پیشینه چهارشنبه سوری
در منابع قدیمی و ماتقدم هیچ مطلبی یا بحثی با موضوع چهارشنبه سوری در ایران قبل از اسلام وجود ندارد اما به آئین شب سوری ذکر شده است
در قدیمیترین اشاره به «شب سوری» در قرن چهارم در #تاریخ_بخارا اشارهای به روز چهارشنبه نیست ولی از لفظ «عادت قدیم» استفاده شدهاست که نشاندهندهٔ پیشینهٔ این جشن است
نرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر (۱۳۵۱). تاریخ (مزارات) بخارا. ترجمهٔ ابونصر قبادی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
«و چون امیر منصور بن نوح به مُلک بنشست، اندر ماه شوال سال سیصد و پنجاه، به جوی مولیان، فرمود تا آن سرای را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن به حاصل کردند. آنگاه امیر به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شبِ سوری چنانکه عادت قدیم است، آتشی عظیم افروختند. پارهای از آن بجست و سقف سرای درگرفت و دیگر باره جمله سرای بسوخت».
این فرض که برافروختن آتش در این روز بازماندهٔ سنت اعلان سال نو با آتشافروزی بر بامهاست و پریدن از آتش، یادمان عبور سیاوش از آتش است نیز مطرح بودهاست. از سوی دیگر چون در برخی منابع از نحوست روز چهارشنبه سخن رفته، ممکن است ابداع چهارشنبهسوری یا تحول آن به صورت فعلی در قرون اولیهٔ اسلامی رخ داده باشد.
(گروه تاریخ اجتماعی (۱۳۹۳). «چهارشنبه سوری». دانشنامه جهان اسلام. ج. ۱۲. تهران: بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.)
هانری ماسه در کتاب خود به نام «معتقدات و آداب ایرانی» درباره آئین چهارشنبه سوری نوشته است:
#مختار شورشی معروف!! که به #انتقام_خون_حسین ابن علی برخاست، در آن شب برای آگاهی یاران خود، دستور داد که آتش بر بام خانههای خود روشن کنند، این اقدام مصادف بود با چهارشنبه آخر ماه صفر اعراب که در آن سال چهارشنبه آخر سال ایرانیان هم بوده. به هر حال چنین به نظر میرسد که این آتش سبب نامگذاری آخرین چهارشنبه سال باشد. زیرا سوری همان سرخی است و چهارشنبه سوری یعنی چهارشنبه سرخ و آتش.
همچنین گزارش شدهاست که #ابومسلم_خراسانی برای آغاز قیامش در خراسان، به پیروانش دستور دادهبود تا بر پشت بامهایشان آتش روشن کنند.
بنا بر نوشته تذکره صفویه کرمان، چهارشنبهسوری در ماه صفر بوده است.
- در منطقه خور و بیابانک، برگزاری این آیین (چهارشنبه سوری) در چهارشنبه آخر ماه صفر است. آنها معتقد هستند که در پنجشنبه صفر مختار ثقفی قصد قیام به جهت خونخواهی از کشتگان حضرت امام حسین (ع) را داشت و چون این تاریخ را یک شب به جلو انداخت، برای اطلاع سایر شیعیان گفت تا بر بام خانهها آتش بیفروزند.
کتاب کاشف منصور ترجمه انگلیسی :
Kasheff, Manouchehr; Saʿīdī Sīrjānī, ʿAlī-Akbar (1990). "ČAHĀRŠANBA-SŪRĪ". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. IV, Fasc. 6. pp. 630–634.
در کتاب فرهنگ مردم لرستان نوشته سعید شادابی آمده است که:
در لرستان دو آیین چهارشنبه سوری برگزار می شد. یکی چهارشنبهی آخر ماه صفر و یکی چهارشنبه اخر سال
عبدالحسین احمدی ریشهری، متخصص مردمشناسی، در اشاره به مراسم آیینی مردم بوشهر به هنگام چهارشنبه سوری می نویسد:
رسم برافروزی آتش در شب چهارشنبه آخر هر سال خورشیدی تا نیم سده پیش نزد مردم بوشهر ناشناخته بود
دکتر جابر عناصری هم در مقاله پیک های نوروز، واقعه فوق را متذکر می شود و می نویسد: «در اردبیل پیدایش چهارشنبه سوری را به قیام مختار نسبت میدهند و عدهای آن را یادگار پیروزی مختار بر دشمنان امام حسین (ع) میدانند. این آیین در گذر زمان در چگونگی برگزاری و زمان آن، دستخو
- دادخواه در کتاب «نوروز و فلسفه هفتسین» به نقل از استاد پورداوود مینویسد: بیگمان چهارشنبهسوری از رسمهای کهن پیش از اسلام نیست.
جدیدترین وبروزترین اخبار در کانال رسمی روستای صرم 👇👇👇👇👇👇👇
ㅤ
◉━━━━━━─────🌐
https://eitaa.com/joinchat/3080454144Cd0b9dec52d
◉━━━━━━───── 🌐