💠 #یادداشت_مدیر 🔻موج اسلام‌گرایی پس از مشاهده ناکامی ایدئولوژی قومی عربی (پان‌عربیسم) به رهبری جمال عبدالناصر در بازیابی هویت عربی و اسلامی، و ناتوانی از سر برآوردن مقابل سلطه همه جانبه تمدن غرب بر جهان اسلام تشدید شد. یکی از جریانهای مهم اسلام‌گرا در قرن بیستم، جریان یا جنبش اخوان المسلمین است که پایگاه اصلی و هسته مرکزی آن در مصر و توسط حسن البنا شکل گرفت. جریان اخوان المسلمین که از دهه سی میلادی شروع به فعالیت نمود شعار: الإسلام هو الحل (تنها اسلام، راه حل است) را برای خود برگزید که آشکارا به توانایی اسلام (به عنوان یک مکتب) بر اداره جامعه اشاره دارد. 💠این جریان اگرچه مصر متولد شد اما به سرعت در بیشتر کشورهای عربی جهان اسلام از جمله: سوریه، اردن، فلسطین، عراق، و بعدها عربستان دارای طرفدار شد. داستان ورود این جریان سیاسی به عربستان به اواسط دهه هفتاد میلادی باز می‌گردد. جمال عبدالناصر با قلع و قمع این جریان سیاسی در مصر، سبب شد تعدادی زیادی از دانشجویان، اساتید علوم دینی، مهندسان، معلمان و فعالان اخوانی، به کشورهای دیگر از جمله عربستان مهاجرت کنند. 🔹️حکومت عربستان نیز با پذیرش این مخالفانِ جمال عبدالناصر(به‌دلیل اختلافاتی که با وی داشت) در یک توافق نانوشته خواستار آن شد که این نخبگان، بازسازی نظام درسی و تربیتی مدارس و دانشگاه‌های عربستان را به‌عهده بگیرند و در مقابل، اجازه فعالیت دینی و فرهنگی(نه سیاسی) داشته باشند. با گسترش فعالیتهای این جریان فرهنگی و هجرت بسیاری دیگر از نخبگان اسلام‌گرا از کشورهای دیگر اسلامی به عربستان، و مشاهده فعالیتهای فرهنگی و تربیتی اخوانی‌ها، کم‌کم جریان دیگری سربرآورد که مدعی بود باید فعالیت فرهنگی و تربیتی اخوانی(با محوریت آراء سیدقطب) را با اندیشه سلفی وهابی ترکیب کرد، زیرا اندیشه‌های اخوانی محض، دچار یک خلأ تئوریک از ناحیه اعتقادی و دینی است و اخوانی‌ها اصطلاحا غیریت و تفاوت گفتمانی خود را با رقیب (دیگری: اعم از شیعه، اشاعره، ماتریدیه) حفظ نمی‌کنند. از طرفی جریان وهابی سنتی درباری نیز به‌دلیل تحجر و ارتجاع و وابستگی تام به حکومت آل سعود توانایی احیای (یا ایجاد) یک حکومت اسلامی را ندارد. ❇️ از این رو با ترکیب اندیشه سلفی(وهابی) با تفکر اخوانی، جریان سلفیه سروری یا سروریه سربرآورد (به دلیل نسبت آن به محمد سرور زین العابدین، روحانی معروف سوری‌الاصل) که معتقد بود حکومت از آن فقها و علما است، این جریان با محوریت اشخاصی چون: سلمان العوده، عائض القرنی، سفر الحوالی با گسترش فعالیت خود، محبوبیت فراوانی بین جوانان عربستانی کسب کرده و حکومت آل سعود را دچار نگرانی عمیقی نمود. از این رو، آل سعود تصور کرد که این جریان برای حکومت، چالشهای زیادی ایجاد خواهد کرد. 🔰 نقطه شروع این تقابل، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال 1979 بود که این جریان را دچار یک شوک و سرخوردگی عمیقی کرد و به این فکر افتادند که آنها نیز (مانند شیعیان) باید حکومتی بر مبنای دین داشته باشند. این تقابل تا جایی ادامه یافت که در جنگ اول خلیج فارس، و با کمک‌‌خواستن حکومت سعودی از آمریکا برای حمایت از آن در مقابل حمله صدام، جریان سلفی سروری که اکنون به جریان صحوه یا (بیداری اسلامی) معروف شده بود طی بیانیه‌ای خطاب به حکومت، این کمک‌خواستن را برخلاف اسلام دانسته و موجب قبول ولایت طاغوت قلمداد کردند. ▪️در مقابل‌، بن‌باز مفتی عربستان، فتوای جواز این اقدام آل سعود را صادر کرد و جریانی در مقابل سروری‌ها، شکل گرفت که به جامیه یا سلفیه جامی مشهور شد (به‌دلیل نسبتش به محمد الجامی، روحانی معروف اتیوپی‌الاصل) این جریان، برخلاف سروری‌ها و اخوانی‌ها که به‌نوعی مفاهیم و ساز و کارهای مدرن سیاسی همچون تحزب و انتخابات را جایز می‌دانستند، این‌‌گونه مسائل را بدعت شمرده و بر اساس اندیشه سیاسی کلاسیک اهل‌ سنت، هرگونه فعالیت و خروج علیه حاکم را حرام و موجب کفر می‌دانستند. این جریان از سوی حکومت سعودی حمایت فراوانی کسب کرد و مناصب حکومتی و دینی فراوانی نیز به تصرف آن درآمد. ◽️در هرصورت اکنون بسیاری از منتسبین به جریان سروری از جمله چهره‌های اصلی آنان، سلمان العوده، سفر الحوالی و عبدالعزیز الطریفی در زندان به‌سر می‌برند یا دیگرانی هم‌چون سعد الفقیه یا محمد المسعری به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند و با توجه به استراتژی بن‌سلمان بر تاکید به سکولاریسم و بازتولید هویت ملی/عربی برای جامعه عربستان به جای هویت دینی، به‌نظر میرسد جریان اسلام‌گرای مخالف آل‌سعود روزهای سختتری را پیش‌رو داشته باشد. 🆔 @ArabWorldWatch

