۱۱۴- و من خطبة له ( عليه السلام )
> و فيها مواعظ للناس <
الْحَمْدُ لِلَّهِ الْوَاصِلِ الْحَمْدَ بِالنِّعَمِ وَ النِّعَمَ بِالشُّكْرِ نَحْمَدُهُ عَلَي آلَائِهِ كَمَا نَحْمَدُهُ عَلَي بَلَائِهِ وَ نَسْتَعِينُهُ عَلَي هَذِهِ النُّفُوسِ الْبِطَاءِ عَمَّا أُمِرَتْ بِهِ السِّرَاعِ إِلَي مَا نُهِيَتْ عَنْهُ وَ نَسْتَغْفِرُهُ مِمَّا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ وَ أَحْصَاهُ كِتَابُهُ عِلْمٌ غَيْرُ قَاصِرٍ وَ كِتَابٌ غَيْرُ مُغَادِرٍ وَ نُؤْمِنُ بِهِ إِيمَانَ مَنْ عَايَنَ الْغُيُوبَ وَ وَقَفَ عَلَي الْمَوْعُودِ إِيمَاناً نَفَي إِخْلَاصُهُ الشِّرْكَ وَ يَقِينُهُ الشَّكَّ وَ نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ شَهَادَتَيْنِ تُصْعِدَانِ الْقَوْلَ وَ تَرْفَعَانِ الْعَمَلَ لَا يَخِفُّ مِيزَانٌ تُوضَعَانِ فِيهِ وَ لَا يَثْقُلُ مِيزَانٌ تُرْفَعَانِ عَنْهُ أُوصِيكُمْ عِبَادَ اللَّهِ بِتَقْوَي اللَّهِ الَّتِي هِيَ الزَّادُ وَ بِهَا الْمَعَاذُ زَادٌ مُبْلِغٌ وَ مَعَاذٌ مُنْجِحٌ دَعَا إِلَيْهَا أَسْمَعُ دَاعٍ وَ وَعَاهَا خَيْرُ وَاعٍ فَأَسْمَعَ دَاعِيهَا وَ فَازَ وَاعِيهَا عِبَادَ اللَّهِ إِنَّ تَقْوَي اللَّهِ حَمَتْ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ مَحَارِمَهُ وَ أَلْزَمَتْ قُلُوبَهُمْ مَخَافَتَهُ حَتَّي أَسْهَرَتْ لَيَالِيَهُمْ وَ أَظْمَأَتْ هَوَاجِرَهُمْ فَأَخَذُوا الرَّاحَةَ بِالنَّصَبِ وَ الرِّيَّ بِالظَّمَإِ وَ اسْتَقْرَبُوا الْأَجَلَ فَبَادَرُوا الْعَمَلَ وَ كَذَّبُوا الْأَمَلَ فَلَاحَظُوا الْأَجَلَ ثُمَّ إِنَّ الدُّنْيَا دَارُ فَنَاءٍ وَ عَنَاءٍ وَ غِيَرٍ وَ عِبَرٍ فَمِنَ الْفَنَاءِ أَنَّ الدَّهْرَ مُوتِرٌ قَوْسَهُ لَا تُخْطِئُ سِهَامُهُ وَ لَا تُؤْسَي جِرَاحُهُ يَرْمِي الْحَيَّ بِالْمَوْتِ وَ الصَّحِيحَ بِالسَّقَمِ وَ النَّاجِيَ بِالْعَطَبِ آكِلٌ لَا يَشْبَعُ وَ شَارِبٌ لَا يَنْقَعُ وَ مِنَ الْعَنَاءِ أَنَّ الْمَرْءَ يَجْمَعُ مَا لَا يَأْكُلُ وَ يَبْنِي مَا لَا يَسْكُنُ ثُمَّ يَخْرُجُ إِلَي اللَّهِ تَعَالَي لَا مَالًا حَمَلَ وَ لَا بِنَاءً نَقَلَ وَ مِنْ غِيَرِهَا أَنَّكَ تَرَي الْمَرْحُومَ مَغْبُوطاً وَ الْمَغْبُوطَ مَرْحُوماً لَيْسَ ذَلِكَ إِلَّا نَعِيماً زَلَّ وَ بُؤْساً نَزَلَ وَ مِنْ عِبَرِهَا