🌀 *تحلیل سوره همـــ👅ـــزه*
📖 وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ «۱» الَّذِي جَمَعَ مالًا وَ عَدَّدَهُ «۲» يَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ «۳» كَلَّا لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ «۴» وَ ما أَدْراكَ مَا الْحُطَمَةُ «۵» نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ «۶» الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ «۷» إِنَّها عَلَيْهِمْ مُؤْصَدَةٌ «۸» فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ «۹»
«۱» واى بر هر عيب جوى طعنه زن. «۲» آنكه مالى جمع كرد و شمارهاش كرد.
«۳» او خيال مىكند كه اموالش او را جاودان ساخته است.
«۴» چنين نيست (كه مىپندارد) قطعاً او در (آتش) شكنندهاى افكنده شود.
«۵» و تو چه دانى كه (آتش) خورد كننده چيست؟
«۶» آتش افروخته الهى،
«۷» كه بر دلها راه يابد.
«۸» آن آتش بر آنان فرو بسته شده (و راه گريزى از آن نيست.)
«۹» در ستونهايى بلند و كشيده.
🌀 «شیخ طوسى» گویند: ابن عباس گوید: *این سوره درباره یکى از مشرکین نازل شده که از مردم عیبجوئى میکرد*.
عده اى گویند: درباره ولید بن مغیرة نازل گردیده، سدى گوید: درباره اخنس بن شریق نزول یافته که از پیامبر عیب جوئى مینمود و نیز گویند: درباره جمیل بن عامر الجهنى آمده و مجاهد و ورقاء و ابن عباس گویند: درباره فرد به خصوصى نازل نشده بلکه سوره مزبور عمومیت داشته و عام مى باشد.
🌀🟡 *نکته ها*
🌀 *«هُمَزَةٍ» از «همز» به معناى عيب جويى از طريق چشم و ابرو و اشاره است*.
🌀 *«لمز» به معناى عيب جويى با زبان است*.
✍🏻حرف (ة) در پايان اين دو كلمه براى مبالغه است، نظير «ضحكة» به معناى كسى كه زياد مىخندد.
🌀 *«حطمة» به معناى خورد كردن و شكستن كامل است*.
🌀 *«مُؤْصَدَةٌ» به حفرهاى گفته مىشود كه در كوه ايجاد كنند و درب آن را محكم ببندند*.
🌀 *منظور از «عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ» (ستونهاى بلند و كشيده)، يا ميخهاى بلندى است كه اهل عذاب* .....
جلد ۱۰ - صفحه ۵۹۱
*....را با آن ميخكوب و زندانى مىكنند و يا شعلههاى عظيم آتش كه همچون ستونهاى بلند، كشيده است*.
📖 در لسان قرآن اگر بعد از توجه به خدا به سراغ مال رفتيد ارزش است، قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا ...
«1» ولى اگر به جاى ياد خدا به سراغ مال رفتيد مورد انتقاد است. وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا ... «2»
❌ *عيب جويى و طعنه به هر نحو و شكل ممنوع و حرام است*.
❤🩹 غيابى يا حضورى، با زبان يا اشاره، شوخى يا جدى، كوچك يا بزرگ مربوط به كار و صنعت يا آفرينش طبيعت.
✍🏻 برخى افراد از شمارش اموال خود، به رخ كشيدن آن و سرگرم شدن به آن لذت مىبردند و گمان مىكنند اين ثروت هميشگى است و آنها را براى هميشه در دنيا نگه مىدارد و ديگر بيمارى و مرگ به سراغ آنها نمىآيد.
🔺قرآن اين ديدگاه را مذمّت كرده و مىفرمايد: *اين نگاه به دنيا، انسان را دوزخى مىكند*. وگرنه داشتن مال دنيا و بهره بردن از آن مذمّتى ندارد.
👈🏻چون آخر اين سوره *كيفر اهلنيش و زخمزبان را دوزخ سرپوشيده و در بسته دانسته و اين نوع عذاب براى كافران است*،
🌀پس به نظر مىرسد كه سوره مربوط به كسانى است كه پيامبران الهى را مسخره مىكنند.
پیام ها
⛔ يكى از آفات و خطرات ثروت اندوزى، تحقير ديگران است. هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ... جَمَعَ مالًا وَ عَدَّدَهُ
⛔ مسائل اخلاقى جزء دين است و انسان مؤمن، بايد زبان و نگاه خود را كنترل كند. «وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ»
⛔ مراقب باشيم فريب دنيا را نخوريم و به مال دنيا مغرور نشويم. «يَحْسَبُ أَنَّ مالَهُ أَخْلَدَهُ»
⛔ *آنان كه به جاى انفاق مال، در فكر جمع و احتكار اموال هستند، منتظر عذاب ....*
«1». جمعه، 10.
«2». جمعه، 11.
جلد 10 - صفحه 592
*....خورد كننده قيامت باشند*. جَمَعَ مالًا وَ عَدَّدَهُ ... لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ
💔 *نيشزبان و طعنه زدن، از گناهان كبيره است، زيرا درباره آن وعده عذاب آمده است*. وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ... لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ
🔥 *آتشى كه خدا بيفروزد، نه فقط بر جسم، بلكه بر جان و دل مجرمان نفوذ مىكند.* «نارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ»
🪔 فكر بشر از درك حقايق دوزخ و بهشت عاجز است. «وَ ما أَدْراكَ مَا الْحُطَمَةُ»
🔥 ستونهاى بلند آتش، راه فرار را بر دوزخيان مىبندد. «مُؤْصَدَةٌ فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ»
«والحمدللّه ربّ العالمين»
جلد ۱۰ - صفحه ۵۹۴