🔰انتشار #کتاب "اشکالیة #المتخيل في التراث الإسلامي" اثر پژوهشگر عراقی دکتر عدنان هاشم الحسینی از سوی مؤسسة پژوهشی #الدليل وابسته به عتبه حسینیه 🔻پ‌ن: گفتنی است باب مباحث "#متخيّل: #انگاره" در جهان اسلام توسط جریان روشنفکری عربی باز شد. به ویژه توسط پژوهشگر تونسی دکتر #بسام_الجمل با کتاب‌های: "لیلة القدر في المتخيل الإسلامي" و "جدل التاريخ و المتخيل: سيرة فاطمة" #تازه‌های_نشر 🆔 @ArabWorldWatch

🔻کتاب #فیشته، فیلسوف مقاومت 🔰 نوشته‌ی اندیشمند مصری: #حسن_حنفی #معرفی_کتاب 🆔 @ArabWorldWatch

🔻سعی میکنیم هفته‌ای یک‌بار برنامه‌های تلویزیونی حوزه‌ی #اندیشه در جهان عرب را در #کانال معرفی کنیم. 🆔 @ArabWorldWatch

🔰 ۱. برنامه #حدیث_العرب در شبکه‌ #اسکای‌نیوز_عربی(نزدیک به #امارات) با اجرای #سلیمان_الهتلان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های حوزه‌‌ی اندیشه در رسانه‌های جهان عرب میباشد. 🔻سلیمان الهتلان مدیر هولدینگ الهتلان مدیا در حوزه رسانه و افکار‌سنجی است و تحصیلات خود را تا پست‌دکترای مطالعات خاورمیانه در دانشگاه هاروارد ادامه داده است. ◽️گفتمان حاکم بر این برنامه‌ی گفتگو‌محور، نقد اندیشه‌ی دینی و اسلام سیاسی به معنای متداول آن است. ◼️شخصیتهای مهمی تا کنون در این برنامه حضور پیدا کرده‌اند از جمله: #فراس_السواح #الحبیب_علی_الجفری #بسام_الجمل #عدنان_ابراهیم #نادر_الحمامی #عبدالاله_بلقزیز #عبدالله_العروی #نائله_السلینی #محمد_شحرور و... 🌐 پ‌ن: این برنامه در یوتیوب قابل دسترسی است. 🆔 @ArabWorldWatch

🔻#عبدالوهاب_المسیری (۲۰۰۸ - ۱۹۳۸) 🔰 استاد #فلسفه و #یهودپژوه پرآوازه‌ی مصری. دکتری ادبیات تطبیقی را از دانشگاه رتجرز آمریکا گرفت. استاد ادبیات انگلیسی دانشگاه عین شمس بود. تألیفات فراوانی در موضوعات #یهود و #صهیونیسم و تاریخ و نقد ادبی دارد. وی معتقد است «اسناد حکمای صهیون» جعلی است و ارزش و سند تاریخی ندارد. کتاب دایرةالمعارف عربی مفاهیم و اصطلاحات یهود و صهیونیسم که در هفت جلد به فارسی ترجمه شده است و مجموعة‌الجماعات و العقائد الیهودیه، الیهود و الیهودیة و الصهیونیة، العلمانیة تحت المجهر از کتاب‌های مهم اوست. 🆔 @ArabWorldWatch

