eitaa logo
مقدمات اجتهاد
2.8هزار دنبال‌کننده
632 عکس
101 ویدیو
676 فایل
📚 اینجا سعی داریم به شما کمک کنیم تا به مطالبی که در مسیر رسیدن به #اجتهاد نیاز داری، خیلی راحت دسترسی داشته باشی و نیاز نباشه در کانال های متعدد عضو باشی ارتباط و تبادل: @Yafatemahaghithini
مشاهده در ایتا
دانلود
201210_003.mp3
19.83M
روش حل مسئله 🔹استاد: حجةالإسلام والمسلمین شیخ مهدی زمانی (مدرّس خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد مقدس) 📒پژوهش مدرسه علمیه سلیمانیه ــــــــــــــــــــ کانال پژوهش‌یار؛ @Pajouheshyar با کانال،در ثواب فعالیت‌های آن باشید.
✔️ سوالات مشاوره حلقه ثالثه با هدف محتوای کتاب @halqat @Moghaddemat ⬇️⬇️⬇️
بسم الله الرحمن الرحیم ❓ سؤالاتِ مشاوره / تعریف علم اصول ۱. با توجه به مطالب مطرح شده در بحث علم اصول به موارد زیر پاسخ دهید: الف) مرحوم مظفر به تبع مرحوم نائینی در کتاب برای حل مشکل خروج از تعریف فرمودند مراد از در تعریف، اعم از و است. این جواب را با جواب مطرح شده در کتاب مقایسه کرده و توضیح دهید کدام جواب بهتر است؟ ب) مرحوم شیخ در کتاب (ج ۳، ص ۱۸) به اصولی بودن و سائر اصول عملیه اشکال کردند و آن را با و مقایسه کردند آیا با توجه به مطالب کتاب می‌شود به ایشان پاسخ داد؟ ج) آیا تعریف مختار کتاب اصولی نبودن قواعد و را توجیه می‌کند؟ د) آیا می‌شود از تعریف این‌گونه دفاع کرد که تعبیر به قاعده ما را از اضافه کردن قید بی‌نیاز می‌کند؟ (به خاطر این که کلی بودن در دلِ معنای قاعده وجود دارد و بر اموری مثل «ظهورِ کلمه صعید» صادق نیست.) ۲. در کلام بعضی بزرگان (محاضرات، ج ۱، ص ۵) برای خروج از تعریف علم اصول آمده است: «استفاده‌ی حکم شرعی به واسطه از باب و است؛ امّا در قواعد فقهیه، از باب است.» این پاسخ با جواب مطرح شده در کتاب چه تفاوتی دارد؟ @halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره / حکم وضعی و تکلیفی ۳. مرحوم آخوند را به سه قسم تقسیم کرده‌اند و در قسم اول گفته‌اند نه دارند و نه از احکام تکلیفیه می‌شوند؛ با مراجعه به عبارت ایشان در قسم اول (کفایه آل البیت علیهم السلام / ص ۴۰۰ / تنبیهات استصحاب / از عبارت: و التحقیق تا ص ۴۰۱ عبارت: و منه انقدح) مطلب ایشان را کرده و با مطلب شهید صدر کنید. ۴. با توجه به این‌که قسم دوم احکام وضعیه جعل مستقل ندارند آیا می‌توان در آن‌ها جاری کرد؟ ۵. حکم وضعی چیست؟ آیا همان مراتب حکم تکلیفی است؟ یا متفاوت است؟ ۶. با مراجعه و در مورد حقیقت و و هم‌چنین آثار آن‌ها بیان کنید: کدام بخش از حقیقت این دو و آثارشان حکم هستند و کدام حکم ؟ @halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره / حکم واقعی و ظاهری ۷. چه وجه یا وجوهی می‌تواند سبب قول به تصویب شده باشد؟ ۸. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث اعتبار و مقایسه آن با مطالب ایشان در حلقه ثانیه بیان کنید حکم عقل به لزوم امتثال در موارد زیر چگونه است: الف) جایی که اراده هست و اعتبار نیست. ب) جایی که اعتبار دائره اوسعی از اراده را شامل شود. ج) جایی که اعتبار دائره اضیقی از اراده را شامل شود. ۹. امکان یا عدم امکان جمع شدن دو حکم ظاهری مخالف را با توجه به مبانی مختلف در جمع بین حکم واقعی و ظاهری بررسی کنید. ۱۰. با توجه به پاسخی که مرحوم شهید صدر به جواب آقای خوئی داده‌اند بیان کنید که آیا حکم اباحه اعم از اقتضائی و لا اقتضائی مصلحتش در جعل است یا در متعلق؟ ۱۱. با توجه به بیان مرحوم شهید صدر در پاسخ به شبهه تضاد و نقض غرض به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) اگر به جای این بیان بگوییم جعل احکام ظاهریه ترخیصیه به جهت مصلحت تسهیل است چه تفاوتی می‌کند و کدام‌یک از دو بیان درست‌ترند؟ ب) مرحوم شیخ انصاری شبهه در جعل احکام ظاهری را در فرض تمکن از علم جدی‌تر می‌دانند آیا پاسخی که مرحوم شهید صدر در کتاب داده‌اند در این فرض هم پاسخ‌گوی شبهه است؟ ج) آیا در مواردی که شک در داریم شارع می‌تواند حکم ظاهری مخالف با حکم وضعی واقعی جعل کند؟ مثلا فی الواقع ملک نیست و شارع حکم به ملکیت کند؟ ۱۲. مرحوم شهید صدر در فرق بین اصول تنزیلیه و غیر تنزیلیه می‌فرمایند: فرق صرفا صیاغی نیست بلکه عمیق‌تر است ولی اصل فرق صیاغی داشتن را انکار نمی‌کنند و حتی برای آن آثاری قائل هستند. در دو مسأله زیر آثار تفاوت‌های صیاغی بین امارات و اصول و هم‌چنین بین اصول تنزیلی و غیر تنزیلی را بررسی کنید: • با توجه به حکم به نجاست مدفوع ما لا یؤکل لحمه و طهارت مدفوع ما یؤکل لحمه اگر در مورد حیوانی شک کنیم که گوشتش حلال است یا حرام حالات زیر چه تفاوتی در اثبات طهارت مدفوع آن حیوان دارند: الف) اماره بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود. ب) اصل عملی تنزیلی (به معنی تنزیل المؤدی منزلة الواقع) بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود. ج) اصل عملی تنزیلی (به معنی تنزیل الاصل منزلة القطع) بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود. د) اصل عملی صرف بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود. • اگر بخواهیم ببینیم اماره مقدم است یا اصل تنزیلی و هم‌چنین اصل عملی تنزیلی مقدم است یا غیر تنزیلی تفاوت صیاغت جعل چه تاثیری در مقدم شدن آن‌ها بر یک‌دیگر دارد؟ ۱۳. با توجه به روح فرق بین اماره و اصل و هم‌چنین اصل تنزیلی و غیر تنزیلی که مرحوم شهید صدر ذکر می‌فرمایند بررسی کنید: الف) آیا قرعه می‌تواند اماره باشد؟ ب) استصحاب باید از کدام قسم باشد؟ ۱۴. با توجه به فرمایشات مرحوم شهید صدر در عدم امکان اجتماع دو حکم ظاهری بررسی کنید اگر مثلا حلیت ظاهری در زمانی یقینی بود و بعد مشکوک شد آیا می‌توان حلیت ظاهری را استصحاب کرد؟ (با توجه به این که شاید حلیت ظاهری باقی نباشد و جای خودش را به حرمت ظاهری داده باشد و از طرف دیگر استصحاب هم حکم ظاهری به حلیت است.) @halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره / قضیه خارجیه، حقیقیه و ذهنیه ۱۵. با توجه به مطالبی که مرحوم شهید صدر در فرق بین قضایای حقیقیه و خارجیه گفتند حکم موارد زیر را بررسی کنید: الف) مولی به عبدش دستور می‌دهد دختر کوچک زید که نامش زینب است را برایم عقد کن در حالی که عبد بعد از مراجعه به خانه زید می‌فهمد زینب نام دختر بزرگ زید است. سؤال این است که در این‌جا عبد وظیفه دارد دختر بزرگ زید را به عقد مولی در بیاورد یا دختر کوچک زید را؟ ب) استظهار حقیقیه بودن یا خارجیه بودن در اوفوا بالعقود منوط به چیست به تعبیر دیگر اگر خارجیه باشد معنیاش چیست؟ و حقیقیه یا خارجیه بودن آن چه تاثیری در اثبات صحت عقود مستحدثه دارد؟ ج) اگر مولی به نحو قضیه خارجیه بگوید علماء شهر را اکرام کن و بعض عالمان علمشان مریض شوند و علمشان شود باید هنوز اکرام شوند یا خیر؟ یا اگر به نحو قضیه خارجیه بگوید همسایه‌ها را اکرام کن و یکی از همسایه‌ها از همسایگی خارج شود باز باید اکرام شود یا خیر؟ ۱۶. با توجه به مطالبی که مرحوم شهید صدر در بحث نظر تصوری و نظر تصدیقی به صورت‌های ذهنیه، مطرح کرده‌اند تفاوت بحث قضیه حقیقیه و خارجیه را با بحث تعلق احکام به طبایع یا افراد و بحث تعلق احکام به عناوین یا معنونات، بیان کنید. @halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره / حجیت قطع ۱۷. با توجه به مطالب شهید صدر در بحث حجیت قطع به موارد زیر پاسخ دهید: الف) تفاوت حکم عقل به حق الطاعة در فرض احتمال تکلیف که مرحوم شهید صدر قبول کردند با قضیه مشهور وجوب دفع ضرر محتمل چیست؟ (دو تقریب معروف از دفع ضرر وجود دارد؛ هر دو را مد نظر قرار دهید.) ب) اگر مردد شدیم که عقاب بلا بیان قبیح هست یا خیر نتیجه چیست؟ ۱۸. مرحوم شهید صدر شرط منجزیت تکلیف را عدم صدور ترخیص ذکر کرده‌اند با توجه به این مطلب به دو سؤال زیر پاسخ دهید: الف) اگر ترخیص صادر شود ولی واصل نشود تکلیف چیست؟ ب) آیا معذریت هم مثل منجزیت شرط دارد؟ ۱۹. آیا قبح و عدم قبح عقاب توسط مولی با قبح و عدم قبح فعل عبد ملازمه دارد یا می‌تواند در بعضی موارد مخالفت عبد قبیح باشد ولی مولی حق عقاب نداشته باشد؟ ۲۰. آیا پاسخ شهید صدر به این توهم: «مولی می‌تواند در مخالفت با قطع به تکلیف و یا قطع به عدم تکلیف حکمی جعل کند که روح حکم ظاهری را داشته باشد»، فقط طبق مبنای خودشان در جمع بین حکم واقعی و ظاهری است یا طبق بقیه مبانی هم میشود این پاسخ را داد؟ ۲۱. باتوجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث علم اجمالی به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) مرحوم آخوند ترخیص در مخالفت قطعیه را در یک فرض عقلا مجاز و در یک فرض عقلا غیر مجاز می‌دانند با مراجعه به عبارت ایشان در ابتدای اصالة الاحتیاط (عبارت لایخفی تا فافهم) ضمن تبیین کلام ایشان تفاوت آن با نظر شهید صدر را بیان کنید. (برای فهم کامل‌تر کلام مرحوم آخوند به عبارت ایشان در بحث جمع بین احکام واقعی و ظاهری صفحه ۲۷۸ از طبع آل البیت مراجعه کنید.) بیان کنید که طبق هر کدام از این دو تقریب اگر احتمال صدور ترخیص را بدهیم ولی دلیل بر ترخیص پیدا نکنیم چه گونه باید عمل کنیم؟ ب) آیا هر جایی که اطلاق کلام شارع خلاف نظر عقلاء بود مانع از ظهور اطلاقی می‌شود یا خیر؟ ۲۲. با توجه به بیان مرحوم شهید صدر در بحث تجری و انقیاد به سؤال‌های زیر پاسخ دهید: الف) بعضی محل نزاع در بحث تجری را حرمت و عدم حرمت آن قرار داده‌اند. تفاوت این تقریب با تقریب شهید صدر چیست؟ ب) اگر مولی حق دارد اطاعت شود چرا در فرض اطاعت و انقیاد، عبد استحقاق ثواب دارد؟ آیا اگر مولی ثواب ندهد مرتکب قبیح شده است یا خیر؟ ۲۳. چرا دو بیانی که برای عدم معذریت ذکر کرده‌اند، برای عدم منجزیت جاری نمی‌شود؟ ۲۴. در بحث معذر نبودن قطع مرحوم شهید صدر دو وجه مطرح کردند. با توجه به این دو وجه بیان کنید چرا اشکال و جوابی که در وجه دوم ذکر کردند را در وجه اول ذکر نکردند؟ ۲۵. آیا وجوهی که برای عدم معذریت قطع قطاع گفته شد (نهی از مقدمات و علم اجمالی به خطا) در مورد غیر قطاع هم می‌آید؟ @halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره / مباحث مقدماتی حجیت امارات ۲۶. با توجه به مطالبی که مرحوم شهید صدر در مورد اصل عند الشک فی الحجیة فرموده‌اند بیان کنید اگر شک در حجیت دلیل محرزی بکنیم آیا با توجه به اصل مذکور می‌توانیم حکم کنیم شارع برایش جعل حجیت نکرده یا صرفا می‌توانیم بگوییم عقلاً حجت نیست؟(پاسخ به این سؤال را در تک تک حالاتی که در کتاب فرض شده از قبیل تقابل اماره با برائت عقلی یا برائت شرعی یا .... بیان کنید.) ۲۷. آیا مطالب مرحوم شهید صدر در بحث شک در حجیت شامل شک در حجیت به نحو شبهه موضوعیه مثل شک در وثاقت فلان راوی می‌شود یا خیر؟ @halqat
۲۸. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث حجیت لوازم به موارد زیر پاسخ دهید: الف) هر کدام از اشکال مرحوم خوئی به مرحوم نائینی و اشکال شهید صدر به مرحوم نائینی صغروی است هستند یا کبروی؟ ب) هر کدام از بیان مرحوم نائینی وبیان شهید صدر برای اثبات حجیت لوازم تمسک به نکته ثبوتی هستند یا اثباتی؟ و آیا با این بیانها میشود شهرت فتوایی که کاشفیت آن به اندازه خبر ثقه باشد را حجت دانست؟ ج) وجهی که شهید صدر بیان میکنند اعتبارش از کجاست؟ ۲۹. آیا در مورد قرعه هم میتوان دلالت التزامی (مثبتات) را حجت دانست؟ ۳۰. تفاوت دلیل اول و دلیل دوم در باب تفرع حجیت دلالت التزامی بر مطابقی در چیست و چرا اشکالی که به وجه اول کردند در وجه دوم نمی‌آید؟ ۳۱. طبق وجه دوم که مرحوم شهید صدر برای تفرع حجیت دلالت التزامی بر مطابقی گفتند آیا میشود بین لازمه بیّن (مثل عدم سیاهی که لازمه سفیدی است) و لازمه غیر بیّن تفاوت گذاشت؟ ۳۲. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث قیام اماره مقام قطع طریقی بیان کنید اگر به جای پاسخ مرحوم شهید صدر به اشکال «مناقضه بین قبح عقاب بلا بیان و قیام اماره مقام قطع طریقی» یکی از پاسخهای زیر را بدهیم مشکل حل میشود یا خیر: الف: مراد از بیان در قاعده قبح عقاب بلا بیان، حجت باشد. ب: مراد از بیان در قاعده قبح عقاب بلا بیان اعم از بیان حکم واقعی و ظاهری باشد. ۳۳. با توجه به مطلبی که از مرحوم نائینی نقل شده تفاوت اعتبار و تنزیل را بیان کنید. ۳۴. در بحث قیام اماره مقام قطع موضوعی مرحوم شهید صدر بین جایی که قطع بما هو منجز و معذر در موضوع قرار گرفته باشد با جایی که بما هو کاشف تام در موضوع قرار گرفته باشد فرق گذاشته اند. با مراجعه به عبارات مرحوم شیخ انصاری در ابتدای بحث قطع بیان کنید آیا تفصیل اینجا همان تفصیل بین قطع موضوعی طریقی و قطع موضوعی صفتی است یا خیر؟ ۳۵. توضیح دهید که اشکال شهید صدر به مرحوم نائینی در بحث قیام اماره مقام قطع موضوعی اشکال به مبنای جعل علمیت است یا اشکال بنائی است؟ ۳۶. تطبیقات اصولی یا فقهی برای پیدا کردن اثر بحث اصولی در الفاظ ۳۷. مرحوم آخوند برای مدعای خود (اخذ نشدن نوع لحاظ در معنی حرف) غیر از استدلال نقل شده توسط شهید صدر استدلال‌های دیگری هم دارند. با مراجعه به کلام ایشان در بحث معنی حرفی (در مقدمات مباحث الفاظ) همه استدلال‌های ایشان را تبیین نمایید. ۳۸. مرحوم شهید صدر در رد کلام صاحب کفایه می‌فرمایند در کلام نیاز داریم معنایی داشته باشیم که ربط ذاتی آن است. بیان کنید این مطلب با مرحله اول از مراحلی که بعدا در توضیح معنی حرفی خواهند گفت ارتباط دارد یا مرحله دوم؟ ۳۹. از بین سه مرحله ای که مرحوم شهید صدر در توضیح معنی حرفی بیان کرده اند اگر مرحله دوم را قبول نکنیم چه خللی به استدلال وارد می‌شود؟ ۴۰. (برای تامل) اگر به عنوان مثال معنی فی نسبت به حمل شایع است آیا این نسبت ظرفیت به حمل شایع است یا نسبت دیگری است؟ اگر نسبت ظرفیه است چه طور میتواند در ذهن که مکان ندارد مصداق نسبت ظرفیت موجود شود و اگر نسبت دیگری است چه طور میتواند حکایت از نسبت ظرفیه در خارج کند؟ ۴۱. مفهوم میز یک مفهوم بسیط است که وقتی آن را تحلیل کنیم میتوانیم از آن تعبیر به چوب و میخ و پایه و... کنیم. آیا توضیح مرحوم شهید صدر در مورد اندماجی بودن نسبت های ناقصه مثل العالم العادل با مفهوم میز متفاوت است؟ ۴۲. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در فرق بین جمل اخباری و انشائی به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف: تفاوت ایجادیت در اتجاه دوم و ایجادیت در اتجاه سوم و ایجادیتی که در در صفحات قبل در مقام تفاوت معنی حرفی با اسمی گفتند را تبیین کنید. ب: در ابتدای بحث معانی حرفیه از مرحوم آخوند نقل شد که ایشان تفاوت بین حرف و اسم را در نوع لحاظ می‌دانستند. مرحوم شهید صدر در آن‌جا فرمایش مرحوم آخوند را قبول نکردند ولی این‌جا خودشان تفاوت بین معنی جمله خبری و انشائی را در نوع لحاظ دانسته اند. فرق این جا و آنجا در چیست؟ ۴۳. مرحوم شهید صدر در بحث ثمره فرمودند برخی تقیید معنی حرفی را محال می‌دانند و هم‌چنین اثبات اطلاق را در معنی حرفی محال می‌دانند و برای استحاله تقیید ثمره‌ای در واجب مشروط و معلق ذکر کردند. با رجوع به مبحث اطلاق حلقه ثانیه (بحث تطبیقات قرینه حکمت) تاثیر استحاله اطلاق معنی حرفی را بر اثبات وجوب نفسی و تعیینی و عینی بیان کنید. ۴۴. با توجه به اینکه شهید صدر میفرمایند سعه و ضیق معنی حرفی به تبع سعه وضیق طرفین است آیا لازمه فرمایش ایشان این نمیشود که نتوانیم در هیأت اطلاق جاری کنیم و اطلاق فقط در ماده که طرف هیأت است جاری شود (به تعبیرد تفاوت اطلاق هیأت و ماده با توجه به مطالب اینجا در چیست)؟ @halqat
۴۵. ارتباط میان قول به دلالت ماده امر بر وجوب و اعتبار استعلاء در ماده امر چه گونه است؟ آیا بین این دو ملازمه بر قرار است یا خیر؟ (با تامل در هویت استعلا به این سؤال پاسخ دهید.) ۴۶. تفاوت دلالت التزامی تصوری بر طلب (که مرحوم شهید صدر در حلقه ثالثه فرموده اند) و مدلول به این دلالت با دلالت تصدیقیه ثانیه بر طلب (که در حلقه ثانیه فرموده‌اند.) و مدلول به این دلالت را تبیین کنید. ۴۷. آیا لازمه فرمایش مرحوم نائینی این است که ایشان قطع نظر از حکم عقل وجود احکام تکلیفیه خمسه را قبول نداشته باشند؟ برای پاسخ به این سؤال به عبارت خود مرحوم نائینی مراجعه کنید. ۴۸. با توجه به اشکال شهید صدر به احتمال سوم در کلام مرحوم نائینی، ضمن مقایسه نظر مرحوم نائینی با بحث برائت عقلیه بیان کنید چرا این احتمال خروج از محل بحث است؟ ۴۹. در مورد تقریب سوم از اطلاق به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) اگر معنی صیغه امر را نسبت طلبیه یا نسبت بعثیه بدانیم آیا این تقریب مطرح می‌شود یا خیر؟ ب) با توجه به این‌که تقریب سوم از اطلاق بر مبنای معنی موضوع له است چرا این دلالت اطلاقی شمرده شده و چرا مثل عموم که دلالتش وضعی شمرده می‌شود نیست؟ ج) اطلاق در این بیان از قبیل کدامیک از موارد زیر است: ۱. شمول عالم نسبت به فساق در مثال اکرم العالم ۲. جایی که زید مردد بین یک عالم معروف و یک فرد معمولی است و جمله اکرم زیدا عند الاطلاق منصرف به زید عالم می‌شود. ۵۰. اگر دلالت ماده امر بر وجوب را بالوضع ندانیم بلکه با یکی از سه بیان اطلاق قبول کنیم در جمله «زید امر ابنه» با کدام یک از بیانهای اطلاق میتوان اثبات کرد مراد از امر، طلب وجوبی است. ۵۱. طبق مبنای اطلاق اگر یکی از اوامری که در سیاق واحد آمده اند به نحو تعدد دال و مدلول با قرینه متصله بر استحباب دلالت کرد آیا اقتضای سیاق این است که سایر اوامر هم بر استحباب دلالت کنند؟ ۵۲. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث جمله خبریه در مقام طلب به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) آیا وجه دوم در توجیه دلالت جمله خبری بر طلب نیاز به تقییدی که در وجه اول گفته شد دارد یا خیر؟ ب) مرحوم شهید صدر اینجا میفرمایند طبق احتمال مجاز بودن جمله خبریه دلالت بر وجوب مشکل است آیا این مطلب با وجه سومی که قبلا در باب دلالت اطلاقی صیغه امر بر وجوب گفته بودند منافات ندارد؟ ۵۳. چرا با اجراء اطلاق در متعلق امر اطلاق بدلی ثابت میشود نه شمولیت؟ @halqat
