هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله اعتبارسنجی اراده در تحقق دلالت با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی رحمه الله در ماهیت دلالت
🌐 http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_156163_eee0d9a0834e97d415421e645c848024.pdf
🌐 http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_156163.html
✔️ #چکیده
بررسی دقیق رابطه بین لفظ و معنا در یافتن ظهورات و تحلیل وضع تأثیر بسزایی دارد. یکی از مباحث مربوطه که مورد اختلاف بزرگان قرارگرفته، این است که #دلالت_لفظیه تابع #اراده متکلم است؛ یعنی طوری است که مثلاً اگر متکلم در خواب کلامی گفت بر معنای آن دلالت ندارد یا این‌چنین نیست بلکه به‌صرف شنیده شدن لفظ و لو هیچ ارادهای برای #تفهیم معنا در بین نباشد دلالت شکل می‌گیرد.
#بوعلی کلامی مبنی بر تبعیت دلالت از اراده دارد که مورد نقد و بررسی علما قرارگرفته است. دو استدلال برای اثبات مدعای وی مطرح‌شده است: ۱. #وضع برای کلامی که مراد متکلم نیست، #لغو است لذا #واضع، لفظ را فقط برای معنای #مراد وضع کرده است.
۲. اراده در حقیقت دلالت دخیل است؛ لذا بدون اراده دلالت صادق نیست؛
که هر دو استدلال مورد مناقشه قرارگرفته است.
این مقاله با تبیین محل نزاع و تأکید بر #ماهیت_دلالت و تقیّد آن به علم، با توجه به دیدگاه امام نسبت به ماهیت #دلالت به نقد اشکالات می‌پردازد و درنهایت کلام بوعلی را به اثبات میرساند.
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله کاربست بحث اصولی صحیح و اعم در عبادات
🌐 http://www.juosul.ir/article_150177_5250e395c9b1ff66cf121dd40f872981.pdf
🌐 http://www.juosul.ir/article_150177.html
✔️ #چکیده
یکی از مباحث مقدماتی مهم علم اصول فقه، بحث #صحیح_و_اعم است. این بحث در دو بخش #عبادات و #معاملات مطرح می‌شود. در بخش عبادات، درباره ثمره بحث بین بزرگان اختلاف نظر وجود دارد. در قول به «وضع الفاظ برای صحیح» و «وضع الفاظ برای اعم» سه ثمره بیان کرده‌اند، که از میان این سه ثمره، یکی را پذیرفته، بر دو ثمره دیگر خدشه وارد کرده‌اند. مقاله پیش رو این سه ثمره را بررسی کرده و اثبات نموده است که فقط ثمره تمسک به #اطلاق و عدم آن، پذیرفته می‌شود.
پژوهش حاضر آرای مهم در این زمینه را بررسی کرده است و برخلاف برخی پژوهشهای دیگر، این پژوهش منحصر در ذکر اقوال برخی عالمان اصولی خاصی نبوده و سعی نموده نظرات عمده و مورد توجه در این مسأله را مورد بررسی قرار دهد. روش این مقاله، تحلیلی و گردآوری منابع کتابخانه‌ای و استفاده از نرمافزار بوده است.
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله استخراج و تدوین ضوابط «إبای عام از تخصیص»
🌐 https://jm.um.ac.ir/article_32249_d493de1484efa6386b8ea500039c4f78.pdf
🌐 https://jm.um.ac.ir/article_32249.html
✔️ #چکیده
با توجه به فراوانی کاربرد اصطلاح #ابای_عام_از_تخصیص در فقه و اصول، در این مقاله با بررسی پیشینه و مفهوم‌شناسی این اصطلاح و اصطلاحات مشابه آن، به استقصای عللی که برای #امتناع از #تخصیص ذکر شده پرداخته می‌شود و پس از بررسی آن‌ها، ضوابط #هشت‌گانه:
۱. دربرداشتن علت عقلی،
۲. عموم مستفاد از تعلیل،
۳. مقام تحدید و اعطای ضابطه،
۴. حصر،
۵. مقام امتنان،
۶. قضیه طبیعیه،
۷. تخصیص اکثر،
۸. مقام تحاشی و انکار؛
همراه با مثال‌های کاربردی برای هر ضابطه، معرفی می‌گردد. در نهایت با تعیین ضابطه‌ای #کلی که شامل تمامی موارد است و تعیین دامنه #امتناع از تخصیص عام، سخن به فرجام می‌رسد.
