#شبهه_اعتقادی #پرسش ⁉️ چرا دعایمان در این شرایط سخت پذیرفته نمی شود؟ ✅ کرونا و پاره‌ای از پیامدهای الهیاتی آن ☘️ کروناویروس با ورود ناخوانده‌اش به کشور ما علاوه بر درد و بیماری، تبعات و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی الهیاتی را نیز با خود به همراه آورده است. از جمله پیامدهای الهیاتی آن، شبهاتی است که مرتبط با این ویروس منحوس، در فضای مجازی دست به دست گشته، و همچون میکروبی خطرناک و مهلک، ذهن و ضمیر افراد جامعه ما را آلوده ساخته است. ☘️در یکی از این شبهات چنین آمده است: «با ورود کرونا، خرافات جای خود را به علم و دانش داد!!!، همگان دریافتند که برای صحت و سلامتی رعایت نکات ایمنی و بهداشتی لازم است، نه دست به دعا برداشتن و رفتن به اماکن دینی و مذهبی .... اگر بنا بود دعای مومنان و اماکن مقدسه کارساز باشند، اینها خود نیازمند به وسایل بهداشتی و ضدعفونی نبودند!!! ⁉️ اصلا به راستی چرا دعاهایمان در این اوضاع مستجاب نمی‌شود»!!! ❇️ در این شبهه گویا یک پیش فرض، مسلم گرفته شده و آن اینکه، دعا کردن و مراعات نکات بهداشتی و ایمنی، برای سلامتی انسان در عرض یکدیگر قرار دارند. یعنی براساس این شبهه، برای سلامتی انسان یا دعا چاره‌ساز است و یا رعایت مسایل بهداشتی و پزشکی که با وجود یکی از آنها، جا برای دیگری باقی نمی‌ماند!! در حالی که این پیش فرض از نظر ما اساسا باطل است. دعا کردن و مراعات مسائل بهداشتی و ایمنی در مقابل یکدیگر نیستند که با حضور یکی از آنها، دیگری عرصه را خالی نماید. 🔶 مطابق با آموزه‌های دین چنین نیست که انسان مومن برای حفظ و سلامتی خویش صرفا دست بر دعا بردارد و به هیچ وجه به مسائل بهداشتی و ایمنی توجه نداشته باشد؛ بلکه توجه به جنبه‌های معنوی (مثل دعا) و مراعات مسائل بهداشتی و پزشکی در کنار یکدیگر برای وی لازم می‌باشند. کافی است در این جهت دستورات گوناگون دین مبین اسلام را درباره نکات بهداشتی ملاحظه کنیم. ❇️نکته محوری در مواجهه با این سنخ شبهات آن است که مطابق با آموزه‌های دینی و نیز مبانی عقلانی، جنبه‌های معنوی و فرامادی و جنبه‌های مادی نافی یکدیگر نبوده، بلکه هر یک از آنها بخشی از حقایق این عالم را تشکیل می‌دهند. بر همین اساس، به نظر می‌رسد که شبهۀ مزبور تحت تاثیر گرایش‌های مادی‌گرایانه و پوزیتویستی، واقعیات این عالم را در امور مادی و تجربی منحصر دانسته و لذا به انکار امور معنوی و غیبی می‌پردازد. در حالیکه در جای خود اثبات گشته است که این مبنا از اساس باطل و ناپذیرفتنی است. ✳️اما در این باره که چرا دعاهایمان مستجاب نمی‌شود، دو مطلب شایان توجه است: 1️⃣ نخست. انسان مومن و دین‌مدار از آنجاکه با دلایل عقلانی خداوند را با صفات کمالیه علم، قدرت، حکمت و خیر محض شناخته است، در مواردی که به حسب ظاهر دعای او مستجاب نشده است، به خداوند ظن و گمان بد پیدا نمی‌کند، و اعتماد و ایمان خود به او را رها نمی‌سازد. در جهان‌بینی انسان مومن، در این موارد حکمتی نهفته است که وی از آن بی‌خبر است. چنین نگرشی که مبتنی بر علم و منطق است او را در این امواج متلاطم به ساحل امنیت و آرامش رهنمون می‌سازد. 2️⃣ دوم. با مراجعه به متون دینی در این زمینه از یک منظر با دو دسته پاسخ مواجه می‌شویم: ♦️الف) مطابق با برخی از آنها اساسا دعایی از انسان نیست که مستجاب نشود، چراکه یا همان خواسته برآورده می‌شود؛ یا به واسطه آن دعا، بلا و گرفتاریهای گوناگون از انسان برطرف می‌شود (خصال، ج۲، ص۶۲۱) و یا اینکه خداوند پاداش‌های بزرگ اخروی در قبال آن برای انسان قرار می‌دهد. مطابق با این دسته از پاسخ‌ها، مفهوم اجابت دعا دایره وسیعی پیدا می‌کند و تنها به برآورده شدن همان خواسته انسان منحصر نمی‌گردد. ♦️ب) در دستۀ دوم، به دلایل عدم استجابت دعا پرداخته شده است که برخی از آنها عبارتند از: گناه، ترک امر به معروف و نهی از منکر، عدم اجتناب از لقمۀ حرام (بحار الانوار، ج90، ص321) و موارد دیگری از این دست. مطابق با این دسته، دعا می‌باید همراه با شرایطی از سوی دعا کننده باشد تا با اجابت مقرون گردد. از این منظر، صرف وجود مقتضی در اجابت دعا کافی نیست؛ بلکه موانع نیز در این میان باید مفقود باشند. . ✍️ حجت الاسلام علی قربانی، دانشجوی فلسفه دین موسسه امام خمینی 🆔 @pasokh_nahadazal