۵۴. مرحوم مظفر در اصول فقه، لحاظی به عنوان لحاظ «ماهیت مهمله» مطرح کرده است. ضمن توضیح تفاوت بین فرمایشات مرحوم مظفر و شهید صدر در باب انواع لحاظ ماهیت، بفرمایید آیا «ماهیت مهمله» ضمن یکی از لحاظات ارائه شده توسط شهید صدر قرار می‌گیرد یا چیز دیگری است؟ ۵۵. آیا مفهوم «لا بشرط قسمی» (منظور مفهوم انسان نیست.) و مفهوم «لا بشرط مقسمی» قسیم هم هستند یا یکی مصداق دیگریست؟ رابطه‌ی آن‌ها را توضیح دهید. ۵۶. با توجه به این‌که شهید صدر فرمودند معنی اسم جنس مرئی «لا بشرط قسمی» است که قهرا منطبق بر همه‌ی افراد است، چرا جهت اثبات اطلاق، نیاز به مقدمات حکمت داریم؟ و چرا استعمال لفظ در هنگام وجود قید مجازی نمی‌شود؟ ۵۷. در بحث «تقابل بین اطلاق و تقیید» روشن است که اگر تقابل بین اطلاق و تقیید را «تناقض» بدانیم (نه «ملکه و عدم»)، «اطلاق» و «تقیید» قابل ارتفاع نخواهند بود. در این صورت هر چیزی در عالم باید یا مطلق باشد یا مقید. آیا قائلین به این قول، ملتزم می‌شوند که هر چیزی (حتی موجودات خارجی) یا مطلق هستند یا مقید؟ توضیح دهید. ۵۸. شهید صدردر مورد تقابل بین اطلاق و تقیید توضیح می‌دهند که: «لأن الاطلاق نرید به الخصوصیة التی تقتضی صلاحیة المفهوم للانطباق علی جمیع الأفراد» با توجه به این عبارت، آیا نزاع در تقابل بین اطلاق و تقیید یک نزاع لفظی بوده و بازگشت به این دارد که «اطلاق» برای چه معنایی اصطلاح شده است؟ جایگزین ضابطه‌ای که شهید صدر در این‌جا به اطلاق نسبت داده‌اند، چه ضابطه‌ی دیگری می‌توان ارائه داد تا تقابل بین اطلاق و تقیید، تناقض نباشد؟ ۵۹. با توجه به مطالب شهید صدر چرا رابطه‌ی بین مفهوم «عالم» و «عالم عادل» تباین است؟ آیا این ادعا مبتنی بر مبنای شهید صدر در بودن نسب ناقصه است؟ یا بدون این مبنا نیز می‌توان از ادعای دفاع کرد؟ ۶۰. شهید صدر می‌فرمایند «اطلاق» خارج از دلالت تصوریه‌ی کلام می‌باشد، چرا که تنها راه ورود «اطلاق» در دلالت تصوریه، این است که اسم جنس برای «مطلق» وضع شده باشد (و قبلا گفته شد که این‌طور نیست.) آیا نمی‌توان «اطلاق» را مدلول تصوری کلام دانست؟ ۶۱. طبق فرمایشات شهید صدر در بحث قاعده‌ی قیود، آیا می‌توان نتیجه گرفت همان عناوینی که در خطاب مولی به کار رفته‌اند در مراد جدی (حکم لوح محفوظ) اخذ شده‌اند؟ برای مثال: اگر مولی در خطاب از تعبیر «اکرم المُعمّمین» استفاده کرده باشد و در خارج «علما» با «معممین» تساوی داشته باشند، آیا می‌توان نتیجه گرفت آن‌چه در مراد جدی اخذ شده است، «علما» نیست، بلکه «معممین» است؟ مثال دیگر: اگر مولی فرمود «اکرم العلماء» می‌توان گفت که در مراد جدی (حکم لوح محفوظ) یک حکم واحد به وجوب اکرام جمیع علما داریم؟ یا این احتمال منتفی نیست که هر کدام از علما (فقها، اصولیین، نحویین، مفسرین و ...) وجوب اکرام مستقلی داشته باشند؟ ۶۲ ارتباط بحث اصالت ایجابی بین مدلول لفظی کلام و مدلول تصدیقی جدی (قاعده احترازیت قیود)، با بحث قضیه‌ی و چیست؟ آیا می‌توان از این اصل قضایای حقیقیه بودنِ خطابات شارع را نتیجه گرفت؟ ۶۳. با توجه به بیانات مرحوم شهید صدر آیا اصل در مقام بیان بودن و اصالة الاطلاق دو اصل هستند یا یک اصل؟توضیح دهید. ۶۴. «و يلاحظ أن ظهور حال المتکلم في التطابق الإيجابي – أي في أن كل ما يقوله يريده – أقوی من ظهور حاله في التطابق السلبي، أي في أن كل ما لا یقوله لا يریده». الف: وجه اقوائیت ظهور چیست؟ ب: آیا این اقوائیت همیشگیست یا غالبی؟ آیا می‌توان مثال‌هایی یافت که در آن‌ها اقوائیت محل تردید باشد؟ ۶۵. اگر متکلم این است که «آن چه را نگفته، نخواسته»، درصورتی که مخاطب احتمال دهد متکلم به جهت ، قیدی را بیان نکرده است، باز هم می‌تواند با تمسک به ظاهر حال به اطلاق‌گیری کرد؟ @halqat