أَنَّ الْمَرْءَ يُشْرِفُ عَلَي أَمَلِهِ فَيَقْتَطِعُهُ حُضُورُ أَجَلِهِ فَلَا أَمَلٌ يُدْرَكُ وَ لَا مُؤَمَّلٌ يُتْرَكُ فَسُبْحَانَ اللَّهِ مَا أَعَزَّ سُرُورَهَا وَ أَظْمَأَ رِيَّهَا وَ أَضْحَي فَيْئَهَا لَا جَاءٍ يُرَدُّ وَ لَا مَاضٍ يَرْتَدُّ فَسُبْحَانَ اللَّهِ مَا أَقْرَبَ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ لِلَحَاقِهِ بِهِ وَ أَبْعَدَ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ لِانْقِطَاعِهِ عَنْهُ إِنَّهُ لَيْسَ شَيْءٌ بِشَرٍّ مِنَ الشَّرِّ إِلَّا عِقَابُهُ وَ لَيْسَ شَيْءٌ بِخَيْرٍ مِنَ الْخَيْرِ إِلَّا ثَوَابُهُ وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الدُّنْيَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِيَانِهِ وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِيَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ فَلْيَكْفِكُمْ مِنَ الْعِيَانِ السَّمَاعُ وَ مِنَ الْغَيْبِ الْخَبَرُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ مَا نَقَصَ مِنَ الدُّنْيَا وَ زَادَ فِي الْآخِرَةِ خَيْرٌ مِمَّا نَقَصَ مِنَ الْآخِرَةِ وَ زَادَ فِي الدُّنْيَا فَكَمْ مِنْ مَنْقُوصٍ رَابِحٍ وَ مَزِيدٍ خَاسِرٍ إِنَّ الَّذِي أُمِرْتُمْ بِهِ أَوْسَعُ مِنَ الَّذِي نُهِيتُمْ عَنْهُ وَ مَا أُحِلَّ لَكُمْ أَكْثَرُ مِمَّا حُرِّمَ عَلَيْكُمْ فَذَرُوا مَا قَلَّ لِمَا كَثُرَ وَ مَا ضَاقَ لِمَا اتَّسَعَ قَدْ تَكَفَّلَ لَكُمْ بِالرِّزْقِ وَ أُمِرْتُمْ بِالْعَمَلِ فَلَا يَكُونَنَّ الْمَضْمُونُ لَكُمْ طَلَبُهُ أَوْلَي بِكُمْ مِنَ الْمَفْرُوضِ عَلَيْكُمْ عَمَلُهُ مَعَ أَنَّهُ وَ اللَّهِ لَقَدِ اعْتَرَضَ الشَّكُّ وَ دَخِلَ الْيَقِينُ حَتَّي كَأَنَّ الَّذِي ضُمِنَ لَكُمْ قَدْ فُرِضَ عَلَيْكُمْ وَ كَأَنَّ الَّذِي فُرِضَ عَلَيْكُمْ قَدْ وُضِعَ عَنْكُمْ فَبَادِرُوا الْعَمَلَ وَ خَافُوا بَغْتَةَ الْأَجَلِ فَإِنَّهُ لَا يُرْجَي مِنْ رَجْعَةِ الْعُمُرِ مَا يُرْجَي مِنْ رَجْعَةِ الرِّزْقِ مَا فَاتَ الْيَوْمَ مِنَ الرِّزْقِ رُجِيَ غَداً زِيَادَتُهُ وَ مَا فَاتَ أَمْسِ مِنَ الْعُمُرِ لَمْ يُرْجَ الْيَوْمَ رَجْعَتُهُ الرَّجَاءُ مَعَ الْجَائِي وَ الْيَأْسُ مَعَ الْمَاضِي فَ اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ .
✨
📕نهج البلاغه/خطبه ۱۱۴ فراز ۱ در اندرز به مردم
🌺ارزش ستايش و شهادت به يگانگي خدا
ستايش خداوندي را سزاست كه حمد و ستايش را به نعمتها، و نعمتها را به شكرگزاري پيوند داد، خداي را بر نعمتهايش آن گونه ستايش مي كنيم كه بر بلاهايش، و براي به راه آوردن نفس سركش كه در برابر اوامر الهي سستي مي كند، و در ارتكاب زشتيها كه نهي فرمود شتاب دارد، از خدا ياري مي خواهيم، و از گناهاني كه علم خدا به آنها احاطه دارد و كتابش آنها را برشمرده و ثبت كرده، طلب آمرزش مي كنيم، علم خداوندي كه كمتر نارسايي نداشته، و كتابي كه چيزي را وانگذاشته است، به خدا ايمان داريم، ايمان كسي كه غيبها را به چشم خود ديده، و بر آنچه وعده داده اند آگاه است، ايماني كه اخلاص آن شرك را زدوده، و يقين آن شك را نابود كرده است. و گواهي مي دهيم كه خدايي نيست جز خداي يكتا، نه شريكي دارد و نه همتايي، و گواهي مي دهيم كه حضرت محمد (ص) بنده و فرستاده اوست (كه درود خدا بر او و خاندانش باد) اين دو گواهي (شهادتين) گفتار را بالا مي برند، و كردار و عمل را به پيشگاه خدا مي رسانند، ترازويي كه اين دو گواهي را در آن نهند سبك نباشد، اگر بردارند با چيز ديگري سنگين نخواهد شد.
ادامه دارد...
🌺
May 11
✨
📕نهج البلاغه/خطبه ۱۱۴ فراز ۲ در اندرز به مردم
🌷سفارش به تقوي
اي بندگان خدا! شما را به تقواي الهي سفارش مي كنم، كه زاد و توشه سفر قيامت است، تقوا توشه اي كه به منزل رساند، پناهگاهي كه ايمن مي گرداند، بهترين خواننده آن را به گوش مردم خوانده، و بهترين شنونده آن را فرا گرفت، پيامبري كه بهتر از هر كس سخن را به گوش مردم رساند. پس خواننده، دعوت خود را به خوبي شنواند، و شنونده خود را رستگار گرداند. اي بندگان خدا! همانا تقواي الهي دوستان خدا را از انجام محرمات باز مي دارد، و قلبهايشان را پر از ترس خدا مي سازد تا آنكه شبهاي آنان با بي خوابي، و روزهايشان با تحمل تشنگي، و روزه داري، سپري مي گردد، كه آسايش آخرت را با رنج دنيا و سيراب شدن آنجا را با تحمل تشنگي دنيا به دست آوردند، اجل و مرگ را نزديك ديده و در اعمال نيكو شتاب كرده اند، آرزوهاي دنيايي را دروغ خواندند و مرگ را به درستي نگريستند.
🍃شناخت دنيا
آري همانا دنيا خانه نابود شدن، رنج بردن از دگرگونيها، و عبرت گرفتن است، و از نشانه نابودي آنكه روزگار كمان خود را به زه كرده، تيرش به خطا نمي رود، و زخمش بهبودي ندارد، زنده را با تير مرگ هدف قرار مي دهد، و تندرست را با بيماري از پا درمي آورد، و نجات يافته را به هلاكت مي كشاند دنيا خورنده ايست كه سيري ندارد، و نوشنده اي است كه سيراب نمي شود، و نشانه رنج دنيا آنكه آدمي جمع آوري مي كند آنچه را كه نمي خورد، و مي سازد بنايي كه خود در آن مسكن نمي كند، پس به سوي پروردگار خود مي رود نه مالي برداشته