🔺کلیله و دمنه، کتابی هراس‌انگیز به هنگام جنگ! 🔹علم اجتماعی بومی (قرن دوم/ قرن ششم/ ادبیات، سیاست‌نامه) 🔹گفتاری از عبدالحسین زرین‌کوب در اهمیت سیاسی کتاب کلیله و دمنه (علم اجتماعی بومی) ▪️رواج کلیله و دمنه در آن عصر در بین طبقات عالی جامعه به حدی شد که بهرام چوبین* در کشمکش‌هایی که با خسرو داشت همه جا آن کتاب را به همراه می‌برد و در تدبیرها و تصمیم‌ها از آن فایده برمی‌گرفت و گویند آگهی از این معنا مایۀ نگرانی خسروپرویز گشت. * پ.ن: جنگ داخلی میان بهرام چوبین (سردار ایرانی عصر ساسانی) و خسروپرویز (پادشاه وقت ساسانی) در اواخر قرن ششم میلادی (حدود هزار و پانصد سال پیش) رخ داده است. روزگاران، عبدالحسین زرین‌کوب، ص ۲۷۵ #علم_اجتماعی_بومی #حکمت_عملی #کلیله_و_دمنه @DeepAnalysi

🔺تجارب الامم و توجه به قانون‌مندی‌های تجربی در شرایط جنگ 🔹علم اجتماعی بومی (قرن چهارم و پنجم/ تاریخ) 🔹گزیده‌ای از مقدمۀ کتاب تاریخی «تجارب الامم»، نوشتۀ ابن مسکویه ▪️«من گزارش‌های مربوط به امت‌ها و شیوه‌های حکمرانی پادشاهان و اخبار سرزمین‌ها و کتاب‌های تاریخ را خوانده و در لابه‌لای آن‌ها چیزهایی یافته‌ام که به عنوان تجربه قابل استفاده‌اند و نظایر آن‌ها همواره تکرار می‌شوند. ▪️«رخ دادن امور مشابه و هم‌شکل در آینده نیز مورد انتظار است: اموری نظیر آغاز تکوّن دولت‌ها، شکل‌گیری حکومت‌ها، آسیب‌ها و اشکالاتی که متوجه آن‌ها بوده است. همچنین اموری از قبیل فعالیت اصلاحی و جبرانیِ کسانی که قیام به اصلاح مشکلات نموده‌ تا آنجا که حکومت را دوباره به بهترین وضع بازگردانده‌اند و [در مقابل] غفلت کسانی که نسبت به مشکلات بی‌توجه بوده و رهایشان نموده تا آنجا که حکومت دچار زوال و نابودی شده است. ▪️«از جمله آن امور تکرارشونده سیاست‌های مربوط به ایجاد پیشرفت و آبادانی در سرزمین‌ها، ایجاد همدلی و هماهنگی میان مردم [جمع کَلِم الرعية]، اصلاح نیت و قصد سپاهیان، جنگ‌ها، حیله‌ها و نیرگ‌های افراد؛ همچنین بیان اینکه کدام حیله‌ها و نیرنگ‌های جنگی بر دشمن کارگر شده و کدام یک به خود شخص برگشته است، می‌باشد. #علم_اجتماعی_بومی #قانون‌مندی_اجتماعی #تاریخ تجارب الامم، ج۱، ص ۵، ابن مسکویه (قرن چهارم و پنجم هجربی) @DeepAnalysis

🔺به دشمنت مهلت نده! داستان «لشکری بن مردی» در حمله به «دیسم بن ابراهیم» در کتاب «تجارب الامم» 🔹دانش اجتماعی بومی (قرن چهارم و پنجم/ تاریخ) 🔹داستانی تاریخی به نقل از ابن مسکویه ▪️«چون «لشكرى [بن مردی]» بر اردبيل دست يافت و به پيروزى مطمئن شد ترسيد كه مبادا سپاهيانش در آن شب به مردم شهر دست درازى كنند و دارائى مردم را بچاپند [...] پس بهتر ديد كه آن شب را به اردوگاه خود كه به فاصلۀ يك ميل از شهر بود برود و بامدادان به شهر بازگردد. چون اين كار كرد، مردم شهر، شبانه سوراخ‌هاى ديواره را پر كرده دروازه‌ها را بسته دوباره به جنگ برخاستند». ▪️«لشكرى سراسيمه شد و دانست كه ديشب كارى نادرست كرده كه بر سوراخها نگهبان ننهاده است. او در برابر سرداران كه او را سرزنش مى‌كردند خستوان شد. مردم شهر اردبيل كسانى نزد ديسم فرستادند و او را از روند كار آگاه كرده قرار گزاردند كه در يك روز پيش‌بينى شده مردم شهر بر لشكرى بتازند و ديسم [بن ابراهیم] از پشت سر بر او يورش آورد. دیسم در آن روز با گروهى انبوه از بينوايان و كُردان بيامد، پيرامن ده هزار تن از مردم اردبيل نيز با پوشاك ديلمى سپر و زوبين گرفت. بيرون آمدند و جنگ آغاز شد، ديسم از پشت سر بر ايشان بتاخت، لشكرى به گونه‌اى زشت بگريخت و از يارانش گروهى بسيار كشته شدند، بار و بنه‌اش چپاول شده، بى‌چارپا و جنگ افزار به موقان رفت». ترجمۀ تجارب الامم، ج ۶، ص ۶ (ترجمۀ علی‌نقی منزوی) #علم_اجتماعی_بومی #قرن_چهارم #قرن_پنجم @DeepAnalysis