📚🔍📚🔍📚 ⬅️سلسله مباحث حدیث شناسی قسمت ششم 📝بررسی روایات خراسانی 📜از جمله اشخاصی که در بحث مهدویت مورد نظر هستند شخصی است به نام خراسانی. که در روایت ها از خروج او سخن گفته شده، اما این خراسانی تا چه حد شخصیتش و تا چه حد روایت هایش صحت دارد؟ 👈متأسفانه یک افراط و تفریطی صورت گرفته، یک عده ای گفتند اصلا شخصی به نام خراسانی در روایات نداریم، که این غلط هست.❌ 👈عده ای هم گفتند نه داریم و مقام معظم رهبری سید خراسانی هستند، که این دسته بیش از حد افراط کردند.❌ 💠اگر روایات خراسانی را بررسی کنیم فقط به دو نکته ی معتبر می توانیم دست پیدا کنیم👇👇 👈1- اصل خروج خراسانی معتبر است که یک فردی به نام خراسانی خروج خواهد کرد. 👈2- خروج خراسانی همزمان با خروج سفیانی و یمانی خواهد بود. 👌به قول حدیث امام صادق (ع) در اصول کافی که معتبر هم هست «فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ، فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ، فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ؛ در سال، ماه و روز واحدی سفیانی و یمانی و خراسانی خروج خواهند کرد» ❌اما اینکه ما بگوییم یکسری احادیث مانند «یخرج شاب من بنی هاشم بکفّه الیمنى خال؛ جوانمردی از بنی هاشم خروج خواهد کرد که در کف دست راستش خالیست» یا خراسانی در دست راستش خالی وجود دارد.. پس چون مقام معظم رهبری دست راستشان جانباز هست حتما خراسانی هستند. ❓این حدیث در کجاست؟ ✅در ملاحم و الفتن ابن طاووس. 📘ما کتاب الملاحم و الفتن ابن طاووس را بررسی می کنیم، ایشان این کتاب را از روی سه کتاب اهل سنت نوشت👇 1_ملاحم و الفتن سلیلی 2_ملاحم و الفتن ابن حماد 3_ملاحم و الفتن ابن زکریا 📜این حدیث سید خراسانی که کف دستش خال دارد در کتاب الملاحم و الفتن ابن حماد هست و ابن طاووس از ابن حماد نقل می کند. ⁉️ اما می دانید ابن حماد کیه؟ یک فرد سنی مذهب که حتی خود اهل سنت هم او را در نقل حدیث قبول ندارند. می گویند «کسی که زیاد توهم دارد و کسی که زیاد خطا می کند»، ابن حماد چنین کسی بوده.❌ 😔بعد من بچه شیعه! برای اینکه بخواهم رهبرم را اثبات بکنم بیایم به یک حدیث ضعیف استناد بکنم، این منطق هست؟ ❓اصلا کدام روایت نوشته سید خراسانی؟ روایت فقط نوشته خراسانی، همین! لفظ سید نیامده، در هیچ روایت معتبری لفظ سید خراسانی نداریم. نمی توانیم اثبات کنیم خراسانی حتما سید هست.📚 ⚠️در هیچ روایت معتبری نمی توانیم اثبات کنیم که سید خراسانی حاکم ایران هست. در رابطه با خراسانی طبق فقه شیعه فقط دو چیز معتبر هست؛ 👈1_اصل خروج خراسانی معتبر است. 👈2_همزمانی قیام خراسانی با سفیانی و یمانی. 🗣این هم که گفته می شود مقام معظم رهبری خودشان تأکید کردند که سید خراسانی ام و آن شعری هم که فرمودند‌ "دلبسته ی یاران خراسانی خویشم"، از خود حضرت آقا که سوال کردند، فرمودند ما یک جمع شعری داریم منظور من از یاران خراسانی.. به آن جمع شعری که در مشهد داریم بوده؛ منظورم از یاران خراسانی آنها بود. 👤 آیت الله نجم الدین طبسی که از اساتید حدیث شناسی مهدویت هستند از یکی شاگردانشان نقل می کنند که در غرفه ی مهدویتی که در قم تشکیل شده بود، حضرت آقا تشریف آورده بودند یکی از شاگردان از حضرت آقا پرسیدند که حضرت آقا یک عده می گویند شما سید خراسانی روایات هستید؟ ❌حضرت آقا بلافاصله گفتند: بیخود می گویند، نیستم. 👈به قول آیت الله مصباح یزدی ما مقام معظم رهبری را خیلی بالاتر از خراسانی قبول داریم؛ و برای اثبات ایشان نیازی نیست حتما ایشان را خراسانی بدانیم. ایشان خراسانی هم نباشند که نیستند، به اندازه ی کافی مقامشان بالا هست. 💠در رابطه با جزئیات خراسانی هم ما هیچ حدیثی معتبری در شیعه نداریم. 💽برگرفته از فایل حدیث شناسی مهدوی شماره ۶ 🎤استاد عبادی #حدیث_شناسی_مهدوی ۶ #بررسی_روایات_خراسانی https://eitaa.com/zandahlm1357

