╲\╭┓
╭ 🍃🌺﷽🌺🍃
┗╯\╲
🔴 جلسه 26
🔵 بخش هشتم
عدم راهيابي انحراف در صراط
آنگاه اگر چنانچه انحرافي هست در خود صراط #انحراف پيدا نمي‌شود. آن# رونده احياناً #منحرف خواهد شد. اين را در سورهٴ نحل اينچنين فرمود، آيهٴ 9 سورهٴ نحل اين است فرمود: «و علي الله قصد السبيل»﴿74﴾ يعني آنچه كه بر خداست بيان كردن راه مقتصد و ميانه است يعني صراط مستقيم است اما «و منها جائر»﴿75﴾ يك عده اهل #جورند و از اين راه #فاصله مي‌گيرند. اينطور نيست كه به راه #آسيب برسانند، راه را #منحرف كنند يا راه را متخلف كنند. #جلوی_راه خود را مي‌بندند نه جلوي #اصل راه را ببندند. چون در آن سورهٴ حجر فرمود «هذا صراط علي مستقيم»﴿76﴾ يعني صراط مستقيم كه علي حفظها در سورهٴ نحل هم مي‌فرمايد «و علي الله قصد السبيل»﴿77﴾ يعني يك سبيل مقتصد و يك راه ميانه و مستقيم بر خداست كه رسم كند و نگه بدارد نه اينكه فقط خدا راه را #مي‌سازد، بعد #رها مي‌كند، بدست حوادث مي‌دهد، اينچنين نيست. «و علي الله قصد السبيل»﴿78﴾ حدوثاً و بقائاً؛ يعني آن راهي كه انسان را به خدا برساند به لقاي خداي رحمان برساند، آن راه را خدا #ترسيم مي‌كند و همواره #حفظ مي‌كند. پس گاهي از اين معنا به اين صورت ياد مي‌شود كه «هذا صراط علي مستقيم»﴿79﴾ يعني هذا صراط مستقيم علي حفظها گاهي به اين صورت بيان مي‌شود كه «و علي الله قصد السبيل»﴿80﴾؛ يعني بر خداست سبيل قصد. اما «و منها جائر»﴿81﴾ يك عده هستند كه از اين راه جائرند و متجاوزند و از اين راه #جدا مي‌شوند. راه #محفوظ است، راهي مي‌افتد. و فرمود اگر من بخواهم همهٴ شما را هدايت كنم بالاجبار «و لو شاء لهداكم اجمعين»﴿82﴾ اما شما را به #حال_خودتان وا گذاشتم تا معلوم بشود «ليميز الله الخبيث من الطيب»﴿83﴾ در همان ذيل آيهٴ «و علي الله قصد السبيل و منها جائر»﴿84﴾ آمده است «و لو شاء لهداكم اجمعين»﴿85﴾ اگر خدا بخواهد به اضطرار همهٴ شما را #هدايت مي‌كند. اما خب آن #سودي ندارد. به هدايت تشريعي كه همگان را هدايت كرده است «هدي للناس»﴿86﴾ شده. اما با هدايت الجائي و اضطراري همگان را به بهشت ببرد اينكه راه #كمال نشد. بنابراين اصل صراط مستقيم، آن بزرگ راهي است كه پيمودن اويقيناً انسان را به لقاي خداي سبحان با اسماء #جماليه‌اش مي‌رساند. و بيش از يك #راه هم نيست. و اين راههاي فرعي همه و همه انسان را به اين صراط مستقيم مي‌رساند. بعضي‌ها هستند كه در سبيل الله‌اند، هنوز به صراط الله نرسيده‌اند. يا نه صراط مستقيم يك راه عمودي طولاني يك بُعدي باشد كه در اطرافش راههاي فرعي باشد نيست، آن وحدت صراط مستقيم، آن وحدت گسترش داريست كه همه را زير پوشش مي‌گيرد. مثل اينكه يك شمس است و همه جا را روشن مي‌كند، گرچه اتاقها نورهاي گوناگون دارند، روزنه‌ها نورهاي متعدد دارند اما همه از يك شمس #مدد مي‌گيرند. سُبُل الهي كه در سورهٴ عنكبوت فرمود: «والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا»﴿87﴾
(و الحمد لله رب العالمين)
💠 «پشه های سرگردان» نباشیم!
🔰 امیرالمومنین(ع) در #نهج_البلاغه میفرمایند: مردم سه دسته اند:
1️⃣ عالم ربّانی (فَعالِمٌ رَبّانِي)
2️⃣ دانشجوی در مسیر رستگاری (مُتَعَلِّمٌ عَلى سَبيلِ نَجاة)
3️⃣ پشه های سرگردان (هَمَجٌ رَعاعٌ)
🔺حضرت در توصیف گروه سوم میفرمایند:
پشه‌هاى سرگردان، افرادی اند كه پيرو هر صدايند و با هر بادى، به آن سو رفته و از فروغ دانش، پرتو نگرفته و به استوانه‌اى محكم، پناه نبرده‌اند.
