💠فقر و تکاثر؛ ریشه آسیب‌های اجتماعی تعدى به حقوق مالى مردم در ميان گناهان اهميت خاصى دارد. آرى، هيچ جرم و گناهى بقدر تعدى به حقوق مردم، جامعه را فاسد نمى‌سازد، زيرا مهم‌ترين چيزى كه جامعه انسانى را بر اساس خود پايدار مى‌دارد، اقتصاديات جامعه است كه خدا آن را مايه قوام اجتماعى قرار داده، و ما اگر انواع گناهان و جرائم و جنايات و تعديات و مظالم را دقيقا آمارگيرى كنيم و به جستجوى علت آن بپردازيم خواهيم ديد كه علت بروز تمامى آنها يكى از دو چيز است: يا فقر مفرطى است كه انسان را به اختلاس اموال مردم از راه سرقت، راهزنى، آدم‌كشى، گران‌فروشى، كم‌فروشى، غصب و ساير تعديات وادار مى‌كند، و يا ثروت بی‌حساب است كه انسان را به اسراف و ول‌خرجى در خوردن، نوشيدن، پوشيدن، تهيه سكنى و همسر، و بى بند و بارى در شهوات، هتك حرمت‌ها، شكستن قرق‌ها و تجاوز در جان، مال و ناموس ديگران وا مى‌دارد. و همه اين مفاسد كه از اين دو ناحيه ناشى مى‌شود هر يك به اندازه خود تاثير مستقيمى در اختلال نظام بشرى دارد، نظامى كه بايد حيازت اموال و جمع‌آورى ثروت و احكام مجعول براى تعديل جهات مملكت و جدا ساختن آن از خوردن مال به باطل را ضمانت كند، وقتى اين نظام مختل گردد و هر كس به خود حق دهد كه هر چه به دستش مى‌رسد تصاحب كند، و از هر راهى كه برايش ممكن باشد ثروت جمع نمايد قهرا سنخ فكرش چنين مى‌شود كه از هر راهى كه ممكن شد بايد مال جمع‌آورى كرد چه مشروع و چه نامشروع، و به هر وسيله شده بايد غريزه جنسى را اقناع و اشباع كرد چه مشروع و چه نامشروع، و هر چند به‌ جاهاى باريك هم بكشد. و پر واضح است كه وقتى كار بدينجا بكشد شيوع فساد و انحطاط‌هاى اخلاقى چه بلائى بر سر اجتماع بشرى درمى‌آورد، محيط انسانى را به صورت يك محيط حيوانى پستى در مى‌آورد كه جز شكم و شهوت هيچ همى در آن يافت نمى‌شود، و به هيچ سياست و تربيتى و با هيچ كلمه حكمت‌آميز و موعظه‌اى نمى‌شود افراد را كنترل نمود. و شايد همين جهت باعث بوده كه در آيه مورد بحث از ميان همه گناهان تنها مساله اكل مال به باطل آن هم از ناحيه احبار و رهبان كه خود را مربى امت و مصلح اجتماع قلمداد مى‌كنند ذكر شود. ✍ علامه طباطبایی، ترجمه المیزان، جلد ۹، ص ۳۳۱ @Kolbe_Andishe_Farhang

💠جمهوری اسلامی؛ واپسین آزمون خدا موسس #جمهوری_اسلامی یک سلطان جابر نبود که حق تعالی هیچ اعتنایی به مواریث وی نداشته باشد و بگذارد بخت النصرها در انقلاب وی خدایی کنند و کوس اناالحقِ فرعونی بزنند! موسس جمهوری اسلامی یکی از اولیای خدا بود؛ او دایره ابتلا و امتحان را تنگ‌تر کرد و غربالی از مکر حق ساخت و همه‌ی ما را در آن انداخت تا یکی پس از دیگری به ستوه آمده و از اسلام اعراض کنیم. آری جمهوری اسلامی یک حکومت نیست، واپسین آزمون خداست! حکومت را تدبیر آدمیان برپا نگه می‌دارد و ما هرچه دیده‌ایم، بی‌تدبیری بوده است! از ریال به دلار مبتلا شده‌ایم و بحران در پی بحران است که رخ می‌نماید. با این وجود در ارکان این غربال شگفت‌آور، خللی پدید نیامده است. هرچه شما و ما ویران می‌کنیم دست توانای آشکار صنعت‌پنهان عمارت می‌کند. آخرالزمان فرارسیده است و مدعیان ثقلین همه در این سرزمین‌اند. و پیش از اینکه یکایک آنها را و همه‌ی ما را آزمون کند، پرده از رخسار واپسین خورشید حقیقت، بقیه الله الاعظم بر نخواهد افکند. آری جمهوری اسلامی، دایره‌ی آزمون‌های پیاپی و ابتلائات مسلسل است تا یکی پس از دیگری غِشِ(تزویر) نفس و عقل خود را آشکار کنند و گرفتار مکر و استدراج حق شده و شر خود را از سر اسلام و مسلمین کم کنند... ✍بخشی از نامه‌ی یوسفعلی میرشکاک به مسئولین دولت سازندگی @Kolbe_Andishe_Farhang

