یک آیه در روز
771) 🌺 إِنِّي إِذاً لَفي ضَلالٍ مُبينٍ 🌺 💐 ترجمه من در این صورت قطعاً در گمراهی آشکاری خواهم بود.
.
2⃣ «إِنِّي إِذاً لَفي ضَلالٍ مُبينٍ»
تعبیر «ضلال مبین» 18 بار در قرآن کریم به کار رفته است که اینها را به سه دسته میتوان تقسیم کرد:
🔻مواردی که عدهای دیگری را متهم به ضلال مبین میکردند ولی این اتهامزنیشان اعتباری ندارد (قوم نوح به نوح: اعراف/60؛ برادران یوسف به پدرشان یوسف/8؛ زنان شهر به زلیخا: یوسف/30؛ کافران به مومنان: یس/47).
🔻مواردی که فقط از وجود دستهای از افراد چنین گمراه در مقابل هدایتیافتگان سخن میگوید و توضیحی درباره آنان نمیدهد (سبأ/24؛ زخرف/40؛ قصص/85؛ ملک/29)
🔻مواردی که گروهی معین از منظری که قرآن کریم قبول دارد در ضلالت مبین معرفی شدهاند؛
که اینها چند گروهند:
o
🔹کسانی که در جاهلیت بسر میبرند و هنوز پیامبری برایشان نیامده و کتاب و حکمتی بدانان تعلیم داده نشده (لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ، آلعمران/164؛ هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ، جمعه/2
o
🔹بتپرستان
(در خطابات حضرت ابراهیم ع: وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ لِأَبيهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً إِنِّي أَراكَ وَ قَوْمَكَ في ضَلالٍ مُبينٍ، انعام/74؛ قالَ لَقَدْ كُنْتُمْ أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ في ضَلالٍ مُبينٍ، انبیاء/45)
🔹و جهنمیانی که غیر خدا را میپرستیدند
(تَاللَّهِ إِنْ كُنَّا لَفي ضَلالٍ مُبينٍ؛ شعراء/97-98)
o
🔹کسانی که در برابر ذکر خدا قساوت قلب دارند
(أَ فَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَيْلٌ لِلْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولئِكَ في ضَلالٍ مُبينٍ؛ زمر/22)
o
🔹کسانی که دعوتکنندگان الهی را اجابت نمیکنند
(وَ مَنْ لا يُجِبْ داعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَ لَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءُ أُولئِكَ في ضَلالٍ مُبينٍ؛ احقاف/32)
🔹کسی که توجه کند که غیر خدا هیچکاره است باز هم آنها را بپرستد
(أَ أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ... إِنِّي إِذاً لَفي ضَلالٍ مُبينٍ؛ يس/23- 24)
🔹ظالمان
(لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ في ضَلالٍ مُبينٍ، مریم/38؛ هذا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُوني ما ذا خَلَقَ الَّذينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ في ضَلالٍ مُبينٍ، لقمان/11)
🔷در واقع،
در منطق قرآن کریم دو دسته را میتوان در گمراهی آشکار دانست:
▪️کسانی که از ایمان به خداوند واحد و فرستادگان او سر باز زنند؛ خواه به فضای جاهلیت دلخوش کنند، یا رسما بتپرست شوند و به پرستش غیر خدا روی آورند؛ یا دلهایشان به ذکر خدا آرام نگیرد و دعوتکنندگان الهی را اجابت نکنند؛
▪️و کسانی که اهل ظلم و ستم باشند و از حد و حدود خود تجاوز کنند.
@yekaye
772) 🌺 إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ 🌺
💐 ترجمه
من به پروردگار شما ایمان آوردم؛ پس، از من بشنوید!
سوره یس (36) آیه25
1397/3/24
29 رمضان 1439
@yekaye
📖 اختلاف قرائت
🔹إِنِّي
▪️اهل مکه (ابن کثیر) و مدینه (نافع) و بصره (ابوعمرو) و ابوجعفر (از قراء عشره) به صورت «إِنِّيَ» (فتحه روی یاء) قرائت کردهاند
▪️اما بقیه به صورت «إِنِّی».
📚(معجم القرائات، ج7، ص475)
🔹فَاسْمَعُون
▪️این کلمه را عموما با کسره نون (که علامت حذف یای متکلم وحده است) قرائت کردهاند؛
▪️اما از یعقوب و سلام به صورت «فَاسْمَعُونی» نیز قرائت شده؛
▪️ و در روایتی غیرمشهور (روایت عصمة) از عاصم (از قرآء کوفه) به صورت «فَاسْمَعُونَ» هم روایت شده ست
📚(البحر المحيط، ج9، ص57 ؛ معجم القرائات، ج7، ص475)
که نحاس آن را یک لحن و لهجه دانسته است که به هنگام وقف چنین میشده است.
📚(اعراب القرآن، ج3، ص263)
@yekaye
☀️1) از امام صادق ع روایت شده است:
ایمان اقرار و عمل است؛ و اسلام اقرار کردن بدون [ملاحظهی] عمل است.
