هدایت شده از نهج البلاغه
هدایت شده از مباحث
تمایل داشتید در کانال #نهج_البلاغه_خوانی عضو شوید ...
https://eitaa.com/nahj_olbalaghe
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
#نهج_البلاغه_بخوانیم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از نهج البلاغه با موضوع تعریف زهد از بیانات امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) است که در آن، امام علیه‌السلام #زهد را در سه محور اساسی معرفی می‌کند:
۱. کوتاهی آرزو (قِصَرُ الأَمَل)
۲. شکر نعمت‌ها (الشُّکرُ عِندَ النِّعَم)
۳. پرهیز از حرام (التَّوَرُّعُ عِندَ المَحارِم)
نکات کلیدی شرح خطبه:
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
- حقیقت زهد: زهد به معنای بی‌اعتنایی به مظاهر مادی دنیا و عدم وابستگی به آن است، نه لزوماً فقر یا ترک زندگی اجتماعی.
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) تأکید می‌کند که زهد واقعی، امیر بودن بر دنیاست، نه اسیر آن شدن.
- تفاوت زهد اسلامی و رهبانیت: زهد در اسلام به معنای ساده‌زیستی و دوری از تجملات است، در حالی که رهبانیت مسیحی به انزوا و ترک جامعه منجر می‌شود.
پیامبر(صلی‌الله علیه وآله) فرمود: "رهبانیّت امت من، جهاد در راه خداست"
- مراتب زهد: اگر کسی نتواند به مراتب عالی زهد (مانند پرهیز از مشتبهات) برسد، حداقل باید از حرام بپرهیزد و شکر نعمت‌های الهی را فراموش نکند.
- آثار زهد: آزادگی، همدردی با محرومان، شجاعت و تقویت روحیه اجتماعی از نتایج زهد است.
آقا امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با لباس ساده خود الگویی برای مؤمنان بود تا فقرا احساس حقارت نکنند.
🪧 پیام‌های کاربردی:
- زهد یعنی کاهش دلبستگی‌ها، نه محرومیت از نعمت‌های حلال.
- شکرگزاری و پرهیز از گناه دو رکن اساسی زُهدند که حتی اگر به مراحل بالای زهد نرسیم، باید رعایت شوند.
- زاهد واقعی کسی است که مانند امام علیه السلام در عین برخورداری از قدرت، ساده زندگی می‌کند و دل به دنیا نمی‌بندد.
📣 این خطبه پاسخ به تصورات نادرست درباره زهد است و نشان می‌دهد زهد اسلامی، یک سبک زندگی فعال و مسئولیت‌پذیر است، نه انزوا و ریاضت‌های بی‌حاصل.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از حضرت امیر (علیه السلام) درباره نقد دنیا و ویژگی‌های آن است که در پاسخ به درخواست یکی از حاضران برای توصیف دنیا بیان شده است.
امام علیه‌السلام در این خطبه کوتاه اما پرمعنا، ده ویژگی دنیا را برمی‌شمارد که هر کدام درس‌های عمیقی برای زندگی انسان دارد.
خلاصه خطبه و نکات کلیدی:
۱. آغاز دنیا با رنج و پایان آن با فناست:
- امام می‌فرماید: «چگونه توصیف کنم سرایی را که آغازش سختی و مشقّت است و پایانش نابودی؟»
- زندگی دنیا از تولد تا مرگ همراه با رنج است، حتی ثروتمندان نیز از مشکلات آن در امان نیستند.
۲. حساب در حلال و عقاب در حرام:
- «در حلال آن حساب 🧮 است و در حرامش عقاب 🔥.»
- حتی استفاده از حلال‌های دنیا در قیامت مورد سؤال قرار می‌گیرد، چه رسد به حرام که عذاب الهی را در پی دارد.
۳. ثروت، آزمایش است و فقر، اندوه:
- «هر که در دنیا ثروتمند شود، گرفتار آزمایش می‌شود و هر که فقیر گردد، محزون می‌شود.»
- ثروت 🤑 گاه انسان را از خدا غافل می‌کند و فقر نیز ممکن است او را دچار ناامیدی سازد.
۴. دنبال کردن دنیا، فرار آن است و رها کردنش، اطاعت آن:
- «هر که به دنبال دنیا بدود، از او می‌گریزد و هر که از آن روی بگرداند، به او روی می‌آورد.»
- دنیا مانند سایه است؛ هر چه به دنبال آن بدوی، از تو دور می‌شود و اگر آن را رها کنی، به دنبال تو می‌آید.
۵. نگاه به دنیا: بصیرت یا کوری:
- «هر که با دنیا بنگرد (آن را وسیله آخرت کند)، بینایش می‌سازد و هر که به دنیا بنگرد (آن را هدف قرار دهد)، کورش می‌کند.»
- اگر دنیا را ابزاری برای آخرت ببینی، چشمانت به حقایق باز می‌شود؛ اما اگر آن را هدف نهایی قرار دهی، از حقیقت غافل می‌مانی.
درس‌های اصلی خطبه:
- دنیا گذرگاه است، نه مقصد نهایی.
- وابستگی به دنیا، انسان را از آخرت غافل می‌کند.
- ثروت و فقر هر دو آزمون الهی هستند.
- نگاه ابزاری به دنیا (برای رسیدن به کمالات معنوی) موجب رشد است، اما نگاه هدفمند به آن، انسان را نابینا می‌کند.
نتیجه:
آقا امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این خطبه کوتاه، تصویری واقع‌گرایانه از دنیا ارائه می‌دهد و به ما یادآوری می‌کند که دنیا اگرچه می‌تواند زمینه‌ساز رشد باشد؛ اما نباید به آن دل بست.
دنیاپرستی باعث کوری دل می‌شود، اما دنیاشناسی (به عنوان وسیله) ما را به حقیقت می‌رساند.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. زمینه تاریخی خطبه
امام علی (علیه‌السلام) در این خطبه به انتقاد از عمرو بن عاص👹 می‌پردازد که در جریان فتنه‌های پس از حکومت امام، به معاویه 👺 پیوست و با شایعه‌پراکنی علیه امام، سعی در تخریب شخصیت ایشان داشت. عمرو بن عاص در میان مردم شام ادعا می‌کرد که امام علی (علیه‌السلام) فردی شوخ‌طبع و (العیاذ بالله) سبک‌سر است و شایسته رهبری مسلمین نیست.
← امام علیه‌السلام در این خطبه، هم به رد این اتهامات می‌پردازد و هم خصلت‌های منفی عمرو بن عاص را برمی‌شمارد.
---
الف) انتقاد از دروغ‌گویی و فریبکاری عمرو بن عاص
- «عَجَباً لِابْنِ النَّابِغَةِ...» (شگفتا از پسر نابغه!)
- اشاره به اصل و نسب مشکوک عمرو بن عاص (مادرش زنی معروف به فحشا بود).
- عمرو به مردم شام دروغ می‌گفت که امام علی (علیه‌السلام) اهل شوخی و بازی است تا او را بی‌ارزش جلوه دهد.
- «إِنَّهُ لَيَقُولُ فَيَكْذِبُ...» (او سخن می‌گوید و دروغ می‌بندد...)
- ویژگی‌های منفی عمرو:
- دروغگو (قول می‌دهد و خلاف آن عمل می‌کند).
- خائن به عهد و پیمان.
- قطع کننده روابط خانوادگی (بی‌اعتنایی به خویشاوندان).
ب) ترسویی و حیله‌گری عمرو در جنگ
- «فَإِذَا كَانَ عِنْدَ الْحَرْبِ... يَمْنَحُ الْقَوْمَ سَبَّتَهُ»
- عمرو در جنگ ترسو 😨 بود و وقتی خطر جدّی می‌شد، با نشان دادن عورت خود سعی در فرار داشت (اشاره به ماجرای فرار او در صفین).
- این عبارت کنایه از پستی و ذلت اوست.
ج) تفاوت امام علی (علیه‌السلام) و عمرو بن عاص
- «إِنِّي لَيَمْنَعُنِي مِنَ اللَّعِبِ ذِكْرُ الْمَوْتِ...»
- امام علیه‌السلام : یاد مرگ او را از شوخی‌های بیهوده بازمی‌دارد.
