقط برای تصحیح عقائد طلاّب بر اساس حقّ، و مبارزۀ با عقائد باطلۀ مادّیّین و غیرهم.
⭐️در آن زمان که حضرت آیت‌الله با چند نفر خُفیةً به درس مرحوم جهانگیرخان می‌رفتند، طلاّب و قاطبۀ مردم بحمدالله مؤمن و دارای عقیدۀ پاک بودند؛ و نیازی به تشکیل حوزه‌های علنی «أسفار» نبود؛ ولی امروزه هر طلبه‌ای که وارد دروازۀ قم می‌شود با چند چمدان (جامه‌دان) پر از شبهات و اشکالات وارد می‌شود!
⭐️و امروزه باید به درد طلاّب رسید؛ و آنها را برای مبارزۀ با ماتریالیست‌ها و مادّیّین بر اساس صحیح آماده کرد، و فلسفۀ حقّۀ اسلامیّه را بدانها آموخت؛ و ما تدریس « اسفار» را ترک نمی‌کنیم.
⭐️ولی در عین حال من آیت‌الله را حاکم شرع می‌دانم؛ اگر حکم کنند بر ترک «أسفار» مسأله صورت دیگری به خود خواهد گرفت.
⭐️پس از این پیام؛ آیت‌الله بروجردی دیگر به هیچ وجه متعرّض ما نشدند، و ما سال های سال به تدریس فلسفه از «شفاء» و «أسفار» و غیرهما مشغول بودیم.
⭐️و هر وقت آیت الله برخوردی با ما داشتند بسیار احترام می‌گذاردند، و یک روز یک جلد قرآن کریم که از بهترین و صحیح‌ترین طبع‌ها بود بعنوان هدیّه برای ما فرستادند.
📗 بیان فوق به نقل از علامه حسینی طهرانی می‌باشد مهرتابان، ص ۱۰۴ - ۱۰۶ .
#علامه_طباطبایی.
#اسفار.
#ملاصدرا.
#طلاب.
#ماتریالیسم.
#فلسفه.
#فلسفه_اسلامی.
علمی عرفانی👇
@wittj2
🚨اخلاق غیر دینی وجود ندارد
🔮🎷پاسخ به شبهات ملاحد و پیروان کانت.
گاهی گفته می‌شود که در اخلاق یک سری اصول اخلاقی وجود دارند که هر انسانی فارغ از گرایشات و اعتقاداتش این اصول را می‌پذیرد.
این اصول اخلاقی،👌 اصولی عام هستند که چه دیندار و چه بی دین می‌توانند آنها را بپذیرند و با توجه به این مسأله می‌توان گفت اصول کلی اخلاقی ربطی به دین ندارد.
🎯اما در بررسی این سخن باید گفت که اساس دین توحید است و توحید امری 👌فطری است. به تعبیر دیگر انسان در اعمال خود همیشه دنبال رسیدن به وضعیتی بهتر است (گرچه ممکن است در مصداق آن اشتباه کند).
👈در اینجا سوال می‌شود که چگونه فهمیدید این وضعیت بهتر از آن است و چرا این گزینه را انتخاب کردید؟ جواب این است که چون "بهتر بودن" را می‌فهمیم.
بنابراین درک وضعیت بهتر ممکن نیست جز اینکه 👈اصل "بهتر بودن" فهمیده شود، چه اینکه اگر بهتر بودن فهم نشود نمی‌توان هیچگاه عملی انجام داد زیرا انسان در هر عملی وضعیت بعد از عمل را با وضعیت فعلی مقایسه می کند و چون وضعیت بعدی را بهتر می داند آن کار را انجام می‌دهد، و اگر اینگونه نباشد و وضعیت بعدی نسبت به وضعیت فعلی ترجیحی نداشته باشد، ترجیح بلامرجح می‌شود که محال است.
