✅#معرفی_مقاله ◀️ مقالۀ «اجتهاد شیعی و روش‌شناسی فقه اجتماعی نوشتۀ سید روح الله سیدی آقاملکی، پژوهشگر علوم اجتماعی و فارغ التحصیل دانشگاه باقر العلوم، در تابستان هزار و سیصد و نود هشت، در نشریۀ فرهنگ پژوهش چاپ شده است. 🔸 این مقاله، پس از طرح مباحث مقدماتی، ابتدا تصویری تاریخی از ادوار فقه سیاسی-اجتماعی شیعه ارائه می‌کند. نویسنده، دوران فقه سیاسی-اجتماعی شیعه را به پنج دورۀ کلّی تقسیم می‌کند: الف- عصر پیامبر تا آغاز حکومت بنی امیه. ب- شکل‌گیری خلافت بنی امیه تا دورۀ حکومت صفویه (دورۀ مخالفت حکومت با فقه شیعه). ج- حکومت صفویه تا عصر مشروطه (دورۀ تعامل فقهاء و حکومت). د- دوران مشروطه تا انقلاب اسلامی ایران (دورۀ نظارت فقهاء). ه- عصر پس از انقلاب اسلامی (دورۀ حکومت اسلامی). 🔸 در بخش دوم، ارکان اجتهاد مطلوب در عصر حکومت اسلامی (دورۀ پنجم/ دورۀ انقلاب اسلامی)، توضیح داده شده است. از نظر نویسنده، مهم‌ترین تغییرات باید در حیطۀ توسعه و تدقیق در «موضوع‌شناسی» از یکسو و ارتقاء «روش‌شناسی» از سوی دیگر، محقق شوند. 🔸 موضوعات را از جهات گوناگون می‌توان تقسیم کرد: مانند «موضوعات شرعی»، «موضوعات عُرفی»، «موضوعات قانونی» و «موضوعات فنّی و تخصصی». 🔸در بخش روش‌شناسی، نویسنده بر نسبت عقل با اجتهاد مصطلح تمرکز نموده و دیدگاه‌های گوناگون در این باب را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. #سید_روح_الله_سیدی #سیدی_آقاملکی #فقه_الاجتماع #روش_شناسی_فقه #فقه_اجتماعی #فقه_الحکومه @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_مقاله ◀️ مقالۀ «پیش‌درآمدی بر فقه رسانه»، نوشتۀ استاد احمد مبلغی است و در سال 1393 در نشریۀ «مطالعات رسانه و امّت» چاپ شده است. 🔸 در این مقاله، استاد مبغلی، ابتدا تحلیلی از موضوع فقه ارائه می‌کند و سپس انواع موضوعات اجتماعی در فقه را از یکدیگر تفکیک می‌نماید. 🔸 از نظر استاد مبلغی، موضوعات اجتماعی را می‌توان به سه قسم تقسیم کرد: الف- «موضوعات اجتماعی از حیث ذات». ب- «موضوعات اجتماعی از حیث تأثیر بالقوه». ج- «موضوعات اجتماعی از حیث تأثیر بالفعل». از نظر ایشان، ابحاث رسانه ذیل دستۀ سوم قرار می‌گیرند. 🔸 دلایل لزوم تعامل با رسانه عبارت‌اند از: الف- بشری بودن رسانه. ب- گستردگی و گریزناپذیری تأثیرات رسانه. ج- تأثیر رسانه در تضعیف و تقویت دین. د- تأثیر رسانه بر فرد و جامعه. 🔸 استاد مبلغی رویکردهای مواجهه با رسانه را به این نحو احصاء می‌کند: الف- رویکرد ساده‌انگارانه. ب- رویکرد پرهیز و اجتناب. ج- نظریه آخرآزمانی در قبال رسانه. د- نظریه مختار (لزوم تحقق دین در عصر غیبت). 🔸 در این مقاله، مراحل طراحی فقه رسانه چنین بیان شده‌اند: الف- موضوع‌شناسی. ب- نظریه‌پردازی دینی و کلامی در باب رسانه. ج- نظریۀ فقهی رسانه. د- احکام فقهی رسانه. #فقه_رسانه #فقه_الاعلام #استاد_احمد_مبلغی #احمد_مبلغی #مبلغی #فقه_التواصلات_الاجتماعيه @Fiqh_al_Ijtima

