هدایت شده از پاسخ به شبهات
❓ آثار عدم رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم از منظر امام علی(ع)؟
✍️ پاسخ اجمالی:
امام علی(ع) آثار سوء تخلّف حاکم و ملت از حقوق يكديگر را اینگونه بیان مى فرمايد: «در آن زمان اختلاف پيدا مى شود، نشانه هاى ظلم آشكار مى گردد، فريبكارى و بدعت در دين فزونى مى يابد و آداب دينى متروك خواهد شد. در نتيجه بر طبق هوا و هوس عمل مى شود، احكام الهى تعطيل مى گردد و بيماريهاى اخلاقى فزونى مى يابد، در چنين حكومتى مردم از حقوق مهمى كه ترک شده و از باطل هاى عظيمى كه رواج يافته ترسی ندارند، در نتيجه نيكان ذليل مى شوند و شریران محترم، و به دنبال آن بندگان به مجازاتهاى الهى مبتلا خواهند شد».
✍️ پاسخ تفصیلی:
https://maaref.makarem.ir/l/0415194
#امام_علی #حقوق #مردم #حاکم
#حکومت #اختلاف #بدعت #احکام_الهی
___________________________
📡 Channel: @makaremeshirazi
هدایت شده از پاسخ به شبهات
❓ نقش مردم در اتّخاذ صلح و قیام از سوی حسنین(ع)؟
یکی از علل قیام امام حسین(ع) را باید در بیدارى افکار عمومى و افزایش نفوذ دعوت شیعیان پس از صلح امام مجتبى(ع) جستجو کرد؛ زیرا جنبشى که پس از امضاى صلح، بر ضد حکومت اموى آغاز شده بود، روز به روز در حال گسترش بود.
حسین بن على(ع) در واقع دنباله برنامه برادر ارجمند خود را گرفت، زیرا حضرت مجتبى(ع) با کمال شهامت، خرده گیریهاى کوته فکران و عناصرافراطى را تحمل کرد و به تدریج زمینه انقلاب را فراهم ساخت، و در این هنگام حسین بن على(ع) ضربت قاطع را بر پیکر حکومت فاسد بنى امیه وارد ساخت.
✍️ پاسخ تفصیلی:
http://mk6.ir/WmLiY
📖 مطالعه بیشتر در شاخه "صلح امام حسن(ع)":
http://mk6.ir/GiCqC
#صلح #قیام #امام_حسن
#امام_حسین #حسنین
#افکار_عمومی #مردم
#صلح_امام_حسن
___________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
❓ بزرگترين «حق» واجب بر بندگان؟
✍️ پاسخ اجمالی:
امام علی(ع) مي فرمايد: «از ميان حقوقى كه خداوند واجب ساخته، بزرگترين آنها حق والى و زمامدار بر رعيت و حق رعيت بر والى است. حقی كه خداوند سبحان آن را بر هر كدام در مقابل ديگرى مقرّر فرموده است، خداوند اين فريضه را چارچوبی براي پيوستگى آنان با يكديگر و موجب عزت و قدرت دين آنها قرار داده است، بنابراين توده مردم هرگز اصلاح نمى شوند مگر با اصلاح زمامداران و زمامداران اصلاح نمى گردند جز از طريق قرارگرفتن ملت در مسير صحيح و مستقيم». آري تنها اگر هر دو صالح باشند، بهترين شرايط براى پيروزى و پيشرفت جامعه فراهم مى گردد.
✍️ پاسخ تفصیلی:
makarem.ir/maaref/l/0415192
📖 مطالعه بیشتر درباره «حق»:
http://mk6.ir/QgRyS
#امام_علی(ع) #حق #خدا
#بندگان #حکومت #مردم
#شهروندان #حاکم #زمامدار
#رعیت #اصلاح #صالح
#امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر
_____
هدایت شده از پاسخ به شبهات
❓ گستره مفهوم «امانت» و «خيانت»؟
✍️ پاسخ اجمالی:
امانت سرمايه اصلى جامعه انسانى است که سبب پيوند مردم با يكديگر و نظم معاش و معاد آنها است. در حالى كه خيانت، آتش سوزانى است كه همه پيوندها را از ميان برده، و سبب هرج و مرج در جامعه، فقر، ضعف و بدبختى است. امانت از صفاتى است كه در رابطه خلق با خالق، و انسان ها نسبت به يكديگر و هم انسان نسبت به خودش و هم نسبت به محيط زيست او تاثیر گذار است.