💠نرمش قهرمانانه! مشکل چیست که نظام با آل سعود می‌تواند به جمع‌بندی برسد اما با وحید اشتری و سعید مدنی و تاجزاده و هر منتقد دیگری نمی‌تواند؟ کاش مردم هم قدرتی داشتند تا موجب ایجاد حس نرمش قهرمانانه و لزوم سازش با ایشان درون نظام شود. بالاخره هر چقدر هم نقدها و نظرها و ... دوستان تند باشد به اندازه جنایت‌های آل سعود که نیست! ✍یاسر عرب @Kolbe_Andishe_Farhang

💠منافع سه کشور از توافق نقش چین در توافق موجود میان ایران و عربستان چیست؟ اساساً چه نیازی به واسطه‌ای مثل چین بوده است؟ مگر پیش‌تر عراق یا عمان این نقش واسطه‌گری را ایفا نکردند؟ پس چرا آنان موفق نشدند؟ اصلاً چه نیازی به واسطه است، مگر گفتگوی مستقیم چه نقصی دارد؟ ما حتی با عراق در زمان جنگ و هم پس از پذیرش قطعنامه مستقیم روابط داشتیم، پس چرا حالا باید در چارچوبی کاملاً سری و با حضور کشور ثالث در شرق آسیا وارد این گفتگوها شد؟ به نظر می‌رسد که این واسطه دو ویژگی داشته است که قبلی‌ها ندارند. اول ویژگی قدرت در شراکت. به عبارت دیگر و به احتمال قوی این توافق فقط میان ایران و عربستان نیست، بلکه بصورت ضمنی یک توافق سه‌جانبه است، که در ذیل برنامه راهبرد همکاری چین با هر دو کشور معنا دارد و بدون دو توافق دیگر که میان چین با هر کدام از دو کشور ایران و عربستان است، ضلع سوم این توافق محقق نمی‌شد. ویژگی دوم قدرت تضمین‌کنندگی است. به عبارت دیگر برای آنکه این توافق به سرنوشت توافق ۱۳۸۰ میان ایران و عربستان دچار نشود، باید از یک ثبات و پایداری برخوردار باشد و این ثبات و پایداری باید تضمین شده باشد که احتمالاً چین مرجع تضمین‌کننده مفاد است، چون قدرت آن از هر دو کشور بیش‌تر است و حضورش حالت تضمین کنندگی دارد. فارغ از این ویژگی‌ها این توافق برای هر سه کشور نتایج مهمی در بر دارد. اول برای ایران، که ما را به نحوی وارد نوعی از توافقات سیاسی مهم و نظام بین‌الملل می‌کند. این کار گر چه امکاناتی برای ایران دارد، ولی محدودیت‌های خاص خود را هم دارد. بویژه آنکه چین ادعای به هم زدن نظم بین‌الملل موجود را ندارد و در این زمینه بسیار محتاط است، نمونه آن پرهیز از درگیر شدن در مسأله اوکراین است. می‌توان گفت که این گونه توافقات به سیاست خارجی ایران نوعی نظم در کنار محدودیت را اعمال می‌کند. دوم برای عربستان که این کشور را از حوزه نفوذ غرب و آمریکا تا حدی مستغنی می‌کند. سیاست‌های عربستان در جریان موضوع هسته‌ای ایران در اتکا به غرب و آمریکا موفق نبود، و نزدیکی به اسراییل هم لزوماً مسایل سعودی را حل نخواهد کرد، چه بسا تشدید هم می‌کند، لذا یک گردش نسبی در سیاست خارجی آنان و نزدیکی به چین مهم بود، بویژه آنکه بازار اصلی مصرف انرژی به چین منتقل شده است و تضمین این بازار برای فروش نفت انها اهمیت دارد. و بالاخره سوم برای چین که احتمالاً برنده اصلی است که هم بازار انرژی خود را تضمین کرده است و هم نفوذ دیپلماتیک خود را توسعه داده و هم رابطه دو کشور مهم منطقه را به قراردادهای آنها با چین گره زده است. اگر از این نکات عبور کنیم، برای ما مهم‌ترین دستاورد همان نکته‌ای است که گفته شد، ورود ایران به مرحله جدیدی از سیاست خارجی است. این مرحله جدید ما باید با تحولی داخلی در تحلیل مسایل خارجی نیز همراه باشد، زیرا تا کنون نیروهای طرفدار وضع موجود روابط و مسائل خارجی را ایدئولوژیک و غیر واقعی تحلیل و تفسیر می‌کردند، موضوعات را در قالب‌های اسلام و کفر، حق و باطل، و دوگانه‌های مشابه می‌دیدند، در حالی که واقعیت مطلقا چنین نیست. اکنون باید منتظر باشیم تا ببینیم وضعیت یمن، سوریه، مسایل داخلی هر دو کشور تحت تأثیر این توافق چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد؟ مسأله اصلی باید حفظ منافع ملی کشور باشد. اگر این رویکرد را در ادامه شاهد باشیم، می‌توان گفت که این توافق امیدبخش و مفید است، در غیر این صورت چه بسا با کوچک‌ترین موانعی که مواجه شویم دو باره به جای اول برمی‌گردیم. البته طرفداران وضع موجود باید متوجه شوند، اینگونه نیست که به راحتی بتوان سیاست‌های موجود را در ذیل رویکردهای قبلی توجیه کرد، چنین توجیهاتی ثمربخش نخواهد بود. بنابر این بجای توجیهات غیرقابل قبول بهتر است رویکرد خود را اصلاح کنند تا راه برای اتفاقات بهتر باز شود. ✍عباس عبدی @Kolbe_Andishe_Farhang

💠بالاخره امیدوار باشیم یا نه؟ جواب: پارادکس استاک دیل این روزها زیاد از هم می پرسیم که بالاخره اوضاع مملکت چه می شود؟ امیدوارم باشیم یا نه؟ حق می دهم که افراد این سوال را بپرسند، اما باید بگویم که این سوال احتمالا اشتباه است. چرا؟ توضیح می دهم. تعریف امید چیست؟ امید یعنی حس انتظار مثبت (توقع) رخداد چیزی یا دستیابی به چیزی یا ممکن دانستن وقوع چیزی یا تحقق چیزی یا دستیابی به چیزی. دقت کردید؟ اصولا «امیدواریِ صرف» معنا ندارد. بلکه باید بگوییم که آنچه در مورد آن صحبت می کنیم چیست. امید به چه چیزی؟ بنابراین من هم امیدوارم و هم ناامید. بگذارید دو مثال بزنم: من به کارآفرینان وطن پرست این سرزمین امیدوارم. اما در عین حال به سیاست مداران سنتی امیدوار نیستم. این باعث شده است که کمتر حرص بخورم، و بدانم که نقطه تمرکزم را کجا بگذارم. پس امیدواری تنها معنا ندارد بلکه امیدواری به الف و ناامیدی از ب معنادار است. اما حالا سوال پیش می آید که آیا برآیند این ناامیدی ها و امیدواری ها به امور مختلف، چه می شود؟ به آینده کلان ایران امیدوار بمانیم یا نه؟ برای پاسخ به این سوال از مفهوم پارادکس استاک دیل استفاده می کنم. این مفهوم را جیم کالینز، استاد برجسته دانشگاه استنفورد وارد ادبیات مدیریت کرد. استاک دیل، مدیر یک شرکت چند میلیارد دلاری نیست. بلکه استاک دیل نام بلندپایه ترین افسر نظامی است که در جنگ ویتنام اسیر شد. بیش از ۷ سال اسیر بود و در یکی از اردوگاه‌های زندانیان جنگی. شکنجه‌های وحشتناکی را در آن‌جا تجربه کرد. بدون حقوق انسانی، بدون تاریخ آزادی، بدون پشتیبانی. او نه تنها در آن شرایط دوام آورد که جان بسیاری را نجات داد. یک سیستم ارتباطی رمزی بین اسرا درست کرد. برای آنکه اعتراف اجباری نکند صورتش را با تیغ برید و اطلاعات را به صورت محرمانه برای کشورش ارسال می کرد و ... جیمز کالینز با او مصاحبه ای کرد و از او پرسید «چه کسانی در آن سختی‌ها دوام آوردند و چه کسانی دوام نیاوردند و نابود شدند؟» پاسخ او تکان دهنده بود: خوش بین ها در هم شکستند! کسانی که منتظر بودند به زودی اتفاق مثبتی بیفتد و آن‌ها از این مهلکه رها شوند. خوش‌بین‌ها می‌گفتند: حتماً این کریسمس آزاد می‌شویم و به خانه بازمی‌گردیم. کریسمس می‌رسید و آن‌ها آزاد نمی‌شدند. بعد می‌گفتند دیگر حتماً تا عید پاک [چند ماه بعد] خلاص خواهیم شد.» عید پاک هم می‌رسید و اتفاقی نمی‌افتاد. تکرار این رویه باعث می‌شد که در هم بشکنند و به تدریج از درون فرو بریزند. چرا پروفسور کالینز نام این پدیده را پارادکس گذاشته است چون می گوید که امیدواری مثبت باید کنار دیدن واقعیت های منفی باشد. از این جهت پاراداکس است که یک امر منفی (واقعیت های مهلک) کنار یک امر مثبت (امیدواری) قرار می گیرند و همزمان با هم پیش می روند. بدبینی و امیدواری. 