✅#درس_گفتار ◀️#جلسه_ششم ◀️ درس‌گفتار نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی (دانشگاه تهران، دورۀ کارشناسی، سال 89) توسط دکتر حسین کچویان ◀️ این درس‌گفتار سیزده جلسه‌ای، شامل یک دوره نظریات کلاسیک جامعه‌شناسی و بیان ریشه‌های تاریخی-فلسفی آن با نگاهی دقیق و نقادانه است. ◀️ خطوط کُلّی جلسۀ ششم: 🔸تفکر سنتی در باب امور اجتماعی، یک تفکر اُتوپیک بود و از باید و نباید در امور اجتماعی بحث می کرد. با این استدلال که امور اجتماعی تکرار پذیر نیستند و به علت ارادی و آگاهانه بودنشان تابع قوانین ضروری و کلی نمی‌باشند. 🔸 همه نکات مثبت و منفی تفکر مدرن ناشی از همین تحولات بزرگ فکری است. این طرح فکری با ماکیاولی شروع شده و تا دورکیم پی‌گیری شده و از زمان پارسونز به بعد دچار بحران می‌گردد. 🔸ماکیاولی مورخ ایتالیایی متعلق به دوران نوزایی است. او هم مانند ابن خلدون سیاست‌نامه‌نویس و منشی درباری بوده است. او نیز باید و نباید های کلیِ امورِ سیاسی را، در موارد جزئی و خاص به پادشاه تجویز می کرده است. 🔸در باب تفکر اجتماعی مدرن، در نقطه های آغازینش باید متذکر بود که: الف- تا اواسط قرن هجدهم، مفهوم متمایز و عامی به نام «جامعه» وجود نداشته و همان مفهوم یونانی «جامعه‌ی سیاسی» رایج بوده است. در یونان باستان، دولت-شهر اجتماعی بوده که عامل پیوند و انسجام آن سیاست بوده است. ب- متفکرین اجتماعی جهان مدرن غالباً فیلسوف سیاسی بوده اند و به باید و نباید های کلی در باب سیاست می پرداخته اند، البته با شیوه‌ی فهم مدرن. #دکتر_کچویان #کچویان #نظریه_جامعه_شناسی #نظریه_کلاسیک #فلسفه_علم_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅#درس_گفتار ◀️#جلسه_هفتم ◀️ درس‌گفتار نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی (دانشگاه تهران، دورۀ کارشناسی، سال 89) توسط دکتر حسین کچویان ◀️ این درس‌گفتار سیزده جلسه‌ای، شامل یک دوره نظریات کلاسیک جامعه‌شناسی و بیان ریشه‌های تاریخی-فلسفی آن با نگاهی دقیق و نقادانه است. ◀️ خطوط کُلّی جلسۀ هفتم: 🔸تحولی که ماکیاولی در شیوه فهم سیاست به وجود آورد این بود که برای پاسخ به مسائل تجویزی جهان سیاست به جای رجوع به توصیه‌های دینی و فلسفی، به تاریخ رفتارها و اعمال پادشاهان توجه می‌کرد. 🔸انتقاد ماکیاولی به فهم سنتی این بود که این نوع فهم اُتُپیک و توهمی است. برای این که واقعا چه باید کرد، باید به تاریخ واقعی زندگی پادشاهان موفق توجه نمود. 🔸 رویکرد نظری ماکیاولی دو پیش فرض داشت: الف- این که می‌توان تاریخ امور اجتماعی و انسانی را شناخت. ب- این نوع شناخت تاریخی تعمیم‌پذیر است. این فرض دوم با فهم سنتی از امور اجتماعی و انسانی متفاوت است. 