📝تفسیر سوره مبارکه انبیاء آیات ۱۶ الی ۱۸ 📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی ↩️ الدُّنْیا دارُ صِدْق لِمَنْ صَدَقَها وَ دارُ عافِیَة لِمَنْ فَهِمَ عَنْها وَ دارُ غِنىً لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْها وَ دارُ مَوْعِظَة لِمَنِ اتَّعَظَ بِها .(۳) این قافله از عالم عدم به حرکت درآمده، و به سوى بى نهایت دائماً در حال پیشروى است. قرآن مجید با اشارات کوتاه و بسیار پر معنى در آیات مختلف از یکسو به اصل وجود هدف در آفرینش اشاره مى کند، و از سوى دیگر این هدف را مشخص مى سازد. در قسمت اول، مى گوید: أَ یَحْسَبُ الاِْنْسانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدىً: آیا انسان گمان مى کند، مهمل آفریده شده و بیهوده رها مى شود .(۴) أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنا لاتُرْجَعُونَ: آیا چنین پنداشتید که ما بیهوده شما را آفریدیم و به سوى ما بازگشت نمى کنید .(۵) وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الاْ َرْضَ وَ ما بَیْنَهُما باطِلاً ذلِکَ ظَنُّ الَّذِینَ کَفَرُوا: ما آسمان و زمین و آنچه میان آنها است بیهوده نیافریدیم، این گمان و پندار کافران است .(۶) و در قسمت دوم، گاه، در آیات قرآن، هدف آفرینش، عبودیت و بندگى خدا قرار داده شده: وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الاِْنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ: من انسان ها و جن را نیافریدم مگر براى این که عبادتم کنند .(۷) بدیهى است عبادت مکتبى است براى پرورش انسان در ابعاد مختلف، عبادت به معنى وسیع کلمه که تسلیم فرمان خدا بودن است روح و جان انسان را در زمینه هاى گوناگون تکامل مى بخشد، که شرح آن را در ذیل آیات مربوط به عبادات مختلف بیان کرده ایم. و گاه مى گوید: هدف آفرینش آگاهى، بیدارى، تقویت ایمان و اعتقاد شما است: اللّهُ الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَماوات وَ مِنَ الاْ َرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الاْ َمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللّهَ عَلى کُلِّ شَیْء قَدِیرٌ: خدا همان کسى است که آسمان هاى هفتگانه و زمین هائى همانند آن را آفرید، فرمان او در میان آنها جارى است، همه اینها به خاطر آن بوده تا شما بدانید خدا بر هر چیزى قادر است .(۸) و گاه مى گوید: هدف آفرینش آزمایش حسن عمل شما است: الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً: او خدائى است که مرگ و زندگى را آفرید، تا شما را در میدان حسن عمل بیازماید و پرورش دهد .(۹) آیات سه گانه فوق، که هر کدام به یکى از ابعاد سه گانه وجود انسان (بعد آگاهى و ایمان، بعد اخلاق و بعد عمل) اشاره مى کند، بیانگر هدف تکاملى آفرینش است که به خود انسان ها باز مى گردد.(۱٠) ذکر این نکته نیز لازم است که بعضى چنین تصور مى کنند چون کلمه تکامل در آیات قرآن، در این مباحث مطرح نشده است نکند این یک فکر وارداتى باشد؟ ولى پاسخ این ایراد روشن است; زیرا ما در بند الفاظ خاص نیستیم مفهوم و مصداق هاى تکامل در آیات فوق، به خوبى روشن است، آیا علم و آگاهى مصداق واضح آن نیست و همچنین پیشرفت در عبودیت و حسن عمل؟! در آیه ۱۷ سوره محمّد مى خوانیم: وَ الَّذِینَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدىً: آنها که در مسیر هدایت وارد شدند، خداوند بر هدایتشان مى افزاید آیا تعبیر به افزایش ، چیزى جز تکامل است؟! در اینجا سؤالى پیش مى آید که: اگر هدف تکامل بوده، چرا خداوند از آغاز، انسان را در همه ابعاد، کامل نیافرید تا نیازى به پیمودن مراحل تکامل نبوده باشد؟ سرچشمه این ایراد، غفلت از این نکته است که شاخه اصلى تکامل، تکامل اختیارى است، و به تعبیر دیگر، تکامل آن است که انسان راه را با پاى خود و اراده و تصمیم خویش بپیماید. اگر دست او را بگیرند و به زور ببرند، نه افتخار است و نه تکامل، فى المثل اگر انسان، یک ریال از مال خود را با تصمیم و اراده خویش انفاق کند، به همان نسبت راه کمال اخلاقى پیموده، در حالى که اگر میلیون ها از ثروت او را به اجبار بردارند و انفاق کنند، حتى یک گام هم در این راه پیش نرفته است، و لذا در آیات مختلف قرآن مجید، به این واقعیت تصریح شده که اگر خدا مى خواست، همه مردم به اجبار ایمان مى آوردند ولى این ایمان براى آنها سودى نداشت (وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ لاَ مَنَ مَنْ فِی الاْ َرْضِ کُلُّهُمْ جَمِیعاً).(۱۱) ✍ پی نوشت: ۳ ـ نهج البلاغه ، کلمات قصار، شماره ۱۳۱. ۴ ـ قیامت، آیه ۳۶. ۵ ـ مؤمنون، آیه ۱۱۵. ۶ ـ ص، آیه ۲۷. ۷ ـ ذاریات، آیه ۵۶. ۸ ـ طلاق، آیه ۱۲. ۹ ـ ملک، آیه ۲. ۱٠ ـ در آیه ذاریات اشاره به جنبه هاى عملى و در آیه طلاق اشاره به جنبه ایمان و اعتقاد و در آیه ملک مسأله اخلاق مطرح است. ۱۱ ـ یونس، آیه ۹۹. ✔️ پایان @Nahjolbalaghe2

📝 شرح و تفسیر خطبه ۹۷ بخش چهارم 🔴کوفیان غیر قابل اعتماد من به وظيفه الهى خود عمل مى کنم امّا شما ... امام(عليه السلام) در اين بخش از خطبه، تازيانه هاى ملامت و سرزنش را محکمتر بر ارواح خفته آنها فرود مى آورد و نقاط ضعف آنها را يکى بعد از ديگرى بيان مى کند; باشد که به خود آمده، درصدد اصلاح برآيند. نخست مى فرمايد: «اى اهل کوفه! من به سه چيز (که در شما هست) و دو چيز (که در شما نيست) مبتلا شده ام: گوش داريد امّا نمى شنويد، زبان داريد امّا سخن نمى گوييد، حقايق را نمى بينيد، در حالى که چشم داريد!». (يَا أَهْلَ الْکُوفَةِ! مُنِيتُ مِنْکُمْ بِثَلاَث وَ اثْنَتَيْنِ: صُمٌّ ذَوُو أَسْمَاع، وَ بُکْمٌ ذَوُو کَلاَم، وَ عُمْيٌ ذَوُو أَبْصَار). در اينجا امام(عليه السلام) اشاره به ناتوانى آنها از مشاهده حوادث و تحليل صحيح پيرامون آن و تلاش براى پيدا کردن راه حل ها مى کند، که در عين توانايى بر اين امور، همه چيز را ناديده گرفته و در لاک خود فرو رفته بودند; صيّاد بى رحم را مى ديدند، امّا عکس العملى نشان نمى دادند; پيام تهديدآميز دشمن را مى شنيدند، امّا تکان نمى خوردند. و امّا آن دو چيز که در آنها مى بايست باشد، ولى نبود، همان است که در ادامه سخن فرموده: «نه در هنگام نبرد، آزاد مردان صادقيد، و نه در آزمايش هاى سخت برادران قابل اعتماد!». (لاَ أَحْرَارُ صِدْق عِنْدَ اللِّقَاءِ، وَ لاَ إِخْوَانُ ثِقَة عِنْدَ الْبَلاَءِ!). بى شک، زندگى فراز و نشيب هاى زيادى دارد: گاه زمان صلح است و گاه زمان جنگ و گاه راحتى است و گاه بلا; دوستان باوفا و برادران قابل اعتماد در آرامش و راحتى شناخته نمى شوند، بلکه سختى ها، جنگها، بلاها و حوادثِ پيچيده و ناراحت کننده، ميدان آزمون آنها است و متأسّفانه مردم کوفه و عراق، در آن زمان در اين آزمون ها روسفيد نبودند و بارها بى وفايى و عدم استقامت و سُستى و تنبلى خود را نشان داده بودند. به همين جهت، امام(عليه السلام) در جمله هاى بعد نخست به آنها نفرين مى کند، سپس با دو تشبيه گويا از وضع روانى آن جمعيّت، آخرين سخن را درباره آنها بيان مى فرمايد. مى گويد: «دستهايتان خاک آلود باد! (و بر خاک مذلّت بنشينيد)». (تَرِبَتْ أَيْدِيکُمْ). «اى کسانى که به شتران بى ساربانى مى مانيد که هرگاه از يک سو جمعشان کنند، از سوى ديگر پراکنده مى شوند!». (يَا أَشْبَاهَ الإِبِلِ غَابَ عَنْهَا رُعَاتُهَا!). اين تشبيه، تعبير روشنى از جهل و نادانى و عدم انضباط آنها است. نخست آنها را به حيوانات تشبيه مى کند و سپس به نداشتن صاحب نافذ الکلام. ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2

