#مفاهیم_قرآن
9⃣ #قرآن_بسندگی
💠 این دیدگاه در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نیز وجود داشت.
#حدیث_اریکه از احادیث صحیحی است که در مجامع روایی اهل سنت نقل گردیده است. محتوای این خبر این چنین است که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله خبر از آینده ای نزدیک داده که شخصی بر اریکه ی قدرت تکیه خواهد زد وبا شعار«حسبنا کتاب الله»، به سنت نبوی صلی الله علیه وآله بی اعتنائی می ورزد.
اگرچه این یک موضع سیاسی بوده و بعد از رحلت پیامبر در سقیفه بر حدیث استدلال کردند و گفتند که پیامبر فرموده است الائمة من قریش و بر این مبنا سعد ابن عباده را که انصار با او بیعت کرده بودند کنار زدند.
این دیدگاه در طول تاریخ به بعضی از #خوارج و #حنابله نیز نسبت داده شده و در #مصر و #شبه_قاره_هند نیز شکل گرفته و گسترش پیدا کرده است.
علت رشد #قرآن_بسندگی در این دو مرکز مقابله با جریان شدید #حدیث_گرایی(سلفیون) بود که به شدت به #ظاهر_روایات تجمد داشتند و اهل تفسیر و تحلیل نبودند و می گفتند هر چه ظاهر روایات گفت باید به همان توجه کنیم.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#قرآن_بسندگی
#حسبنا_کتاب_الله
#خوارج
#حنابله
#مصر
#شبه_قاره_هند
#حدیث_گرایی
#ظاهر_روایات
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
0⃣1⃣#قرآن_بسندگی
💠 علت پیدایش جریان #سلفیه نیز مقابله با جریانی بود که تقریبا #عقل_گرا بودند و قرآن و دین را بسیار آزاد تفسیر و تبیین می کردند و به جریان #اعتزال معروف شده بودند و خلفا نیز از آنان حمایت می کردند. و در حقیقت جریانی بود در برابر حقیقت اهل بیت علیهم السلام، چون #اهل_بیت با بیان بسیار علمی و منطقی قرآن و دین را تبیین می کردند.
جریان #اعتزال بعد از مدتی نتوانستند به لوازم عقل گرایی پایبند باشد چون اینگونه آزاد گذاشتن تفسیر و عقل گرایی باعث می شود برداشت از قرآن و دین به شکلهای مختلف صورت بگیرد مگر آنکه جریانی که قدرت در دست اوست به لحاظ علمی و عقلی چنان دست برتر داشته باشد که بتواند همه ی #شبهات را پاسخ دهد و از #تفرقه جلوگیری کند و بدین شکل جریان حق را بر اساس عقل پیش ببرد و بنی عباس که این روش را پیش گرفته بودند بدلیل نداشتن #قدرت_علمی نتوانستند مدیریت کنند و مکاتب و دیدگاه های فراوانی در تفسیر و تبیین دین و احکام بوجود آمد و در نتیجه حکومت برای کنترل اوضاع با سرنیزه به تدبیر امور پرداخت و با #عقل_گرایی_ظاهری_و_کنترل_شده چند عالم درباری انتخاب شده را در راس امور قرار داد و هر چه آنان می گفتند بقیه هم باید تبعیت می کردند.
در حالی که در شیعه یک مکتب وجود داشت آن هم مکتب و دیدگاه اهل بیت.