🔸 در رویکرد نظری مدرن، هدف از پژوهش و تجویزهای بعدی، بیشینه کردن سودهای این دنیایی است. در این تفکر به دنبال تجویزهایی می‌رویم که سود این‌دنیایی را بیشینه می‌کنند. بر خلاف فهم سنتی که در آن هدف از تجویز کردن صرفا متزاید نمودن قدرت و ثروت و لذت این‌دنیایی نیست؛ سنتْ لذت‌ها را در چهارچوبی انسانی قرار می‌دهد. #دکتر_کچویان #کچویان #نظریه_جامعه_شناسی #نظریه_کلاسیک #فلسفه_علم_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_مقاله ◀️ مقالۀ «بررسی آراءعلامۀ طباطبایی در زمینۀ زیست اجتماعی انسان»، نوشتۀ حجت الاسلام دکتر محمود تقی‌زاده داوری، در سال 1398 در نشریۀ «علوم اجتماعی» (دانشگاه علامه طباطبایی) چاپ شده است. 🔸در این مقاله، استاد محمود تقی زاده داوری مسألۀ «هویت اجتماعی» انسان را در آراء علامۀ طباطبایی مورد بررسی قرار می‌دهد. مسألۀ مورد پژوهش این مقاله، مسأله‌ای متعلق به فلسفۀ علم اجتماعی است. 🔸نویسنده ابتدا به عنوان پیشینۀ بحث، این مسأله (هویت اجتماعی انسان) را در آراء افلاطون و ارسطو، به عنوان پیشگامان آن مورد بحث قرار داده و سپس دیدگاه فارابی، شیخ الرئیس، ابن خلدون و شهید مطهری را به صورت فشرده بررسی می‌کند. 🔸نویسنده معقتد است نوشته‌های علامۀ طباطبایی در رابطه با هویت اجتماعی انسان به دو دسته تقسیم می‌شوند: الف- نوشته‌های فلسفی. ب- نوشته‌های فلسفی-الهیاتی. 🔸 از نظر نویسنده، علامۀ طباطبایی در جای جای آثار خود «مدنی بالطبع» بودن را مساوق «مستخدم بالطبع» بودن می‌داند، در صورتی که این نکته نادرست است و به نظر می‌رسد این دو تعبیر در آراء علامه نوعی ناسازگاری درونی برای نظریۀ ایشان محسوب می‌شود. #دکتر_تقی‌زاده_داوری #تقی‌_زاده_داوری #علامه_طباطبایی #مبانی_علم_الاجتماع #فلسفه_علم_اجتماعی #فلسفه_علوم_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅ #مصاحبه ◀️ تبلیغ دینی در قارۀ آفریقا [: داده‌های مردم‌شناختی از نگاه فقیه دینی] 🔸یادداشت زیر، متن پیاده‌شدۀ مصاحبۀ نشریۀ «زمانه» در سال 1392 ه.ش با آیت الله ملک‌زاده است. عنوان این مصاحبه «تبلیغ دینی در قارۀ آفریقا» است. 🔸یکی از منابع غنی شناخت مردم و اقوام دیگر مواجهه مستقیم با آن‌ها و زیست واقعی در کنار آن‌هاست. شیوۀ «فهم» رفتارهای اجتماعی اقوام و ملیت‌های دیگر تا حدّی تحت تأثیر چارچوب نظری پژوهشگر است. 🔸 در سنّت علمی مسلمانان، بسیاری از سفرنامه‌ها و «رحلة»ها حاوی نکات مردم‌شناختی قابل‌توجهی است، امّا زیست اجتماعیِ یک فقیه شیعه در میان اقوام و ملیت‌های آفریقایی دریچۀ جدیدی به فهم رفتارهای اجتماعی آن‌هاست. 🔸 در این مصاحبه آیت الله ملک‌زاده از نحوۀ تبلیغ دینی در آفریقا با توجه به بستر فرهنگی مردمان این قاره سخن می‌گوید. تجربیات ایشان حاصل حضور مسقیم در کشورهای متعدد آفریقایی است. 🔸 علاوه بر ارائۀ شناخت‌های دست اول از زندگی اجتماعی مردم آفریقا، ابحاث تطبیقی میان تبلیغ جامعۀ تبشیری مسیحی در آفریقا و تبلیغ اسلامی نیز مطرح گردیده است. همچنین، راهکارها و تجویزهایی برای مواجهۀ فرهنگی و مستقیم با مردم قارۀ آفریقا بیان شده است. #آیت_الله_ملک_زاده #آیت_الله_محمد_حسین_ملک_زاده #مردم_شناسی_دینی #مردم_شناسی #تفقه_جامع #تبلیغ @Fiqh_al_Ijtima