نعمت هاى معنوى و مادى كه خداوند در جسم و جان انسان آفريده، همگی امانت هاى او هستند. اموال و ثروت هاى مردم، پست ها و مقام هاى اجتماعى، امانت هايى هستند كه مردم مأمور به حفظ آنها می باشند. فرزندان در دست پدر و مادر، و شاگردان در نزد معلّمان، همه امانت هاى الهى محسوب مى شوند.
آب، خاك، هوا و هر آنچه خداوند براى زندگى و حيات بشر در جهان طبيعت آفريده است، هر كدام امانتى گرانبها در دست انسان ها بوده، كه خيانت نسبت به آنها گناهی بزرگ محسوب می شود.
پيامبر(ص) به «ابوذر» می فرماید: «گفتگوهای مجالس خصوصى، امانت است و افشاء سرّ برادرت خيانت مى باشد».
با توجه به وسعت مفهوم «امانت» و «خيانت» و گستره دامنه آن در ابعاد مختلف، اهميت اين فضيلت اخلاقى بيش از پيش آشكار مى شود.
✍️ پاسخ تفصیلی:
http://mk6.ir/WlFgR
📖 مطالعه بیشتر درباره «امانت داری»:
http://mk6.ir/WlVwV
#خیانت #بیت_المال
#خیانت_در_امانت #اختلاس
#قدرت #پدر #مادر #فرزند
#مقام #مردم #کم_کاری
#امانت #امانت_داری
______
هدایت شده از پاسخ به شبهات
❓ شرائط «كارگزاران» حکومت اسلامی از منظر روايات؟
✍️ پاسخ اجمالی:
در احاديث اسلامى براى كارگزاران حكومت شرايط بسيار سنگينی قرار داده شده است. داشتن علم و آگاهى در بالاترين سطح، سعه صدر، آگاهى بر مسائل زمان، رعايت عدالت و عدم تبعيض در ميان مردم، توجّه به پاداش نيكوكاران و گذشت گنهكارانى كه اميد به توبه آن ها مى رود، يكسان ديدن منافع مردم و خويش، پيوند عاطفی با مردم، دورى از بخل، جهل و نادانى، جفا و ستم، دورى از سازش كارى و هماهنگى با اهل باطل و نگريستن به چشم امانت نسبت به مقام و منصب خويش از شرائط كارگزاران است.
✍️ پاسخ تفصيلی:
makarem.ir/maaref/l/0416590
#حکومت_اسلامی #كارگزاران
#سعه_صدر #دانش #مردم
#عدالت #امانت #منصب
___________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
📚 سيره حکومتی امام علی(ع)
فساد «خواصّ» پر توقّع در حکومت
امام علی(ع) درباره دوری از خواص پرتوقّع و توجّه به توده مردم به فرماندارش می فرمايد: «بايد محبوب ترين كارها نزد تو امورى باشد كه در جهت رعايت حق از همه كامل تر و از نظر عدالت شامل تر و از نظر رضايت عمومى مردم جامع تر باشد؛ زيرا خشم توده مردم خشنودى خواص [اقليت پرتوقع] را بى اثر مى كند؛ اما ناخشنودى خاصان با رضايت عامه مردم جبران پذير است». بديهى است قوانينى كه از نظر حفظ حقوق، جامع تر و از نظر رعايت عدالت شامل تر و هم رضايت توده هاى مردم را بهتر جلب كند، مورد رضاى خداست و دوام آن تضمين شده است.
📖 مطالعه تفصیلی:
https://makarem.ir/maaref/l/0416417
لزوم «عيب پوشى» حاکم نسبت به رعيت
امام علی(ع) درباره پنهان کردن عیوب مردم به فرماندار خود مي فرمايد: «بايد دورترين رعايا به تو و مبغوض ترين آنها در نزد تو كسانى باشند كه بيشتر در جستجوى عيوب مردمند. زيرا در مردم عيوبى وجود دارد و والى از همه سزاوارتر است كه آنها را بپوشاند، بنابراين لازم است عيوبى را كه بر تو پنهان است آشكار نسازى. وظيفه تو اين است كه آنچه را بر تو ظاهر گشته اصلاح كنى و آنچه از تو مخفى مانده خدا درباره آن داورى مى كند تا آنجا كه در توان دارى عيب پوشى كن تا خدا عيوبت را كه دوست دارى از رعيتت مخفی باشد، بپوشاند».