📚الكافي، ج2، ص24؛ جامع الأخبار(للشعيري)، ص36
عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ:
الْإِيمَانُ إِقْرَارٌ وَ عَمَلٌ وَ الْإِسْلَامُ إِقْرَارٌ بِلَا عَمَلٍ.
@yekaye
☀️2) الف. از امام باقر ع روایت شده است:
ایمان آن است که در دل مستقر گردد و به خداوند عز و جل رساند و عمل به طاعت خداوند و تسلیم شدن به امر او آن را تصدیق نماید.
📚الكافي، ج2، ص26
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ:
الْإِيمَانُ مَا اسْتَقَرَّ فِي الْقَلْبِ وَ أَفْضَى بِهِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ صَدَّقَهُ الْعَمَلُ بِالطَّاعَةِ لِلَّهِ وَ التَّسْلِيمِ لِأَمْرِه
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است:
ایمان سخن گفتن است بدانچه باید سخن گفت و معرفتی است به عقل و پیروی کردن است از رسول.
📚جامع الأخبار(للشعيري)، ص36
وَ عَنِ الصَّادِقِ ع عَنْ آبَائِهِ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ:
الْإِيمَانُ قَوْلٌ بِمَقُولٍ [مَقْبُولٌ] وَ عِرْفَانٌ بِالْعُقُولِ وَ اتِّبَاعُ الرَّسُولِ.
@yekaye
☀️3) سلّام جُعفی میگوید:
از امام صادق ع از ایمان سوال کردم.
فرمود: ایمان آن است که خداوند اطاعت شود و عصیان نگردد.
📚الكافي، ج2، ص33
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ عَنْ سَلَّامٍ الْجُعْفِيِّ قَالَ:
سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْإِيمَانِ فَقَالَ الْإِيمَانُ أَنْ يُطَاعَ اللَّهُ فَلَا يُعْصَى.
@yekaye
یک آیه در روز
772) 🌺 إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ 🌺 💐 ترجمه من به پروردگار شما ایمان آوردم؛ پس، از م
.
1⃣ «إِنِّي آمَنْتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ»
درباره اینکه خطاب وی در این «ربکم» و «فاسمعون» به چه کسانی بوده، سه دیدگاه مطرح بوده است:
🍃الف. هر دو خطاب به فرستادگان الهی بوده است.
📚(ابنمسعود ، و ابنعباس؛ به نقل الدر المنثور، ج5، ص262)
🍃ب. هر دو خطاب به قوم خودش بوده است.
📚(ابنعباس، وهب و کعب؛ به نقل البحر المحيط، ج9، ص57)
🍃ج. خطاب در «ربکم» به فرستادگان الهی؛ و در «فاسمعون» به قوم خودش بوده است.
📚(به نقل البحر المحيط، ج9، ص57)
💠نکته #تفسیری
گوینده دیدگاه سوم معلوم نیست و در کتب تفسیری فقط اشاره کردهاند که «گفته شده»؛
به لحاظ سیاق، عبارتِ «ربکم»، با اینکه مخاطب، فرستادگان الهی باشند سازگارتر است؛
و عبارت «فاسمعون» - و نیز تعبیر «الیه ترجعون» که قبلا گفت - با اینکه مخاطب قوم خودش باشد، تناسب بیشتری دارد.
اینکه در یک کلام واحد دو ضمیر پشت سر هم دو مرجع متفاوت داشته باشد بسیار بعید است؛ و معنای اصلی بین همان دوتای اول است.
🔸برخی از مفسران، برای ترجیح یکی بر دیگری استدلالهایی آوردهاند 📚(مثلا الميزان، ج17، ص78)
اما استدلالهای ایشان قانعکننده به نظر نمیرسد
و به نظر میرسد مشکل ایشان در این است که به امکان استفاده از لفظ در بیش از یک معنا توجه ندارند؛
در حالی که هیچ ایرادی ندارد که
▪️خود این مومن چنین کرده باشد
(یعنی یک جمله گفته اما هر دو گروه را مخاطب قرار داده با دو اراده مستقل؛
▫️شبیه اینکه یک نفر در داخل میوهفروشی میوهاش را جلوی پیشخوان میگذارد و همان موقع میبیند که کسی میخواهد از در مغازه بیرون رود، اما در را به جای اینکه بکشد، هل میدهد؛ او میگوید: «بِکِش!» و هم فروشنده و کشیدن (وزن کردن) میوه مد نظرش است؛ و هم آن مشتری و کشیدن درب❗️)
▪️ و یا خداوند از این جمله چنان ارادهای در کلامش کرده باشد
(یعنی وی دو مطلب گفته باشد، اما خداوند در قرآنش با این یک جمله که ظرفیت بیان دو مطلب مستقل را دارد به هر دو گفته وی اشاره کرده باشد.)
♦️و همین که کلامی به کار میرود که یک قسمتش به یک معنا نزدیکتر و قسمت دیگرش به معنای دیگر نزدیکتر است، قرینه خوبی است که متکلم هر دو معنا را با هم مورد نظر قرار داده است.
🔹با این توضیح هر دو معنا را میتوان مستقلا صحیح دانست و از هریک میتوان نکاتی استنباط کرد که در ادامه توضیح داده میشود.
@yekaye