💫 زمان ظهور 🌸 هرکس این صوت رو بشنوه، مطمئنا آرزویی جز ظهور امام زمان (عج) نخواهد داشت. 🎙حجت الاسلام عالی https://eitaa.com/zandahlm1357

https://eitaa.com/zandahlm1357

⭕️دستاویز استوار 🌹❤️امام رضا عليه السلام❤️🌹 🔶ما حجّتهاى خداييم در ميان خلايق و جانشينان او در ميان بندگانش و معتمدان او در اسرارش،ما كلمه تقوا هستيم و دستاويز استوار 📙کمال الدین،ج6،ص 202 #امام_رضا #صلوات #حیث https://eitaa.com/zandahlm1357

هنر آن است ڪه بمیرے پیش از آنڪه بمیرانندت و مبدا و منشا حیات آنانند ڪه چنین مرده‌اند... https://eitaa.com/zandahlm1357

✍طنز جبهه 🔺هی می شنیدم که تو جبهه امداد غیبی بیداد می کند و حرف و حدیث های فراوان راجع به این قضیه شنیده بودم. دوست داشتم به جبهه بروم و امداد غیبی رو از نزدیک ببینم تا این که پام به جبهه باز شد و مدتی بعد قرار شد راهی عملیات شویم. بچه ها از دستم ذله شده بودند بس که هی از امداد غیبی پرسیده بودم. یکی از بچه ها عقب ماشین که سوار شده بودیم گفت: «میخواهی بدانی امداد غیبی یعنی چه؟» با خوشحالی گفتم: «خوب معلومه!» ناغافل نمیدونم از کجا قابلمه در آورد و محکم کرد تو سرم. تا چانه رفتم تو قابلمه. سرم تو قابلمه کیپ کیپ شد. آنها میخندیدن و من گریه می کردم! ناگهان زمین و زمان بهم ریخت و صدای انفجار و شلیک گلوله بلند شد. دیگر باقی اش را یادم نیست. وقتی به خودم اومدم که دیدم سه نفر به زور دارند قابلمه رو از سرم بیرون میکنند! لحظه ای بعد قابلمه در اومد و من نفس راحتی کشیدم. یکی از آنها گفت پسر عجب شانسی داری. تمام آن هایی که تو ماشین بودند شهید شدن جز تو. ببین ترکش به قابلمه هم خورده! اونجا بود که فهمیدم امداد غیبی یعنی چی!!؟ 📚 رفاقت به سبک تانک https://eitaa.com/zandahlm1357

🇮🇷#فرازی_از_وصیتنامه🇮🇷 ◽️برادران و خواهرانم و اهل فاميل! بدانيد اسلام، تنها راه نجات و سعادت‌ ماست. هميشه به ياد خدا باشيد، فرامين خدا را عمل كنيد، مبادا خويشتن را واگذاريد. پشتيبان امام و از ته قلب مقلّد امام باشيد. به منازل خانواده‌هاي شهدا برويد. اهميت زياد به دعاها و مجالس ابا عبدالله -عليه السلام- و شهدا بدهيد تا زندگی شما حسينی و زينبی گردد كه راه سعادت و توشه آخرت است. رسالت آن‌ها را رسالت خود بدانيد و فرزندان خود را همان‌طور تربيت کنيد تا سربازی با ايمان، عاشق شهادت، علمداری صالح و وارث امامان باشند، همچنان كه شهيد بهشتی فرمود:《بهشت را به بها می‌دهند نه به بهانه》. ‌#مدافع_حرم #‌شهید_سیدسجاد_حسینی https://eitaa.com/zandahlm1357