🔰 دکتر حمادی ذویب از مهم‌ترین شاگردان عبدالمجید الشرفی است و در پژوهش‌های خود بر تاریخ اصول فقه تمرکز کرده است. 🔻کتاب مهم حمادی ذویب، "السنة بين الأصول والتاريخ" که در اصل رساله دکتری وی با راهنمایی عبدالمجید الشرفی بوده و در آن با تحلیل فوکویی به رابطه دانش و قدرت می‌پردازد و مفهوم سنت و حجیتش را به چالش میکشد‌. #فوکو #تونس #الشرفی #حمادی_ذویب 🆔 @ArabWorldWatch

◽️وی در این کتاب، به زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شکل‌گیری علم اصول در جهان اسلام می‌پردازد.

🔰موسسه گفتگوی دینی وحدت برگزار می‌کند: ✅ "سلسله نشست‌های جهاد تبیین در مسائل جهان اسلام" 🇸🇾 جریان شناسی فکری و دینی سوریه 🎤سخنران:شیخ علاء الدین زعتری اندیشمند برجسته سوریه و فعال در عرصه مقاومت و تقریب مذاهب ✳️برای آشنایی با زندگی نامه ایشان به پیوند زیر مراجعه فرمایید: http://alzatari.net/about-us 👈زبان جلسه: عربی ⏰ زمان : سه شنبه ۱۴۰۲/۱۰/۱۹ ساعت ۱۷/۳۰ 🏢 مکان : قم، صفائیه ،کوچه ممتاز ،فرعی ۳،پلاک ۳۵. موسسه گفتگوی دینی وحدت 🆔 @alhewaraldini

🔰 در اولین پست این کانال (۱۷ آذر) به آخرین گفتگوی مکتوب و مطبوعاتی طه عبدالرحمن فیلسوف نامدار مغربی اشاره کردیم. اخیرا نیز وی مصاحبه‌ای کوتاه داشته و مطالبی را در مورد غزه و طوفان الأقصی بیان کرده است. ❇️ گفتنی‌ است بعد از جنگ ۳۳ روزه‌ (در سال ۲۰۰۷) نیز کتابی با عنوان الحداثة و المقاومة توسط وی به نگارش در‌آمده بود. 🆔 @ArabWorldWatch

🔰 در مطالب قبلی اشاره کردیم که طوفان الأقصی به نوعی بازگشت به هویت را در جهان اسلام رقم زده است. 🔻دکتر محمدحسین الرفاعی (پژوهشگر عراقی حوزه‌ی فلسفه و جامعه‌شناسی معرفت) که نقد‌های تندی به گفتمان اسلام سیاسی داشت و دارد، دستاوردهای طوفان الأقصی در شکست صهیونیسم را در چهار ساحت برمی‌شمرد. 🆔 @ArabWorldWatch

#مراکز_پژوهشی 💠 مرکز نهوض للدراسات والبحوث: مرکز مطالعات و تحقیقات نهوض یک مرکز تحقیقاتی در حوزه‌ی مسائل فکری و اجتماعی است. در بخش "من نحن" سایت این مرکز میخوانیم: این مرکز به دنبال گسترش فضای گفتگوی آزاد و تعمیق بحث‌های فکری جدی، متعهد به اخلاق تفاوت های انسانی و ارزش های تحقیقات علمی است. این تلاش برای شناسایی مسائل و سوالات تجدد و کار برای پاسخ به آنها، سرمایه‌گذاری بر آخرین تحولات است به‌ گونه‌ای که آموزه‌های وحی را با علوم انسانی پیوند دهد و تعامل خلاقانه بین این دو منظومه را تضمین کند. 💠این مرکز یکی از موسسات وابسته به موقوفه خاندان الزمیع است که در پنجم ژوئن 1996 در کویت تاسیس شد و به دنبال کمک به توسعه گفتگوی فکری، فرهنگی و توسعه افق‌ها و فضاهای جدید است. 💠 گفتنی است کتابهای اخیر طه عبدالرحمن توسط این مرکز منتشر میشود و در بین تالیفات مرکز کتابی درباره دین و ساختار حکمرانی در ایران نیز به چشم میخورد. 🆔 @ArabWorldWatch