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله بررسی نظریه محدث بحرانی پیرامون نقش حداکثری تقیه در تعارض أخبار
🌐 http://www.juosul.ir/article_156674_6c5d3b5b09528de43a67b71fa358dadc.pdf
🌐 http://www.juosul.ir/article_156674.html
✔️ #چکیده
#تعارض_اخبار یکی از اساسی‌ترین مسائل روایی است که در شکل‌گیری #علم‌الحدیث، فهم محتوی و هدف کلام امامان: تأثیر بسزایی دارد. محدث #بحرانی در کتاب #الحدائق بر آن است تا عنصر #تقیه را با تامل، به‌عنوان دلیل اصلی پدیده #تعارض در اخبار ذکر کند و با ذکر ادله #نقلی و #عقلی می‌کوشد ثابت کند، امامان عامل اختلاف‌افکنی میان اصحاب بوده‌اند، تا بدین‌سان، امر دین در میان دشمنان #موهن جلوه نماید و بدین وسیله موجبات حفظ جان آن‌ها فراهم آید؛ از اینرو وی موافقت با عامه را در #ترجیح اخبار متعارض شرط نمی‌داند. همو تلاش کسانی را که درصدد معرفی پدیده #جعل، به‌عنوان یکی از عوامل اختلاف احادیث، هستند را ناکافی دانسته و با استشهاد به دلایل و قرائن #روایی و #تاریخی این نظریه را با چالش مواجهه می‌کند. این پژوهش بر اساس روش تحلیل محتوی با بررسی آراء مخالف و موافق نظریه محدث بحرانی، سخن ایشان را بر مبناء شواهد روایی و #عقلی، در جهت #اصالت_تقیه در تعارض اخبار متقن و مستدل برشمرده و رأی منتقدان را حائز وجاهت علمی کافی نمی‌داند.
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله تبعیض بین علّت و حکم معلّل در جهت صدور
🌐 http://www.juosul.ir/article_120540_1f9339e9c0d4b671767e14b9e815f61b.pdf
🌐 http://www.juosul.ir/article_120540.html
✔️ #چکیده
در این مقاله حکم تبعیض بین علّت و حکم معلّل در جهت صدور، مورد بررسی قرار گرفته است بدین معنا که اگر تقیّه ای بودن علّت إثبات گشت، آیا أصالة الجدّ در حکم معلّل جاری می گردد و بر عکس اگر تقیّه ای بودن حکم معلّل إثبات شد، آیا أصالة الجدّ در علّت جاری می گردد یا خیر؟ مشکلی که در موارد این چنینی وجود دارد، وجود تقیّه در قسمتی از کلام است که موجب می شود اجرای اصالة الجدّ در بقیّه کلام را با امّا و اگر مواجه کند. از آنجایی که حکم در صوَر مختلف بحث یکسان نیست و از اینرو برخی از اصولیین در لابهلای کتب فقهی و اصولی شان بین حکم این صورت ها تفاوت قائل شده اند، ضروری بود که اقسام این بحث را به صورت مجزّا مورد بحث قرار داده و در پایان، این مطلب مورد اثبات قرار گرفت که در برخی از این اقسام، أصالة الجدّ جاری می شود و در برخی صوشر دیگر جاری نمی باشد. ضمناً در هر صورتی، تطبیقات فقهی و اصولی آن ذکر شده است تا هم کاربردی بودن و انتزاعی نبودن این مباحث روشن گردد و هم اصل مباحث بیشتر قابل فهم و تحلیل گردد.