در نهایت با وجود همه ی کنترل ها و تلاش ها برای جریان عقل گرایی ظاهری در زمان متوکل به این نتیجه رسیدند که تغییر رویه دهند و گفتند از این به بعد تفکر و تعقل ممنوع و هرچه حدیث می گوید باید به آن مراجعه کرد و به اصطلاح #اهل_حدیث رشد کردند و احمد بن حنبل در راس قرار گرفت و #حدیث_گرایی قوت گرفت و متون حدیثی چون صحیح بخاری و مسلم و ...به نگارش درآمد و این حدیث گرایی به شدت در #اهل_سنت اوج گرفت.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#قرآن_بسندگی
#سلفیه
#اعتزال
#عقل_گرایی_ظاهری_و_کنترل_شده
#حدیث_گرایی
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
1⃣1⃣ #قرآن_بسندگی
💠 دیدگاه #حدیث_گرایی در دوره معاصر برای روشنفکران خیلی خوشایند نبود زیرا آنان می دیدند که بسیاری از احادیثی که وجود دارد مخالف #عقل است و می گفتند چرا باید به این تفاوت ها تجمد داشته باشیم در حالی که جریان #سلفیه همین را می گفت و معتقد بود که ما باید برگردیم به قرآن و سلف صالح و ببینیم آنها چه می گویند و الان تفاسیر از قرآن و دین منحرف شده است ولی معاصرین و روشنفکران می گفتند که حرفهای سلف صالح ضد و نقیض است و در تضاد با عقل است و در اینجا بود که یک جریانی در #مصر صورت گرفت که می گفتند ما برای اینکه دین را احیا بکنیم باید به اصل دین و روایات برگردیم و احادیث و روایات را منتقدانه بررسی کنیم یعنی اگر باعقل هم خوانی داشت بپذیریم و در غیر این صورت کنار بگذاریم و قوی بودن سند و موثق بودن راوی و غیره را نباید ملاک پذیرش حدیث قرار بدهیم بلکه #عقل_تنها_ملاک است و و از جمله احادیثی که کنار گذاشتند #احادیث_مهدویت بود زیرا علت عقب افتادگی امت اسلامی را اعتقاد به مهدویت می دانستند زیرا در نظر آنان معتقدین به مهدویت هیچ تلاشی نمی کنند و فقط منتظر ظهور حضرت مهدی علیه السلام هستند و قابل ذکر است که در این دوره جریان #منتقدین_حدیث بسیار قدرتمند بودند و بر الازهر و عربستان حاکم بودند.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#قرآن_بسندگی
#سلفیه
#منتقدین_حدیث
#عقل_تنها_ملاک_تشخیص
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
2⃣1⃣ #قرآن_بسندگی
💠 پس از مدتی دوباره در مصر جریانی شکل گرفت به نام #اهل_القرآن که معتقد بودند حال که علم انقدر پیشرفت کرده پس حتما ما از #صحابه و #تابعین بیشتر نسبت به قرآن و دین فهم و درک داریم و دیگر نیازی به #حدیث نداریم و بعد از #مصر این جریان در #هند نیز به شکل قویتری صورت گرفت.
این مکتب در مصر با نام اهل القرآن شکل گرفت و در هند نیز با نام #قرآنیون.
و اعتقاد بر قرآن بسندگی داشتند و اینکه قرآن برای همه قابل فهم است.
و به همین دلیل
برداشت های مختلفی از قرآن صورت گرفت و اختلاف عملکرد بین شان بوجود آمد.
و چون هر کسی به یک شکل احکام و قواعد را برداشت می کرد و #قدرت_علمی_برتری نیز نبود که در برداشت های اشتباه قانع و آگاهشان کند در بینشان _تفرقه بوجود آمد و هر کدام به جریانی تمایل پیدا کردند.
✔️در #ایران نیز جریانی که شکل گرفت #وهابیتی بود که #مشی_ضد_حدیثی قویی داشتند مانند آقای مصطفی طباطبایی ولی در صورت نیاز به حدیث دیدگاه خویش را انکار می کردند و به احادیث شیعه و سنی رجوع می کردند و در ظاهر خود را #شیعه می دانستند.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#قرآن_بسندگی
#اهل_القرآن
#قرآنیون
#وهابیت_با_دیدگاه_ضد_حدیثی
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
دیدگاه دوم:
3⃣1⃣ #حدیث_بسندگی
💠 حامیان این دیدگاه معتقدند قرآن اصلا قابل فهم نیست و تفسیر را ممنوع می دانستند. این دیدگاه هم در #اهل_سنت و هم در #شیعه وجود دارد؛ ولی بصورت جدی بحث درون شیعی هست، بخاطر روایاتی که در این زمینه هست و همچنین بعضی از استدلال هایی که می آورند می گویند فقط باید روایت و حدیث را مبنای تفسیر قرار داد.
در #اهل_حدیث اهل سنت بویژه قدمایشان این دیدگاه وجود دارد، بخصوص در دوره ی احمد حنبل و قبل از او برخی قائل به این دیدگاه بودند.
در شیعه هم اغلب #حدیث_گرایان یا #اخباریون این دیدگاه را داشتند. شیخ حر عاملی صاحب وسائل الشیعه به این مطلب تصریح کرده است که قرآن را نباید مستقیم استفاده کرد بلکه باید از روایات بهره گرفت. استرآبادی نیز که معروف به رئیس اخباریون است قائل به این نظریه است.
در بین علمای ما که قائل به این مسئله هستند، تفاوتهایی وجود دارد و همه ی آنها روی این که تمام قرآن باید با حدیث تبیین شود دگم نیستند و عمدتا در مورد ظواهر این عقیده را دارند که باید با حدیث تبیین شوند.
البته حدیث بسندگی شامل دو جریان است یک جریان، جریان به اصطلاح #تبیین_دین است که می گوید اساسا منبع دین، روایات است و ما فقط از روایات باید دین را استخراج کنیم.
و جریان دیگر #تفسیر_قرآن است یعنی یک آیه را می خواهیم تفسیر کنیم حتما باید به روایات مراجعه کنیم.