📖 مطالعه تفصیلی:
https://makarem.ir/maaref/l/0416419
نحوه انتخاب «وزيران» توسط حاکم اسلامی؟
امام علی(ع) درباره ملاک هاي انتخاب وزیران و همکاران، مي فرمايد: «بدترين وزراى تو كسى است كه پيش از تو وزير زمامداران شرور بوده و شريك گناهان آنها بوده باشد چنين كسى نبايد محرم اسرار تو باشد؛ [چراكه] معاون گنهكار و برادر ستمكارند، تو مى توانى به جاى آنها كسانى را انتخاب كنی كه از نظر فكر و نفوذ اجتماعى كمتر از آنها نيستند و بار سنگين اعمال خلاف آنها را بر دوش ندارند و ستمگرى را در ستمش و گناهكارى را در گناهش معاونت ننموده اند. هزينه اين افراد سبك تر است و در محافل خصوصى جزو خواص و رازدار خود قرار ده».
📖 مطالعه تفصیلی:
https://makarem.ir/maaref/l/0416431
📖 مطالعه بشتر:
http://mk6.ir/CjHbX
#امام_علی #حکومت #مردم
#عوام #خواص #وزیران #زمامدار
#کارگزار #ستمکار #عيب_پوشى
#رعیت #فساد #اقلیت_پر_توقع
__
هدایت شده از پاسخ به شبهات
📚 سيره حکومتی امام علی(علیه السلام)
💠 «غرور» و «تکبّر» بزرگترین آفت حاکم اسلامی
امام علی(ع) براي برحذر داشتن فرماندار خود از تکبّر می فرمايد: «و هرگز مگو من اميرم؛ امر مى كنم و از من اطاعت مى شود كه اين موجب دخول فساد در دل و ضعف در دين و نزديك شدن دگرگونى ها است. از دعوى همتايى با خدا در عظمتش برحذر باش و از تشبه به او در جبروتش بركنار باش؛ زيرا خدا هر جبارى را ذليل و هر خودپسند متكبّرى را خوار مى كند». آری غرور سه پيامد خطرناك دارد. 1- فكر انسان را فاسد مى كند. 2- انسان را گرفتار معاصى و ظلم و ستم و تضعيف دين می كند. 3- سبب تغييرات و دگرگونى ها در رابطه حكومت با مردم مى شود.
💠 ملاک امام علی(ع) برای سنجش حکومت ها؟
ایشان می فرمايد: «اى مالك! بدان من تو را به سوى بلادى فرستادم كه پيش از تو دولت هاى عادل و ستمگرى بر آن حكومت داشتند و مردم به كارهاى تو آن طور نظر مى كنند كه تو در امور زمامداران پيش از خود نظر مى كردى و همان را درباره تو خواهند گفت كه تو درباره آنها مى گفتى». امام(ع) در اين عهدنامه تاكيد كرده كه معيار سنجش حكومت ها از نظر عدل و ظلم، افكار عمومى توده مردم است كه امروز در دنيا از آن سخن می گويند؛ اما در عمل غالباً فراموش شده است.
💠 توصيه امام علی(ع) به «مدارا با مردم»
امام علی(ع) در نامه 46 نهج البلاغه به مالک اشتر درباره برخورد با مردم سفارش مي كند كه: «شدت عمل را با نرمش در آميز. مادام كه مدارا كردن بهتر است مدارا كن؛ اما در آنجا كه جز شدت عمل تو را بى نياز نمى كند تصميم به شدّت بگير. پر و بالت را براى مردم بگستران و با چهره گشاده با آنان روبه رو شو و در برابرشان نرم خو باش و مساوات را در ميان آنها حتى در مشاهده و نگاه كردن با گوشه چشم و اشاره كردن و تحيّت و تعارفات رعايت كن تا زورمندان در نقض عدالت به نفع خودشان طمع نورزند و ضعيفان از عدالت تو مأيوس نشوند».
💠 راه جلب حسن ظنّ حاکم اسلامی به مردم؟
امام علی(ع) درباره عوامل حُسن ظن حاکم اسلامی به مردم می فرمايد: «هيچ وسيله اى براى جلب اعتماد والى به رعيت بهتر از احسان به آنها و سبك كردن هزينه ها بر آنان و عدم اجبارشان به كارى كه وظيفه ندارند نيست. لذا در اين راه آن قدر بكوش تا به وفادارى رعايا به خود خوش بين شوى؛ چون اين خوش بينى، رنج فراوانى را از تو دور مى سازد و لايق ترين كسى كه مى تواند مورد حُسن ظن تو قرار گيرد كسی است كه تو بهتر به او خدمت كرده اى و آن كس كه مورد بدرفتارى تو واقع شده است لايق ترين كسى است كه بايد به او بدبين باشى».
