🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🔸 شرح #حکمت۳۷ 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 شرح #حکمت۳۷ 🔷 ضرورت ترک آداب جاهلی 🔻 حکمت ۳۷ نهج البلاغه حاوی نکات بسیار بسیار دقیق و مهمی است که امیدوارم خواهران و برادران بزرگوار به این نکات توجه بفرمایند. قصه از این قرار است که در سر راه جنگ صفین دهقانان شهر انبار در عراق تا امام علیه السلام را دیدند از مرکب ها پیاده شده و پیشاپیش آن حضرت می‌دویدند، حضرت با دیدن این رفتار فرمود: چرا چنین میکنید؟ گفتند : این عادتی است که پادشاهان خود را با آن احترام می‌کردیم. حضرت فرمود: به خدا سوگند که امیران شما از این کارتان سودی نبردند و شما در دنیا با آن خود را به زحمت می افکنید و در آخرت هم دچار رنج و زحمت می شوید وچقدر زیانبار است، رنجی که عذاب در پی آن باشد و چقدر سودمند است، آسایشی که با آن امان از آتش جهنم باشد. 🔻 خب محتوای این حکمت کاملاً واضح است. حضرت از این رفتاری که فقط بر اساس عادت، نوعی ذلت برای افراد می آورد و برای آن فرد حاکم هم ممکن است عجب و خودپسندی بیاورد تعجب می‌کنند و نهی می‌کنند. 🔻نکته ای که ممکن است در اینجا برای خیلی ها پیش بیایداین است که اگر امیرالمومنین با آن عظمت غیرقابل رقابتش ،در دوران حکومتش اجازه نمی‌دهد که کسی جلوی مرکبش بدود پس چگونه حاکمان امروز نظام اسلامی ما که ادعای پیروی و تاثی به امیرالمومنین(علیه السلام) دارند وقتی به سفرهای استانی می روند جمعیت‌های چند میلیونی به استقبال آنها می‌آیند و آنها نه تنها نهی نمی کنند مردم را ، بلکه با رفتار شاد خودشان نشان می‌دهند که از این حرکت خشنودند. اگر کسی چنین شبهه ای بکند چه باید جواب بدهیم؟ در واقع اگر بگوید حاکمان نظام اسلامی شما، که ادعا می‌کنند پیرو علی هستند خلاف سیره امیرالمومنین عمل می‌کند و بعد حکمت ۳۷ را شاهد بیاورند. 🔻 ما در جواب چنین کسی یا ذهنیتی می‌گوییم اولاً همین که شما رفتار حاکمان امروز را با امیر المومنین مقایسه می کنید و آن را مستند به نهج البلاغه می‌کنید معلوم می‌شود که اولاً امیرالمومنین را حجت می‌دانید و ثانیاً نهج‌البلاغه را قبول دارید. پس اگر این چنین است ما از طریق نهج‌البلاغه و خود امیرالمومنین این شبهه را جواب می دهیم .خلاصه شبهه شما این است که امروز حاکمان جمهوری اسلامی برخلاف سیره علی علیه السلام رفتار می کنند . 🔻من از شما سوال می‌کنم اگر از نهج البلاغه ای که آن را قبول دارید و به آن استناد می‌کنید جایی را نشان بدهم که در آن اینگونه به ذهن می‌آید که امیر المومنین خلاف دستور پیغمبر عمل می‌کرده است چه میکنید؟ فرض کنید چنین جایی داشته باشیم که به ذهن اینگونه بیاید که ، پیغمبر دستوری داده‌اند و امیرالمومنین بعد از رحلت پیامبر نسبت به آن دستور بی اعتنا شدند. شما چه می کنید؟ می توانید خدای نکرده امیرالمومنین را متهم به تخلف از سیره پیامبر کنید؟ نه ! چون معصوم است .پس چه می کنید؟ خودتان را به جهل متهم می کنید. یعنی می‌فهمیم که قطعاً در این ماجرا حکمتی بوده که ما آن حکمت را نمی‌دانیم. 🔻خوب حالا برویم سر واقعی‌ترین مثال ،حکمت ۱۷ نهج‌البلاغه را ببینید .طبق حکمت ۱۷ معلوم می‌شود که پیامبر اسلام در زمان حکومت و حیات خودش به کسانی که پیر شدند و محاسن و موهایشان سفید است با لحنی تند و دستوری محکم فرمودند: خضاب کنید، رنگ کنید و شبیه یهودیان نباشید. فردی در زمان پیامبر حضور داشته و این امر پیامبر و این شدت پیامبر را دیده است ،حالا بعد از سال‌ها از رحلت پیامبر، امیرالمومنین در سن ۵۸ سالگی ،حاکم جامعه است و محاسنش سفید شده ولی رنگ نمی کند، این مسلمان هی دائماً در ذهنش جنگ بود که چکار کنم ، بگویم علی دارد خلاف حرف پیامبر عمل می کند ؟