- عمرو: فراموشی آخرت باعث می‌شود حق نگوید.
د) بیعت عمرو با معاویه در ازای پاداش دنیوی
- «لَمْ يُبَايِعْ مُعَاوِيَةَ حَتَّى شَرَطَ لَهُ أَنْ يُؤْتِيَهُ أَتِيَّةً...»
- عمرو تنها در مقابل پول💰و مقام💺 (حکومت مصر) با معاویه 👹 بیعت کرد.
- این نشان‌دهنده مادی‌گرایی 🤑 و بی‌اعتقادی اوست.
---
۳. درس‌های اخلاقی و سیاسی خطبه
✅ دروغ و تهمت ابزار دشمنان حق است (مانند شایعه‌پراکنی عمرو علیه امام).
✅ ترسوها در لحظه خطر ذلیل می‌شوند (مانند فرار عمرو در جنگ).
✅ رهبران الهی، شوخی‌های بیهوده نمی‌کنند (امیرالمؤمنین علیه‌السلام همواره متعهد و جدّی بود).
✅ بیعت‌های سیاسیِ مبتنی بر پول، بی‌ارزش است (مانند معامله عمرو با معاویه).
---
این خطبه ردّ تهمت‌های عمرو بن عاص و برملا کردن چهره واقعی او است.
امام علیه‌السلام نشان می‌دهد که دشمنان حق، گاه با دروغ و حیله سعی در تخریب شخصیت بزرگان دارند؛ اما در نهایت، حقیقت آشکار می‌شود.
📌 پرسش برای تأمل:
🤔 آیا امروز نیز کسانی مانند عمرو بن عاص وجود دارند که برای رسیدن به قدرت، دروغ بگویند و حق را تحریف کنند؟
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
🔻عمار ياسر در جنگ صفين شايد بيش از هشتاد سال سن داشت. اميرالمؤمنين لقب ابواليقظان به او داده بود به خاطر اين که هميشه شب ها تا صبح، مشغول به عبادت بود.
همه‌ي بزرگان شیعه به کثرت نماز شناخته مي شدند.
در جنگ صفين اهل شام نمي خواستند عمار را بکشند؛ چون اين روايت را از رسول خدا صلی‌الله علیه وآله شنيده بودند که به عمار فرموده بودند: تَقْتُلُكَ الْفِئَةُ الْبَاغِيَة لذا از قتل او پرهيز داشتند. عمروعاص هم خيلي سعي داشت که عمار را از صحنه خارج کند.
به خاطر اين که اين نگاه در لشکر شام افتاده بود،
🔸 عمار آمد با صداي بلند گفت: خدايا عمري از من گذشته، آن چه کسب کرده ام اين است که اگر تشخيص بدهم رضايت تو در اين است که خودم را در شط غرق کنم، خواهم کرد، اگر تشخيص بدهم رضايت تو در اين است که اين شمشير را از سينه بزنم تا از پشتم در بيايد، اين کار را خواهم کرد؛ ولي من در اين سن به صحنه ي جنگ آمده ام، چون تشخيص داده ام که رضاي تو، در همراهي با #اميرالمؤمنين علی علیه السلام است و معاويه دشمن است.
اين افراد را شيعه هزينه کرده است.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آقا امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این خطبه به توصیف شرایط بحرانی قبل از بعثت پیامبر اسلام(صلی‌الله علیه وآله) می‌پردازد و مردم را به عبرت‌گیری از گذشتگان دعوت می‌کند.
این خطبه دارای مضامین عمیقی است که در چند بخش قابل تحلیل است:
۱. شرایط قبل از بعثت (جاهلیت)
- فترت رسالت: دورانی طولانی بدون پیامبر جدید پس از حضرت عیسی(علی نبیّنا وآله و علیه السلام).
- گمراهی عمومی: مردم در خواب 😴 جهالت فرو رفته بودند و نشانه‌های هدایت محو شده بود.
- فساد اجتماعی: فتنه‌ها، جنگ‌ها و بی‌عدالتی‌ها گسترش یافته بود.