📖 مطالعه تفصیلی:
makarem.ir/maaref/fa/category/articles/29568
#حاکم #کارگزار #حکومت
#سيره_حکومتی #امام_علی
#مردم #والی #فرماندار #مدارا
#حسن_ظنّ #حاکم_اسلامی
#نقد_حکومت #غرور #تکبر
____________________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
📚 سيره حکومتی امام علی(علیه السلام)
💠 سفارش امام علی(ع) به «عثمان بن حنیف»
ایشان می فرمايد: «امام شما از دنيايش به دو جامه كهنه و از غذاهايش به دو قرص نان قناعت كرده ... اگرچه شما نمى توانيد اين چنين باشيد؛ ولى مرا با پرهيزكارى و پيمودن راهِ درست يارى دهيد ... اين دنيا در چشم من بى ارزش تر از شيره تلخ درخت بلوط است! ... آيا همان گونه كه گوسفندان، شكم را از علف ها پر مى كنند و استراحت مى كنند، علی هم بايد از زاد و توشه خود سير شود و به استراحت پردازد؟ در اين صورت چشمش روشن باد كه پس از سال ها عمر، به چهارپايان اقتدا كرده است».
💠 تاكيد امام علی(ع) بر لزوم ساده زیستی «حاکمان اسلامی»
امام علی(ع) در نهج البلاغه به وظيفه سنگين زمامداران و حاكمان كشورهاى اسلامى اشاره مى كند كه نبايد به سراغ غذاهاى لذيذ و لباس هاى فاخر بروند در حالى كه مى دانند يا احتمال مى دهند در گوشه و كنار، افرادى گرسنه و برهنه هستند. امام(ع) در ادامه مى فرمايد: «آيا من با شكمى سير بخوابم در حالى كه در اطراف من شكم هاى گرسنه و جگرهاى تشنه باشد؟ آيا من به همين قناعت كنم كه گفته شود من امير مؤمنانم؛ امّا با آنها در سختى هاى روزگار شركت نكنم و اسوه و مقتدايشان در ناگوارى هاى زندگى نباشم؟».
💠 شیوه برخورد امام علی(ع) با فرماندار خیانت کار
امام علی(ع) در آغاز نامه 41 نهج البلاغه خطاب به یکی از فرمانداران خود که مرتکب تخلّف در بیت المال شده بود می فرماید: «من تو را شريك خود در امانتم (حكومت) قرار دادم و تو را از خواص خود گردانيدم و به تو اعتماد کردم. ولی تو هنگامی که دیدی زمانه بر من سخت گرفته و دشمن جسور شده، با خیانت کاران همراه شدی. گويا جهاد خود را به خاطر خدا انجام ندادى و با اين امت براى غصب دنيايشان نيرنگ به كار مى بردى. آيا از بررسى دقيق حساب روز قيامت نمى ترسى؟ اموال مسلمین را بازگردان، وگرنه تو را با شمشیر مجازات می کنم».
💠 امام علي(ع) و دستور به برگرداندن «بیت المال»
نامه امام علی(ع) در سرزنش يكی از فرماندارانش چنين است: «چگونه آب و غذايى را گوارا مى نوشى و مى خورى در حالى كه مى دانى حرام است. چگونه با اموال يتيمان، مساكين، مؤمنان و مجاهدانى كه خداوند توسط آنان بلاد اسلام را حفظ كرده، كنيزانى مى خرى و زنانى را به همسرى در مى آورى [نمى دانى آميزش با آن كنيزان حرام و نكاح با آن زنان نارواست؟]. از خدا بترس و اموال اين گروه را به آنها بازگردان، اگر به اين دستورم عمل نكنى... با اين شمشيرم كه هيچ كس را با آن نزدم مگر اينكه داخل دوزخ شد، ضربه اى بر تو وارد مى كنم».
💠 علی(ع) و توبیخ فرماندار منطقه «اردشیر خُرّه»
به امام علی(ع) خبر دادند كه فرماندار «اردشیر خرّه» اموال بيت المال را بين قبیله اش تقسیم کرده است. حضرت طی نامه ای به او فرمود: «گزارش داده اند، تو غنايمی که با تلاش و خون مسلمانان به دست آمده، در ميان قبيله ات تقسيم مى كنى. اگر این خبر درست باشد، منزلتت را نزد من از دست داده ای. حق خدايت را سبك مشمار و دنيايت را با نابودى دينت سامان مده؛ كه از زيانكارترين افراد خواهى بود. آگاه باش! حق مسلمانانى كه نزد تو هستند با آنهايى كه نزد منند در بيت المال يكسان است و ورود و خروج آن، بايد به نظر من باشد».
