💠 جزوه و خلاصه درس چهارم : إذ إذ ، چهار قسم است : اسم زمان ماضی - اسم زمان مستقبل - حرف تعلیل - حرف مفاجات یا زائد 🔸 توضیح اقسام إذ : 1- اسم زمان ماضی --> این نوع إذ ممکن است چهار نقش نحوی ( استعمال ) بگیرد : الف - مفعول فیه ( ظرف ) ب- مفعول به ج - بدل از مفعول د- مضاف الیه برای اسم زمان 2- اسم زمان مستقبل --> این نوع إذ نیز می تواند در یکی از نقشهای بالا قرار بگیرد 3- حرف تعلیل --> درباره این نوع إذ ، سؤالی مطرح می شود و آن اینکه آیا إذ مثل لام علت ، برای بیان علت به کار می رود یا اینکه ظرف است و دارای معنای تعلیل نیست بلکه تعلیل را از معنای کل جمله می فهمیم ❓در جواب علما دو قول دارند که هر دو قول در سؤال آمده 4- حرف مفاجات و یا زائدی است که برای تأکید معنای کل جمله به کار رفته --> راه شناخت این إذ : بعد از « بینا» و یا « بینما » می آید ======================== ⏪ درباره نقش نحوی « إذ » ی که در اوائل قصه های قرآنی آمده ، دو قول وجود دارد : 1- مصنف : مفعول به برای فعل « أذکر » مقدر 2- بعضی از نحویون : ظرف ( مفعول فیه ) برای « أذکر » مقدر ---> مصنف این قول را رد می کند و می گوید این قول اشتباه فاحشی است چرا که لازمه آن این است که خداوند از ما بخواهد در آینده در زمان گذشته چیزی را به یاد بیاوریم !!!! که این غیر معقول است بلکه خداوند « یادآوردن خود زمان » را از ما خواسته .. نه « به یاد آوردن در زمان گذشته » را ++++++++++++++++++++++++ 🔸إذ ، دائم الاضافه است یعنی حتما و همیشه به چیزی اضافه می شود چه چیزی می تواند مضاف الیه إذ قرار بگیرد❓جمله این جمله ممکن است 1- اسمیه باشد و یا 2- فعلیه ای که فعلش در لفظ و معنا ، ماضی است و یا 3- فعلیه ای که فعلش در معنا فقط ماضی است ، نه در لفظ ⏪ گاهی جمله مضاف الیه إذ حذف می شود --> علت حذف : معلوم و مشخص بودن جمله در این صورت به جای مضاف الیه محذوف ، تنوینی به إذ داده می شود که به آن تنوین عوض گفته می شود. #ادبیات_عرب #الکافی_فی_المفردات #جزوه 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @kotob_howzavy

💠 جزوه و خلاصه درس پنجم : إذا إذا بر دو قسم است : 1- فجائیه 2- غیر فجائیه ( به این اذا زمانی که دارای معنای شرط باشد اذا شرطیه هم می گویند) +++++++++++++++++++++++++ 1⃣ إذا فجائیه : ➖ بر وقوع ناگهانی چیزی دلالت می کند ➖ اختصاص به جمله اسمیه دارد ( فقط بر سر جمله اسمیه وارد می شود ) ➖ احتیاج به جواب ندارد ➖ در ابتدای کلام قرار نمی گیرد ➖ معنای إذا فجائیه ؛ به اعتبار کلام قبلش تعیین می شود . با این توضیح که إذا باید بر وقوع ناگهانی چیزی در همان زمان وقوع کلام قبل دلالت کند ( مراد از حال ، حال تکلم نیست ، بلکه حال وقوع فعل ما قبل است ؛ یعنی معنی جمله بعد اذا ، در حال وقوع جمله قبل ، صورت گرفته است ) ❓نوع إذا فجائیه : سه قول وجود دارد --> 1- حرف 2- ظرف زمان ( اسم - مفعول فیه ) 3- ظرف مکان ❓اگر إذا ظرف باشد ، عامل نصبش چیست ؟ دو قول وجود دارد : 1- خبری که در جمله بعد از إذا ، ذکر شده 2- خبری که در جمله بعد از إذا ، مقدر است +++++++++++++++++++++++++ 2⃣ اذا غیر فجائیه : ➖ غالب اوقات ( بیشتر وقتها ) ظرف زمان مستقبل و دارای معنای شرطیه است ( در این صورت به آن اذا شرطیه می گویند . منظور از ظرف هم مفعول فیه بودن است ) ➖ اختصاص به جمله فعلیه دارد . فعل بعدش بیشتر اوقات ماضی است و به ندرت بعدش فعل مضارع می آید ➖ اگر بعد از اذا شرطیه ، اسم بیاید ، در اصل آن اسم ، فاعل برای فعلی است که وجوبا حذف شده ( باب اشتغال ) : إذا السماء انشقت ⏪ اذا شرطیه گاهی از معنای استقبال و آینده خارج می شود و ظرف زمان ماضی می باشد ⏪ اذا غیرفجائیه گاهی از معنای شرطیه خارج می شود ، در این صورت فقط ظرف و مفعول فیه است و دیگر معنای شرطیه ندارد ---> یکی از مواردی که اذا معنای شرطیه ندارد ، زمانی است که بعد از قسم بیاید : و اللیل إذا یغشی ⏪علت اینکه اذا بعد از قسم نمی تواند شرطیه باشد چیست ❓ اگر اذا شرطیه باشد احتیاج به جواب شرط دارد و قسمی که بر آن مقدم شده باید جواب شرط باشد که این امر ممتنع است ؛ زیرا قسم به محض تلفظ ، ایجاد می شود در حالی که اگر بخواهد جواب شرط باشد باید بعد از موجود شدن شرط محقق شود !!! ❓عامل نصب اذا شرطیه چیست ؟ دو قول وجود دارد : 1- فعل شرطی که بعدش آمده 2- فعل یا شبه فعلی که در جمله جواب شرط آمده. #ادبیات_عرب #الکافی_فی_المفردات #جزوه 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @kotob_howzavy