۶۶. الف: آیا با تمسک به اطلاق آیه «کلوا مما امسکن...»‌ که در باب تذکیه‌ی حیوان صید شده توسط کلب وارد شده است، می‌توان نتیجه گرفت بدون تطهیر محل برخورد دهان و دندان کلب می‌توان صید را خورد؟ ب: آیا می‌توان جهت نفی اشتراط شروط مشکوک در نماز به آیه «اقیموا الصلاة» تمسک کرد؟ ج: آیا با تمسک به اطلاق فقره «احل الله البیع» در آیه «احل الله البیع و حرم الربا» می‌توان شرطیت مواردی که احتمال شرطیتشان در بیع را می‌دهیم نفی کرد؟ ۶۷. اگر متکلم با ادامه دادن تکلم، در جمله‌ی دیگری قید را ذکر کند، آیا قرینه‌ی متصله حساب می‌شود یا منفصله؟ به عبارت دیگر، معیار متصل یا منفصل بودن چیست؟ ۶۸. اگر کلام متکلم با قید منفصل تقیید خورده باشد، آیا کماکان می‌توان به ظاهر حالش در این که در مقام بیان تمام مرادش است تمسک کرد و نسبت به دیگر قیود، اطلاق را ثابت دانست؟ ۶۹. با مراجعه به فرمایشات مرحوم آخوند خراسانی در مورد «قدر متیقن در مقام تخاطب» (کفایة الأصول، ص ۲۴۷ طبع آل البیت علیهم السلام)، موارد زیر را بررسی نمایید: الف) مقصود مرحوم آخوند را توضیح دهید. ب) آیا استدلال مرحوم آخوند می‌تواند توجیه کننده‌ی تفصیل بین «قدر متیقن در مقام تخاطب» و «قدر متیق خارجی» باشد؟ هم‌چنین اگر برای مثال مولا بخواهد علمای عدول اکرام شوند و از قضا تمامی علما عادل باشند و مولی بگوید «اکرم العالم» می‌توان ثابت کرد در مراد جدی مولی قید عدالت اخذ نشده است؟ ج) خود مرحوم آخوند در فقه، مورد سؤال را مانع از جریان اطلاق در جواب نشمرده‌اند، آیا این مشی فقهی با مبنایشان در این بحث قابل جمع است یا خیر؟ د) فرق «قدر متیقن در مقام تخاطب» با «محتمل القرینیة» چیست؟ ۷۰. استدلال مرحوم آخوند برای دخالت قدر متیقن در مقام تخاطب را در فروض زیر برسی کنید: الف) دلیل الزامی است و اطلاقش بدلی. ب) دلیل الزامی است و اطلاقش شمولی. ج) دلیل ترخیصی است و اطلاقش بدلی. د) دلیل ترخیصی است و اطلاقش شمولی. ۷۱. در بحث اطلاق بدلی و شمولی، وجه دوم و سوم در مسئله را نقد و بررسی بفرمایید. (با توجه به مثال‌های مختلف که در بعضی اطلاق در امر و در بعضی اطلاق در نهی باشد و هم‌چنین در بعضی اطلاق در متعلق و در بعضی اطلاق در متعلق المتعلق باشد.) ۷۲. در تنبیه سوم از تنبیهات اطلاق، آیا تفاوتی که شهید صدر بین امر و نهی گذاشتند، طبق مبنای آباء و ابناء در بحث کلی و فرد هم قابل توجیه است یا صرفا با مبنای اب و ابناء سازگاری دارد؟ @halqat
۷۳. با توجه به فرمایشات شهید صدر در انتهای بحث اطلاق و ابتدای بحث عموم، آیا می‌توان پذیرفت که در عام شمولی، قوانین متعددی وجود دارند ولی در اطلاق شمولی، یک قانون واحد (با تطبیقات)؟ ۷۴. شهید صدر با تمسک به تعریفی که از عموم ارائه می‌دهند، جهت خروج «اطلاق شمولی» از تعریف را بیان می‌کنند؛ توضیح دهید چرا تعریف شامل «اطلاق بدلی» نمی‌شود و چرا شهید صدر خروج «اطلاق بدلی» از تعریف را مطرح نکرده‌اند؟ ۷۵. تفاوت تعابیر زیر را بدون لحاظ نحوه‌ی تعلق حکم توضیح دهید: الف) أي عالم شئت ب) جمیع العلماء ج) مجموع العلماء ۷۶. در بحث اشتراط قرینه‌ی حکمت در جریان عموم، با توجه به نظری که شهید صدر اتخاذ کرده‌اند، موارد زیر را بررسی کنید: الف) اگر مدخول اداة عموم لفظی باشد که در معنای مجازی استعمال شده است، چه طور استیعاب معنای مجازی آن (معنای مراد از مدخول) فهمیده می‌شود؟ ب) آیا در جایی که می‌دانیم متکلم در مقام بیان یک قید نیست، باز هم عمومیت استظهار می‌شود؟ ۷۷. با مراجعه به فرمایشات مرحوم آخوند خراسانی در بحث «عام و خاص» و بحث «اجتماع امر و نهی، بحث تقدیم نهی بر امر» توضیح دهید آیا شهید صدر نظر مرحوم آخوند در مورد اشتراط قرینه حکمت در جریان عموم را به درستی منتقل کرده‌اند؟ اگر تفاوتی دارد، بیان فرمایید. ۷۸. با توجه به این که شهید صدر «احد العلماء» را عام بدلی شمرده‌اند، آیا جمله‌ی «مات أحد العلماء» نیز عموم بدلی دارد؟ ۷۹. اگر متکلم بگوید «أکرم کل عالم، و المقصود مطلق العالم» آیا مدلول تصدیقی در دلالت تصوری کلام داخل شده است؟ ۸۰. الف) در مواردی مانند «إقرأ کل الکتاب»، مرحوم محقق عراقی وجهی مطرح نموده‌اند که چرا استیعاب به اجزاء تعلق می‌گیرد و نه به افراد. آیا می‌توان با تمسک به همین بیان، اثبات کرد که تعابیری مانند «أکرم کل العلماء» ظهور در عام مجموعی دارد؟ ب) تفاوت «عام مجموعی» با «عموم بلحاظ الاجزاء» چیست؟ آیا این دو دارای یک حقیقت هستند؟ (ر.ک: الأساس فی اصول الفقه٫ استاد محمدحسین عبدی دام عزه) ۸۱. با توجه به فرمایش مرحوم عراقی در وجه دلالت «اقرأ کل الکتاب» بر عموم بلحاظ اجزاء، قرینه‌ی مذکور باعث چه تجوزی می‌گردد؟ آیا خود «کل» مجاز می‌شود یا مدخول آن؟ ۸۲. اگر لام بر سر جمع برای دلالت بر استیعاب وضع نشده است و دلالت جمع معرف به لام مستقیما مدلول لام نیست، چرا کماکان جمع معرف به لام «عام» به حساب می‌آید و نه «مطلق»؟ ۸۳. آیا تقاریب نحوه‌ی دلالت جمع محلی به ال بر استیعاب، در مثالی مانند «اصعد الطبقات» نیز می‌آید؟ ۸۴. الف) چرا اطلاق در نکره نمی‌تواند شمولی باشد؟ ب) ثمره عملی این که دلالت نکره در سیاق نفی عقلی باشد یا لفظی چیست؟ @halqat
