#مفاهیم_قرآن
3⃣3⃣1⃣ #انواع_حصر
✅ #حصر_حقیقی و #حصر_اضافی
۱- در حصر حقیقی، «محصور» در «محصورٌفیه» منحصر میشود و حكم آن به دیگری سرایت نمیكند؛ مانند:
﴿وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلَّا اللَّهُ﴾
۲ـ حصر اضافی، مقابل حصر حقیقی و به معنای اثبات حکم برای موضوعی و نفی آن از برخی از غیر آن است، و این نوع حصر مانند حصر حقیقی مطلق نیست.
این حصر بر سه گونه است و به پیشفرضها و حالتهای مخاطب بستگی دارد. انواع حصرهای اضافی به این شرح است:
الف) #قلب
هرگاه مخاطب، پنداری نادرست داشته باشد، گمان او را با حصر تصحیح میکنند؛ مانند: ﴿وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ﴾.
مشركان میپنداشتند كه حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرستاده خداوند نیست. خداوند متعال در این آیه شریف، وظیفه حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) را در رسالت الهی منحصر كرده است، البته این امر بدان معنا نیست كه ایشان اوصاف دیگری ندارند، بلكه این حصر تنها برای تصحیح گمان مشركان صورت گرفته است.
ب) #اِفراد
هرگاه مخاطب گمان كند که چند نفر فعل واحدی را با هم انجام دادهاند، متكلم این پندار را با حصر تصحیح میكند. این نوع از حصر، گمان اشتراک در حكم را به چیزی معین تبدیل میكند؛ مانند: «ما سَعَی فی حاجَتِكَ إلّا أنا». در این مثال، مخاطب گمان میكرده است كه نیازش را دو نفر برآوردهاند، اما متكلم با حصر، برآورده کردن حاجت او را تنها در خودش منحصر کرده است.
ج) #تعیین
این نوع از حصر زمانی صورت میگیرد كه مخاطب در تعیین مقصورٌعلیه حیران و در انتخاب میان چند نفر در تردید باشد. برای از بین بردن این تردید از حصر استفاده میشود؛ مانند: «ما سَعَی فِی حاجتِكَ إلّا أنا»، در این مثال، شنونده نمیداند كه کدام یک از افراد، نیاز او را برآورده كرده است. از این رو، فرد مورد نظر با حصر معین میشود.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 400/3/1
#مفاهیم_قرآن
#حصر_حقیقی
#حصر_اضافی
#قلب
#افراد
#تعیین
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
4⃣3⃣1⃣ مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ
بر عهده پیامبر جز رساندن [پیام خدا] نیست. و خدا آنچه را آشکار می کنید و آنچه را پنهان می دارید، می داند.
(آیه 99 سوره مائده)
✅در این آیه #حصر_حقیقی نیست و اضافی است و پیامبر جز ابلاغ وظایف دیگری هم دارد.
و باید ببینیم #ذهنیت_مخاطب در آن زمان چه بوده است.
مثلا شخصی تصور می کند که پیامبر مسئول بهشت رفتن اوست، آیه با حصر اضافی(#قلب) می گوید نه خودت باید بروی و پیامبر وظيفه اش فقط ابلاغ است.
اگر مردد است بین این دوتا که آیا پیامبر مسئول بهشت رفتن است یا فقط ابلاغ می کند با #تعیین دادن طرف صحيح فرد را از تردید بیرون می آورد.
و اگر می گوید هم این می شود و هم آن یعنی هم مسئول بهشت بردن است هم ابلاغ می کند با مشخص کردن طرف صحیح می شود #افراد.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 400/3/1
#مفاهیم_قرآن
#حصر_مجازی_در_آیه_۹۹_سوره_مائده
💯 @bayyenat313