و البته بنظر می آید این جریان در برابر جریان قرآن بسندگی اهل سنت و عقل گرایی که اعتقاد داشتند همه چیز با عقل قابل درک است، شکل گرفته است.
و در نهایت این دیدگاه می گوید قرآن با عقل ها فهمیده نمی شود و باید به روایات مراجعه کرد.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#حدیث_بسندگی
#تبیین_دین
#تفسیر_قرآن
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
4⃣1⃣ #معنای_ظاهر_و_نص_در_اصول
💠 در #اصول ظاهر در مقابل باطن نیست بلکه در مقابل نص است.
#نص یعنی اینکه جمله مورد نظر یک معنی بیشتر ندارد یعنی کاملا روشن است و هرجا بیان شود بیشتر از یک معنا فهمیده نمی شود مثلا می گویند" قل هو الله احد" هیچ کسی نمی فهمد که منظور از احد امکان دارد دو، سه و یا چهار باشد.
بلکه یک احتمال دارد و آن یعنی اینکه خدا یکی است.
و #ظاهر یعنی اینکه یک جمله چند معنا داشته باشد و معنایی که احتمالش قویتر باشد را ظاهر می گویند.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#اصول
#نص
#ظاهر
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
5⃣1⃣ #حجیت_نص_و_ظاهر
💠 جریان دوم که جریان #منع_تفسیر است می گویند #ظاهر قرآن حجت نیست و نمیتوانیم به ظهور آیات استناد کنیم.
اکثر قائلین به این دیدگاه حجیت #نص را میپذیرند.
ولی اکثر مفسرین و فقهای اصولی شیعه معتقدند علاوه بر اینکه نص برای ما حجت است ظاهر آیات نیز حجت است و ما بر اساس آن می توانیم حکم صادر کنیم و فتوا دهیم.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#مانعین_تفسیر
#فقهای_اصولی
#حجیت_ظاهر
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
6⃣1⃣ #ادله معتقدین به #قرآن_بسندگی و اینکه قرآن برای عموم قابل فهم است.
💠 ۱- خدا در قرآن می فرماید قل یا ایها الکافرون. قل یا اهل الکتاب.
مورد خطاب خداوند #کفار هست و کفار #افراد_خاص نیستند، و علی القاعده وقتی خداوند با آنها صحبت می کند آنها باید متوجه کلام خدا بشوند. و همین طور #اهل_کتاب وقتی خداوند آنها را مورد خطاب قرار می دهد بدیهی است باید متوجه کلام خدا بشوند.
شبهه این است که خطاب قرآن عمومی است و به همین دلیل همه افراد متوجه آیات قرآن می شوند که باید گفت تمام آیات قرآن #خطاب_عمومی نیست و قرآن آیاتی دارد که #خطاب_خصوصی هست و قابل فهم برای عموم نیست.
البته مانعین تفسیر معتقدند همان آیاتی را که اینان خطاب عمومی در نظر می گیرند نیز مخاطب خود پیامبر اکرم است و خطاب عمومی نیست و پیامبر باید نقل قول کند.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#ادله_قرآن_بسندگی
#خطاب_عمومی
#خطاب_خصوصی
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
7⃣1⃣ #ادله معتقدین به #قرآن_بسندگی و اینکه قرآن برای عموم قابل فهم است.
💠 ۲- دلیل دوم اینکه خود قرآن می فرماید:
✅وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ
و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان كرده ايم پس آيا پندگيرنده اى هست .(سوره مبارکه قمر آیه ۱۷)
#ذکر یعنی #پی_بردن_به_حقیقت_و_معنا
این آیه چهار بار در سوره قمر تکرار شده است.
خداوند صریحا می فرماید ما قرآن را آسان کردیم برای فهم آیا کسی هست که بیاید و بفهمد.
پس وقتی آسان شده هرکسی می فهمد.
پاسخ این است که خداوند در آیه فوق می فرماید و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان كرده ايم ولی نگفته است چگونه آسان کردهایم.
#چگونگی_آسان_شدن_قرآن در سوره مریم و سوره دخان آمده است خداوند می فرماید ما قرآن را به زبان تو آسانش کردیم یعنی وقتی پیامبر اکرم تبیینش کند آسان می شود.