📖 مطالعه تفصیلی:
makarem.ir/maaref/fa/category/articles/29568
#فرماندار #حاکم #کارگزار
#حاکم_اسلامی #اختلاس
#سيره_حکومتی #امام_علی
#نقد_حکومت #حکومت
#بیت_المال #غنائم #حرام
#خیانت #امانت #یتیمان
#ساده_زیستی #حکومت
#عثمان_بن_حنیف #مردم
#حاکمان_مسلمان #والی
#حکومت_اسلامی #دزدی
________________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
📚 سيره حکومتی امام علی(علیه السلام) 3
💠 سخت گیری امام علی(ع) در مورد «بیت المال»
یکی از یاران امام علی(ع) از مالى كه پيش روى حضرت بود و از غنايم جنگى محسوب مى شد، تقاضاى سهمى كرد؛ ولى امام به او فرمود: «اين مال نه حقّ من است و نه حقّ تو، غنيمتى است مربوط به مسلمانان، كه با شمشيرهايشان به دست آمده است، اگر تو در نبرد آنان شركت كرده بودى سهمى همانند سهم آنان داشتى». اين سخن نشان مى دهد كه امام(ع) در مسائل مالى بسيار دقيق و سخت گير بود و تلاش داشت هر مالى از اموال بيت المال در محلى كه خدا براى آن تعيين كرده، صرف شود و در اين باره روابط بر ضوابط پيشى نگيرد.
💠 وظائف متقابل مردم و رهبر از زبان امام علي(ع)
امام علي(ع) درباره وظایف مردم می فرماید: «به سخنان پيشواى الهى خود گوش فرا دهيد، دل هاى خود را نزد او حاضر سازيد، و هنگامى كه [به خاطر احساس خطر] به شما فرياد مى زند، بيدار شويد». هم چنين درباره وظايف رهبر مي فرمايد: «رهبر بايد براى پيروانش صادقانه سخن بگويد؛ و آنها را متمركز ساخته، و محتواى ذهن خويش را [براى نجات آنها] حاضر كند، [و رهبر شما چنين است]».
💠 داستان «آهن داغ» از زبان خود «عقیل»
هنگامی که عقیل به شام رفت، معاویه از او خواست داستان «آهن داغ» را برایش تعریف کند. او گفت بدلیل فقر شدید چند بار نزد برادرم رفتم و از او درخواست افزایش سهم از بیت المال کردم، ایشان نیز آهنی داغ کرده و گفت: بگیر، من گمان کردم کیسه ای پول است و وقتی آنرا گرفتم از حرارت آن فرياد زدم! به من فرمود: «اين آهنى است كه با آتش دنيا داغ شده، پس چه خواهد بود براى من و تو در فرداى قيامت اگر در زنجيرهاى جهنم بسته شويم».
💠 سفارشات امام علی(ع) به مأموران «زکات»
امام علي(ع) در ارتباط با شیوه رفتار مأموران جمع آوری زکات با مردم می فرماید: «در مسير خود هيچ مسلمانى را نترسان ... و بيش از حق خداوند از اموالش مگير، و هنگام ورود بر قبيله اى، در كنار سرچشمه يا چاه آب فرود آى و سپس با آرامش به سوى آنان برو و پس از سلام و اظهار محبّت بگو: اى بندگان خدا! ولىّ خدا و خليفه اش مرا به سوى شما فرستاده تا حق خدا را كه در اموالتان است بگيرم آيا در اموالتان حقى براى خدا هست؟ اگر كسى گفت: نه، كاري به او نداشته باش و اگر كسى گفت: آرى، همراهش برو و از ترساندن، تهديد و سختگيري بپرهيز و بهتان نزن و به آنها به جهت رياست، بى اعتنايى نكن چه اينكه آنها برادران دينى تو و ياوران در استخراج حقوق و جمع آورى زكاتند».
