#نکات
🔆نقدی بر صاحب مدارک
✳️اگر زمانی که شخص مقدارى از مهر را پرداخت نموده بود، معلوم شد عقد فاسد بوده است در اين صورت چه بايد بكند؟ اين مسأله محل خلاف است و اقوال مختلفى ارائه شده است.
🔸يكى از اقوال كه به شيخ مفيد در #مقنعه و شيخ طوسى در #تهذيب و #نهايه و نيز ابن براج در مهذب نسبت دادهاند اين است كه: آن مقدار از مهر را كه زن دريافت نموده از آنِ خودش مىباشد ولى نسبت به مابقى مهر كه دريافت ننموده، هيچ گونه حقى ندارد.
🔹صاحب مدارك در نهاية المرام به مقنعه نسبت داده و صاحب رياض و صاحب جواهر مىگويند كه از مقنعه نقل شده است.
✨بنده هر چه مقنعه را از اول تا آخر گشتم اثرى از آنچه كه به شيخ مفيد نسبت دادهاند نيافتم. در پاورقى رياض به ص 509 مقنعه آدرس دادهاند، که آنجا را نيز نگاه كردم و اصلا چنين مطلبى نيست و اساسا موضوع اين مسأله در آن صفحات مطرح نيست. بعد معلوم شد كه اشتباهى رخ داده است؛ چون تهذيب شرح مقنعه است.
👈 روش معمول شيخ طوسى در تهذيب چنين است كه ابتدا عبارت مقنعه را نقل مىكند و بعد آن را شرح مىدهد و در بسيارى از موارد تهذيب، ابتدا كلام شيخ طوسى است و بعد هم روايت آن را نقل مىنمايد.
🔸در ما نحن فيه هم عبارت از خود شيخ طوسى است نه شيخ مفيد و بعد هم روايت دال بر مدعى را آورده است. صاحب مدارك خيال كرده، آن عبارت، عبارت مقنعه است و لذا به مقنعه نسبت داده است.
▪️كتاب النكاح؛ آیتالله العظمی شبیری زنجانى؛ ج19، ص: 6093
➕متن کامل این منبع در نرم افزار جامع فقه اهل بیت علیهم السلام برای محققین قابل دسترسی است.
#نکات_اشارات
#کتابشناسی
#نکاح
____
📣کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
@Hoseinmehrali
🌟نکات و اشارات🌟
🔰تسامح در تعبیر و ضعف در ظهورات
🔅يكى از امورى كه موجب ضعف ظهورات مىشود تسامح در تعبير است. مثلا در روايات آمده كه كفاره فلان عمل يك مشت گندم است. چنين تعبيرى ظهور امر در وجوب را سلب مىكند، چون فلسفه كفاره اين است كه از ارتكاب مجدد عمل جلوگيرى كند و يك مشت گندم با اين هدف تناسب ندارد.
❇️از همين نكته در بحث ديگرى هم استفاده كرديم و آن مسأله ازدواج عبد بدون اذن مولى با زن است. در آن بحث روايتى وارد شده كه مىگويد: اگر صداق زن زياد نباشد بايد به او بپردازد و اگر زياد باشد لازم نيست بپردازند.
👈گفتيم فرد ظاهر اين تعبير آن است كه اين عمل حرام بوده است، چون متعارفاً زن اگر بخواهد با عبدى ازدواج كند سراغ مولاى او مىرود تا اذن و رضايت او را احراز كند و اينكه ازدواج بدون اذن مولى بوده، نشان مىدهد كه براى زن احراز رضايت اهميت نداشته و صرفاً از روى غلبه شهوت و بىاعتنايى به نظر مولى اقدام به ازدواج كرده است.
✳️لذا اگر اين روايت نبود، با توجه به روايات ديگر بايد بگوييم زن هيچ استحقاقى ندارد و به تعبير روايات، مصداق «أحلت فرجها» است، ولى جمعاً بين الروايات مىگوييم و لو استحقاقى در كار نيست، اما مستحب است چيزى پرداخت شود و وجه حمل بر استحباب همين نكته است كه روايت بين مهريه كم و زياد فرق گذاشته است، با اينكه در موارد وطى به شبهه بايد تمام مهر پرداخت شود و فرقى بين كم و زياد نيست.
▪️خارج فقه آیتالله شبیری زنجانی، كتاب النكاح؛ ج19، ص: 6115
➕متن کامل این منبع در نرم افزار جامع فقه اهل بیت علیهم السلام برای محققین قابل دسترسی است.
#نکات_اشارات
#نکاح
____
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
#نکات
🔰 بحثی کوتاه در باب میزان حلیّت نظر به اجنبیّة
آیتالله العظمی شبیری زنجانی:
🔹از تعابير رواياتی همچون «النظر سهم من سهام ابليس»، «و احذروا الفتنة»، «و احذر الزنا» و ... مىتوان دريافت كه مراد از نظر در روايات مذكور نظر تحريكآميز است؛ يعنى اگر انسان در جايى بداند يا احتمال دهد كه با نظر تحريك مىشود، نظر نخست وى براى انجام دادن كار شخصى خود جايز است، ولى نظر دوم ممنوع است.
🔸به طور كلى مىتوان گفت كه اگر پس از نظر اتفاقى شخص يا نظر عمدى مجاز، كه مرحوم شيخ انصاری- قدس سرّه- قائل به جواز آن براى انجام كارهاى شخصى مىباشد و روايت على بن سويد نيز ظهور در آن دارد، تحريكى حاصل شود، وى مجاز به نظر ثانوى نيست. زيرا اذن شارع منحصر به نظر اول است و شارع نظر بعدى را به خاطر اينكه زمينه خطرات ديگر فراهم نشود، ممنوع كرده است.
🔹البته نظر به قصد تلذّذ حتى براى بار اول هم جايز نيست، همچنين بايد گفت كه بحث ما در غير فرض اضطرار است. در موارد اضطرار، مادامىكه ضرورت وجود دارد، جواز نظر هست، هر چند متعدد باشد.
▪️خارج نکاح، به تاریخ ۷۷/۱۱/۲۶ قابل دسترسی در كتاب النكاح (نرم افزار نور)؛ ج۲، ص ۶۰۴
#نکات_اشارات
#نکاح
___
🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام
👉@mfeqhi
@Hoseinmehrali