بنابراین همه انسانها قبول دارند که باید به سمت وضعیت مطلوب بروند و مطلوب بودن را هم درک می‌کنند.
⭐️حال، ما اسم بهتر بودن را کمال می‌گذاریم و به این تعبیر می‌توان گفت که هر انسانی در هر عملی که انجام می دهد به دنبال رسیدن به کمال بیشتر است، و کمال بیشتر درک نمی‌شود جز اینکه کمال مطلق فهمیده شود(زیرا کمال بیشتر یعنی کمال مطلق به علاوه یکسری از محدودیت ها).
بنابراین هر انسانی در هر عملی که انجام می دهد به دنبال کمال است و از این مسأله به کمال طلبی انسان یاد می‌شود.
از طرف دیگر، کمال مطلق (یا به تعبیر دیگر بالاترین کمال) نمی تواند دو تا شود! زیرا تمایز و دوتا شدن در امور محدود است اما ما از کمال بی نهایت صحبت می‌کنیم.
👌✨ این مسأله همان توحید است که و به تعبیر علامه طباطبایی(ره)اساس دین بوده و اگر کل دین را جمع کنیم توحید می‌شود و اگر توحید را مفصل کنیم کل دین می‌شود.
🎯نتیجه بحث اینست که هر عملی که با توجه به کمال مطلقی که انسان درک می‌کند انجام شود اخلاقی و توحیدی است و هر عملی که از روی غفلت از آن کمال مطلق انجام شود عملی غیر اخلاقی است بنابراین اخلاق غیر دینی و غیر توحیدی وجود ندارد.
🎯 این نسخه اخلاقی عام بوده و قابل تجویز برای هر انسان و هر جامعه ای می باشد.
👈منبع: ترجمه تفسير الميزان، ج۱، ص۵۳۳.
#فلسفه_اسلامی.
#فلسفه.
#اخلاق.
#کانت.
#الحاد.
#اسلام.
#دین.
#علامه_طباطبایی.
علمی عرفانی👇
@wittj2
#عرفان_عملی_اسلامی
#علامه_طباطبایی
👈 سوال : چه عملی در #ماه_رمضان انجام دهیم که به حالمان مفید باشد و از این ماه نتیجه بگیریم؟
حضرت استاد (رحمة الله) پس از مقداری تأمّل فرمودند🌻 :
⭐️این ماه ماشاءالله پُر از عمل است. امّا آنچه برای سالک لازم است آن است که #مراقبه در اعمال - عبادی یا غیر عبادی - هر کدام را به اقتضای خودش از دست ندهد.
⭐️یعنی کاملاً مراعات کند که با روزه داری اش، جوع (= گرسنگی) و عطش روز قیامت را به یاد آورد، و مواظبت کند تا تمام اعضا و جوارحش روزه دار باشند، چنانچه روایات در این زمینه وارد شده است.
⭐️ و با #قرآن خواندنش، کلام الهی را در نظر داشته باشد و این که اوست که با وی سخن می گوید و سخن او را از وی و از مصدر آن بشنود.
⭐️ و از میان دعاها، دعاهای توحیدی نظیر #دعای_سحر (اللّهم إنّی اسئلک مِن بَهاءک بأبهاه..) و هکذا در امور دیگر، به اقتضای خودش مراقبه داشته باشد؛ که مراقبه کلید درهای خیر و رحمت است. اگر مراقبه نباشد کارها - طاعات و عبادات - هیچ و بی نتیجه و بی فایده است.
⭐️ این آیه شریفه که خداوند می فرماید :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ.
اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا بترسید. و هر انسانى منتظر رسيدن به اعمالى كه از پيش فرستاده، باشد. و از خدا بترسيد چون خدا از آنچه مى كنيد با خبر است. (سوره حشر آیه 18)
دستور به #مراقبه و #محاسبه است.
📗 در محضر علامه طباطبایی ص 384
علمی عرفانی👇
@wittj2