که نمی‌شود. بگویم موافق پیغمبر عمل می‌کند؟ که پیامبر فرمود خضاب کنید و شبیه یهودیان نشوید. اما علی مو و محاسنش سفید شده اما رنگ نمی کند. نهایتاً تصمیم گرفت از خود مولا بپرسد. 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🔸 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت اول 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

✨ بسم الله الرّحمن الرّحیم✨ 🌹 شرح #حکمت۳۸ قسمت اول 🔷 ارزش و جایگاه بلند عقل و عقلانیت 📔 امیرالمؤمنین به فرزندشان امام حسن (علیه السّلام) فرمودند: پسرم چهار چیز از من یاد گیر (در خوبى ها) و چهار چیز به خاطر بسپار (هشدارها)، که تا به آنها عمل مى کنى زیان نبینى: ❇️ الف- خوبى ها 1- همانا ارزشمندترین بى نیازى عقل است 2- و بزرگ ترین فقر بى خردى است 3- و ترسناک ترین تنهایى خودپسندى است. 4- و گرامى ترین ارزش خانوادگى، اخلاق نیکوست. ❇️ ب- هشدارها 1-پسرم از دوستى با احمق بپرهیز، چرا که مى خواهد به تو نفعى رساند امّا دچار زیانت مى کند. 2- از دوستى با بخیل بپرهیز، زیرا آنچه را که سخت به آن نیاز دارى از تو دریغ مى دارد. 3- و از دوستى با بدکار بپرهیز، که با اندک بهایى تو را مى فروشد. 4- و از دوستى با دروغگو بپرهیز که او به سراب ماند: دور را به تو نزدیک و نزدیک را دور مى نمایاند. 🔻در حکمت ۳۸ نهج البلاغه امیرالمؤمنین (علیه السلام) هشت گنج با ارزش را در قالب عبارات بسیار کوتاه و گویا در اختیار ما به برکت امام حسن (علیه السلام) قرار می دهند. هشت گنجی که هر کدام از آن‌ها در نهج البلاغه یک منظومه جذّاب و کاملی از محتوا دارند. 🔵 اولین گنج عقل است. در این جلسه به اندازه فرصتی که داریم من فقط به همین "گنج عقل" می پردازم. در نهج البلاغه مطالب متنوّع و زیادی درباره عقلانیت، چه با تصریح به واژه عقل، چه بدون تصریح واژه عقل وجود دارد تا جایی که به نظر حقیر، یکی از اسامی که می‌ شود برای نهج البلاغه انتخاب کرد کتاب العقل است. 🔻 این مفاهیم و معارف را بنده در چهار دسته خدمت شما تقدیم می کنم. 1️⃣ دسته اول مربوط به ارزش و جایگاه بلند عقل و عقلانیّت از منظر امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در نهج البلاغه است . حضرت درباره جایگاه و ارزش عقل این نکات کلیدی را فرمودند: 🔹۱. شرط فهم اسلام عقل است (خطبه ۱۰۶ ) 🔹۲. شرط موعظه گرفتن از قیامت عقل است. (خطبه ۱۹۰ ) 🔹۳. اهل بیت قلّه عقلانیت هستند. ( خطبه ۲۳۹ ) 🔹۴. شرط تطبیق دادن امروز به گذشته و عبرت گرفتن از گذشته برای پیمودن صحیح امروز و آینده عقل است. ( خطبه ۱۵۲ ) 🔹۵. شرط بر حذر ماندن از سمّ مهلک مار خوش خط و خال دنیا عقل است. ( حکمت ۱۱۹) 🔹۶. شرط موعظه گرفتن از آداب دیگران عقل است.( نامه ۳۱ ) 🔹۷. شرط گواهی دادن به موعظه های رسا توسط موعظه گران عقل است. ( نامه ۳ ) 🔹۸. رسالت انبیا (علیهم السلام) بیرون کشیدن دفینه و گنجینه عقل در وجود انسان ها از زیر خروارها خاک غفلت و هوای نفس است. ( خطبه ۱ ) ↩️ ادامه دارد... 