صفحه نماز خوب https://eitaa.com/zandahlm1357

.......: ✨﷽✨ ✍آیت الله بهجت (ره) : علمای بزرگی را دیدیم که کیفیت نماز خواندنشان قابل توصیف نیست ، و مناسبتی با نماز ما ندارد با این که متوغل در فقه و اصول بودند به طوری که انسان می گفت: کی اینها وقت می کنند نماز بخوانند. آن آقا در مدرسهء اصفهان، دید هنگام نماز خواندن آقا شیخ حسن کاشی در و دیوار مدرسه تسبیح می گویند، لذا نزد ایشان رفت و گفت: آقا قرار و آرام را از ما بردی! فرمود: هر کس «سبوح قدوس» را خوب بگوید، همهء اشیا با او می گویند. عجب آدم هایی بودند که از جنس ما نبوده اند، تا آخر در مدرسه بود غذا برایش می آوردند و گاهی اتفاق می افتاد که غذا نمی آوردند و ایشان چند روزی گرسنه می ماند ! عجیب است که ایشان طوری متوغل در فقه و اصول بودند که اگر کسی می دید. می گفت: نماز واجب را چگونه می خواند ؟! 📚نکته های ناب ، ص۸۷ https://eitaa.com/zandahlm1357 _____________

⭕️نزدیک شوید!! پیامبر صلی الله علیه واله وسلم 🔶 ان الصلوة قربان المؤمن 🔷همانا #نماز خواندن وسیله نزدیکی مؤمن به خداست 📙کنز العمال ، ج 7، ص ,279 #در_ثواب_نشر_سهیم_باشید https://eitaa.com/zandahlm1357

💠 عکسی دیده نشده از نماز خواندن سردار حاج قاسم سلیمانی در کنار شهید عماد مغنیه https://eitaa.com/zandahlm1357

🔹استاد پناهیان: 📕پسرخاله‌های خدا ! 💠 نماز خواندن زمانی شروع به رشد دادن انسان می‌کند، که انسان از آن لذت نبرد. نماز زمانی چرک روح آدم را می‌گیرد، که لبۀ زبر نماز روح تو را بسابد. 💠 مثلاً نشسته‌ای غرق بازی، غرق کار یا غرق استراحت شده‌ای که یک دفعه مؤذن اذان می‌گوید و تو باید بلند شوی بروی نماز بخوانی. طبیعتاً حالت گرفته می‌شود، اما عیبی ندارد، همین الان بلند شو برو نماز بخوان تا آدم شوی. کتک نماز را بخور و تلخی آن را تحمل کن تا آدم شوی. 💠 بعضی‌ها خیلی زود با خدا پسرخاله می‌شوند و می‌گویند: «خدایا الان حال نماز خواندن ندارم!» مگر فوتبال است که فقط هر وقت حال داشتی، به سراغش بروی؟ اصلاً تا حالا فکر کرده‌ای که چرا خداوند صبح‌ها خواب نازنین و نوشین تو را به‌هم زده و دستور داده که باید موقع اذان صبح بلند شوی و نماز بخوانی؟ 💠 برای اینکه می‌خواهد حال تو را بگیرد و تو را رشد دهد. تو باید با نماز حال خودت را بگیری و خودت را تربیت کنب. 📕خاطرۀ استاد پناهیان از توپ‌بازی با پسرش و یک گفتگوی ماندگار 💠 - یه روز تو خونه با پسرم مشغول توپ‌بازی بودم که وقت اذان شد. بهش گفتم: - خُب، الان اذان گفتن، باید برم نماز بخونم. - نه..... بابا؛ بیا ادامه بدیم! - پسرم، الان اذان شده باید برم نمازم بخونم. بعد میام ادامه میدیم. پرسید من هم بیام؟! -گفتم نمی‌دونم. اگر می‌خوای بیا! -بابا ،آخه الان برام سخته نماز بخونم، بازی شیرین وخوبه. - پسرم اتفاقاً من هم برام سخته . من هم بازی برام شیرینه. ولی چون خدا خواسته، باید بگم چشم. - واقعاً برای تو هم سخته؟😳 - بله! - اگر برات سخته، پس چرا الان می‌خوای بری نماز بخونی؟! منم گفتم تا آدم کار سخت نکنه که آدم نمی‌شه. می‌خوام آدم بشم. - گفت پس من هم میام نماز بخونم. تمام شد؛ ما دیگر تو خونه به کسی نگفتیم نماز بخون. 💠 باید درک کنی که خدا می‌خواد با نماز👈 حال تو رو بگیره. حال خودت رو بده به خدا، بگو قبولت دارم! می‌خواد بزنه؟ بذار بزنه. مگه نماز چقدر سختی داره؟ مگه به‌ موقع بلندشدن و نمازخوندن چقدر سختی داره؟ مگه از نماز دزدی نکردن چقدر سختی داره؟ مگر چقدر سخته که آدم به اندازۀ کافی برای نماز وقت بگذاره؟ ✅ نگو «عجله دارم.» کجا می‌خواهی بری؟ 🔰 همۀ رزق و روزی و منافعت دست خداست! از خدا حساب ببر! [شهید رجایی فرمودند: به "کار" بگو "نماز" دارم؛ به "نماز" نگو "کار" دارم!] ادامه داره... 📚چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟ / علیرضا پناهیان/ ص۵۳ و ۵۴ 🕊اللهم عجل لولیک الفرج 🕊تعجیل در ظهور و سلامتی #امام_زمان #صلوات https://eitaa.com/zandahlm1357