✅ #معرفی_کتاب ◀️ کتاب روش شناسی علوم انسانی، نوشته استاد احمد حسین شریفی در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات آفتاب توسعه منتشر شده است. 🔸 این کتاب شامل یک مقدمه و چهارده فصل است. «نویسنده در این نوشتار بر آن است که فلسفه روش و روش شناسی را در نظر بگیرد و به گونه ای مسیر خود را طی کند که اولا [...] برخوردار از وضوح باشد و بتواند برای محققان علوم انسانی راهبری کند؛ در خدمت اهداف و کارکردهای اصلی علوم انسانی باشد [...] و ثالثا در همه بخش ها مبانی، مقاصد و ارزش های اسلامی را مورد توجه قرار دهد». 🔸پس از طرح مباحث مقدماتی (فصول اول تا سوم)، نویسنده در فصل چهارم از روش تعریف، در فصل پنجم از روش توصیف، در فصل ششم و هفتم در باب روش تبیین، ضمن فصل هشتم، نهم و دهم درباره روش استدلال و انواع آن (قیاس، استقراء و تمثیل)، در فصل یازدهم و دوازدهم در باب روش تفسیر، در فصل سیزدهم از پیش بینی و در فصل چهاردهم از روش ارزیابی بحث کرده است. 🔸این کتاب برای همه کسانی که به روش شناسی علوم اجتماعی، علوم انسانی و رابطه علوم اجتماعی و دانش فقه علاقه دارند قابل استفاده است. #استاد_احمد_حسین_شریفی #احمد_حسین_شریفی #روش_شناسی #روش_شناسی_علوم_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅ #بریده_کتاب ◀️ «فقیه به مثابه حافظ مصالح اجتماعی و محور وحدت سیاسی و اجتماعی جامعه شیعه» در کلام آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 🔸«ففي الغيبة الكبري ... لا بد بطريقٍ أولي للإمام من رعاية مصالح شيعته، و دفع ما يؤدي إلي ضياع أمرهم و انحلاله، و ذلك بنصب القيِّم علي أمورهم، الحافظ لشئونهم الاجتماعية و السياسية، و قوانين دينهم و دنياهم. و ليس ذلك بالإجماع و الاتفاق إلا ولاية الفقهاء ... كل ما يقع تشريعاً تحت مسئولية الإمام عليه السلام و رعايته مما يرتبط بمصالح الامة الإسلامية و شئون الولاية علي الناس، و تقام لحفظها الحكومات يكون ذلك واقعاً تحت مسئولية الفقهاء و رعايتهم و إدارتهم». * ضرورة وجود الحكومة او الولاية للفقهاء، صافی گلپایگانی، لطف الله، ص: ١٥ 🔸ترجمه: «پس در دوران غیبت کبری ... به طریق اولی لازم است امام مصالح پیروان خویش را رعایت نموده و آنچه مایه نابودی و انحلال امر آنهاست دفع نماید، آن هم از طریق منصوب كردن کسانی که سرپرستی امور آنها را به دست گرفته، حافظ شؤون اجتماعی و سیاسی ایشان و قوانین دین و دنیای آنها باشند. ... و چنین شأني بنا به اجماع و اتفاق فقها منحصر در فقيه است .... پس هرآنچه تشریعا در حوزه مسؤليت هاي امام معصوم عليه السلام مي باشد و رعايت آن مربوط به مصالح امت اسلامي و از جمله شؤون ولايت و سرپرستی بر مردم است و حکومت ها حافظ آن هستند، واقعا تحت مسؤليت، رعايت و اداره فقهاست». #آیت_الله_صافی_گلپایگانی #صافی_گلپایگانی #فقه_السیاسه #فقه_السياسة #فقه_الاجتماع #مصالح_اجتماعی #ولایت_فقیه @Fiqh_al_Ijtima