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🔸 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت دوم 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 شرح #حکمت۳۸ 🔅قسمت دوم 🔷 ارزش و جایگاه بلند عقل و عقلانیت 2️⃣ سرفصل دوم عقلانیت در نهج البلاغه ،کارکردها و آثار عقلانیت است که به ترتیب اینگونه هستند: 🔹 ۱. رازداری: (حکمت ۶) 🔹 ۲. پیرو کردن زبان در مقابل عقل، یعنی عاقل زبانش پیرو و تابع عقلش است. ( حکمت ۴۰ و ۴۱) 🔹 ۳. عاقل امور زندگی را در سه بخش منظّم می کند. یا مشغول امرار معاش است ، یا مشغول عبادت و بندگی خدا است، یا مشغول استفاده بردن از لذّت های غیر حرام دنیا است. (حکمت ۳۹۰ ) 🔹 ۴. عقل، انسان را به تدبیر و فهم پشت صحنه اتّفاقات و تصمیمات می رساند. (حکمت ۱۱۲ ) 🔹 ۵. عقل می تواند تجربیّات گذشتگان را برای ما حفظ کند و در لحظاتی که به آن احتیاج داریم آنها را فعال کند.( نامه ۳۱ ) 🔹 ۶. عقل بهترین بی نیازی و ثروت است.( حکمت ۳۸ و ۵۴ ) 🔹 ۷. اثر عقلانیت، کم سخن گفتن است.( حکمت ۷۱ ) 🔹 ۸. نصیحتگری که هیچگاه ما را فریب نمی‌دهد و در نصیحتش غش و غلّ نیست عقل است.(حکمت ۲۸۱) 🔹 ۹. عقل مثل شمشیر بُرّان است، یعنی انسان عاقل همیشه در مقابل شک یک برهان قاطع دارد و در مقابل دیگران همیشه حرفش محکم و بَرنده است. (حکمت ۴۲۴) 🔹 ۱۰. حضرت علی(علیه السلام) فرمودند: اصلاً شقاوت حقیقی این است که کسی از عقل و تجربه محروم بشود. ( نامه ۷۸) 🔹 ۱۱. بزرگترین سرمایه برای انسان که سودش خیلی خوب به انسان برمی گردد عقل است. (حکمت ۱۱۳) 🔹 ۱۲. عقلانیت، انسان را به اظهار دوستی با مردم می کشاند و اظهار دوستی با مردم نصف عقلانیت است.(حکمت ۱۴۲) 🔹 ۱۳. عقل عامل نجات انسان می شود در جایی که همه به واسطه نداشتن این عقلانیت غرق می شوند .(حکمت ۴۰۷ ) 🔹 ۱۴. عقل راه انسان را بین رشد و غَی ، بین رشد و گمراهی کاملاً روشن و واضح می کند. (حکمت ۴۲۱) 🔹 ۱۵. آن مبارز و مجاهدی که می‌تواند در مقابل هوای نفس، قتال و مبارزه کند و هوای نفس را از بین ببرد عقل است.( حکمت ۴۲۴) 🔹 ۱۶. کسی که با مردم دیگر، با خبرگان و نخبگان و متخصّصین و صاحبان تجربه، مشورت می‌کند در واقع با آنها در عقلهایشان مشارکت می‌کند و همین عامل تقویت عقلانیت او می شود. ↩️ ادامه دارد... 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🔸 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت سوم 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت سوم 🔷 ارزش و جایگاه بلند عقل و عقلانیت 3️⃣ سرفصل سوم در بحث عقلانیت ، آفت‌های عقل و عقلانیت است که در نهج البلاغه مواردی از آن بیان شده است که عرض می کنیم: 🔹 ۱. هوای نفس که آفت عقل است. (حکمت ۲۱۱) 🔹 ۲. آرزوهای بیهوده که عقل انسان را به سهو مبتلا می کند. (خطبه ۸۶) 🔹 ۳. خواب رفتن عقل به واسطه توجه به دنیا.(خطبه ۲۲۴) 🔹 ۴. شُرب خمر است که فلسفه تشریع حرمت شرب خمر، نجات عقل و حفظ عقل از این آفت بیان شده است. (حکمت ۲۵۲) 🔹 ۵. فقر مایه دهشت و وحشت عقل است. (حکمت ۳۱۹) 🔹 ۶. عشق به دنیا که باعث می شود پرده عقل توسط شهوات پاره بشود.( خطبه ۱۰۹) 🔹 ۷. عُجب و خودپسندی است. (حکمت ۲۱۲) 🔹 ۸. مزاح بی‌جا و زیادی که عامل کاهش عقل نامیده شده است.( حکمت ۴۵۰) 🔹 ۹. برق طمع ها که عامل زمین خوردن عقل ها شمرده شده است. (حکمت ۲۱۹) 🔹 ۱۰. استبداد به رأی و نظر شخصی که عامل هلاکت انسان معرفی شده است. (حکمت ۱۶۱) ↩️ ادامه دارد... 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🔸 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت چهارم 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت چهارم 🔷 ارزش و جایگاه بلند عقل و عقلانیت/محدودیت های عقل 4️⃣ سرفصل آخر هم که خیلی کوتاه عرض می کنم محدودیت های عقل است. 