.......: #سخنان_حکیمانه 💢تو چگونه #نماز میخوانی اما بعدش دروغ می گویی ؟! ✅عده ای میپرسند خیلی ها هستند، نمازشان ترک نمی شود، اما #نادرستی هم می کنند؛ مال مردم را هم میخورند؛ دروغ هم می گویند؛ #خیانت هم می کنند. پاسخ این اشکال چیست؟ ✅با جواب دادن به این #مسأله بحث امشب را تمام می کنم. جواب و حل این مطلب این است که برادر عزیز و خواهر عزیز! هر کسی مقداری #کمال و فضیلت و مقداری هم بی کمالی و بی فضیلتی دارد. کامل مطلق فقط خداست. ✅آن آدمی که می بینید #نماز میخواند اما دروغ هم میگوید و #خیانت هم می کند، اگر نماز نمی خواند از دیوار مردم هم بالا می رفت. ✅اثر نماز خواندن او این است که از بیشتر شدن #فساد او و فاسدتر شدنش تا حدودی جلوگیری می کند؛ و این #غنیمت است.ما معمولا به این اثرها توجه نمی کنیم. #شهید_بهشتی 📚سرود یکتا پرستی صفحه ۳۰ #تلنگر 🌿🌻🌿🌻 https://eitaa.com/zandahlm1357

صفحه پرسش و پاسخ https://eitaa.com/zandahlm1357

پاسخ جالب حجت الاسلام قرائتی به سوال یک زوج برای ترس از بچه دار شدن https://eitaa.com/zandahlm1357

✍ آيا همه ايرانيان قبل از اسلام زرتشتي بوده اند؟ بايد گفت در ايران قبل از اسلام، پيروان اديان متعدد زندگي کرده و همه مردم زرتشتي نبودند آیین های رایج در ایران قبل از اسلام به اجمال عبارتند از: 1. آئين مغان که قبل از ظهور زرتشت در ايران حاکم بود. 2. آئين مهرپرستي که در اواخر دوره هخامنشيان رونق گرفت. پيروان اين آئين معتقد بودند خداي مهر يک بار به صورت انساني در يک غار ظهور کرد و چوپانان آن محل به او ايمان آوردند و ... 3. مانويت که در دوره ساسانيان و در فاصه ظهور مسيحيت و اسلام پديد آمد و در مدت کوتاهي پيرواني زیادی را گرد آورد. 4. آئين مزدک، که به دنبال يک بحران اجتماعي در زمان قباد ساساني با رهبري مزدک ظهور يافت. 5. دين زرتشت، زردشت خود را فرستاده خداي خوبي و روشنائي معرفي مي کرد و مدعي بود آئين خود را از اهورا مزدا دريافت کرده تا جهان را از تيرگي ها پاک کند... (1) از زمان ظهور زرتشت تا ظهور اسلام در ايران - که در مدت آن اختلاف است و حداقل حدود 1200 سال فاصله بوده است، - به مرور زمان آئين زرتشتي در ايران توسعه يافت و تا زمان ساسانيان اکثر مردم به آئين زرتشتي گرويده بودند و توسط حکومت ساسانيان به عنوان ديني رسمي ايران معرفي شد. 6. صابئين که به تعظيم خورشيد، ماه و ستارگان و آتش مي پرداختند و مجوسي نبودند.(2) 7. يهوديت، پيروان يهوديت نيز با توجه به اينکه پيامبران متعددي از بني اسرائيل مانند: دانيال، حيقوق، مردخاي، حجي، شعيا، ارميا و ... در دوره هاي مختلف در ايران بودند، کم نبود. 8. مسيحيت، پيروان اين آئين نيز بر مبناي اينکه مبلغان مسيحي در همه جا از جمله ايران فعاليت داشتند، در نقاط مختلف وجود داشتند. اکثر اديان فوق و برخي اديان ديگر در آستانه ظهور اسلام پيرواني در ايران داشتند اما اکثريت مردم ايران در اين زمان پيرو آئين زرتشت بودند. که بعد از پیچیده شدن آوازه اسلام در تک تک نقاط جهان مردم فوج فوج به اسلام گرویدند. پی نوشت: (1) حسين توفيقي، اديان بزرگ، انتشارات سمت، تهران، چاپ هفتم 1384، برگرفته از صفحات 56 تا 66. (2) يعقوبي ، تاريخ اليعقوبى، بيروت ، دار صادر، بى تا. ج1، ص158. عبدالله مبلغي آباداني، تاريخ اديان و مذاهب جهان، ج 1، ص 334ـ 336، منطق، قم، 1373ش. https://eitaa.com/zandahlm1357