- توصیف نمادین: دنیا مانند درختی با برگ‌های زرد و بی‌ثمر، بدون آب حیات و پر از وحشت و شمشیر توصیف شده است.
۲. اهداف خطبه
- عبرت‌گیری: حضرت تأکید می‌کنند که مردم باید از سرنوشت پیشینیان درس بگیرند.
- یادآوری مسئولیت: اعمال انسان در دنیا، در آخرت حساب‌پرسیده می‌شود.
- نزدیکی زمان: حضرت علیه‌السلام یادآور می‌شوند که فاصله‌ی چندانی با #عصر_جاهلیت ندارند و همان‌گونه که پیامبر أکرم(صلی‌الله علیه وآله) به گذشتگان هشدار داد، ایشان نیز به مردم زمان خود هشدار می‌دهند.
۳. مقایسه امکانات هدایت
- گوش و چشم و دل: مردم زمان امیرالمؤمنین علیه‌السلام همان‌قدر توانایی شنیدن حق را دارند که مردم عصر پیامبر(صلوات الله علیه وآله) داشتند.
- عدم امتیاز خاص: نسل حاضر بر گذشتگان برتری ندارند و همان‌گونه که آنان مسئول بودند، اینان نیز مسئولند.
۴. هشدار درباره فتنه‌های دنیا
- فتنه معاویه 👺: به‌عنوان بلایی که مانند شتری سرکش است توصیف شده است.
- فریب دنیا: ثروت 🤑 و قدرت 🤠 اهل غرور، سایه‌ای زودگذر است و نباید فریب آن را خورد.
🪧 پیام‌های کلیدی
- تاریخ تکرار می‌شود : انسان‌ها همواره در معرض همان آزمایش‌های پیشینیان هستند.
- مسئولیت فردی: هر کس با اختیار و آگاهی خود مسئول انتخاب راه درست است.
- زودگذر بودن دنیا: جلوه‌های فریبنده دنیا پایدار نیست و آخرت را باید مد نظر داشت.
این خطبه هم‌اکنون نیز برای جوامع انسانی درس‌آموز است، به‌ویژه درباره عبرت‌گیری از تاریخ و هشدار نسبت به فساد و غفلت.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آقا امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این خطبه به توصیف شرایط بحرانی قبل از بعثت پیامبر اسلام(صلی‌الله علیه وآله) می‌پردازد و مردم را به عبرت‌گیری از گذشتگان دعوت می‌کند.
این خطبه دارای مضامین عمیقی است که در چند بخش قابل تحلیل است:
۱. شرایط قبل از بعثت (جاهلیت)
- فترت رسالت: دورانی طولانی بدون پیامبر جدید پس از حضرت عیسی(علی نبیّنا وآله و علیه السلام).
- گمراهی عمومی: مردم در خواب 😴 جهالت فرو رفته بودند و نشانه‌های هدایت محو شده بود.
- فساد اجتماعی: فتنه‌ها، جنگ‌ها و بی‌عدالتی‌ها گسترش یافته بود.
- توصیف نمادین: دنیا مانند درختی با برگ‌های زرد و بی‌ثمر، بدون آب حیات و پر از وحشت و شمشیر توصیف شده است.
۲. اهداف خطبه
- عبرت‌گیری: حضرت تأکید می‌کنند که مردم باید از سرنوشت پیشینیان درس بگیرند.
- یادآوری مسئولیت: اعمال انسان در دنیا، در آخرت حساب‌پرسیده می‌شود.
- نزدیکی زمان: حضرت علیه‌السلام یادآور می‌شوند که فاصله‌ی چندانی با #عصر_جاهلیت ندارند و همان‌گونه که پیامبر أکرم(صلی‌الله علیه وآله) به گذشتگان هشدار داد، ایشان نیز به مردم زمان خود هشدار می‌دهند.
۳. مقایسه امکانات هدایت
- گوش و چشم و دل: مردم زمان امیرالمؤمنین علیه‌السلام همان‌قدر توانایی شنیدن حق را دارند که مردم عصر پیامبر(صلوات الله علیه وآله) داشتند.
- عدم امتیاز خاص: نسل حاضر بر گذشتگان برتری ندارند و همان‌گونه که آنان مسئول بودند، اینان نیز مسئولند.