💠 شیوه صحیح مواجهه مسئولین با مردم
ایشان به فرماندار خود در مصر مي فرمايد: «بال هاى محبّت و حمايتت را با تواضع براى آنها بگستران، و در برابر همه متواضع باش، چهره خويش را براى آنها گشاده دار [و نسبت به همه خوب برخورد كن]، مساوات را در ميان آنها حتى در نگاه ها و مشاهده با گوشه چشم رعايت كن تا بزرگان و زورمندانِ كشور در نقض عدالت به نفع آنها طمع نورزند و ضعفا از عدالت تو مأيوس نشوند؛ زيرا خداوند از شما بندگان در مورد اعمال كوچك و بزرگ و آشكار و پنهان، بازخواست خواهد كرد، اگر كيفرتان كند شما استحقاق بيشتر از آن را داريد و اگر عفوتان نمايد او كريم تر است».
💠 تأکید امام علی(ع) بر «آزادی بیان» مردم در برابر حاکم
امام علی(ع) می فرماید: «با من آن گونه كه با زمامداران ستمگر سخن گفته مى شود سخن نگوييد و آن گونه كه مردم خود را در برابر حاكمان تندخو و جبّار حفظ مى كنند محدود نسازيد و به طور تصنّعى و منافقانه با من رفتار نكنيد، هرگز گمان مبريد كه درباره حقى كه به من پيشنهاد مى كنيد كوتاهى كنم [يا ناراحت شوم] و هرگز خيال نكنيد من در پى بزرگ ساختن خويشتنم، زيرا كسى كه شنيدن حق يا پيشنهاد عدالت به او برايش سنگين باشد عمل به آن دو براى او سخت تر و سنگين تر است».
📖 مطالعه تفصیلی:
makarem.ir/maaref/fa/category/articles/29568
#فرماندار #حاکم #کارگزار
#حاکم_اسلامی #حکومت
#سيره_حکومتی #امام_علی
#بیت_المال #غنائم #خیانت
#زکات #مردم #رهبر #اطاعت
#امانت #مردم #حکومت
#حکومت_اسلامی #والی
#ساده_زیستی #مسئولین
#حاکمان_مسلمان #عقیل
#آزادی_بیان #عدالت #رانت
#محبت #تواضع #آهن_داغ
#صداقت #زیاده_خواهی
____________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
📚 سيره حکومتی امام علی(علیه السلام) 4
💠 ویژگی های «حاکم» از ديدگاه امام علی(ع)
حضرت علي(ع) در بخشی از نامه 33 نهج البلاغه، درباره ويژگی های فرماندار موفق صفات مهمي را بيان مي كند: دورانديش بودن، با صلابت و قدرت در برابر حوادث ايستادن، خيرخواه مردم و پيشوا و امام بودن و چشم و گوش بر امر و فرمان داشتن از آن جمله اند. به يقين اگر اين شرايط در هر مدير و فرمانده اى جمع شود، در كار خود موفق خواهد بود و توطئه هاى دشمن را در هم خواهد شكست.
💠 امام علی(ع) و بیان منشأ اصلی «فتنه ها»
امام علی(ع) درباره ریشه اصلی فتنه ها می فرمايد: «آغاز پيدايش فتنه ها، پيروى از هواها و هوسها و بدعتهاي مخالف كتاب خداست؛ که گروهى چشم و گوش بسته و نادان، يا هواپرست آگاه، به پيروى از فتنه گران بر مى خيزند و از هوس ها و بدعتهاى آنان حمايت مى كنند. [فتنه گران، براى رسيدن به مقاصد خود حق و باطل را به هم مى آميزند. و] اگر باطل از آميختن با حق جدا مى گرديد [ديگر] بر طالبان حق پوشيده نمى ماند؛ در اين حالت شيطان بر پيروان خود مسلّط مى شود و تنها آنان كه مشمول رحمت خدا بوده اند نجات مى يابند».
💠 دستورات امام علی(ع) به کارگزاران خراج و بیت المال
امام علی(ع) در تبیین وظایف کارگزاران خراج می فرمایند: «شما خزانه داران رعيّت و وكلاى امّت و سفيران ائمه و پيشوايان هستيد». این سخن امام اشاره به سه مسئوليت مهم آنها دارد. نخست کارگزاران را خازن رعيّت، به معنى حافظ اموال مردم دانسته تا در مصارفش صرف شود. ديگر اينكه آنها وكيلان امّتند تا حقوق مردم را از كسانى كه حق بر ذمه آنهاست به طور كامل بگيرند. سوم اينكه آنها سفيران امامان هستند كه بايد با همان اخلاق و روش پيشوايان با مردم رفتار كنند، بنابراين هم اخذ حقوق مى كنند و هم حفظ آن و هم با اخلاق حسنه با آنان رفتار مى كنند.