🔻تحلیل و تجویز راهبردی: اگر بخواهم آنچه آموختم را فرموله کنم چنین می گویم: 1⃣ امیدواری بدون زمان: مهم ترین آموزه ای که پارادکس استاک دیل برای من داشت این است که امیدواری بدون زمان داشته باشم. امیدواری بدون زمان یعنی انتظار برای بهبود در آینده ای که نمی دانم چه زمانی فرا می رسد. امیدواری (انتظار) بدون زمان به تنهایی و بدون دو آیتم بعدی بی معناست. 2⃣ هم‌پذیری اکنون و آرمان: به همان اندازه که ندیدن واقعیت های تلخ، احمقانه و کشنده است، نداشتن امید و نااستواری نیز ابلهانه و کشنده است. با چشمی به شرایط اسفناک موجود نگاه می کنم و با چشمی دیگر به آینده مطلوب مستتر در وضعیت فعلی. 3⃣ اقدام در دایره امکان: استاک دیل چه کرد؟ فقط امیدوار بود؟ نه! زبان رمزنگاری شده بین اسرا ایجاد کرد. به سایر اسرا آموزش داد که چگونه در مقابل شکنجه ها دوام بیاورند، زنده بمانند و اعتراف هم نکنند. اطلاعات محرمانه به کشور می فرستاد. روحیه می داد. او آنچه ممکن بود را انجام می داد. پاراداکس استاک دیل نه تنها در مورد ایران که در مورد آینده جهان نیز الهام بخش است. پایان این جهان زیباست. می توان سه گانه معنوی «انتظار، نجات، موعود» را با امیدواری بدون زمان و اقدام در دایره امکان ترکیب کرد. حال ایران ما خوب نیست. جهان نیز از جنگ، تنش و ظلم و تجاوز رنج می‌برد (=واقعیت های تلخ) اما می توان امیدوارانه در دایره امکان آنچه می توانيم، انجام دهيم و سعی کنيم جهان را اندکی بهتر از آنچه تحویل گرفته ايم تحویل دهيم. هیچ کدام از کارهای ما گم نمی شوند. جهان بی حافظه نیست. هر کنشی که امروز انجام می دهم با زنجیره بی نهایتی از روابط علت معلولی به پایان جهان متصل است. می توان با همین خرده اقدامات و انتظار فعال در پایان زیبای جهان و آینده مطلوب ایران حضور داشت. می توان یک منجی کوچک بود. می توان جاودانه شد. ✍مجتبی لشکربلوکی @Kolbe_Andishe_Farhang

💠شهید الداغی را چگونه روایت کنیم؟! به کرات گفته ام خاستگاه اصلی تحقق امر به معروف در جامعه، #ولاء_طرفینی زن و مرد جامعه است. هر طرحی که از آن ارتزاق نکند یا بدان نیانجامد، نه خودی است و نه شدنی! ولاء متقابل اجتماعی در اسلام دو رو دارد: ۱. پناه دادن و حمایت از هم کردن (۷۲انفال) ۲. امر به معروف و نهی از منکر کردن همگانی و متقابل (۷۱توبه) اگر برای بخشی از جامعه (مثلا بی حجابها) به هرعلت (ساخت سیاسی یا برساخت رسانه ای) این ذهنیت ساخته شد که: تو فقط امر و نهی میشوی! اما نه حمایت میشوی! و نه حق امر و نهی متشرعان و حاکمان داری! گسست و گسل اجتماعی شکل می گیرد. ولاء طرفینی از کار می افتد و نهی از بی حجابی هم به مقاومت مدنی آنها اصابت می کند! #شهید_الداغی تمثال زیبای روی دیگر سکه ولاء متقابل است. مصداق روشن "وَالَّذِينَ آوَوْا وَنَصَرُوا أُولَٰئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ" است. او دختر کم حجاب را نهی از منکر نکرد، اورا یاری داد و مأوای او شد. چاقو خورد اما دختر ایران را تنها نگذاشت! جامعه آسیب دیده از بی حجابی، به این روی سکه ولاء مومنانه نیازمند است؛ تا گاردش بشکند و نصحیت برادرانه و خواهرانه بپذیرد. این شهید عزیز را اگر همین گونه -که بود- روایت کنیم، به امر به معروف هم کمک می کنیم. اما اگر بعکس، مسبب خونش را بی حجابی و کم حجابی خواندیم (که بی سبب هم نیست!) و مایه شعار مرگ بر بی حجابش ساختیم؛ باز بجای التیامِ گسل و موثر کردن روی دیگر سکه ولاء اجتماعی (امر و نهی)، بر شکاف و گسست افزوده، امر و نهی ها را بی اثرتر می کنیم. ✍محسن قنبریان @Kolbe_Andishe_Farhang