۸۵. چرا مشهور در ضابطه‌ی مفهوم «علیت» را هم لازم دانسته‌اند و به «انحصار» بسنده نکرده‌اند؟ ۸۶. مراد از طبیعی الحکم که در رکن دوم ضابطه‌ی مفهوم مطرح شده، طبیعتی است که به نحو شمولی شامل افرادش می‌شود یا به نحو بدلی؟ ۸۷. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در تقاریب اثبات مفهوم شرط به سوالات زیر پاسخ دهید: الف) اطلاق‌هایی که در تقاریب مفهوم شرط ذکر شده هر کدام اطلاقِ کدام بخش از جمله است؟ (شرط، جزاء، هیأت جمله شرطیه و...) و تاثیر هر کدام در اثبات مفهوم شرط چیست؟ ب) توضیح دهید چرا بعضی از این اطلاق‌ها در برخی تقریب‌ها استفاده نشده و نیاز به آن نبوده است؟ ج) در وجه ثالث چرا نمی‌توان ابتدا با اطلاق، علت تامه بودن را اثبات و سپس با اطلاق دوم ثابت کرد همیشه علت تامه است و در نتیجه علت منحصره است؟ د) با توجه به این‌که اطلاقِ جزاء، سنخ الحکم را ثابت می‌کند آیا اشکالی که به وجه رابع گرفتند حل نمی‌شود؟ ه) تفاوت وجهی که در بحث ضابطه مفهوم برای دلالت تصدیقی بر مفهوم گفتند با وجه رابع از وجوه دلالت جمله شرطیه بر مفهوم چیست؟ ۸۸. با توجه به مطالب شهید صدر در بحث شرطِ محققِ موضوع به سوالات زیر پاسخ دهید: الف) در جایی که شرط، محقق موضوع است آیا جمله شرطیه در معنای مجازی استعمال شده یا خیر؟ و اگر در معنای حقیقی استعمال شده چرا مفهوم نداشته باشد؟ ب) اگر متکلم بگوید «الحکم بوجوب الختان متوقف علی موضوع الولد» آیا می‌توان اثبات کرد مکلف نسبت به غیر فرزندش تکلیف به ختان ندارد؟ اگر می‌شود، فرق این جمله با جمله «ان رزقت ولدا فاختنه» چیست؟ ج) در جمله «اذا افطرت فکفّر» و جمله «من اکرمَک اکرمْه» آیا شرط محقق موضوع است یا خیر؟ ۸۹. در بحث مفهوم وصف مرحوم شهید صدر فرموده‌اند بتوانیم سنخ الحکم را استفاده کنیم باز استفاده مفهوم اشکال دارد! چرا در فرض استفاده شخص الحکم فرمودند می‌توانیم انتفاء آن را با انتفاء وصف نتیجه بگیریم، ولی در فرض استفاده سنخ الحکم نمی‌توانیم انتفاء آن را با انتفاء وصف نتیجه بگیریم؟ آیا این دو مطلب با هم تنافی ندارند؟ ۹۰. در جمله «إن رکِب الامیرُ مُعمّماً فخُذ رکابَه» انتفاء حکم در حال رکوب، بدون عمامه، از باب مفهوم است یا مفهوم ؟ آیا شرط در این جمله شرطیه محقّق موضوع است؟ ۹۱. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث مفهوم غایت بیان کنید: الف) رکن اول مفهوم که در بحث ضابطه فرمودند، چه طور در این‌جا تطبیق می‌شود؟ ب) در استفاده رکن دوم آیا بین مثال‌های زیر فرق است؟ «اغسلوا وجوهکم و ایدیکم الی المرافق» «اتموا الصیام الی اللیل» «صم حتی تصبح شیخا» ۹۲. در مثال «اکرم العلماء الّا الشّعراء» نتیجه انتفاء حکم و انتفاء حکم چیست؟ آیا مفهوم استثناء، وجوب اکرامِ عالمِ شاعر از باب هاشمی بودن را هم نفی می‌کند یا خیر؟ ۹۳. آیا بیانی که در مفهوم حصر برای اثبات سنخ الحکم گفته‌اند در استثناء هم می‌آید یا خیر؟ @halqat
کافی: مجموع روایاتی که در کتاب کافی بدون احتساب روایات روضهٔ کافی امده است، 19001حدیث است که مشتمل بر16090حدیث مسند و536حدیث مرفوع و1917حدیث مرسل پ458حدیث موقوف میباشد. • من لا یحضره الفقیه: مجموع روایاتش 6288حدیث است که مشتمل بر 3971حدیث مسند و1792حدیث مرفوع و59حدیث مرسل و466حدیث موقوف میباشد. • تهذیب الاحکام: مجموع روایاتش16226حدیث است ومشتمل بر14847حدیث مسند و204حدیث مرفوع و922حدیث مرسل و252حدیث موقوف میباشد. • استبصار: مجموع روایاتش 6530حدیث میباشد ومشتمل بر6092حدیث مسند و40حدیث مرفوع و305حدیث مرسل و93حدیث موقوف است. -••-••-••-••-••-••-••-••-••-••-••-••-••-••- 🌑این اعداد طبق آماری است که در نرم افزار درایة النور منتشر شده است. ‼️کپی باذکر منبع مجاز☑️ https://eitaa.com/joinchat/1881866418Cd47922eac2
🗂 مصاحبه حجة الإسلام و المسلمین حاج شیخ 🗞 ماهیت شناسی الگوریتم اجتهاد 📢 کانال واحد تحقیق مدرسه نورالرضا علیه‌السلام در پیام‌رسان ایتا: 👇👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1995178133C9f5ca40c95 📢 📢📢 📢📢📢
استاد معتمدی.m4a
29.1M
«امکان استدلال به مذاق شریعت و دیگر ادله ی مبتنی بر استقراء» 💬 با ارائه حجت الاسلام و المسلمین محمد معتمدی 📚 استاد دروس خارج و سطح عالی حوزه علمیه اصفهان ⏳ دوشنبه 19 دی 🔰 عصرانه علمی - مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام قم @asranehelmi @asranehelmi @asranehelmi