🔻عقل انسان به همه حقایق هم نمی‌تواند دست پیدا کند. آن حقیقتی که انسان، ولو عاقل ترین انسانها با عقلشان نمی‌توانند به آن پی ببرند ، ذات مقدّس الهی و صفات ذاتی خدا مثل عظمت است، که در : 🔹خطبه‌ ۹۱ 🔹نامه ۵۲ 🔹خطبه ۱۶۰ 🔹خطبه ۱۵۵ 🔹خطبه ۴۹ 🔹خطبه ۱۶۵ 🔹خطبه ۹۱ بیان شده است؛ که در مقابلش برای شناخت خدا ، امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند: توجّه و تفکّر در صنعت خدا -آنچه که خدا در آسمان ها و زمین خلق کرده است - عقل ها را به معرفت خدا می رساند که این حقیقت در : 🔹خطبه ۱۸۶ 🔹خطبه ۱۸۲ 🔹خطبه ۱۹۵ نهج البلاغه آمده است. 🔻یک نکته ویژه و استثنایی ، تک و منحصر به فردی هم در نهج البلاغه هست که می‌تواند برای اهلش خیلی عامل رشد باشد و آن عبارت است از اینکه امیرالمؤمنین (علیه الاسلام) در خطبه ۲۲۲ درباره عبادالله، بندگان خالص و مخلَص خدا می فرماید خدا در درون عقل آنها با آنها تکلّم می‌کند و سخن می‌گوید. ↩️ ادامه دارد... 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🔸 شرح #حکمت۳۸ 💠قسمت پنجم 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2

✨ بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 شرح #حکمت۳۸ قسمت پنجم 🔷 حماقت ونشانه های آن 🔻امیرالمؤمنین (علیه السلام) در ادامه حکمت ۳۸ می فرمایند: « أَكْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ » ؛ یعنی بزرگترین فقر حماقت است. 🔰 پیرامون حماقت دو نشانه و یک توصیه در نهج البلاغه داریم. 🔸نشانه های حماقت: 1️⃣ اما نشانه اول این است که کسی عیبی در مردم ببیند و آن را زشت بشمارد ولی به همان عیب در وجود خودش راضی باشد. 🔻حضرت در حکمت ۳۴۹ می فرمایند: «وَ مَنْ نَظَرَ فِي عُيُوبِ النَّاسِ فَأَنْكَرَهَا ثُمَّ رَضِيَهَا لِنَفْسِهِ فَذَلِكَ الْأَحْمَقُ بِعَيْنِهِ » ؛ و کسی که در عیوب مردم دقّت کند و آن عیوب را در مردم زشت بشناسد وسپس همان عیب را برای خودش راضی بشود، پس چنین کسی حقیقتاً احمق است. 2️⃣ نشانه دوّم این است که احمق قبل از اینکه بیاندیشد، سخن می گوید. 🔻در حکمتهای ۴۰ و ۴۱ با دو عبارت تقریباً متفاوت، حضرت این حقیقت را بیان فرمودند. 🔻در حکمت ۴۰ فرمودند: «لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ» ؛ زبان عاقل پشت قلب او حرکت می کند ، « وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ» ؛ اما قلب و عقل انسان احمق تابع زبانش هستند. 🔻در حکمت ۴۱ هم فرمودند: « قَلْبُ الْأَحْمَقِ فِي فِيهِ» ؛ قلب انسان احمق در دهان اوست در حالی که « وَ لِسَانُ الْعَاقِلِ فِي قَلْبِهِ » ؛ زبان انسان عاقل در قلب اوست. 🔻 بر این اساس مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۳۸ می فرمایند: « يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ مُصَادَقَةَ الْأَحْمَقِ» ؛ پسرم بپرهیز از همراهی و دوستی با احمق ، چرا؟ « فَإِنَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَنْفَعَكَ فَيَضُرَّكَ » ؛ بخاطر اینکه احمق میخواهد به تو نفع برساند اما ضرر می رساند. 🔻 بنابراین بزرگترین فقر نداشتن عقل درست و حسابی در عمل است. ↩️ ادامه دارد... 🔊 شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه 🎙حجت الاسلام والمسلمین استاد #مهدوی_ارفع #نهضت_جهانی_نهج‌البلاغه‌خوانی @Mahdkarim_sh2