💠عمامه پران واقعی! چقدر جای استاد مطهری این روزها خالی «نیست»! خوشا به حال او که رفت و ندید. از همان روزهای اول فریاد برآورد که روحانیت در نظام اسلامی، درست مانند پیش از انقلاب باید در کنار مردم بوده و نقش ناظر و منتقد را داشته باشد و پست اجرایی نگیرد مگر به ضرورت. امروز اگر کسی از نظریه شهید مطهری در لزوم استقلال حوزه و روحانیت دفاع کند «سکولار» خوانده شده و عامدانه و رذیلانه مخالف رهبری قلمداد، و به جای «جذب حداکثری» مشمول «لجن‌مالی حداکثری» می‌شود. عمامه‌پرانان واقعی کسانی هستند که رسالت روحانیت را تملق‌گویی از نظام دانسته و با این بدعت، حیثیث روحانیت را به هوا می‌پرانند، نه آن جوان غافلی که گستاخانه عمامه سفید و سیاه را می‌رباید. در تصویرگری رسانه ملی از روحانیت، روحانی «منتقد نظام» (و نه معاند) اساسا وجود خارجی ندارد. روحانی‌ کسی است که نسبت به عملکرد نظام صرفا «ثناگو»ست، در برابر هر ظلمی که به نحوی به نظام برگردد «ساکت» و مواضعش «کپی - پیست» مواضع رسمی نظام است. این است که برای جوان امروزی لباس روحانیت معنایی جز «یونیفورم حکومتی» پیدا نکرده است. ✍️محمد مطهری @Kolbe_Andishe_Farhang

💠برخورد مسئولانه در مواجهه با شعارها جامعه ایرانی بین امنیت و ازادی، امنیت را با گوشت و استخوان فهم می کند و بالعکس تقریبا آزادی را نمی فهمد، چرا که در فرهنگش تجربه و معنایی نداشته است. جامعه ما اگر احساس رها شدگی پیدا کند، فهمش از آزادی، آنچه که من می خواهم و می توانم را باید انجام دهم، است. آنچه که جامعه ما در وضعیت های رها شدگی یا احساس رها شدگی، و یا بی دولتی و احساس بی دولتی حفظ کرده و می کند و امکان نظم و زندگی و تداوم آن را میسر کرده و می کند، دین در معنای عام بوده است. حال اگر جامعه بخواهد به نام آزادی، مقابل دین قرار گیرد، چون فهم و تجربه جمعی از آزادی ندارد، پایگاهی فرهنگی و اجتماعی ای در جامعه برای امنیت نخواهد داشت و پیدا نخواهد کرد و عملا مجبور خواهد شد که یک فضا و دوران ناامنی را به میزانی که از دین فاصله، گرفته تجربه کند و درصورت تداوم، چون حافظ دیگری جز حکومت در جامعه ایرانی باقی نمی ماند، به یک دیکتاتوری و یا حکومت نظامی متمایل خواهد شد که در آن وضعیت، آنچه محوریت خواهد داشت، امنیت به خواست حاکمان عموما نظامی خواهد بود. نشستن ذیل امنیت حکومت دینی که سعی کرده است یک ترکیب و تلفیقی از دین و حکومت را در نسبت با مردم تنظیم کند و تخریب دین و حکومت با نام آزادی، امنیت را در جامعه به واسطه تضعیف دین و سپس امنیت را در حاکمیت به واسط تضعیف دولت از بین خواهد برد و عملا نه آزادی وجود خواهد داشت، نه پناه اجتماعی و نه پشتیبانی حکومت. اگر جامعه نخبگانی به این وضعیت جامعه ما آگاه نباشد و مسئولانه در مواجهه با معانی و شعارها برخورد نکند و خارج از بستر فرهنگی و تاریخی بخواهد فکر و عمل کند، و اگر بخواهد با تداوم شعارها برای رسیدن به مطامع کوتاه مدت، جامعه را موقعیت تاریخی درگیری با این دست از شعارها قرار دهد، احتمالا جامعه مجبور خواهد شد نتیجه این دنباله روی را با گوشت و پوست و استخوان و با هزینه بالا به صورت حضوری درک کند. نخبگان باید در نسبت گیری با شعارها در حرکت های اجتماعی بسیار مسئولانه عمل کنند، وگرنه به راحتی حرکت های اصلاحی بر ضد خود تبدیل خواهند شد. ✍علیرضا مومن @Kolbe_Andishe_Farhang

