هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#دروس_ادبیات_عرب
#نصاب_الصبیان 006
#استاد_بکان_طالقانی
جلسه: 6⃣
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#نصاب_الصبیان
✔️ استاد بکان طالقانی
✍ خلاصه درس ششم
🔹 مطلب اول: بیان یک مطلب پیش از درس از شرح ملا مصطفی خوئی درباره نصاب الصبیان:
🔸کتاب نصاب الصبیان مدخلیت تام در فهم کلام و الفاظ عرب دارد و از بسیاری کتب لغت، اسهل و اقرب به تذکر و حفظ است.
🔹مطلب دوم:
🔸در میان شارحین نصاب، بیشترین صحبت را درباره «همی» سیفکی شیرازی کرده و گفته:
🔸«بودن همی برای استمرار و دوام مناسب نیست، اما بودنش برای زمان حال، اندک موافقتی دارد.»
🔸این فقره را توضیح دادیم و حاشیه زدیم.
🔸وی ادامه داده: «لفظ هاء بر سر همی احداث معنایی نمی‌کند، مثل باء در برفت. آوردن این حروف گاهی برای درست شدن وزن شعر است.»
🔸این بخش را هم توضیح داده و حاشیه زدیم و از شرح چرخی تکمیل کردیم.
🔸سیفکی ادامه داده: «بعید نیست که مفید تاکید باشد»
🔸این قسمت را تایید کردیم.
🔸سپس گفته: «انصاف آن است که زیادتی هاء گاهی مشعر به استمرار نیز می‌باشد».
🔸گفتیم که در این فقره، متفرد است، علی ما اطلعنا.
🔹مطلب سوم:
🔸بیان ثمره بحث از «همی» در قالب نکته‌ای از فن ترجمه.
🔹مطلب چهارم:
🔸توضیح «همی گوید» از لحاظ دستور زبان فارسی.
🔹مطلب پنجم:
🔸بیان فرق میان موضوع بودن «همی» برای استمرار و مفید بودنش برای استمرار.
🔸و اینکه در اینجا ما کاری به موضوع له «همی» نداریم و دست به دامن استصحاب قهقرایی و اصل عدم نقل نمی‌شویم.
🔹مطلب ششم:
🔸بیان براعت استهلال یا براعت مطلع طبق نسخه‌ای که در ابتدایش یک بیت شعر دارد.
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#دروس_ادبیات_عرب
#نصاب_الصبیان 007
#استاد_بکان_طالقانی
جلسه: 7⃣
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#نصاب_الصبیان
✔️استاد بکان طالقانی
🔻خلاصه درس هفتم
🔹درس امروز مشتمل بر یک «تکمیل» و چهار مطلب است.
🔻تکمیل:
🔹با این که نسخه بعض شارحین فقط عبارت«همی گوید ابونصر فراهی» را دارد و خبری از بیت کامل در ابتدای آنها نیست،باز گفته‌اند: فراهی یک مصراع در ابتدای کتابش آورده تا براعت استهلال باشد. فتأمل.
🔹مطلب اول:
🔸در عبارت «همی گوید» صنعت التفات است طبق رأی مشهور، اگر متعلق بسمله را متکلم در نظر بگیریم ،و الا در آن التفات است طبق رأی سکاکی که اکتفا کرده در التفات به مخالفت تعبیر با مقتضای ظاهر.
🔹مطلب دوم:
🔸«همی گوید» من حیث هی هی مضارع اخباری است ،ولی با توجه و لحاظ مقام انشاء است، فتأمل.
🔹مطلب سوم:
🔸ابو نصر عَلَم است و کنیه می‌باشد.
آوردن کنیه و نیاوردن اسم و لقب در اینجا نکته‌اش:
الف: یا اشتهار فراهی است به کنیه.
ب: یا برای تفأل و رجاء است به این که در این تصنیف نصرت کرده شود.
🔹مطلب چهارم :
🔸ابو نصر ،مسندإلیه(نهاد) است برای «همی گوید» .