✅ #سخنرانی_علمی ◀️ سخرانی استاد عبدالحسین خسروپناه با عنوان «تبیین فقه نظام ولایی» مورخ ۶ دی ۱۴۰۰ در مدرسۀ فقاهت حوزۀ علمیۀ مشهد برگزار شده است. 🔸 در این سخنرانی، استاد خسروپناه به تبیین «فقه الاجتماع»، «فقه اجتماعی»، «فقه ولایی» و «فقه نظام ولایی» می‌پردازد. #عبدالحسین_خسروپناه #استاد_عبدالحسین_خسروپناه #فقه_الاجتماع #فقه_اجتماعی #فقه_السیاسه #فقه_نظام_ولایی @Fiqh_al_Ijtima

✅ #سخنرانی_علمی ◀️ سخنرانی علمی استاد احمد حسین شریفی با عنوان «مواجهۀ بنیادین با آسیب‌های اجتماعی» در تاریخ ٢٦ دی ماه سال ۱۴۰۰ در دومین همایش ملّی مواجهه با آسیب‌های اجتماعی از منظر اسلام ارائه شده است. 🔸در این سخنرانی، دکتر احمد حسین شریفی رویکرد بنیادین اسلام در قبال آسیب‌ها و انحراف‌های اجتماعی را توضیح می‌دهند. #احمد_حسین_شریفی #استاد_احمد_حسین_شریفی #دکتر_احمد_حسین_شریفی #آسیب_شناسی_اجتماعی #علم_الاجتماع #دانش_اجتماعی_مسلمین @Fiqh_al_Ijtima

✅ #نقد_كتاب ◀️ جلسه نقد كتاب "اندیشه فرهنگی آیت الله خامنه ای" توسط کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای عالی اسلامی 🔸 نویسنده کتاب: دکتر مهدی جمشیدی 🔸 ناقدان: دکتر سید علی سیدی فرد دکتر علی جعفری #نظریه_فرهنگی #آیت_الله_خامنه_ای #دکتر_مهدی_جمشیدی #دکتر_سید_علی_سیدی_فرد #دکتر_علی_جعفری https://www.dana.ir/1802048 @Fiq_al_Ijtima

✅ #درس_گفتار ◀️ #جلسه_هشتم ◀️ درس‌گفتار نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی (دانشگاه تهران، دورۀ کارشناسی، سال 89) توسط دکتر حسین کچویان ◀️ این درس‌گفتار سیزده جلسه‌ای، شامل یک دوره نظریات کلاسیک جامعه‌شناسی و بیان ریشه‌های تاریخی-فلسفی آن با نگاهی دقیق و نقادانه است. ◀️ خطوط کُلّی جلسۀ هشتم: 🔸ماکیاولی و بعدها توماس هابز اعتقاد داشتند که انسان ایدئال فلسفی و دینی ربطی به جهان واقعی ندارد. از نظر آن‌ها، هدف انسان بیشینه کردن منفعت این دنیایی است. 🔸 توماس هابز، فیلسوف انگلیسی قرون شانزدهم و هفدهم، معتقد بود علم اخلاقی نوین را بنیان نهاده است. 🔸نقد هابز بر نظریات گذشتگان در مورد حکومت و مسائل سیاسی این بود که: الف- مقدمات آن ها در مورد انسان، ایدئال و غیر واقعی است. مقدماتی مانند اینکه مثلا انسان کمال طلب است و خیر دیگران را می خواهد. ب- اهداف ترسیم‌شده نیز مناسبتی با وضعیت واقعی انسان ندارد. 🔸برخی جنبه ها و مبادی نظریه سیاسی هابز از این قرار است: الف- هابز یک ماتریالیست تمام عیار است و تمام واقعیت را منحصر در اشکال مختلف ماده می داند. ب- او را هم نظریه پرداز حکومت‌های مستبد و مطلقه سکولار می دانند و هم نظریه پرداز حکومت های لیبرال. ج- از نظر او همۀ رفتارهایشان مبتنی بر دو اصل است: اول، اصل «صیانت از خود» و دوم اصل «جلب منفعت». د- این نظریه تا پیش از تحقق علم جامعه شناسی نظر غالب در باب تشکیل اجتماع بوده