💠روی پیشانی ما چیزی نوشته نشده! فقط اینکه وقتی در تعارض منافع اصولگرایان با جریان پايداری وزیر صمت از طرف نواصولگرایان استیضاح می‌شود تا برای انتخابات بعدی مثلا وزن کشی نمایند و بعد دولت در مقابله حیثیت نمایندگان را در ماجرای تحویل گرفتن خودروشاسی بلند فیدیلیتی، رو می‌کند تا انتقام استیضاح را بگیرد و بعد مجلس در پس این انتقام برگ زرین دیگری در فساد و ناکارآمدی د‌ولت رو می‌کند و ... بزرگواران یک لحظه تصور نکنند ملت اینها را مبارزه بافساد می‌داند... ما متوجه دعواهای سر سفره هستیم و جنس همه حضرات و نیت‌شان از زدن زیر بشقاب یکدیگر و قاپیدن ظرف خورش و ... را کاملا درک می‌کنیم... خلاصه اینکه عهد قل قل میرزا نیست مردم فرق مبارزه با فساد و این جنگ قدرتی که بین خودتان هست را بسیار خوب درک میکنند. ✍یاسر عرب @Kolbe_Andishe_Farhang

💠خروج از دوقطبی سیاسی اجتماعی این ادامه متنی با عنوان «رفراندوم؛ مطالبه ای قطبی برای نشدن» است. مقدمه، فیلم‌ مصاحبه مرحوم الداغی، جایی میان کلیشه های مطلق طرفین نزاع اجتماعی یک سال اخیر قرار داشت. نه آن قدر در چارچوب مذهبی نظام‌ جمهوری اسلامی و نه آن قدر طبق چارچوب غیرمذهبی اپوزیسیون. (در این مورد زیر پستش بحث کرده ایم) ۱- گرچه انسان دوقطبی های ارزشی نظیر حق و باطل، درست و غلط، زشت و زیبا، پیشرفته و عقب مانده .... در نظام ادراکی و ارزشی خود دارد، اما جهان اجتماعی ما عرصه مطلق ها نیست و عملا اغلب آنچه در خارج می یابیم خاکستری پررنگ و کمرنگ است. اما اگر بخواهیم همه چیز را صرفا با دوقطبی های مطلق نگاشت کنیم، طبعا دچار انشقاق اجتماعی میشویم. ۲- از نظر من دوقطبی سیاسی اجتماعی اگر جامعه را به سمت انشقاق سوق دهد، یکی از نامطلوب ترین و مخرب ترین موضوعات اجتماعی است. البته ممکن است برخی بخواهند برای تضعیف کشور، دوقطبی ها را تشدید کنند و برخی دوقطبی ها را اساس هویت سازی خود قرار داده باشند. ۳- برای خروج از دوقطبی باید بین خطوط قرمز بسیار پررنگ و خطوط نارنجی قابل مصالحه، تفکیک کرد. خطوط قرمز آنجایی است که عدول از آن اساس نظم سیاسی اجتماعی را مخدوش میکند اما سایر موازین و معیارها بسته سطح حمایت اجتماعی میتواند پررنگ و کمرنگ شود. ۴- در جامعه گروه های مختلفی وجود دارد که اولویت های و خطوط قرمز خاص خودشان را دارند، اما کلیت جامعه نیازمند برخی خطوط قرمز جمعی است تا در مواجهه با مطالبات گروه های اجتماعی مختلف از هم نپاشد یا تکه تکه نشود. برای نمونه می توان تمامیت ارضی کشور را یک خط قرمز سیاسی عمومی در نظر گرفت. منظور قطعا این نیست که این خطوط قرمز هیچ مخالفی ندارد بلکه موضوعی است که اکثریت نمی تواند سر آن مصالحه کند. ۵- با این مقدمات، لازم است که مطالبات اجتماعی و سیاسی دسته بندی شود. برخی مطالبات بین جناح های مختلف حکومت و مخالفان محل اختلاف نیست که می توان «رونق معیشت» را اهم آن دانست. برخی مطالبات مثل انواع تبعیض محل اختلاف است اما می تواند محل نزاع نباشد. من فکر میکنم چارچوب قانون اساسی موجود تا حد زیادی این ها را مشخص کرده است. (گرچه مطمئنا برخی این را قبول ندارند) به هر حال این مواردی است که حسب نیروی حامیان آن می تواند جا به جا شود. نهایتا مطالباتی مطرح است که اطراف موضوع نمی توانند بر سر آن مصالحه کنند و تا حد امکان این مطالبات نباید مبنای دسته بندی های سیاسی اجتماعی قرار گیرد چون نهایت آن، منازعه شدید خواهد بود. ۶- برای خروج از وضعیت