هدایت شده از احمد فربهی
چند نکته درباره‌ی فقه و اصول خواندن فلسفه‌پژوهان 1- کسی که می‌خواهد در «مباحث فلسفیِ مستنبط از منابع وحیانی» کار کند باید سه چیز را مسلط باشد؛ اصول استنباط فقه‌المعارف، مهارت استنباط در زمینه‌ی فقه‌المعارف، منابع استنباطِ متناسب با فقه‌المعارف 2- بخشی از اصول استنباط فقه‌الاحکام(اصول فقه مصطلح) برای فقه معارف قابل استفاده است مانند بخش وسیعی از مباحث الفاظ و مباحث حجج و مباحث تعارض ادله ازاین‌رو به‌تناسب علم نافع، باید مباحث اصولی را کار کرد و نسبت به سرفصل‌های مورد نیاز در فقه‌المعارف تخصص پیدا کرد. 3- کتاب‌های فقه‌الاحکام زمینه‌ی مناسبی برای کسب مهارت استنباط‌اند اگر چه موضوعات آن‌ها ناظر به احکام است ولی فرایند استنباطی که در آن‌ها به‌کار رفته، قابل الگوگیری درفقه‌المعارف هست. 4- در فقه و اصول مصطلح هر مقدار که مشترک با فقه‌المعارف است روی آن باید کار تخصصی کرد و سایر مباحث را به‌اندازه‌‌ی اطلاعات میان‌رشته‌ای و نیز اطلاعات نیمه‌تخصصی که متناسب با یک عالم دینی است بخواند. 5- برداشتم از فرمایشات آقای جوادی این است که طلبه باید یک درس فقه‌الاحکام و یک اصول و یک فلسفه داشته باشد خود ایشان هم رفتارشان همین‌طور بوده، بدون شک برای اعتبار اجتماعی در جامعه‌ی دینی، این رفتار خیلی خوب است اما نمی‌دانم بهترین گزینه باشد در هر صورت جامعیت مطلق عادتا ممکن نیست و جامعیت نسبی هم ممکن است و هم مطلوب. 6- استفاده حکماء‌ از روایات عادتا استفاده‌ی محتوایی، ارشادی و تعلّمی بوده از این‌رو احتیاج شدیدی به بحث رجال نداشته اند اگر چه کلیات آن ضروری و جزئیات آن به‌قدر امکان مطلوب است اما در هر صورت هر جا که استفاده‌ی یک حکیم از روایات، استفاده‌ی تعبدی برای استناد تعبدی است احراز صدور لازم است. 7- اگر کسی اهداف اجتماعی در سر دارد تسلط در فقه‌الاحکام زمینه‌ی خوبی برای اعتماد به او و مقبولیت اجتماعی است به‌طوری که بدون این تسلط، اعتبار اجتماعی یافتن در جامعه‌ی دینی کار سختی می‌شود. 8- باید اصولی متناسب با فقه‌المعارف تولید کرد بخشی از آن از طریق کار در کتاب‌های اصولی متداول قابل تحصیل است و بخشی از آن باید ابتداءا تولید شود. 9- فقه‌المعارف در حوزه، مرسوم نیست در صورتی که باید مرسوم شود به‌طوری که بزرگان حکمت در انتها باید به درس خارج فقه‌المعارف برسند ولی الان این‌طوری نیست باید تلاش کرد فقه‌المعارف، گفتمان‌سازی سپس جریان‌سازی و در انتها مدرسه‌سازی شود. در این‌صورت فقه و اصول در بین فلسفه‌خوان‌ها هم جدی‌تر می‌شود. 10 برای امتداد اجتماعی بخشیدن به فلسفه، مطالعه‌ی فلسفه‌ های مضاف و تفسیرهای موضوعی ناظر به آن‌ لازم است یعنی مثلا فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی و نیز مباحث جامعه و تاریخ در قرآن و روایات بایدخوانده شود. https://eitaa.com/farbehy
💢🎙 ❇️ با حضور: حجت الاسلام و المسلمین عالم زاده نوری زیدعزه معاون محترم تهذیب حوزه علمیه مولف و محقق برجسته حوزه تربیت اسلامی ❇️ موضوع: جلسه افتتاحیه حلقه فقه تربیت 📆 مورخ: پنجشنبه، 1401/09/30 ساعت16 ✍️🗒لینک متن سخنرانی ✅https://b2n.ir/t11230 🔴🎙لینک صوت مراسم ✅https://b2n.ir/m77614 🔰 مدرسه عالی امام حسین علیه السلام
مبانی.png
2.35M
نمودار جامع در یک و توضیح اجمالی آنها 🔸کانال دستیار محقق @dastyaar
هستی شناسانه.png
3.72M
مساله بحث در مبانی هستی شناسانه: هر گونه در زندگی فردی یا جمعی، وابسته به حاکم بر هستی است؛ پس هر گونه در زندگی بشر، باید در دستگاه‌ هستی‌شناسی صورت پذیرد؛ دستگاه هستی‌شناسانه حاوی چه قواعد و قوانین و معادلاتی است؟ و چه نقشه و تصویری از هستی را ارائه می‌دهد؟ پاسخ به این مسأله در بسته مبانی هستی شناسانه ارائه میگردد نوع فایل عکس 🔸کانال دستیار محقق @dastyaar
هستی شناسانه.xmind
528.7K
مساله بحث در مبانی هستی شناسانه: هر گونه در زندگی فردی یا جمعی، وابسته به حاکم بر هستی است؛ پس هر گونه در زندگی بشر، باید در دستگاه‌ هستی‌شناسی صورت پذیرد؛ دستگاه هستی‌شناسانه حاوی چه قواعد و قوانین و معادلاتی است؟ و چه نقشه و تصویری از هستی را ارائه می‌دهد؟ پاسخ به این مسأله در بسته مبانی هستی شناسانه ارائه میگردد نوع فایل ایکس مایند 🔸کانال دستیار محقق @dastyaar
مبانی.xmind
340.1K
ایکس مایند جامع در یک و توضیح اجمالی آنها 🔸کانال دستیار محقق @dastyaar