۴. هشدار درباره فتنه‌های دنیا
- فتنه معاویه 👺: به‌عنوان بلایی که مانند شتری سرکش است توصیف شده است.
- فریب دنیا: ثروت 🤑 و قدرت 🤠 اهل غرور، سایه‌ای زودگذر است و نباید فریب آن را خورد.
🪧 پیام‌های کلیدی
- تاریخ تکرار می‌شود : انسان‌ها همواره در معرض همان آزمایش‌های پیشینیان هستند.
- مسئولیت فردی: هر کس با اختیار و آگاهی خود مسئول انتخاب راه درست است.
- زودگذر بودن دنیا: جلوه‌های فریبنده دنیا پایدار نیست و آخرت را باید مد نظر داشت.
این خطبه هم‌اکنون نیز برای جوامع انسانی درس‌آموز است، به‌ویژه درباره عبرت‌گیری از تاریخ و هشدار نسبت به فساد و غفلت.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خطبه ۸۹ نهج البلاغه یکی از خطبه‌های عمیق توحیدی و اخلاقی است که در آن به دو بخش مهم پرداخته شده است:
بخش اول: صفات الهی
امام علیه‌السلام در این بخش به توصیف عظمت خداوند متعال می‌پردازد:
۱. خداوندی که بدون دیده شدن شناخته می‌شود و بدون نیاز به تفکر و اندیشه، آفریننده است.
۲. او همیشه بوده و خواهد بود، حتی زمانی که هیچ مخلوقی وجود نداشته است.
۳. او خالق همه چیز است و روزی‌رسان مخلوقات.
۴. نظام آفرینش (مانند حرکت خورشید و ماه) همه در مسیر رضای اوست.
۵. او به تمام جزئیاتِ اعمال، نیّت‌ها و حتی نفَس‌های بندگان آگاه است.
۶. کیفر او برای دشمنان شدید است؛ اما رحمتش بر دوستانش گسترده است.
بخش دوم: پندهای اخلاقی
امام علیه‌السلام در این بخش مردم را به تهذیب نفس دعوت می‌کند:
۱. خودارزیابی قبل از قیامت: "بندگان خدا! خود را بسنجید قبل از آنکه سنجیده شوید."
۲. محاسبه نفس: قبل از آنکه در قیامت مورد حسابرسی قرار گیرید، خودتان حسابرس باشید.
۳. فرصت‌شناسی: از فرصت‌های عمر قبل از رسیدن مرگ استفاده کنید.
۴. اطاعت اختیاری: پیش از آنکه به زور وادار به اطاعت شوید، خودتان تسلیم حق شوید.
۵. خودسازی: کسی که نتواند خود را اصلاح کند، دیگران هم نمی‌توانند او را اصلاح کنند.
🪧 نکات کلیدی:
- تأکید بر شناخت خداوند از طریق آیات آفرینش
- مسئولیت‌پذیری انسان در برابر اعمالش
- لزوم تهذیب نفس قبل از رسیدن زمان حسابرسی
- اهمیت استفاده از فرصت‌های عمر
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#واژه_ها | ۹۱
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دَعونى: مرا ترك كنيد، ولم كنيد
مُستَقبِلون: روبرو هستيم
أغامَت: [با ابر پوشيده شد] ، ابرى و تاريك شده است .
مَحَجَّةّ: راه روشن ، راه مستقيم و راست.
تَنَكّرَت: نامعلوم و متغير شده است ، تغيير كرد.
لَم أصغِ: گوش نخواهم داد
عَتب: سرزنش
لَا تَثْبُتُ عَلَيْهِ الْعُقُولُ: عقلها طاقت تحمّل آن را ندارند.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حضرت علی (علیه‌السلام) در شرایطی که مردم پس از قتل عثمان، برای بیعت با ایشان هجوم آورده بودند، با درایت و بینش عمیق خود، به صراحت هشدار می‌دهند که شرایطِ بسیار پیچیده و پرآشوبی در پیش است.