💠 عدم استفاده ابزاری امام علی(ع) از «بیت المال»
جمعى از ياران امام علی(ع) از روی خيرخواهى گفتند: «عدالت شما موجب نارضایتی متمکنان و کارشکنی آنها شده است. اگر بخشش هایی از بیت المال داشته باشید طرفدار شما خواهند شد». حضرت(ع) در جواب فرمودند: «به خدا سوگند اگر شب را بر روى خارهاى [جانگداز] سَعْدان بيدار به سر برم و يا در غل و زنجيرها دست و پا بسته كشيده شوم براى من محبوب تر از آن است كه روز قيامت خدا و رسولش را در حالى ملاقات كنم كه به بعضى از بندگان ستم كرده باشم، چگونه بر كسى ستم روا دارم، آن هم براى جسمى دنیایی كه بزودی فرسوده می شود».
💠 نحوه برخورد امام علي(ع) با «فساد مالی» در حکومت؟!
امام علي(ع) توسط نیروهای اطلاعاتی خود از قصد «زیاد بن ابیه» براي خيانت در بيت المال آگاه شد و در نامه شدید اللحن به او نوشت: «صادقانه به خداوند سوگند ياد مى كنم اگر به من گزارش رسد كه از بيت المال مسلمين چيزى كم يا زياد به خيانت برداشته اى آنچنان بر تو سخت مى گيرم كه در زندگى تو را كم بهره، سنگين بار و حقير و ذليل سازد». صريح نفرمودن امام(ع) براي اين بود كه «زیاد» در عمل مجرمانه جسور نشود.
💠 درسهايي از برخورد امام علي(ع) با «شريح قاضي»
برخورد امام علي(ع) با شریح قاضی به خاطر خريد خانه از جهات مختلفى شايان دقت است؛ اولا: چون خريدار يكى از قضات است و قاضى هميشه در معرض اتهام و وسوسه هاى نفسانى است، امام(ع) اين کار را براى او نمى پسندد. ثانيا: دوران حكومت امام(ع) بعد از دوران عثمان بوده كه با ريخت و پاش گسترده بيت المال و روى آوردن عده اي به زندگى پر زرق و برق همراه بوده است و لذا اين برخورد عده اى را متنبه كرد و گروهي را به خاطر ترس از اعتراض مردم، با آن هماهنگ كرد. آری اين نامه مخصوص آن عصر و زمان نبوده و براى امروز و فردا و براى همه نسل ها در همه زمانها صادق است و مخصوص گروهي خاص نيست.
📖 مطالعه تفصیلی:
makarem.ir/maaref/fa/category/articles/29568
#فرماندار #حاکم #کارگزار #حاکم_اسلامی
#حکومت #سيره_حکومتی #امام_علی
#بیت_المال #غنائم #خیانت #قدرت #مردم
#رهبر #فتنه #امانت #مردم #حکومت
#حکومت_اسلامی #والی #ساده_زیستی
#مسئولین #حاکمان_مسلمان #مالیات #پایداری
#آزادی_بیان #عدالت #رانت #هوس #هوی
#خزانه_دار #قاضی_شریح #فساد_مالی
#خراج #زیاده_خواهی #زیاد_بن_ابیه
#قدرت #نیروهای_اطلاعاتی #دورانديش
#صلابت #مقاومت #استفاده_ابزاری
____________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
📚 بررسی ماهیت فتنه و راه خلاصی جامعه از آن؟
💠 معنا و مفاهیم «فتنه» در قرآن کریم؟
معنای لغوی فتنه، نهادن طلا در آتش برای خالص شدن و از بین رفتن ناخالصی هاست. واژه «فتنه» در 30 آيه قرآن آمده و بدتر از کشتار شمرده شده است. بررسى اين سى آيه نشان مى دهد فتنه در قرآن معانى مختلف دارد: 1. شكنجه دادن؛ 2. آزمایش و امتحان؛ 3. عذاب الهی؛ 4. مصیبت؛ 5. فساد کبیر؛ 6. شرک و بت پرستی؛ 7. گمراهی؛ 8. فریب دادن و... . به نظر می آید همه این کاربردها با همان معنای لغوی در ارتباط است؛ زیرا همانگونه که طلا زیر فشار آتش قرار می گیرد، در این موارد نیز نوعی فشار برای اشخاص مفتون پدید می آید.