#مراکز_قرآن‌پژوهی 💠 مرکز مطالعات قرآنی «تفسیر» (tafsir.net): 💠این مرکز پژوهشی با اسم کامل «مرکز تفسیر للدراسات القرآنیة» که در سال ۲۰۰۸ تأسیس شد در شهر ریاض پایتخت عربستان سعودی قرار دارد و مدیر آن، دکتر عبدالرحمن بن‌ معاضه الشهری، استاد مطالعات قرآنی در دانشگاه ملک سعود است. این مرکز پژوهشی به‌وضوح دغدغه‌ احیای تراث قرآنی و تفسیری را دارد و گاهی نیز کتب و پژوهش‌هایی نیز در نقد مطالعات مستشرقان و جریان نومعتزلی منتشر می‌کند. 💠دایره المعارف تفسیر موضوعی که به ‌نام «موسوعة التفسیر الموضوعی» و در سی و شش جلد منتشر شده و نسخه الکترونیکی آن نیز در دسترس است، از مشهورترین فعالیتهای این مرکز می‌باشد. 💠 از نکات جالب این است که آیت الله جعفر سبحانی در نامه‌ای نکات و نقدهای خود را نسبت به این موسوعه بیان داشته و برای مدیر مرکز ارسال میکنند که با استقبال وی مواجه میشود. 🆔 @ArabWorldWatch

💠انتشار آخرین شماره مجله‌ی الدراسات الفلسطینیة با عنوان سلامٌ لغزة 🔰 ژورنال مطالعات فلسطین یک فصلنامه‌ی علمی- پژوهشی است که در سال ۱۹۷۱ تاسیس شد. 💠 این ژورنال توسط انتشارات دانشگاه کالیفرنیا به نمایندگی از مؤسسه‌ی مطالعات فلسطین به انتشار می‌رسد و سردبیر آن استاد فلسطینی دانشگاه کلمبیا دکتر رشید خالدی است. ❇️ پ‌ن۱: جریان آکادمیک فلسطینی در دانشگاه‌های آمریکا یک جریان زنده و پویا است. نمونه‌ی آن دکتر رشید خالدی و وائل حلاق استاد فقه و شریعت دانشگاه کلمبیا است. ❇️ پ‌ن‌۲: این مجله برای کسانی که دغدغه‌ی کار فکری و اندیشه‌‌ای در مورد فلسطین دارند منبع بسیار خوبی است. 🆔 @ArabWorldWatch

#اندیشه_در_رسانه 💠۲. برنامه‌ی "موازین" در شبکه‌ی الجزیرة قطر توسط دکتر علی السند (از جوانان اخوانی کویت، طیف نزدیک به محمد العوضی) اجرا می‌شود. وی دکترای فلسفه‌ی اسلامی را در سال ۲۰۱۴ از دانشگاه قاهره اخذ کرده است‌. 💠 خاستگاه معرفتی برنامه‌ی موازین، نگاه اخوانی به مسائل جهان اسلام است و همواره موضوعاتی جالب و چالشی مورد توجه این برنامه می‌باشد. 🆔 @ArabWorldWatch

💠 جایزه ترجمه و تفاهم بین‌المللی شیخ حمد به عنوان جایزه‌ای جهانی با نظارت هیأت امنا و کمیته برگزارکننده و کمیته‌های داوری مستقل در سال ۲۰۱۵ میلادی تأسیس شد. 💠 این جایزه همه ساله در قطر برگزار می‌شود و از میان صدها شرکت کننده برگزیدگان توسط هیئت داوران انتخاب می‌شوند. جایزه ترجمه، همواره زبان انگلیسی را زبان اصلی اول انتخاب می‌کند. ولی در هر سال یک زبان دیگر را به عنوان زبان اصلی دوم بر می‌گزیند. 💠 از جمهوری اسلامی ایران تاکنون دکتر محمدعلی میرزائی، عبدالنبی قیم، موسی بیدج و امل نبهانی در سالهای گذشته حائز عنوان شده‌اند. 🆔 @ArabWorldWatch

💠 بنای ما در این کانال، طرح مباحث سیاسی نیست اما مطالبی در اندیشه‌ی سیاسی یا به اقتضا، مباحث افکارسنجی مورد توجه است. 💠 این پژوهش در حوزه‌ی افکارسنجی با موضوع دیدگاه مردم فلسطین درباره‌ی سیاستهای منطقه‌ای ایران در سال ۲۰۱۶ انجام شده است. 💠 واضح است که اكثريت قابل توجهی از شرکت‌کنندگان مخالف سیاستهای منطقه‌ای ما هستند. 🔻باید پرسید در جنگ روایت‌ها چه کرده‌ایم؟ 🔻و سؤال مهمتر: بعد از آزادی فلسطین چه باید کرد؟ 🆔 @ArabWorldWatch