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله مقایسه روش اجتهادی صاحب جواهر و محقق خویی [اعلی الله مقامهما]
🌐 http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_69097_ce52d06bbc4e9dcce8970aa5229d1b89.pdf
🌐 http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_69097.html
✔️ #چکیده
جستار حاضر در #منهج_فقهی فقیهان، جست و جوگر را با دو #روش کلی در #استنباط مواجه میسازد. روش اول که از آن به روش #فقه_قناعت تعبیر می‌شود، روشی است که طبق آن فقیه به #تجمیع_ظنون مختلف در مسئله می‌پردازد و با #ضمیمه کردن آن‌ها به یک‌دیگر، برای او #وثوق و #اطمینان یا ظنّی که آن را بهترین طریق میّسر می‌داند، نسبت به #حکم_شرعی در مسئله حاصل می‌شود؛ گرچه هر کدام از آن #ظنون و شواهد به تنهایی ارزشی در استنباط دارا نباشد و یا به اصطلاح اصولی، #حجت نباشد. روش دوم در #فرآیند_اجتهاد، روش #فقه_صناعت نام دارد. طبق این روش، فقیه با استفاده از گروه خاص و محدودی از ادله که #حجیت هر کدام از آن‌ها در علم #اصول_فقه به اثبات رسیده، به #اجتهاد و #استنباط حکم می‌پردازد و اگر آن ادله فاقد شرایط حجیت بودند، کنار گذاشته می‌شوند و فقیه به سراغ #اصول_عملیه می‌رود.در این مقاله تلاش شده تا با اتکا بر روش تحقیق مقایسهای، روش اجتهادی #صاحب_جواهر و #محقق_خویی مورد بررسی قرار گیرد و آثار تفاوت #روش_اجتهادی این دو فقیه #برجسته بیان گردد.
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
🔖 #دریافت_مقاله تحلیل تطبیقی کارویژه حکم حکومتی در دفع مفسده یا جلب مصلحت در آراء فقهای مکتب نجف و قم با تأکید بر اندیشه آیةالله خویی و امام خمینی (رحمهما الله)
🌐 https://enghelab.maaref.ac.ir/article-1-1007-fa.pdf
🌐 https://enghelab.maaref.ac.ir/article-1-1007-fa.html&sw=%D8%AD%DA%A9%D9%85+%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C
✔️ #چکیده
#حکم_حکومتی به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای اداره #جامعه_اسلامی در دست #حاکم_دینی است که حکومت به سبب آن از اقتدار ویژه‌ای جهت رتق و فتق #امور_اجتماعی زندگی مسلمین برخوردار می‌شود. إعمال این اقتدار منوط به #تامین_مصلحت می‌باشد. #مصلحت می‌تواند به معنی #ضد_مفسده و یا به معنی #نقیض_مفسده بیاید. مکاتب فقهی #نجف و #قم به عنوان دو مکتب اصلی فقاهت #امامیه به علت داشتن مبانی و #منهج متفاوت اجتهادی، در بحث و بررسی کارویژه حکم حکومتی در #دفع_مفسده یا #جلب_مصلحت رویکرد متفاوتی دارند. #مکتب_نجف به سبب #ملاک انگاری #حفظ_نظام در تاسیس حکومت، کارویژه حکم حکومتی را در دفع مفسده از نظام می‌داند که در این صورت حکم حکومتی با حصول #عناوین_ثانویه جواز صدور پیدا می‌کند. اما #مکتب_قم به سبب باورمندی به #ولایت_مطلقه_فقیه، کارویژه حکم حکومتی را علاوه بر دفع مفسده از نظام، در #تامین_رفاه_عمومی و #جلب_مصالح_تحسینی می‌داند که همین امر موجب #توان‌مندی حکم حکومتی در جهت کارآمدسازی نظام اسلامی می‌شود.
@tafaqqoh
🔖 #دریافت_مقاله ظرفیت‌های مکتب فقهی امام خمینی [قدّس سرّه] در تولید فقه اجتماعی
🌐 http://mags.markazfeqhi.com/article_252478_72db465c91ca09b9cab4617a875dc1af.pdf
🌐 http://mags.markazfeqhi.com/article_252478.html
🖊 محمد باقر ربانی
مدیر گروه #فقه_فرهنگ_و_اجتماع مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام)
📚 دوفصلنامه علمی - پژوهشی فقه و اجتهاد، دوره ۸، شماره ۱۵، فروردین ۱۴۰۰
✔️ #چکیده
#فقه_اجتماعی از جمله دانش‌های تخصصی و مضافی است که امروزه در جامعه نخبگانی و حوزه علمیه مورد توجه قرار گرفته و در تبیین و چیستی آن در گام‌های #آغازین این دانش قرار داریم. این دانش که به بررسی موضوعات فقهی با #رویکرد_اجتماعی می‌پردازد، ظرفیت مناسبی برای پاسخ‌گویی به نیازهای جدید جامعه دینی با روش #فقه_جواهری به شمار می‌آید.