ایشان با بیان جملات زیر، سعی در آگاه کردن مردم و #اتمام_حجت دارند:
۱. هشدار درباره آینده:
← ایشان وضعیت پیش‌رو را پر از چالش‌های چندوجهی و رنگارنگ (فتنه‌ها، جنگ‌های داخلی، انحراف از سنت پیامبر صلی‌الله علیه وآله) می‌دانند که تاب تحمّل آن برای دل‌ها و عقل‌های معمولی نیست (
لَا تَقُومُ لَهُ الْقُلُوبُ وَ لَا تَثْبُتُ عَلَيْهِ الْعُقُولُ). ۲. توصیف شرایط موجود: ← جامعه پس از خلافت خلفای پیشین، دچار تحریف و تاریکی شده است. راه حق (
المَحَجَّةَ) ناشناخته مانده و افق‌ها را ابرهای تیره (
أَغَامَتْ) پوشانده است. این اشاره به انحراف از سیره نبوی و ایجاد بدعت‌ها و ظلم‌هاست. ۳. شیوه حکمرانی قاطع: ← ایشان به وضوح اعلام می‌کنند که اگر خلافت را بپذیرند، مطابق علم و تشخیص خود (بر اساس حق و عدالت) عمل خواهند کرد و تحت تأثیر سخن یا سرزنش هیچ کس (
قَوْلِ الْقَائِلِ وَ عَتْبِ الْعَاتِبِ) قرار نخواهند گرفت. این به معنای بازگشت به سنت واقعی پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) و عدالت محوری بدون ملاحظه‌کاری بود که بسیاری از قدرتمندان زمان، تحمّل آن را نداشتند. ۴. ترجیح مشاوره بر رهبری: در اقدامی کم نظیر و نشان‌دهنده‌ی تواضع و دغدغه‌ی ایشان برای مصلحت واقعی اسلام و مسلمین، پیشنهاد می‌دهند که اگر ایشان را رها کنند و فرد دیگری را انتخاب کنند، ایشان مانند یکی از مردم خواهند بود و حتی ممکن است مطیع‌تر و شنواتر از دیگران برای حاکم جدید باشند؛ اما در نهایت می‌فرمایند: «من وزیر و مشاور برای شما بودنم، بهتر از امیر و رهبر شما بودنم است» (
وَ أَنَا لَكُمْ وَزِيراً خَيْرٌ لَكُمْ مِنِّي أَمِيراً). نکات کلیدی: » اتمام حجت: این سخن یک اتمام حجت بزرگ بود. امام علیه‌السلام می‌دانستند که بسیاری از مردم، خلافت را نه برای اجرای حق، بلکه برای رسیدن به اهداف شخصی و قبیله‌ای می‌خواهند و تاب عدالت تمام‌عیار او را نخواهند آورد. تاریخ ثابت کرد که پیش‌بینی ایشان کاملاً درست بود و همان کسانی که با ایشان بیعت کردند، به بهانه‌های واهی پیمان شکستند (جمل، صفین، نهروان). » آگاهی از پیامدها: امام با بینش الهی خود، طوفان‌های سهمگین آینده (جنگ با ناکثین، قاسطین و مارقین) را پیش‌بینی می‌کردند. » عدالت‌محوری: اصل اساسی در حکومت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، عدالت بود، حتی اگر به قیمت مخالفت قدرتمندان و ثروتمندان تمام شود. » تواضع و مردم‌داری: ایشان برای اینکه "مانند یکی از شما" باشد، نشان از عظمت روحی و ایمان عمیق ایشان دارد. قدرت برای ایشان یک «مسئولیت» سنگین بود، نه یک «مقام» و «امتیاز». 📜 این خطبه، نمادی از عمق فکر، صداقت و مسئولیت‌پذیری بی‌نظیر امام علی (علیه‌السلام) است و نشان می‌دهد که ایشان حتی در اوج قدرت، به فکر وحدت و مصلحت واقعی امتّ بودند. #من_نهج_البلاغه_میخوانم ╭────๛- - - - - ┅╮ 📗 @nahj_olbalaghe ╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهج‌البلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) که پس از جنگ نهروان ایراد شده، از خطبه‌های بسیار معروف و پرمحتوا در «نهج‌البلاغه» است.