و نه خانه اي به همراه برده است. و نشانه دگرگوني دنيا آنكه، كسي كه ديروز مردم به او ترحم مي كردند امروز حسرت او مي خوردند و آن كس را كه حسرت او مي خوردند امروز به او ترحم مي كنند، و اين نيست مگر براي نعمتهايي كه به سرعت دگرگون مي شود، و بلاهايي كه ناگهان نازل مي گردد، و نشانه عبرت انگيز بودن دنيا، آنكه، آدمي پس از تلاش و انتظار تا مي رود به آرزوهايش برسد، ناگهان مرگ او فرا رسيده، اميدش را قطع مي كند، نه به آرزو رسيده، و نه آنچه را آرزو داشته باقي مي ماند. سبحان الله! شادي دنيا چقدر فريبنده و سيراب شدن از آن، چه تشنگي زاست؟ و سايه آنچه سوزان است؟ نه زمان آمده را مي شود رد كرد و نه گذشته را مي توان باز گرداند، پس منزه و پاك است خداوند، چقدر زنده به مرده نزديك است براي پيوستن به آن؟ و چه دور است مرده از زنده كه از آنان جدا گشتند؟
🌸🌿
📕نهج البلاغه/خطبه ۱۱۴ فراز آخر در اندرز به مردم
🌼ارزيابي دنيا و آخرت
هيچ چيز بدتر از شر و بدي نيست جز كيفر و عذاب آن، و هيچ چيز نيكوتر از خير و نيكي وجود ندارد جز پاداش آن، همه چيز دنيا شنيدن آن بزرگتر از ديدن است، و هر چيز از آخرت ديدن آن بزرگتر از شنيدن است، پس كفايت مي كند شما را شنيدن از ديدن، و خبر دادن از پنهانيهاي آخرت. آگاه باشيد، هرگاه از دنياي شما كاهش يابد و به آخرت افزوده گردد بهتر از آن است كه از پاداش آخرت شما كاسته و بر دنياي شما افزايش يابد، چه بسا كاهش يافته هايي كه سودآور است، و افزايش داشته هايي كه زيان آور بود، همانا به آنچه فرمان داده شديد گسترده تر از چيزي است كه شما را از آن باز داشتند، و آنچه بر شما حلال است، بيش از چيزي است كه بر شما حرام كرده اند، پس آنچه را اندك است براي آنچه بسيار است ترك كنيد، و آنچه را بر شما تنگ گرفته اند به خاطر آنچه كه شما را در گشايش قرار دادند انجام ندهيد. خداوند روزي شما را ضمانت كرده و شما را به كار و تلاش امر فرمود، پس نبايد روزي تضمين شده را بر آنچه كه واجب شده مقدم داريد، با اينكه به خدا سوگند آنچنان ناداني و شك و يقين به هم آميخته است كه گويا روزي تضمين شده بر شما واجب است، و آنچه را كه
واجب كرده اند، برداشتند. پس در اعمال نيكو شتاب كنيد، و از فرا رسيدن مرگ ناگهاني بترسيد، زيرا آنچه از روزي كه از دست رفته، اميد بازگشت آن وجود دارد، اما عمر گذشته را نمي شود باز گرداند، آنچه امروز از بهره دنيا كم شده را مي توان فردا به دست آورد اما آنچه ديروز از عمر گذشته، اميد به بازگشت آن نيست، به آينده اميدوار و از گذشته نااميد باشيد، (از خدا بترسيد و جز بر مسلماني نميريد)
پایان خطبه ۱۱۴
🌺🌷🌸
۱۱۵- و من خطبة له ( عليه السلام )
> في الاستسقاء <
