دروس الشباب
#صرف واژۀ #أمیر #نظر_علامه_مجلسی: مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، ج4، ص: 370 «الميرة» بالكسر ط
#اشتقاق
#اشتقاق_کبیر
توضیح عبارت #علامه_مجلسی
در روایت است چرا به حضرت علی علیه السلام امیر المومنین گفته اند؟
ائمه (امام باقر، امام صادق، امام رضا) (علیهم السلام) فرموند:
«لانه یمیر المومنین بالعلم»
✅یعنی: زیرا ایشان مؤمنین را با علم، اطعام می کند.
❓سؤال: که بین واژۀ #یمیر که از #مور است، و واژۀ #أمیر که از ریشۀ #أمر است، چه ارتباطی وجود دارد؟!
#علامه_مجلسی در #مرآة العقول می فرماید:
در این مسأله سه احتمال متصوَّر است:
۱. #قلب_مکانی و #ابدال . یعنی (مار یمیر) در اصل (أمر یأمر) بوده ولی همزه به عین الفعل منتقل شده و تبدیل به یاء شده است.
البته علامه خودشان این احتمال را بر خلاف قواعد صرفی و واضح البطلان می داند.
۲. #علم_منقول از #جمله . یعنی: در اصل #أمیر فعل #مضارع صیغه ۱۳ بوده و #المؤمنین مفعول به است. (یعنی: مؤمنین را طعام می دهم.)
پس بنابر این احتمال، جملۀ فعلیه مضارعیۀ «أمیرُ المؤمنینَ» #علم شده است همان طور که «تأبّط شرّاً» علم گردیده است.
❌اشکال این وجه:
در جملاتی که علم می شوند، اعراب اجزای جمله ثابت می ماند. (مراجعه کنید به #باب_الحکایة). در حالی که اعراب «أمیر» به حسب عوامل مختلف تغییر می کند.
۳. #اشتقاق_کبیر
مقدمه:
♻️ مور: موج خروشان را گویند.
♻️راهی که رفت و آمد زیادی در آن صورت می گیرد نیز #مور نامیده می شود.
♻️أمیر (از ریشۀ أمر) کسی است که سرکشی دائم دارد
♻️مار زیدٌ فلاناً. یعنی عهده دار تأمین غذای فلانی شد. و لذا امام فرمود مگر ندیده ای که در سوره یوسف می فرماید «نمیر أهلَنا».
🔅اشتقاق کبیر شامل دو نوع است:
الف- کلماتی که حروف اصلی آنها متحد است ولی ترتیبش فرق می کند مانند: سلم، لمس، ملس، .... .
ب- کلماتی که اکثر حروف اصلی آنها متحد و برخی قریب المخرج است مانند: أمر و مور.
***چون بین کلماتی که از دو گونۀ فوق باشند، قرابت معنایی وجود دارد. نامش را #اشتقاق_کبیر نهادند.
پس:
🔆امیر المومنین یعنی کسی که دائما متکفل علم و معرفت مؤمنین است.
#أمیر_المؤمنین
#وجه_تسمیه
#نقش_لغت و #صرف و #اشتقاق_کبیر در فهم معارف دینی
#بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد.
#دروس_الشباب
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB
مرء 2
#إمرء (مرد)
#إمرأة (زن)
#لغت
#تحلیل_لغوی
معناشناسی #مروءة
مروّة یا مروءة عبارتست از: اخلاق و صفات پسندیده ای که در مردان وجود دارد، مانند: شجاعت و غیرت و دفاع و تلاش و تحمّل سختی و استقامت.
مرحوم مصطفوی در کتاب #التحقیق فی کلمات القرآن الکریم می گوید:
#مَرْء (مرد) و مَرْأَة (زن) از ریشۀ سریانی و آرامی مشتق شده است.
فرهنگ تطبيقى- آرامى: مار، مارى مرد، آقا.
فرهنگ تطبيقى- آرامى: مارت بانو.
فرهنگ تطبيقى- سرياني: مرى، مرا مرد.
فرهنگ تطبيقى- سرياني: مرتا زن.
معناشناسی #مرء و #إمرء
از آنچه گفته شد معلوم می شود که بین #مرء (مرد) و معنای لغوی اش مناسبت است. زیرا:
مرء یعنی: مردی که دارای صفا و جذبه است.
در حالی که رجل یعنی: انسانی که از جنس مذکر است.
معناشناسی #مرء و #إمرء و #أمرأة
پس زن را از این رو #مرأة یا إمرأة می گویند چون همواره مایۀ خوشی مرد و بلکه خانوادۀ خویش است.
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB