#زنان_الگو
همسر امیر چقماق یزد
✍میرجعفری
🌺 شهربانویی که مسجد بدون مناره برای یزد ساخت!
تنها گنبد تیموری ایران که چند سالی است از زیر لایههای گنبدی آجری کشف شده، متعلق به شهربانویی یزدی است که دقیقاً پشت دیوارهای شرقی تکیه امیرچخماق پنهان شده و تنها برخی افراد که از آن اطلاع دارند برای استجابت دعاها و حاجات خود در آن شمع روشن میکنند.
🌺 «ستی فاطمه خاتون» خواهر «بیبی گوهرشاد خانم» مدفون در حرم مطهر امام رضا (علیه السلام) است؛ همسر پاکدامن «امیر جلالالدین چقماق» یکی از سرداران و امرای شاهرخ تیموری که افزون بر ۶۰۰ سال پیش در یزد میزیسته و بر این دیار حکومت میکرده است.
در آن دوران، زنان در یزد از منزلت و جایگاه بالایی برخوردار بودند و به نظر میرسد همین دوران از مهمترین اعصار اهتمام به زنان بوده است.
🌺 مجموعه امیرچخماق که اکنون به عنوان میدان شهدا شناخته میشود، یکی از مهمترین خدماتی است که این بانوی شیعه در قالب عمران و آبادانی شهر یزد انجام داده و آن را در بیرون از حصار شهر برای تمام افرادی که به هر دلیلی پشت دروازه شهر جا میماندند، ایجاد کرده است.
🌺 وی به منزلت رفاه بیشتر مردم، آبانبارهایی را نیز که به آبانبار پنج بادگیری و آب انبار امیرچخماق شهره هستند نیز راهاندازی کرد.
🌺 البته خدمات عمرانی این بانوی نیکاندیش به همین جا نیز ختم نشد و او همچنان به فعالیتهای خود ادامه داد و مجموعهای شامل #بازار، #حمام عمومی، #کاروانسراها، #خانقاه، #قناتخانه و #چاه آب سرد را نیز ایجاد کرد که البته همسرش در این امور تأمینکننده و یاریدهنده بود.
🌺 «فاطمه خاتون»، #مسجدی در مجموعه امیرچخماق نیز بنا نهاد که اهمیت و زیبایی آن پس از مسجد جامع است و آن را با عنوان مسجد جامع نو میشناسند. این مسجد زیبا که همچون نگینی فیروزهای رنگ در میدان امیرچخماق خودنمایی میکند، از معماری منحصر به فردی برخوردار است.
🌺 از آنجایی که این بانوی شیعه، موافق #وحدت شیعه و سنی بود، روایتی وجود دارد که او مسجد را به همین منظور، بدون مناره بنا نهاد تا هر دو قشر بتوانند از آن استفاده کنند چرا که مساجد شیعیان دو منارهای و مساجد اهل سنت تک منارهای ساخته میشدند.
🌺 البته روایت دیگری نیز در رابطه با بدون مناره بودن این مسجد وجود دارد به طوری که برخی معتقدند مساجدی که توسط بانوان بنا شده و بانی آنها زن هستند، #مناره ندارند. درون مسجد نیز سنگ بزرگی که وقف نامه بر آن منقوش است، وجود دارد و کاشی کاریها و تزئینات داخلش نیز بر شکوه آن افزوده است.
🌺 مقبره این بانوی یزدی در ضلع شرقی امیرچخماق و درست یک کوچه بعد از آب انبار پنج بادگیری قرار گرفته است و بقعهی گلی رنگ آن با چراغ سبز پررنگی از میان دیوارهای ضلع شرقی تکیه امیرچخماق، چشمها را به سوی خود میکشاند.
🌺 بقعه «ستی فاطمه خاتون» که در ابتدا از دیدهها پنهان و محل آن تاحدودی برای عموم جامعه گمنام بوده، در چند سال اخیر هویدا و گنبد زیبای گلین آن توسط اداره کل میراث فرهنگی، مرمت و مستحکم شده است.
🌺 گنبد مقبرهی این بانوی یزدی علاوه بر شمایل منحصر به فرد و چین خوردگیهای خلاقانه و زیبا و رنگ و نمای سازگاری که با بافت یکدست گلین و کاهگلی اطرافش دارد، دارای تزئینات آبی رنگ خاصی بر قسمت پایینی گنبد است که همچون حاشیهای رنگین، دور تا دور آن را فرا گرفته است. رنگ آبی نیز بر مرکز گنبد همچون آبی به سوی پایین گنبد سرازیر شده است.
🌺 درون این بنای تاریخی دورهی تیموری، نقوش معماری و نقاشیهای متعلق به این دوره به کار رفته که زیبایی آن را چند برابر میکند اما بخش اعظمی از نمای ظاهری داخل بقعه فرو ریخته و نمای زیبای آن دیده نمیشود.
🌺 یک سنگ قبر مرمرین دو طبقه نیز در مرکز این بنا و روی آرامگاه این بانوی شیعی قرار گرفته است.
@women92
https://eitaa.com/joinchat/3344760855C17713c4a73
#موقوفه_مجازی_زن_خانواده_و_سبک_زندگی
.•°°•.🎋.•°°•.
🇮🇷 🇮🇷
https://eitaa.com/joinchat/2018574369C2399355813
°•¸.•°