دوقطبی اولا مهم است که مطالبات مشترک جمعی نظیر مطالبه بهبود معیشت کارگران تا سطح مطلوبی پاسخ داده شود تا نارضایتی های عمومی مهار شود. ثانیا به گروه های دارای مطالبات مختلف اما در چارچوب قانون اساسی اجازه تشکل و فعالیت اجتماعی و سیاسی داده شود. ثالثا درباره مطالبات علیه کلیت نظم موجود موضع قاطع دسته جمعی اختیار شود. ۷- تشکل و تحزب حول مطالبات قابل قبول در چارچوب نظم موجود یک عامل اساسی برای ایجاد ثبات اجتماعی و سیاسی است که متاسفانه طی دهه گذشته تا حد زیادی تضعیف شده و در نتیجه برخی افراد حامی کلیت نظم موجود برای گشایش فضا برای خود دست کم در برابر مخالفان کلیت این نظم، سکوت کرده اند. ۸- پذیرش حق اعتراض مشروع در محدوده مطالبات دسته اول و دوم یک راهبرد اساسی برای تفکیک حوزه فعالیت مقبول و نامقبول است. این امر صف اعتراض قانونی را از اغتشاش جدا میکند و به مردم امکان مطالبه آزادانه خواسته شان را میدهد. ✍سید آرش وکیلیان @Kolbe_Andishe_Farhang

💠جاهل متنسک! از واژه هایی مثل #حزب‌اللهی_صورتی یا #مذهبی_صورتی نترسید. چنین واژه هایی یا مشابه آنها در قرآن یا کلام معصومین وجود ندارد. اما تا بخواهی، جاهل متنسک و مانند آنها هست. جاهل متنسک چه کسی است؟ جاهل متنسک فرد بدون علم یا کم علمی است که اهمیت ظاهر برایش به علت "جهل به باطن" یا "جهل به اهم و مهم" برایش فراوان است. عقل جاهل متنسک کم تر از آن است بتواند در شرایط کنونی اشکال دوقطبی جامعه، زد و خورد افراد با هم را متوجه شود. جاهل متنسک به سادگی در زمین طراحی شده معاویه بازی می‌کند و چون ابوموسی متعبد تر است ابن عباس را از دور علی کنار می‌زند. جاهل متنسک نمی‌تواند درک کند فاصله او با کسی که او را با ظاهر شرع تکفیر می‌کند بسیار کمتر از فاصله او با عالم ربانی است. جاهل متنسک قدرت آن را ندارد که به زورمند فاسد صاحب ثروت در بیفتد و این گونه خود را ارضاء می‌کند که به جان ضعیفی که به ظاهر از او پایین تر است بیفتد. جاهل متنسک امروز در دستگاه‌های فرهنگی کشور خریدار دارد و از این رو نفاق هم در میان جاهلین سیاه بسیار است. هرچه کم عقل تر و با شعارهای تند تر مقرب تر. جاهل متنسک همان #مذهبی_سیاه است که نمی‌داند این کارهایش به ضرر انقلاب است و اگر انقلابی نباشد و جمهوری اسلامی ای، بر او چه کسانی حاکم می‌شوند و او باید به روستایش هجرت کند... ✍جلیل محبی @Kolbe_Andishe_Farhang

💠روایت انقلابی از حکمرانی اجتماعی ۱. دوگانۀ «جامعۀ اکثری/ جامعۀ اقلّی». دولت اسلامی با وجود همۀ عظمت و اهمّیّتی که دارد نباید جامعه در خود هضم کند و نگاه انقباضی به آن داشته باشد، بلکه باید خود را همچون زمینه‌ای ساختاری و رسمی برای گشودگی جامعه قلمداد کند. به بیان دیگر، دولت باید بسترساز ظهور و تحقّق امکان‌های نهفتۀ جامعه باشد، نه این‌که جایگزین جامعه شود و آن را کوچک و ناچیز کند. جامعه باید اکثری باشد و دولت نیز اقلّی. ۲. دوگانۀ «حلقۀ میانی/ توده». مقصود از جامعۀ در این الگو، فقط تودۀ بی‌شکل مردم نیست، بلکه جامعۀ اسلامی دارای نیروهای اجتماعیِ «فعّال» و «ساختاریافته» نیز هستند که در فضای میان مردم و دولت قرار دارند و نقس میانجی و واسطه را ایفا می‌کنند. این نیروها، هم در پی راهبری عمومی و بسیج اجتماعی هستند و هم نسبت به دولت، نقش عقل منفصل را بر عهده دارند. ۳. دوگانۀ «هدایت/ رهاشدگی». دولت اسلامی برخلاف دولت سکولار، وظایف خویش را نسبت به جامعه، در استقرار امنیت و آزادی و رفاه خلاصه نمی‌کند، بلکه فراتر از اینها، به دنبال فراهم‌سازی