هدایت شده از اجتهاد
💢تأملی انتقادی بر بنای عقلا در علم اصول
✍️یحیی عبدالهی
🔻«سیره عقلا» در علم اصول، طبق نظریه مشهور با احراز معاصرت با معصوم و امضای آن (عدم ردع) پذیرفته شده و حجت تلقی میشود. برخی دیدگاههای غیر مشهور نیز حجیت سیره عقلا را بی نیاز از دو قید «معاصرت» یا «امضاء» میدانند، به عنوان مثال امام خمینی (ره) سیرههای مستحدثه را هم اگر ردعی از آن وارد نشده باشد نیز حجت میدانند.
یا برخی همچون محقق اصفهانی و آیتالله بروجردی و برخی شاگردانشان همچون علامه طباطبایی (ره) از آنجا که بازگشت سیره عقلا را به حکم عقل میدانند، آن را بی نیاز از دو قید فوق معرفی میکنند. مقصود از عقل در اینجا عقل عملی یا به تعبیر برخی، عقل فطری است. آیتالله بهجت و آیتالله مفیدی نیز «ارتکاز متشرعه» را حجت مستقلی در عرض دیگر منابع فقه و به عنوان دلیل پنجم ذکر کردهاند.
آیتالله سیستانی نیز حجیت «میثاق عقلایی» را مستقل از کشف و درجه احتمال تبیین میکنند. برخی محققین نیز به اثبات «ذاتی بودن حجیت سیره عقلا» پرداختهاند. در مقابل، استاد محسن اراکی سیره عقلا را متأثر از شریعت میداند نه اینکه شریعت، سیره عقلا را تأیید کند. استاد سیدمهدی میرباقری نیز تأیید سیره عقلا توسط شرع را منتفی میدانند.
نگارنده در ادامه از سه منظر، دیدگاه مشهور علم اصول در سیره عقلا را ملاحظه کرده و به ارائه تأملاتی انتقادی حول آن میپردازد.
👈این یادداشت #اختصاصی را بخوانید: https://b2n.ir/f74732
🆔 @ijtihad