✅ فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
در حقيقت، [قرآن] را بر زبان تو آسان گردانيديم، اميد كه پند پذيرند.(سوره مبارکه دخان آیه ۵۸)
✅ فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَتُنْذِرَ بِهِ قَوْمًا لُدًّا
ما حقایق این قرآن را بیتردید به زبان تو سهل و آسان کردیم تا به آن اهل تقوا را بشارت دهی و معاندان لجوج را بترسانی.(سوره مبارکه مریم آیه ۹۷)
✅ بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ ۗ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
(ما هر رسولی را) با معجزات و کتب و آیات وحی فرستادیم و بر تو این ذکر (یعنی قرآن) را نازل کردیم تا برای مردم آنچه را که به آنان فرستاده شده بیان کنی و برای آنکه عقل و فکرت کار بندند.(سوره مبارکه نحل آیه ۴۴)
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#ادله_قرآن_بسندگی
#ذکر
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
8⃣1⃣#آیات_متشابه_در_رد_قرآن_بسندگی
✅هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ...
اوست خدایی که قرآن را بر تو فرستاد که برخی از آن کتاب آیات محکم است که اصل و مرجع سایر آیات کتاب خداست و برخی دیگر متشابه است، ...(سوره مبارکه آل عمران آیه ۷)
💠 مراد از #آیات_محکم، آیاتی است که در معنی آنها یک نوع #صراحت و اتقانی وجود دارد که خواننده بدون تردید و اشتباه به معنای آنها پی می برد مثل همین آیه که می فرماید: آیات قرآن بر دو دسته محکم و متشابه هستند، که آیه دلالتی صریح بر معنی خود دارد. و هر کسی که آیه را بخواند و با لغت عربی آشنا باشد بدون تردید معنی آنرا متوجه می شود. اما #آیات_متشابه، آیاتی هستند که مقصود از آن برای شنونده روشن نیست. و چنان نیست که شنونده به محض شنیدن، معنی آن را درک کند. بلکه در این که منظور چیست؟، تردید دارد،
و متشابه یعنی آنکه #معنایش برای ما مشتبه می شود و #مصداقشان برای ما مشخص نمی باشد.
✔️ در قرآن موارد متعددی آیات متشابه وجود دارد که ما نمی توانیم تشخیص دهیم منظور خداوند چه بوده است و با این وصف، وجود آیات متشابه در قرآن تصریح می کند که بعضی از آیات متشابه هستند و ممکن است با غیر مراد اشتباه شوند و این آیه پاسخ دیدگاه قرآن بسندگی و کسانی که معتقدند قرآن برای عموم قابل فهم است می باشد زیرا معنا و مصداق آیات متشابه برای ما روشن نیست.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/8/24
#مفاهیم_قرآن
#آیات_محکم
#آیات_متشابه
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
#دلایل_دیدگاه_تفریطی
9⃣1⃣ شش دلیل از کتاب #البیان مرحوم آیت اللّه #خوئی برای عدم حجیت ظاهر قرآن
💠 ایشان در بخشی تحت عنوان «ادلة اسقاط حجية ظواهر الکتاب» دیدگاه کسانی که ظاهر قرآن را حجت نمی دانند مطرح کرده؛ دلائلشان را آورده و پاسخ می دهد:
و قد خالف جماعة من المحدثين و انكروا حجية ظاهر الكتاب و منعوا عن العمل به، استدلوا على ذلك بامور:
١. اختصاص فهم القرآن
٢. النهى عن التفسير بالرأى
٣. غموض معانى القرآن
٤. العلم بإرادة خلاف الظاهر
٥. المنع عن اتباع المتشابه
٦. وقوع التحريف في القرآن
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/9/1
#فهم_قرآن
#دلایل_دیدگاه_تفریطی
#حدیث_بسندگی
#منع_تفسیر
#عدم_حجیت_ظواهر_قرآن
💯 @bayyenat313
#مفاهیم_قرآن
#دلایل_دیدگاه_تفریطی
0⃣2⃣ بیان دلایل مانعین تفسیر، به نقل از کتاب البیان مرحوم خوئی:
۱. #اختصاص_فهم_قرآن
💠 فهم قرآن اختصاصی است. دلیل آن هم روایاتی است مانند مرسله ی شعیب بن انس که بیان امام صادق علیه السلام به ابوحنیفه است و نیز روایت زید شحّام که خطاب امام باقر علیه السلام به یکی از بزرگان فقهی بنام قتاده است. در هر دوی این روایات امامان علیهما السلام به طرف مقابل خرده گرفتند که تو چه حقی داری که قرآن را تفسیر می کنی؟ فقط اهل بیت علیهم السلام می توانند قرآن را بفهمند و تفسیر کنند. مثلا امام باقر علیه السلام به قتاده می فرمایند: تو حتی یک حرف از قرآن را هم نمی فهمی.
📕جلسه ی قرآن، استاد موحد
📆 99/9/1
#فهم_قرآن
#دلایل_دیدگاه_تفریطی
#حدیث_بسندگی
#منع_تفسیر
#عدم_حجیت_ظواهر_قرآن
#اختصاص_فهم_قرآن
💯 @bayyenat313