زمینه برای «تکامل معنوی جامعه» است و می‌خواهد مادّیّات را به خدمت معنویّات بگمارد. ۴. دوگانۀ «تکثّر/ انحصار». روشن است که در جامعه، طبقه‌های مختلفی از مردم حضور دارند ولی جامعۀ اسلامی، این تفاوت را به جامعه‌های دیگر دارد که در آن اکثریّت افراد جامعه، معتقد به ارزش‌های اسلامی هستند. در این حال، کسانی که به هر دلیلی به این ارزش‌ها باور یا التزام ندارند، باید در عرصۀ عمومی، رفتارهایی که این نقص را نمایان می‌کند نداشته باشند و همچنین نمی‌توانند توقع داشته باشند که حاکمیّت، ارزش‌های هویّتی آنها را نیز پوشش دهد و به رسمیّت بشناسد. ۵. دوگانۀ «اخلاق/ قانون». در مقام هدایت جامعه، به‌کارگیری روش‌های نرم و فرهنگی که بر اخلاق و تربیت مبتنی هستند، تقدّم دارند و حاکمیّت باید بکوشد از طریق سازوکار درونی‌سازی، ارزش‌ها را در جامعه بسط بدهد. ازاین‌رو، اخلاق بر قانون ترجیح دارد و قانونی در جایی ظهور دارد که وجدان اخلاقی و دینی فرد، قدرت مهار او را ندارد. ۶. دوگانۀ «عقلانیّت/ احساس». جامعۀ دینی، هر چند بر شور و حرارت دینی تأکید دارد و عواطف دینی در آن، حماسه‌ساز هستند، امّا بیش از هر چیز باید «جامعۀ عقلانی» باشد. ارزش‌های دینی، دلالت‌های احساسی نیز دارند، امّا مهم این است که از نظر منطقی و عقلانی، اثبات‌پذیر هستند. چنانچه جامعه بر مدار عقلانیّت حرکت کند، دیگر دچار تلاطم‌ها و نوسان‌های برخاسته از احساس و شور نمی‌شود و حرکتش فراز و فرود نخواهد داشت. ۷. دوگانۀ «عرصۀ عمومی/ عرصۀ خصوصی». دولت اسلامی حقّ ندارد به حریم خصوصی وارد شود، امّا باید جامعه را به گونه‌ای صورت‌بندی کند که فساد در آن، «اقلّی» و «زیرزمینی» باشد؛ یعنی از یک سو، «جریان غالب» در جامعه، خیر و صلاح باشد نه شر و فساد، و از سوی دیگر، کسی جرأت «تجاهر» به فسق و فجور نداشته باشد. پس تمام الزام‌ها و ایجاب‌های حاکمیّتی، منحصر به عرصۀ عمومی هستند و انتخاب‌های عرصۀ خصوصی به خود فرد واگذار شده است. ۸. دوگانۀ «تفرّد/ ترابط». جامعۀ اسلامی از انسجام درونیِ بسیار بالایی برخودار است و چسبندگی آن نیز بر مدار دین است. در این جامعه، افراد در قالب نسبت‌های مختلف، در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و «پیوندهای متعدّد» و «تعامل‌های مستحکم» دارند و حالت انفراد پدید نمی‌آید. خود دین، سازوکارهای مختلفی را برای این پیوستگی‌ها و ارتباط‌ها طراحی کرده است و حاکمیّت نیز می‌کوشد این اتّصال‌ها را هرچه بیشتر تقویّت نماید. ۹. دوگانۀ خویش‌تنظمی/ رعیّت‌مآبی. پیش از نقش‌های سیاستی و نظارتی حاکمیّت، این خود جامعۀ اسلامی است که بر اساس منطق هویّتی‌اش، خودش را بازآفرینی و بازسازی می‌کند و اجازه نمی‌دهد هویّت و ارزش‌هایش از دست برود. جامعۀ اسلامی، معطّل و در انتظار مداخلۀ حاکمیّتی نیست، بلکه خودش نیز «احساس مسئولیّت» دارد و می‌کوشد نسبت به وضع درونی‌اش، «کنشگری مستقل» و «فاعلیّت مستقیم» داشته باشد. ۱۰. دوگانۀ «استقلال/ استعمار». بر اساس قاعده‌های قرآنی «نفی سبیل» و «نفی ولایت جامعۀ غیراسلامی بر جامعۀ اسلامی»، جامعۀ اسلامی نباید به گونه‌ای به جوامع دیگر ارتباط داشته باشد که حاصلش، برچیده‌شدن یا حتّی رقیق‌شدن «استقلال جامعۀ اسلامی» باشد. پس سخن دربارۀ «خویش‌بسندگی» و «جزیره‌ای‌شدن» جامعۀ اسلامی نیست، بلکه باید در عین برقراری ارتباط برای استفاده ار فرصت‌ها و ظرفیّت‌های جوامع دیگر، «تمایز» و «تشخّص جامعۀ اسلامی» نیز از دست نرود. ✍مهدی جمشیدی 🔗متن کامل http://fna.ir/3cbhws @Kolbe_Andishe_Farhang