✳ بزن مطرب سرودی خوش... - بخش اول [این یادداشت در شماره امروز دوشنبه ۲۶ تیرماه ۱۴۰۲ #روزنامه_جوان منتشر شده است.] شاید اولین روزهایی که سرود #سلام_فرمانده تولید و پخش شد، هیچ‌کس حتی سازندگانش هم حدس نمی‌زدند که روزی این سرودِ بظاهر ساده این‌قدر در دل‌ها و جان‌ها جای بگیرد و همه آن را زمزمه کنند و آوازه آن مرزهای ایران اسلامی را هم در نوردد و به زبان‌های عربی و اردو و انگلیسی و ترکی و هندی و یونانی و افغانی و چندین زبان دیگر عیناً یا تقریباً با مضمون امام زمانی ترجمه شود. اگر یادتان باشد خیلی از کسانی که دستی به ادب و ادبیات داشتند آن‌روزها از قوی نبودن ادبیات و واژگان به‌کار رفته در آن گلایه هم داشتند اما بسیاری از همان‌ها وقتی دیدند فرزندان خودشان چه انس و ارتباط خوبی با آن برقرار کرده‌اند، کوتاه آمدند و به تجلیل این سرود بخصوص به دلیل اینکه دل‌ها را تسخیر کرده بود پرداختند. استفاده از ظرفیت شعر و سرود سابقه بسیار زیاد و جالبی در انقلاب‌ها و تحولات جهان دارد. گفته‌اند در انقلاب فرانسه مردم و گروه‌های انقلابی بیش از دوهزار سرود و تصنیف ساختند که البته معروفترین و ماندگارترین آنها دو سرود #مارسی‌_یز و #کا_ایرا با مضامینی چون «درست خواهد شد» و «ما تسلیم نمی‌شویم» است. در جنگ جهانی و در انقلاب اکتبر روسیه هم نمونه‌هایی از این سرودها و آهنگ‌ها تأثیرگذار بودند از جمله #شور_امیروف اثر آهنگساز شهیر روسی فکرت امیروف. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی هم در مردادماه سال ۱۳۸۰ درباره سمفونی شور می‌گوید: «من شنیده‌ام که در قضایای جنگ جهانی در روسیه، شورِ امیروف در تهییج مردم برای وارد شدن به میدان جنگ، بیشترین تأثیر را داشت؛ یعنی در خدمت اهداف مردمی قرار گرفت. به طور طبیعی این توقع از هنرمندِ هر کشوری وجود دارد؛ یک هنرمند چطور می‌تواند نسبت به این قضیه بی‌تفاوت بماند؛ در حالی که دشمن از ابزار هنر استفاده می‌کند؟» نمونه دیگر در سال‌های اخیر، آثار بشدت تأثیرگذار و حماسی #جولیا_پطرس خواننده مسیحی لبنانی است که همیشه برای جبهه مقاومت و مجاهدان علیه صهیونیسم و تمامیت ارضی لبنان و کشورهای اسلامی و عربی، یک غافلگیرانۀ شورآفرین دارد؛ کسی که عواید اثر جهانی و ماندگارش #احبائی را که در استقبال از پاسخِ نامۀ #سیدحسن_نصرالله به مجاهدان جنگ ۳۳روزه سروده و اجرا شده بود به خانواده شهیدان مقاومت اهدا کرد و بعدها هم با سرودهایی چون #الحق_سلاحی در تجلیل از حماسه مردم فلسطین در جنگ هشت‌روزه علیه اسرائیل این کار را تکرار کرد. در خود انقلاب اسلامی، هم نیروهای انقلابی مسلمان و هم گروه‌ها و سازمان‌های چپ، از هنر موسیقی و بخصوص سرودهای مهیج و حماسی برای خیزش عمومی مردم نهایت استفاده را کردند. در میان نیروهای مسلمان، گروه سرود حسینیه ارشاد و کمی پیشتر از آن خوانندگانی که زودتر از دیگران پیام انقلاب را گرفته بودند به ساخت و اجرای آثاری در این زمینه پرداختند که گاه همپا یا همراه نوارهای کاست سخنرانی‌های امام خمینی پخش و منتشر می‌شد. از مهمترین نمونه‌های این سرودها و تصانیف می‌توان به تصنیف «از خون جوانان وطن لاله دمیده»، خمینی ای امام، برخیزید ای شهیدان راه خدا، به لاله در خون خفته، بهاران خجسته باد، ایران ای سرای امید، و بخصوص سرود #ایران_ایران اشاره کرد. با گسترش و تقویت ترانه‌ها و تصنیف‌هایی که بر اساس شعر شاعران مشهور ایرانی ساخته و تولید شد، بتدریج سرودهای انقلابی کمتر و کمتر در دستور تولید قرار گرفت، شاید هم متولیان امر احساس کردند حالا که انقلاب اسلامی به پیروزی رسیده، دیگر چه نیازی به سرودهای انقلابی است؟ به همین دلیل پس از سال‌ها مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نام خود را به مرکز سرود و موسیقی تغییر داد و عبارت «سرودهای انقلابی» حذف شد. جالب اینکه در سال‌های بعد، اگر هم سرودی ساخته شد از مفاهیم بلند و آرمان‌های انقلابی و مکتبی تا حدود زیادی خالی و عاری شده بود؛ مفاهیمی چون توحید، مستضعفان، رهبران انقلاب، جهان‌وطنی اسلامی یا شعارهای ضداستکباری و ضدآمریکایی. #دژاکام