از سویی با توجه به بیانیه #گام_دوم انقلاب اسلامی ایران و ایجاد تمدن نوین اسلامی، ضرورت دارد رویکرد اجتماعی به مسائل فقهی مطرح شود تا زمینه #نظام‌سازی در عرصه‌های اجتماعی فراهم گردد؛ از سوی دیگر با ایجاد نظام‌سازی فقهی، زمینه به #چالش کشیده شدن نظام‌های #غربی و #تمدن_غربی نیز فراهم می‌شود.
در میان مکاتب فقهی، #مکتب_فقهی امام #خمینی [رحمة الله علیه] با توجه به پُررنگ بودن مباحث و موضوعاتی همچون روش #تجمیع_ظنون، #عرف، #قاعده_لاضرر، نقش #حاکم_اسلامی و #خطابات_قانونیه، ظرفیت مناسبی برای #تولید فقه اجتماعی دارد؛ در این نوشتار با روش توصیفی و کتابخانه‌ای به بیان ظرفیت‌های #مکتب_فقهی_امام_خمینی [رحمه الله] در تولید فقه اجتماعی اشاره خواهد شد.
@tafaqqoh
🔖 #دریافت_مقاله مبانی عقلی منجزیت علم اجمالی
🌐 http://jpl.motahari.ac.ir/Article/16147
✔️ #چکیده:
تبیین مبانی صحیح #منجزیت_علم_اجمالی ضمن دو بخش مجزّا قابل پیگیری است: اول، منجزیت علم اجمالی از لحاظ #عقلی یعنی با صرف نظر از جریان #اصول_عملی ترخیصی شرعی؛ دوم، منجزیت علم اجمالی ازلحاظ #شرعی و با نظر به جریان آن اصول. مقاله حاضر متکفل بررسی بخش اول است. بدین منظور، #حرمت_مخالفت_قطعی و #وجوب_موافقت_قطعی جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این بحث مشخص می‌شود با وجود این‌که حرمت #مخالفت_قطعی به‌سادگی قابل اثبات است؛ ولی اثبات وجوب #موافقت_قطعی تنها دو راه معقول دارد: اول، #قاعده_اشتغال است که تنها بر اساس نظریه #محقق_عراقی [رحمه الله] در تفسیر #علم_اجمالی قابل استناد است. دوم، #منجزیت_احتمال تکلیف در هر یک از اطراف علم اجمالی است که تنها بر اساس #انکار قاعده #قبح_عقاب_بلابیان صحیح خواهد بود. هم‌چنین در این مقاله به شبهات مخالفین حرمت مخالفت قطعی و وجوب موافقت قطعی و به نقض #شهید_صدر [رحمه الله] به قاعده قبح عقاب بلابیان، پاسخ داده خواهد شد.
@tafaqqoh
🔖 #دریافت_مقاله بررسی حجیت روایات با سند ضعیف و متن قوی با تأکید بر روایات «حجة الله»
🌐 https://s-hadith.kashanu.ac.ir/article_111213_c0c67c07400851a5d7654c7e059a08e9.pdf
🌐 https://s-hadith.kashanu.ac.ir/article_111213.html
✔️ #چکیده
بسیاری از روایات، به‌ویژه روایات #غیرفقهی و از جمله روایاتی که درباره «حجة الله» هستند، دارای سند مقبول نیستند، اما بسیاری از این روایات به‌دلیل قراینِ صحت از جمله قراینِ متنی، قابل قبول هستند. نمی‌توان روایتی را که دارای متن صحیح هماهنگ با سایر روایات است یا به‌دلیل علوّ متن قابل‌ِ جعل نیست، به‌دلیلِ ضعفِ سند کنار گذاشت و خود را از معارف آن بی‌بهره کرد. از جمله دلایل این نظریه می‌توان به #سیره_عقلا در حجیت چنین خبری و نیز روایاتی که دربر‌دارنده دستور امام معصوم علیه السلام به بررسی متنی است اشاره کرد. واقعیت‌های تاریخی #تدوین_حدیث_شیعه و عدم راه‌یابی جعل‌های گسترده و سازمان‌یافته به آن نیز، اهمیت #بررسی_متنی را نسبت به #بررسی_سندی افزایش می‌دهند. در روایات درباره «حجة الله» که منظور تمام روایاتی است که درباره رسول و امام معصوم است، هماهنگی با کلیات و هندسه معارف دینی، روایت مشابه با سند معتبر و نیز سندهای متفاوت در کتب مختلف از جمله قراین پرکاربرد برای #اثبات_صدور روایت از معصوم علیه السلام هستند.
@tafaqqoh
@Moghaddemat