❓سؤال: از نظر بلاغی نکته اسم ظاهر عَلَمی آوردن آن در اینجا چیست؟
🔹جواب:
🔸اولا ذکر مسند إلیه اصل است
🔸ثانیا اگر ضمیر می‌آورد ،ضمیر مرجعی می‌خواست که سبق ذکر یافته باشد و لیس کذلک ههنا
🔸ثالثا اسم ظاهر علمی آوردن مسندإلیه در اینجا باعث تسجیل و تعیین مسندإلیه شده در ذهن سامع
🔸رابعا نکته‌ای که در مطلب سوم گفتیم در صورت عَلَمی (به صورت کنیه) آوردن مسندإلیه افاده می‌شود.
🔺صوت درس حتما استماع شود و به مطالعه خلاصه اکتفا نگردد.
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#دروس_ادبیات_عرب
#نصاب_الصبیان 008
#استاد_بکان_طالقانی
جلسه: 8⃣
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#نصاب_الصبیان
✔️ استاد بکان طالقانی
🔻خلاصه درس هشتم:
🔹درس امروز مشتمل بر یک تکمیل و دو مطلب است:
🔻تکمیل:
🔹شارح طالقانی گوید: براعت استهلال در اصطلاح، موافقت اول کتاب است با مطلب؛ چون مطلب مصنف ایراد لغات بود به نظم، پس مناسب آن بود که در اول کتاب خود شروع نماید به مصراعی تا موافق باشد اول کتاب با مطلب.
🔹مطلب اول:
🔸فراهی منسوب است به فره یا فراه یا فراهة، علی اختلاف فیه.
🔸طبق دوم و سوم،نسبت در فراهی روشن است و طبق قاعده.
🔸ولی طبق اولی، آمدن الف را دوجور توضیح داده‌اند:
🔸الف: الف، عوض از یاء نسبت است، مانند یمانی.
🔸ب: زیادتی الف، به جهت ضرورت شعر است.
🔸کیف کان یاء در فراهی، مخفف است.
🔹مطلب دوم:
🔸جمله «حسد حافده الخ» بین قول ومقول قول آمده و معترضه دعائیه است.
🔸سه سؤال در اینجا مطرح می‌شود:
❓یک: چرا جمله معترضه دعائیه آورد؟
❓دو: چرا این جمله دعائیه را عربی آورد؟
❓سه: چرا افعال را در این جمله دعائیه ماضی آورد؟
🔹مطلب سوم:
🔸حُسِد فعل ثلاثی مجرد ماضی مجهول و مبنی بر فتح است و از دو باب آمده:
نصر
ضرب
🔸مصادر آن : حَسَدا،حَسْدا،حُسُودا،حَسادة آمده.
🔸متعدی به نفس است به سوی مفعول اول و مفعول دوم را گاهی با «علی» و گاهی به نفس می‌گیرد.
🔺صوت درس حتما استماع شود.
👉 @raveshsinnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#دروس_ادبیات_عرب
#نصاب_الصبیان 009
#استاد_بکان_طالقانی
جلسه: 9⃣
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#نصاب_الصبیان
✔️ استاد بکان طالقانی
🔻خلاصه درس نهم:
🔹مشتمل بر چهار مطلب:
🔹مطلب اول:
🔸اصلاحیه‌ای درباره تلفظ صحیح ریاض الفِتیان.
🔹مطلب دوم:
🔸جوابی از یکی از نسخ خطی صرف میر برای این سوال که چرا دعای اول کتاب را به عربی آورده است؟
🔹مطلب سوم:
❓مراد از حسد در عبارت:"حسد حافده" چیست؟
🔸اکثر شروح ظاهر عبارت را که همان حسد است گرفته‌اند ولی دشت بیاضی و قهستانی و سیفکی و چرخی احتمال اینکه به معنی غبطه باشد را نیز مطرح نموده‌اند تعیّنا یا جوازاً.
🔸بنابر احتمال اکثر شروح، اشکالی مطرح می‌شود که در درس مطرح و پاسخ داده شد.
🔹مطلب چهارم:
🔸درباره فقره : "حفد حاسده" معنای حفد گفته شد و دو احتمال در آن مطرح شد که مجهول بخوانیم یا معلوم. اگر مجهول بخوانیم حسن لفظی و قبح معنوی دارد و اگر معلوم بخوانیم قبح لفظی و حسن معنوی خواهد داشت .
داوری در این باره به جلسه آینده موکول شد.
🔺صوت درس حتما استماع شود.
@raveshsonnati