(هَمَجٌ رَعاعٌ أتباعُ كُلِّ ناعِقٍ، يَمِيلونَ مَعَ كُلِّ ريحٍ، لَم يَستَضيئوا بِنورِ عِلمٍ، و لَم يَلجَأُوا إِلى رُكنٍ وَثيق)
🔰 یکی از مصادیق دسته سوم، افرادی اند که بواسطه اشخاص، دین دار شده اند. شاخص و ملاک برای آنها، افرادند، نه حق و حقیقت. #الغیبه_نعمانی به نقل از امام صادق(ع) میفرماید:
▪️کسی که به واسطه افراد و #شخصيت‌ها، به دين روى آورد، به واسطه همان افراد و شخصیت ها نيز از دين بيرون مى‌رود اما کسی که به واسطه #قرآن و سنّت به دين روى آورد، كوه‌ها از پاى در مى‌آيند، ولى او ثابت مى‌ماند.
(مَن دَخَلَ في هذَا الدّينِ بِالرِّجالِ، أَخرَجَهُ مِنهُ الرِّجالُ كَما أَدخَلوهُ فيهِ، و مَن دَخَلَ فيه بالكتابِ و السنَّةِ، زالَتِ الجبالُ قبلَ أَن يَزول)
🔰 شیخ طوسی در امالی نقل میکند: در نبرد جَمَل، #حارث_بن_حوط، وقتی طرفین نبرد را میبیند، به حضرت امیر میگوید:
اى اميرمؤمنان! من #طلحه، #زبير و #عايشه را نمیبینم، مگر اینکه بر حق هستند!
(مَا أَرَى طَلْحَةَ وَ اَلزُّبَيْرَ وَ عَائِشَةَ أَضْحَوْا [اِحْتَجُّوا] إِلاَّ عَلَى حَقٍّ!)
🔺حضرت امیر در پاسخ میفرمایند:
اى حارث! به‌راستى كه اگر زير پايت را بنگرى اما به بالاى سرت نگاه نکنی، از حق، #منحرف مى‌شوى. به راستى كه حق و باطل با افراد شناخته نمى‌شوند؛ ليكن #حقيقت را با پيروى پيروان حق بشناس، و باطل را با دورى جُستن آنان كه از آن دورى مى‌جويند.
(إِنَّكَ إِنْ نَظَرْتَ تَحْتَكَ وَ لَمْ تَنْظُرْ فَوْقَكَ جُزْتَ عَنِ الْحَقِّ، إِنَّ الْحَقَّ وَ الْبَاطِلَ لَا يُعْرَفَانِ بِالنَّاسِ، وَ لَكِنْ اعْرِفِ الْحَقَّ بِاتِّبَاعِ مَنِ اتَّبَعَهُ، وَ الْبَاطِلَ بِاجْتِنَابِ مَنِ اجْتَنَبَهُ)
🔺حارث گفت: چرا مانند #عبداللّه_بن_عمر و #سعد_بن_مالك نباشم؟ حضرت پاسخ داد:
عبداللّه بن عمر و سعد، از #نصرت_حق دست کشیدند، هرچند #باطل را نيز يارى نرساندند. حالا از كى آن دو، پيشوايان خوبى بوده‌اند تا از آنان پيروى شود؟!
(إِنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ وَ سَعْداً أَخْذَلَا الْحَقَّ وَ لَمْ يَنْصُرَا الْبَاطِلَ، مَتَى كَانَا إِمَامَيْنِ فِي الْخَيْرِ فَيُتَّبَعَان؟)
🔰 در گزارش دیگری در #نهج_البلاغه، حارث خطاب به حضرت میگوید:
آيا مى‌پندارى كه من #اصحاب_جَمَل را بر گمراهى مى‌بينم؟!
(أتَراني أظُنُّ أصْحابَ الجَملِ كانوا علىٰ ضَلالَةٍ؟!)
🔺حضرت در پاسخ حارث میفرمایند:
مشکل تو این است که #حقّ را نشناخته ای، تا بواسطه آن، #اهل_حق را بشناسى و #باطل را نشناخته ای، تا بواسطه آن باطل گرايان را بشناسى.
(إنّكَ لَم تَعْرِفِ الحقَّ فتَعْرفَ مَن أتاهُ، ولَم تَعْرِفِ الباطِلَ فتَعْرِفَ مَن أتاه)
📌پ.ن: برای اینکه دین را بیاموزیم، قطعا یکی از طرق، رجوع به افراد و اساتید این حوزه است. ولی افراد صرفا #دریچه ای برای فهم حقیقت اند، نه اینکه نقش #استقلالی داشته باشند. نباید در اشخاص متوقف شد.
اما نکته مهم آن است که خیلی ها، اینگونه به مسئله نگاه نمیکنند.
▫️اینکه فلان آقای هم حزبی یا فلان سایت هم فکر حرفی زده، لزوما به این معنا نیست که باید بدون تحقیق پذیرفت، آن هم در عصر امروز که نمیشود به هیچ چیز اعتماد کرد، حتی دو چشم خودمان.
▫️توجه به چند نکته میتواند خیلی کمک کارمان باشد:
اولا اهل #تحقیق باشیم و حرف هیچ کس را بدون تحقیق، صددرصد تلقی به قبول نکنیم.
ثانیا قطعا همه نمیتوانند اهل تحقیق باشند و یا حتی اهل تحقیق نیز نمیتوانند در تمام حیطه ها اهل تحقیق باشند،
پس در رجوع به افراد، به #متخصصین کاربلد و کارکشته، #ثقه و اهل #دقت و #تفکر رجوع کنیم، نه هر کسی که ادعای آن را دارد.