✍ مراد از جنّت که حضرت آدم ـ علی نبیناوآله وعلیه السلام ـ از آن خارج شد ، چه جنّتی بوده ؟ و چگونه ابلیس در آن راه یافت و حضرت آدم را وسوسه کرد؟ بهشتی که آدم و حوا(علیهما السلام) در آن بودند ، بهشت جاویدان ـ که به مؤمنان وعده داده شده ـ نبوده ; بلکه باغی از باغهای با شکوه و پر نعمت خداوند بوده که در یکی از مناطق سرسبز زمین قرار داشته است و مقصود از هبوط و نزول آدم به زمین ، نزول مقامی است نه مکانی ; یعنی از مقام ارجمند خود و از آن بهشت سرسبز پایین آمدند . برخی از مفسران ازجمله علامه طباطبایی می گویند : بهشت آدم(علیه السلام) بهشت «برزخی » بوده که در آسمان قرار داشته است . و چون در آن زمان ، شیطان از رفتن به آسمانها ممنوع نبود ، به همین جهت توانست آنها را وسوسه کند تا از درخت ممنوع بخورند ، و بهشت آنها ، بهشت جاویدان نبود که شیطان نتواند وارد شود .۱ ۱. ر.ک: المیزان، علامه طباطبایی، ج ۱، ص ۱۳۹، نشر اسماعیلیان ـ تفسیر نمونه، آیت‏اللّه‏ مکارم و دیگران، ج ۱، ص ۱۸۶ و ۱۸۷، نشر دارالکتب. https://eitaa.com/zandahlm1357