💠 ماهیّت «فتنه» در اجتماع و مصاديقی از آن؟
«فتنه» به حوادث پیچیده ای گفته می شود که ماهیت آن روشن نیست و ظاهری فریبنده و باطنی مملو از فساد دارد و جوامع انسانی را به بی نظمی، تباهی، فساد اموال و اَعراض و ... می کشاند. علل و عوامل فتنه ها بیشتر از اختلافات ناشي مي شود و دو جناح، بی فکر و بی مطالعه، به جان هم می افتند و فضای جامعه را تیره و تار می سازند. «فتنه جمل»، «فتنه شامیان» و «فتنه خوارج» نمونه هایی بارز از فتنه در دوران حکومت امام علی(ع) محسوب می شوند.
💠 منشأ اصلی «فتنه ها» در بیان امام علی(ع)؟
امام علی(ع) درباره ریشه اصلی فتنه ها می فرمايد: «آغاز پيدايش فتنه ها، پيروى از هواها و هوسها و بدعتهاي مخالف كتاب خداست؛ که گروهى چشم و گوش بسته و نادان، يا هواپرست آگاه، به پيروى از فتنه گران بر مى خيزند و از هوس ها و بدعتهاى آنان حمايت مى كنند. [فتنه گران، براى رسيدن به مقاصد خود حق و باطل را به هم مى آميزند. و] اگر باطل از آميختن با حق جدا مى گرديد [ديگر] بر طالبان حق پوشيده نمى ماند؛ در اين حالت شيطان بر پيروان خود مسلّط مى شود و تنها آنان كه مشمول رحمت خدا بوده اند نجات مى يابند».
💠 وظایف مردم در مواجهه با «فتنه» از زبان امام علی(ع)؟
امام علي(ع) درباره وظایف مردم در فتنه ها می فرمایند: «با سردمداران فتنه ها و بدعت ها همكارى نكنيد و به آنچه ضامن بقاى جامعه اسلامى و اطاعت پروردگار است پای بند باشید. اگر بر سر دو راهى ظلم کردن و مظلوم ماندن قرار گرفتيد ظلم نکنید و از نزدیک شدن به گناه، ظلم و فساد دوری کنید و لقمه هاى حرام را هر چند اندك باشد وارد شكم خود نسازيد؛ چرا كه شما در منظر كسى هستيد كه گناه را بر شما حرام كرده و راه هاى اطاعت را براى شما آسان ساخته است».
💠 راهکار رهایی از «فتنه ها»؟
امام علی(ع) در خطبه 187 نهج البلاغه می فرمایند: «اى مردم! افسار اين حيوانات [اشاره به فتنه هاست] را كه بارهاى سنگينى بر پشت دارند از دست خود رها سازيد، هرگز از اطراف پيشواى خود پراكنده نشويد كه سرانجام، خود را به موجب اعمال خود نكوهش خواهيد كرد، خود را در آتش فتنه اى كه در پيش است نيفكنيد و از مسير آن دورى گزينيد و وسط راه را براى عبور آن باز گذاريد، به جانم سوگند! مؤمنان [اگر خود را كنار نكشند] هلاك مى شوند، اما غير مسلمانان از آن جان سالم به در مى برند، مَثَل من در ميان شما همچون چراغ در تاريكى است كه هر كس در ظلمت قرار گيرد از نور آن بهره مى برد».
📖 مطالعه بیشتر:
makarem.ir/maaref/fa/category/articles/27683
#قرآن #نهج_البلاغه #امام_علی(ع) #پيشوا
#فتنه #مردم #فتنه_گران #جامعه #فریب
#هوی #هوس #بدعت #آزمایش #امتحان
______________________
هدایت شده از پاسخ به شبهات
فساد «خواصّ» پر توقّع در حکومت
✍️ متن اجمالی:
امام علی(ع) درباره دوری از خواص پرتوقّع و توجّه به توده مردم به فرماندارش می فرمايد: «بايد محبوب ترين كارها نزد تو امورى باشد كه در جهت رعايت حق از همه كامل تر و از نظر عدالت شامل تر و از نظر رضايت عمومى مردم جامع تر باشد؛ زيرا خشم توده مردم خشنودى خواص [اقليت پرتوقع] را بى اثر مى كند؛ اما ناخشنودى خاصان با رضايت عامه مردم جبران پذير است». بديهى است قوانينى كه از نظر حفظ حقوق، جامع تر و از نظر رعايت عدالت شامل تر و هم رضايت توده هاى مردم را بهتر جلب كند، مورد رضاى خداست و دوام آن تضمين شده است.
#فساد #خواص #حکومت #خواص_پرتوقع #اقليت_پرتوقع #عامه_مردم #مردم #توده_مردم
✍️ متن تفصیلی:
makarem.ir/maaref/l/0416417