#در_محضر_اهل_بیت ☀️ پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله: ⚠️هرگاه کسی نماز صبح را نخواند، فرشته ای از آسمان او را صدا می‌کند: «ای زیانکار» ⚠️و هرگاه نماز ظهرش را نخواند، فرشته ای به او می‌گوید: «ای خیانتکار» و هرگاه شخص نماز عصر خود را نخواند، گوید: «ای بی دین» و اگر نماز مغرب خود را نخواند، گوید: «ای کافر» و اگر شخص نماز عشاء را ترک کند، گوید: ⚠️«وای برتو که در تو هیچ خیر و منفعتی نیست.» 🔥 درجهنم‌یک‌وادی‌است که از شدت عذاب آن، جهنمیان هر روز هفتاد مرتبه از آن می‌نالند و در وادی، خانه ای از آتش و در آن خانه چاهی قرار دارد که در آن چاه تابوتی است و در آن تابوت ماری است که هزار سر دارد و در هر سری هزار دهان و در هر دهان هزار نیش است و این جایگاه کسانی است که نماز نمی‌خوانند و شراب می‌نوشند 📚وسائل الشیعه،ج۳ ص۳۱ ‌‌‌ @Nahjolbalaghe2

. «أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ» بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ وَلَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَمَنْ عِندَهُ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهِ وَلَا يَسْتَحْسِرُونَ واز آن اوست هر کس که در آسمانها و زمین است. و کسانى که نزد اویند [= فرشتگان ]هیچ گاه از عبادتش استکبار نمىورزند، و هرگز خسته نمى شوند. (انبیاء/19) * يُسَبِّحُونَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لَا يَفْتُرُونَ شب و روز، او را تسبیح مى گویند. و هرگز سست نمى شوند. (انبیاء/20) * أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَةً مِّنَ الْأَرْضِ هُمْ يُنشِرُونَ آیا آنها معبودانى از زمین برگزیدند که (خلق مى کنند و) منتشر مى سازند؟! (انبیاء/21) * لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا ۚ فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ (در حالى که) اگر در آسمان و زمین، جز خداوند یگانه، خدایان دیگرى بود، نظام جهان به هم مى خورد. منزّه است خداوند پروردگار عرش (و جهان هستى)، از آنچه وصف مى کنند! (انبیاء/22) * لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ از آنچه انجام مى دهد بازخواست نمى شود، در حالى که آنان بازخواست مى شوند! (انبیاء/23) * أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً ۖ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ ۖ هَٰذَا ذِكْرُ مَن مَّعِيَ وَذِكْرُ مَن قَبْلِي ۗ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ ۖ فَهُم مُّعْرِضُونَ آیا آنها معبودانى جز او برگزیدند؟! بگو: «دلیلتان را بیاورید. این سخن کسانى است که با من همراهى دارند، و سخن کسانى [=  پیامبرانى ]است که پیش از من بودند.» امّا بیشتر آنها حق را نمى دانند. و به همین دلیل (از آن) روى گردانند. (انبیاء/24) * وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ ما پیش از تو هیچ پیامبرى را نفرستادیم مگر این که به او وحى کردیم که: «هیچ معبودى جز من نیست. پس فقط مرا پرستش کنید.» (انبیاء/25) @Nahjolbalaghe2

📝تفسیر سوره مبارکه انبیاء آیات ۱۹ الی ۲۵ 📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی 🔺شرک از پندار سرچشمه مى گیرد در آیات گذشته، سخن از این واقعیت در میان بود که عالم هستى، بى هدف نیست، نه شوخى و بازیچه است و نه لهو و سرگرمى، بلکه داراى هدف تکاملى حساب شده اى است براى انسان ها. و از آنجا که ممکن است این توهّم به وجود آید که خدا چه نیازى به ایمان و عبادت ما دارد؟ آیات مورد بحث، نخست به پاسخ این سخن مى پردازد و مى گوید: تمام کسانى که در آسمانها و زمین هستند از آن اویند (وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الاْ َرْضِ). و فرشتگانى که در محضر قرب پروردگار هستند هیچ گاه از پرستش او تکبر ندارند و هرگز خسته نمى شوند (وَ مَنْ عِنْدَهُ لایَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ لایَسْتَحْسِرُونَ).(۱) * * * دائماً شب و روز تسبیح مى گویند و کمترین ضعف و سستى به خود راه نمى دهند (یُسَبِّحُونَ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ لایَفْتُرُونَ). با این حال، او چه نیازى به طاعت و عبادت شما دارد، این همه فرشتگان بزرگ، شب و روز مشغول تسبیحند، او حتى نیاز به عبادت آنها هم ندارد، پس اگر دستور ایمان، عمل صالح، بندگى و عبودیت به شما داده، سود و فایده اش متوجه خود شما است. این نکته نیز جالب توجه است که: در نظام بندگان و موالى ظاهرى، هر قدر بنده اى به مولا نزدیک تر باشد، خضوعش در برابر او کمتر است; چرا که خصوصیت بیشترى دارد و مولا نسبت به او نیاز فزون تر! اما در نظام عبودیت خلق و خالق قضیه بر عکس است، هر قدر فرشتگان و اولیاى خدا به او نزدیک تر مى شوند، مقام عبودیتشان بیشتر مى گردد.(۲) * * * پس از نفى بیهودگى و بى هدفى عالم هستى در آیات گذشته، و قبول این که این عالم داراى هدف مقدسى است، آیات بعد به مسأله وحدت معبود و مدیر و مدبر این جهان پرداخته، چنین مى گوید: آیا آنها خدایانى از زمین برگزیدند، خدایانى که مى توانند موجودات زنده را بیافرینند و در جهان پخش کنند ؟! (أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَةً مِنَ الاْ َرْضِ هُمْ یُنْشِرُونَ). این جمله در حقیقت، اشاره به این است که معبود باید خالق باشد، مخصوصاً خالق حیات و زندگى که روشن ترین چهره هاى خلقت است، شبیه همان که در آیه ۷۳ سوره حج مى خوانیم: إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ لَنْ یَخْلُقُوا ذُباباً وَ لَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ: تمام معبودهائى را که جز خدا مى خوانید حتى قدرت ندارند مگسى بیافرینند هر چند دست به دست هم دهند و متحد شوند با این حال آنها چگونه شایسته پرستش هستند.(۳) تعبیر به: آلِهَةً مِنَ الاْ َرْضِ: خدایانى از زمین اشاره به بت ها و معبودهائى است که از سنگ و چوب و مانند آن مى ساختند، و حاکم بر آسمانها مى پنداشتند. * * * آیه بعد، یکى از دلائل روشن نفى آلهه و خدایان مشرکان را به این صورت بیان مى کند اگر در آسمان و زمین، معبودها و خدایانى جز اللّه بود هر دو فاسد مى شدند و نظام جهان بر هم مى خورد (لَوْ کانَ فِیهِما آلِهَةٌ إِلاَّ اللّهُ لَفَسَدَتا). منزه و پاک است خداوند، پروردگار عرش، از توصیفى که آنها مى کنند (فَسُبْحانَ اللّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمّا یَصِفُونَ). این نسبت هاى ناروا، و این خدایان ساختگى و آلهه پندارى، اوهامى بیش نیستند و دامان کبریائى ذات پاک او با این نسبت هاى ناروا آلوده نمى گردد. ✍ پی نوشت: ۱ ـ یَسْتَحْسِرُون از ماده حسر در اصل به معنى بازگشودن چیز پوشیده و کنار زدن پرده است، سپس به معنى خستگى و ضعف به کار رفته، گوئى نیروهاى انسان در چنین حالتى همگى آشکار و مصرف مى گردد و چیزى از آنها در بدن او مکتوم نمى ماند. ۲ ـ المیزان ، ذیل آیات مورد بحث. ۳ ـ یُنْشِرُون از ماده نشر به معین گستردن چیز پیچیده است و کنایه از آفرینش و انتشار مخلوقات در پهنه زمین و آسمان نیز آمده است، و جمعى از مفسران اصرار دارند که این جمله را اشاره به معاد و بازگشت مردگان به زندگى جدید بدانند، در حالى که با توجه به آیات بعد، روشن مى شود: سخن از توحید ذات پاک خدا و معبود حقیقى است، نه معاد و زندگى بعد از مرگ. ↩️ ادامه دارد @Nahjolbalaghe2

🎙 تفسیر صوتی آیات ۱۹ الی ۲۴ سوره مبارکه انبیاء مفسّر : حجت‌الاسلام‌والمسلمین قرائتی