✍ با توجه به آیه شریفه «وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الاِْسْلَـمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْه » چرا برخی از بزرگان ، کسانی را که برای اجرای عدالت در اجتماع تلاش می کنند ، جزء اهل نجات در قیامت می داند ؟ لطفاً بفرمایید تکلیف افرادی مانند ادیسون و مخترعان دیگر که خدماتی انجام داده اند ولی مسلمان نبوده اند چیست ؟ به طور کلی در مورد افرادی که خدماتی به افراد بشر مانند کاشفان و مخترعان انجام می‏دهند، می‏توان گفت: از نظر جهان‏بینی اسلام مطالعه نفس عمل به تنهایی کافی نیست، بلکه عمل به ضمیمه، محرک و انگیزه آن ارزش دارد. گاهی هدف اصلی از خدمت و اختراع صرفا یک عمل تخریبی است و گاهی هدف مخترع و فرد به ظاهر خدوم و مجری عدالت، بهره‏گیری مادی و یا اسم و آوازه و شهرت است. تکلیف این دو گروه روشن است، این دو گروه هیچ‏گونه طلبی از خدا و همنوعان خویش ندارند و پاداش گروه دوم همان سود و شهرتی بوده که می‏خواسته‏اند و به آن رسیده‏اند و پاداش گروه اول نیز جایگاهی جز جهنم نخواهد بود. عده‏ای نیز هستند که به طور مسلم انگیزه‏ های انسانی دارند و یا اگر معتقد به خدا باشند انگیزه‏های الهی، این افراد به این امید که خدمتی به نوع خود کنند، سالیان درازی در گوشه لابراتوارها به سر می‏برند تا ارمغانی به جهان انسانیت تقدیم کنند. این گونه افراد اگر ایمان داشته باشند و محرک الهی، که بحثی در آن‏ها نیست و اگر نداشته باشند اما محرکشان انسانی و مردمی باشد بدون شک پاداش مناسبی از خداوند دریافت خواهند کرد، این پاداش ممکن است در دنیا باشد و ممکن است در جهان دیگر باشد، اما چگونه و چطور؟ جزئیاتش بر ما روشن نیست، همین اندازه می‏توان گفت «خداوند اجر چنین نیکوکارانی را ضایع نمی‏کند». آیه «فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ * وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَه» به وضوح شامل این گونه افراد می‏شود. همچنین روایت ذیل مؤید این مطلب است در روایتی آمده است: پیامبر اکرم به عدی بن حاتم(فرزند حاتم طائی فرمود: «خداوند عذاب شدید را از پدرت به خاطر جود و بخشش او برداشت».۱ بحثی که به آن اشاره رفت درباره عمل نیک از غیر مسلمان بود که آیا پذیرفته می‏شود و یا پاداش دارد خیر؟ اما در مورد این که آیا پیروان دیگر ادیان، با ظهور اسلام معذور هستند و به بهشت خواهند رفت یا خیر؟ خداوند متعال می‏فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ الَّذِینَ هَادُواْ وَ النَّصَـرَی وَ الصَّـبِـ?ینَ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْأَخِرِ وَ عَمِلَ صَــلِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاَ هُمْ یَحْزَنُونَ؛ (بقره، ۶۲) در حقیقت کسانی که [به اسلام] ایمان آورده، و کسانی که یهودی شده‏اند، و ترسایان و صابئان، هر کس به خدا و روز بازپسین ایمان داشت و کار شایسته کرد، پس اجرشان را نزد پروردگارشان خواهند داشت، و نه بیمی بر آنان است، و نه اندوهناک خواهند شد». بر اساس آیه مذکور، برخی از پیروان ادیان دیگر و غیرمسلمان، نیز در روز قیامت دارای اجر هستند. هر کس که در عصر خود به پیامبر بر حق و کتاب آسمانی زمان خویش، ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‏اند، اهل نجاتند؛ ولی پس از ظهور اسلام و بعثت پیامبراسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به عنوان خاتم پیامبران، تمام انسان‏ها مؤظفند که از دین اسلام و آیین پیامبراکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله پیروی کنند. اگر این افراد اعم از پیروان ادیان دیگر، کفار، لائیک‏ها و... از اسلام و حقانیت آن آگاه باشند؛ ولی حق را نپذیرند و از روی عناد و لجاجت سر تسلیم فرود نیاورند، گنه‏کارند در واقع جاهل مقصر هستند و در روز قیامت معذور نخواهند بود. ولی اگر به حقانیت اسلام پی نبرده و جاهل قاصر بوده و یا جز مستضعفان فکری باشند، معذور خواهند بود چنان‏که خداوند متعال در سوره نساء، آیات ۹۷ـ۹۹، حسابرسی افراد مستضعف را از دیگران جدا دانسته است. مستضعفان افرادی هستند که از نظر فکری یا بدنی یا اقتصادی آن‏چنان ضعیفند که قادر به شناخت حق از باطل نیستند و یا این‏که با تشخیص عقیده صحیح، بر اثر ضعف جسمی یا مالی یا محدودیت‏هایی که محیط بر آن‏ها تحمیل کرده، بر انجام وظایف خود به طور کامل قادر نباشند و مهاجرت نیز برای آن مقدور نباشد، چنین کسانی مصداق استثنای آیه هستند و عفو و مغفرت خداوند متعال شامل حالشان شده، داخل دوزخ نمی‏شوند؛ بلکه در آن‏جا امتحان می‏شوند و با این امتحان «شقی و سعید» از یکدیگر شناخته می‏شود، بر اساس عقاید شیعه هر شخصی مؤظف است بر اساس تحقیق و بر اساس دلایل منطقی و محکم، اصول دین خود را انتخاب کند و تقلید از پدران و آباء و اجداد و یا تحت تأثیر قرار گرفتن از محیط جایز نیست.۲ ۱. بحارالانوار، علامه مجلسی رحمه‏الله، ج ۶۸، ص ۳۵۴، مؤسسة الوفاء بیروت " https://eitaa.com/zandahlm1357