است. طبق این نظریه انسان تا پیش از حضور در اجتماع در یک وضع طبیعی قرار دارد. #دکتر_کچویان #کچویان #نظریه_جامعه_شناسی #نظریه_کلاسیک #فلسفه_علم_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅#معرفی_کتاب ◀️ کتاب فلسفه فقه الاجتماع حاصل درسگفتارهای استاد عبدالحسین خسروپناه می باشد که توسط حجت الاسلام مجید رجبی تقریر شده است. ◀️ این کتاب به صورت مشترک توسط انتشارات دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام و پژوشگاه فقه نظام در زمستان ۱۴۰۰ منتشر شده است. 🔸 این کتاب با نگاهی درجه دوم و فلسفی به مباحثی نظیر چیستی فقه مضاف، فقه الاجتماع، گستره و کارآمدی آن، مفهوم حکم شرعی و فرایند آن در مقام ثبوت و اثبات، نسبت فقه الاجتماع با دانش های اجتماعی دیگر، مکاتب و رویکردهای فقه الاجتماع مطرح شده است. #فقه_الاجتماع #فلسفه_فقه_الاجتماع #فلسفه_علوم_اجتماعی #استاد_خسروپناه #عبدالحسین_خسروپناه #مجید_رجبی @Fiqh_al_Ijtima

✅#درس_گفتار ◀️ #جلسه_نهم ◀️ درس‌گفتار «نظریه‌های کلاسیک جامعه‌شناسی» (دانشگاه تهران، دورۀ کارشناسی، سال 89) توسط دکتر حسین کچویان. ◀️ این درس‌گفتار سیزده جلسه‌ای، شامل یک دوره نظریات کلاسیک جامعه‌شناسی و بیان ریشه‌های تاریخی-فلسفی آن با نگاهی دقیق و نقادانه است. ◀️ خطوط کُلّی جلسۀ نهم: 🔸ماکیاولی و پیروان او در دوران مدرن معتقد بودند اهدافی که سنت طرح می کند: اولا متناسب با انسان های واقعی طرح نشده اند، لذا غیر قابل حصول اند و؛ ثانیا در صورت حصول نیز ارزش های دیگری وجود دارند که ارزشمندتر از ارزش های سنتی اند: ارزش های این جهانی. 🔸غالب متفکران اجتماعی مُدرن به انسان واقعی نظر داشتند، امّا در مقام توسعۀ نظریه و دانش مجبور بودند تئوری‌هایی کلّی در مورد انسان ارائه کنند. 🔸طبق نظریه‌های مُدرن پس از ماکیاولی و اتباع او، انسان موجودی است کاملا تابع غریزه و اهداف زیستی. نیروهای ضروری بیرونی او را وادار به انجام افعالی خاص می کنند، نه این که او تحت تاثیر ایده ها و ارزش ها انتخاب کند. 🔸 این خط فکری انسان شناسانه (حیوان انگاشتن و تابع غریزه و نیروهای بیرونی دانستن انسان) در سراسر دوران مدرن دنبال شده است. در میان اندیشمندان اجتماعی، ماکیاولی، مانویل، هابز، نیچه، مارکس و ... و در میان جامعه شناسان پارتو رسما به چنین چیزی تصریح دارند. #دکتر_کچویان #کچویان #نظریه_جامعه_شناسی #نظریه_کلاسیک #فلسفه_علم_اجتماعی @Fiqh_al_Ijtima

✅#سخنرانی_علمی ◀️ سخنرانی علمی با عنوان «رابطۀ فقه نظام و علوم اجتماعی» توسط حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در ۳۰ دی ماه ۱۴۰۰ در میان جمعی از فضلای حوزۀ علمیۀ قم. 🔸در این سخنرانی، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه به بررسی نسب «فقه نظام» و «علوم اجتماعی» می‌پردازد. #فقه_نظام #فقه_اجتماعی #علم_اجتماعی_اسلامی #استاد_عبدالحسین_خسروپناه #عبدالحسین_خسروپناه @Fiqh_al_Ijtima