💠 «پشه های سرگردان» نباشیم!
🔰 امیرالمومنین(ع) در #نهج_البلاغه میفرمایند: مردم سه دسته اند:
1️⃣ عالم ربّانی (فَعالِمٌ رَبّانِي)
2️⃣ دانشجوی در مسیر رستگاری (مُتَعَلِّمٌ عَلى سَبيلِ نَجاة)
3️⃣ پشه های سرگردان (هَمَجٌ رَعاعٌ)
🔺حضرت در توصیف گروه سوم میفرمایند:
پشههاى سرگردان، افرادی اند كه پيرو هر صدايند و با هر بادى، به آن سو رفته و از فروغ دانش، پرتو نگرفته و به استوانهاى محكم، پناه نبردهاند.
(هَمَجٌ رَعاعٌ أتباعُ كُلِّ ناعِقٍ، يَمِيلونَ مَعَ كُلِّ ريحٍ، لَم يَستَضيئوا بِنورِ عِلمٍ، و لَم يَلجَأُوا إِلى رُكنٍ وَثيق)
🔰 یکی از مصادیق دسته سوم، افرادی اند که بواسطه اشخاص، دین دار شده اند. شاخص و ملاک برای آنها، افرادند، نه حق و حقیقت. #الغیبه_نعمانی به نقل از امام صادق(ع) میفرماید:
▪️کسی که به واسطه افراد و #شخصيتها، به دين روى آورد، به واسطه همان افراد و شخصیت ها نيز از دين بيرون مىرود اما کسی که به واسطه #قرآن و سنّت به دين روى آورد، كوهها از پاى در مىآيند، ولى او ثابت مىماند.
(مَن دَخَلَ في هذَا الدّينِ بِالرِّجالِ، أَخرَجَهُ مِنهُ الرِّجالُ كَما أَدخَلوهُ فيهِ، و مَن دَخَلَ فيه بالكتابِ و السنَّةِ، زالَتِ الجبالُ قبلَ أَن يَزول)
🔰 شیخ طوسی در امالی نقل میکند: در نبرد جَمَل، #حارث_بن_حوط، وقتی طرفین نبرد را میبیند، به حضرت امیر میگوید:
اى اميرمؤمنان! من #طلحه، #زبير و #عايشه را نمیبینم، مگر اینکه بر حق هستند!
(مَا أَرَى طَلْحَةَ وَ اَلزُّبَيْرَ وَ عَائِشَةَ أَضْحَوْا [اِحْتَجُّوا] إِلاَّ عَلَى حَقٍّ!)
🔺حضرت امیر در پاسخ میفرمایند:
اى حارث! بهراستى كه اگر زير پايت را بنگرى اما به بالاى سرت نگاه نکنی، از حق، #منحرف مىشوى. به راستى كه حق و باطل با افراد شناخته نمىشوند؛ ليكن #حقيقت را با پيروى پيروان حق بشناس، و باطل را با دورى جُستن آنان كه از آن دورى مىجويند.
(إِنَّكَ إِنْ نَظَرْتَ تَحْتَكَ وَ لَمْ تَنْظُرْ فَوْقَكَ جُزْتَ عَنِ الْحَقِّ، إِنَّ الْحَقَّ وَ الْبَاطِلَ لَا يُعْرَفَانِ بِالنَّاسِ، وَ لَكِنْ اعْرِفِ الْحَقَّ بِاتِّبَاعِ مَنِ اتَّبَعَهُ، وَ الْبَاطِلَ بِاجْتِنَابِ مَنِ اجْتَنَبَهُ)
🔺حارث گفت: چرا مانند #عبداللّه_بن_عمر و #سعد_بن_مالك نباشم؟ حضرت پاسخ داد:
عبداللّه بن عمر و سعد، از #نصرت_حق دست کشیدند، هرچند #باطل را نيز يارى نرساندند. حالا از كى آن دو، پيشوايان خوبى بودهاند تا از آنان پيروى شود؟!
(إِنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ وَ سَعْداً أَخْذَلَا الْحَقَّ وَ لَمْ يَنْصُرَا الْبَاطِلَ، مَتَى كَانَا إِمَامَيْنِ فِي الْخَيْرِ فَيُتَّبَعَان؟)
🔰 در گزارش دیگری در #نهج_البلاغه، حارث خطاب به حضرت میگوید:
آيا مىپندارى كه من #اصحاب_جَمَل را بر گمراهى مىبينم؟!
(أتَراني أظُنُّ أصْحابَ الجَملِ كانوا علىٰ ضَلالَةٍ؟!)
🔺حضرت در پاسخ حارث میفرمایند:
مشکل تو این است که #حقّ را نشناخته ای، تا بواسطه آن، #اهل_حق را بشناسى و #باطل را نشناخته ای، تا بواسطه آن باطل گرايان را بشناسى.
(إنّكَ لَم تَعْرِفِ الحقَّ فتَعْرفَ مَن أتاهُ، ولَم تَعْرِفِ الباطِلَ فتَعْرِفَ مَن أتاه)
📌پ.ن: برای اینکه دین را بیاموزیم، قطعا یکی از طرق، رجوع به افراد و اساتید این حوزه است. ولی افراد صرفا #دریچه ای برای فهم حقیقت اند، نه اینکه نقش #استقلالی داشته باشند. نباید در اشخاص متوقف شد.
اما نکته مهم آن است که خیلی ها، اینگونه به مسئله نگاه نمیکنند.
▫️اینکه فلان آقای هم حزبی یا فلان سایت هم فکر حرفی زده، لزوما به این معنا نیست که باید بدون تحقیق پذیرفت، آن هم در عصر امروز که نمیشود به هیچ چیز اعتماد کرد، حتی دو چشم خودمان.
▫️توجه به چند نکته میتواند خیلی کمک کارمان باشد:
اولا اهل #تحقیق باشیم و حرف هیچ کس را بدون تحقیق، صددرصد تلقی به قبول نکنیم.
ثانیا قطعا همه نمیتوانند اهل تحقیق باشند و یا حتی اهل تحقیق نیز نمیتوانند در تمام حیطه ها اهل تحقیق باشند،
پس در رجوع به افراد، به #متخصصین کاربلد و کارکشته، #ثقه و اهل #دقت و #تفکر رجوع کنیم، نه هر کسی که ادعای آن را دارد.