در این خطبه، حضرت امیر علیه السلام به بیان مقام علمی و الهی خود، پیش‌بینی‌های شگفت‌انگیز درباره آینده و هشدارهای جدّی درباره فتنه‌های آینده به ویژه فتنه بنی‌امیه 👿 می‌پردازند.
خلاصه و تحلیل محتوای خطبه:
۱. تأکید بر جایگاه بی‌نظیر امام علیه‌السلام در علم و رهبری:
- امام علی(علیه‌السلام) خود را تنها کسی می‌داند که توانست در اوج تاریکی و آشفتگی فتنه (پس از رحلت پیامبر صلی‌الله علیه وآله) وارد میدان شود و آن را مهار کند (با اشاره به جنگ‌های جمل، صفین و نهروان).
- با اطمینان کامل می‌فرماید: از من هرچه بپرسید، از حالا تا قیامت، پاسخ خواهم داد.
← این نشان‌دهنده علم لدّنی و گسترده ایشان است که از سوی خداوند به او عطا شده.
۲. پیش‌بینی‌های دقیق درباره آینده:
- امام به جزئیات اتفاقات آینده اشاره می‌کند؛ حتی از گروه‌هایی که برخی را هدایت و برخی را گمراه می‌کنند، رهبرانشان، محل‌های فرودآمدنشان و کشته‌شدگانشان خبر می‌دهد.
- هشدار می‌دهد که پس از او، دوران سختی خواهد آمد که مردم درگیر فتنه‌ها شده و بسیاری از پاسخگویان عاجز می‌مانند.
۳. هشدار درباره فتنه بنی‌امیه:
- امام، فتنه بنی‌امیه را «عمیاء مُظلمه» (کور و تاریک) می‌خواند که همه‌جا را فرا می‌گیرد و بلای آن دامن‌گیر نیکوکاران می‌شود.
- توصیف می‌کند که بنی‌امیه 👹 مانند «شتر بدخو و لگدزن» بر مردم مسلّط خواهند شد و تا جایی پیش می‌روند که تنها کسانی را باقی می‌گذارند که برایشان سودمند باشند یا ضرری نرسانند.
- در این دوره، حق و باطل به هم آمیخته و تشخیص دشوار می‌شود. نشانه‌ای از هدایت نیست و شرایط مانند دوران جاهلیت می‌شود.
۴. پایان فتنه بنی‌امیه:
- امام علیه‌السلام می‌فرماید: خداوند این فتنه را توسط کسانی (بنی‌عباس) از بین خواهد برد که با شدّت و خشونت با آنها برخورد می‌کنند.
- بنی‌امیه به حدّی ذلیل می‌شوند که آرزو می‌کنند کاش امام علی(علیه‌السلام) را می‌دیدند و تمام خواسته‌هایش را برآورده می‌کردند؛ ولی دیگر #فرصت از دست رفته است.
۵. موضع اهل‌بیت(علیهم‌السلام):
- امام تصریح می‌کند که اهل‌بیت علیهم‌السلام از این فتنه‌ها در امان هستند (یعنی گناه و ظلم نمی‌کنند) ولی در آن شرایط نمی‌توانند مردم را دعوت به حق کنند (اشاره به تقیه و شرایط سخت).
✔️ نکات برجسته خطبه:
- این خطبه نشان‌دهنده علم غیبی امام(علیه‌السلام) و آگاهی او از آینده است.
- هشدار درباره حکومت های ظالم که به نام اسلام، چهره‌ی خشن و جاهلیتی به نمایش می‌گذارند.
- تأسف بر از دست دادن فرصت ها توسط مردم؛ چرا که در زمان امام علیه‌السلام، فرصت داشتند تا از علم او بهره ببرند، ولی پس از او پشیمان خواهند شد.
- امیدواری به نجات نهایی به دست خداوند و به دست باقی‌ماندگان پاک (که می‌تواند اشاره به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشته باشد).
📢 این خطبه درس بزرگی برای همه‌ی دوران‌هاست که فرصت‌شناسی کنند و از رهبران الهی و علم آنان بهره ببرند پیش از آنکه دچار حسرت و افسوس شوند.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────