#شکل یا #نیت؟!
♦️ پزشکیان با سبک و سیاق سفرهایی که انجام می‌شد و به لحاظ شکل استقبال مردم که در نهج البلاغه صریحاً رد شده، موافق نبود./روزنامه ایران
💠 در حکمت ۳۷ نهج‌البلاغه آمده است:«وَ قَدْ لَقِيَهُ عِنْدَ مَسِيرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِينُ الأَنْبَارِ، فَتَرَجَّلُوا لَهُ وَ اشْتَدُّوا بَيْنَ يَدَيْهِ، فَقَالَ: مَا هَذَا الَّذِي صَنَعْتُمُوهُ؟»
زمانی که امیرالمؤمنین (ع) به سمت شام در حرکت بودند، دهقانان انبار با دیدن ایشان، از مرکب خود پیاده شدند و در پیش روی او به دویدن پرداختند. حضرت ابتدا واکنشی نشان ندادند، اما سپس فرمودند: «این چه کاری است که انجام می‌دهید؟»
ممکن است این سؤال در نگاه نخست عجیب به نظر برسد؛ زیرا آشکار بود که آنان به استقبال امام آمده‌اند. پس چرا حضرت چنین پرسشی مطرح کردند؟ پاسخ این است که سؤال امام درباره فلسفه و انگیزه کار آنها بود، نه خود عمل ظاهری.
آنان در پاسخ گفتند: «خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا، این عادت ماست؛ ما برای احترام به امیران و بزرگان خود چنین کاری می‌کنیم.»
پس از شنیدن این توضیح، حضرت آنان را نهی کرده و فرمودند: «وَاللَّهِ مَا يَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاوُکُمْ! وَ إِنَّکُمْ لَتَشُقُّونَ عَلى أَنْفُسِکُمْ فِي دُنْيَاکُمْ، وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِى آخِرَتِکُمْ، این کار برای امیران شما نفعی ندارد، اما شما را در دنیا خوار و در آخرت نیز گرفتار می‌کند.»
نهی حضرت علی (ع) نشان می‌دهد که ایشان اصل عمل #استقبال را به‌طور مطلق منع نمی‌کنند، بلکه #نیت و فلسفه پشت عمل را معیار ارزش‌گذاری آن می‌دانند. از دیدگاه ایشان، اگر چنین رفتاری از سر عادت‌های غیرمنطقی و یا نوعی بزرگ‌نمایی مفسده انگیز انجام شود، نه تنها سودی ندارد، بلکه شأن انسان را پایین می‌آورد و باعث خسران دنیا و آخرت می‌شود.
اما اگر فلسفه این عمل مبتنی بر احترام به جایگاه الهی و #ولایت‌مداری باشد، نه تنها ممنوع نیست، بلکه مورد تأیید و ارزش‌گذاری نیز قرار می‌گیرد. به همین دلیل، اگر مردم انبار به امیرالمؤمنین (ع) می‌گفتند: «ما این کار را به این دلیل انجام می‌دهیم که شما ولی خدا و وصی پیامبر هستید»، حضرت به‌گونه‌ای دیگر برخورد می‌کردند و مانع آنان نمی‌شدند.
شاهد آن اینست که این نگاه با رفتار #رسول_خدا (ص) و #امام_رضا (ع) نیز هماهنگ است در حالی که هر دوی این استقبال ها پرشورتر و پرجمعیت تر از استقبال مردم شهر انبار بود.
هنگامی که پیامبر اسلام (ص) به مدینه هجرت کردند، استقبال پرشور مردم را پذیرفتند و مانع آن نشدند؛ زیرا این استقبال نشان‌دهنده عشق و ایمان مردم به پیامبر و رسالت ایشان بود.
در نیشابور نیز امام رضا (ع) استقبال مردم را پذیرفتند و حتی به آنان حدیثی هدیه دادند. این عمل امام نشان می‌دهد که استقبال مردمی زمانی ارزشمند است که نیت آن بر اساس #عشق_به_ولایت و احترام به #جایگاه_الهی باشد، نه تقلید از آداب دنیوی یا عادت‌های غیرالهی.
📚📚📚