💠 آزمون پنج درس اول الکافی فی المفردات 💠 1- « معناه حملک المخاطب علی الاقرار و الاعتراف بامر استقر عنده ثبوته أو نفیه » الف - متن مربوط به چه بحثی است ؟ توضیح دهید ب- نوع و معنای « همزه » را در آیه « أ أنت فعلت هذا بآلهتنا یا ابراهیم » را بیان کنید 2- « أنها ترد لطلب التصور و لطلب التصدیق » منظور از طلب تصور و طلب تصدیق چیست ؟ در ضمن یک مثال برای هر یک ، توضیح دهید 3- در جملات زیر « إذ » در چه نقشی استعمال شده ؟ نوع آن را مشخص کنید الف - اذ قال ربک للملائکه ب- یومئذ تحدث اخبارها 4- در جملات زیر ، ناصب اذا را مشخص کنید الف- فألقاها فاذا هی حیه تسعی ب- اذا سألت فاسأل 5- « من جهۂ افادۂ هذه الهمزه نفی ما بعدها لزم ثبوته ان کان منفیا » الف- متن فوق را بر جمله « أ لیس الله بکاف عبده » تطبیق دهید ب- علت این قاعده چیست ؟ 6- در جمله « اذا ما غضبوا هم یغفرون » آیا « اذا » می تواند شرطیه باشد ؟ چرا ؟ #ادبیات_عرب #الکافی_فی_المفردات #آزمون 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @kotob_howzavy

💠 جزوه و خلاصه درس ششم : « إذما » إذما ؛ ادات شرط است و دو فعل را مجزوم می کند 🔸نوعِ إذما : دو قول وجود دارد 1- حرف 2- ظرف ( اسم و مفعول فیه ) 🔺عملِ إذما : دو قول وجود دارد 1- اصلِ عملش به صورت قلیل و کم ، جزم دادن به فعل شرط و جواب شرط است و این طور نیست که فقط در ضرورت شعری ( و برای حفظ قافیه شعر ) جازم باشد 2- فقط در ضرورت شعری ، جازم است. #ادبیات_عرب #الکافی_فی_المفردات #جزوه 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @kotob_howzavy

💠 جزوه و خلاصه درس هفتم : « إذن ( إذاً ) » در مورد این کلمه چند مسأله مطرح شده است : ⏪ الف- نوع إذاً : دو قول وجود دارد 1- قول جمهور : حرف است 2- قول ضعیف : اسم بنا به قول اول ( که حرف باشد ) دو قول وجود دارد : الف - بسیط است ب- مرکب از « إذ » + « أن » است و بنا به بسیط بودنِ إذن ، در اینکه عاملِ نصبِ فعل مضارع بعدش چیست ؟ دو قول وجود دارد : أ) خود إذن ناصب است ب) خود إذن ، غیر عامل است و « أن » ی که بعد از إذن در تقدیر است ، ناصب فعل مضارع است . ⏪ ب- معنای إذن : معنایش جواب و جزا است ( در جواب جمله و کلامی می آید ) بیشتر اوقات إذن ، جواب « إن » یا « لو » شرطی که یا ظاهر است یا مقدر ؛ می باشد ✅ نکته : فراء گفته ؛ در جایی که بعد از إذن ، « لام » بیاید ---» قبل از إذن ، « لو » در تقدیر است ( اگر در جمله لو ، ظاهر نبوده باشد ) ---------------------------------------- ⏪ ج- تلفظ « إذن » ، زمانی که بر آن وقف شود : دو قول وجود دارد : 1- صحیح این است که « ن » در آخرش به « ألف » تبدیل شود 2- قول ضعیف : بر خود نون ، وقف می شود همین اختلافی که در تلفظ آن در هنگام وقف وجود دارد ، در کتابت ( طرز نوشتنِ ) إذن هم وجود دارد ، یعنی إذن دو جور نوشته می شود : أ ) با ألف در آخرش نوشته می شود --» إذاً که در قرآن هم همینطور نوشته شده است ب) با نون در آخرش نوشته می شود --» إذن +++++++++++++++++++++++++ ⏪ د- عمل إذن : با سه شرط ، ناصب فعل مضارع است ( هر سه شرط باید باشد ) 1- در صدر و اول جواب باشد 2- متصل به فعل باشد ( چیزی بین إذن و فعل فاصله نیندازد --» استثناء " لای نفی و قسم " می توانند بین آن دو قرار بگیرند 3- فعل بعدش ، مستقبل باشد ✅ نکته : زمانی که إذن بعد از « واو » یا « فاء » عطف قرار بگیرد ، دو وجه جایز است : الف - إذن ، ناصبِ فعل مضارع باشد ب- إذن ، غیر عامل بود و ناصب فعل نباشد ( فعل بعدش مرفوع می باشد ) #ادبیات_عرب #الکافی_فی_المفردات #جزوه 🌺~🌺~🌺~🌺 ✅#بانک_کتب_حوزوی 🔰🔰 🆔 @kotob_howzavy

🎙 فایل صوتی کتاب شرح ابن عقیل 👤 استاد: محمدمهدی تهرانی ✅ شامل ۵۷ جلسه 📘 جلسات: ۴۵ - ۴۱👇👇