اللَّهُمَّ قَدِ انْصَاحَتْ جِبَالُنَا وَ اغْبَرَّتْ أَرْضُنَا وَ هَامَتْ دَوَابُّنَا وَ تَحَيَّرَتْ فِي مَرَابِضِهَا وَ عَجَّتْ عَجِيجَ الثَّكَالَي عَلَي أَوْلَادِهَا وَ مَلَّتِ التَّرَدُّدَ فِي مَرَاتِعِهَا وَ الْحَنِينَ إِلَي مَوَارِدِهَا اللَّهُمَّ فَارْحَمْ أَنِينَ الْآنَّةِ وَ حَنِينَ الْحَانَّةِ اللَّهُمَّ فَارْحَمْ حَيْرَتَهَا فِي مَذَاهِبِهَا وَ أَنِينَهَا فِي مَوَالِجِهَا اللَّهُمَّ خَرَجْنَا إِلَيْكَ حِينَ اعْتَكَرَتْ عَلَيْنَا حَدَابِيرُ السِّنِينَ وَ أَخْلَفَتْنَا مَخَايِلُ الْجُودِ فَكُنْتَ الرَّجَاءَ لِلْمُبْتَئِسِ وَ الْبَلَاغَ لِلْمُلْتَمِسِ نَدْعُوكَ حِينَ قَنَطَ الْأَنَامُ وَ مُنِعَ الْغَمَامُ وَ هَلَكَ السَّوَامُ أَلَّا تُؤَاخِذَنَا بِأَعْمَالِنَا وَ لَا تَأْخُذَنَا بِذُنُوبِنَا وَ انْشُرْ عَلَيْنَا رَحْمَتَكَ بِالسَّحَابِ الْمُنْبَعِقِ وَ الرَّبِيعِ الْمُغْدِقِ وَ النَّبَاتِ الْمُونِقِ سَحّاً وَابِلًا تُحْيِي بِهِ مَا قَدْ مَاتَ وَ تَرُدُّ بِهِ مَا قَدْ فَاتَ اللَّهُمَّ سُقْيَا مِنْكَ مُحْيِيَةً مُرْوِيَةً تَامَّةً عَامَّةً طَيِّبَةً مُبَارَكَةً هَنِيئَةً مَرِيعَةً زَاكِياً نَبْتُهَا ثَامِراً فَرْعُهَا نَاضِراً وَرَقُهَا تُنْعِشُ بِهَا الضَّعِيفَ مِنْ عِبَادِكَ وَ تُحْيِي بِهَا الْمَيِّتَ مِنْ بِلَادِكَ اللَّهُمَّ سُقْيَا مِنْكَ تُعْشِبُ بِهَا نِجَادُنَا وَ تَجْرِي بِهَا وِهَادُنَا وَ يُخْصِبُ بِهَا جَنَابُنَا وَ تُقْبِلُ بِهَا ثِمَارُنَا وَ تَعِيشُ بِهَا مَوَاشِينَا وَ تَنْدَي بِهَا أَقَاصِينَا وَ تَسْتَعِينُ بِهَا ضَوَاحِينَا مِنْ بَرَكَاتِكَ الْوَاسِعَةِ وَ عَطَايَاكَ الْجَزِيلَةِ عَلَي بَرِيَّتِكَ الْمُرْمِلَةِ وَ وَحْشِكَ الْمُهْمَلَةِ وَ أَنْزِلْ عَلَيْنَا سَمَاءً مُخْضِلَةً مِدْرَاراً هَاطِلَةً يُدَافِعُ الْوَدْقُ مِنْهَا الْوَدْقَ وَ يَحْفِزُ الْقَطْرُ مِنْهَا الْقَطْرَ غَيْرَ خُلَّبٍ بَرْقُهَا وَ لَا جَهَامٍ عَارِضُهَا وَ لَا قَزَعٍ رَبَابُهَا وَ لَا شَفَّانٍ ذِهَابُهَا حَتَّي يُخْصِبَ لِإِمْرَاعِهَا الْمُجْدِبُونَ وَ يَحْيَا بِبَرَكَتِهَا الْمُسْنِتُونَ فَإِنَّكَ تُنْزِلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَ تَنْشُرُ رَحْمَتَكَ وَ أَنْتَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ .
#تفسير ما في هذه الخطبة من الغريب
قال السيد الشريف رضي الله عنه : قوله ( عليه السلام ) انصاحت جبالنا أي تشققت من المحول يقال انصاح الثوب إذا انشق و يقال أيضا انصاح النبت و صاح و صوح إذا جف و يبس كله بمعني. و قوله و هامت دوابُّنا أي عطشت و الهُيام العطش. و قوله حدابير السنين جمع حِدْبار و هي الناقة التي أنضاها السير فشبه بها السنة التي فشا فيها الجدب قال ذو الرمة :
حَدَابِيرُ ما تَنْفَكُّ إلاّ مُنَاخَةً * عَلي الخَسْفِ أوْ نَرْمِي بِهَا بَلَدَاً قَفْرَا
و قَوَْلُهُ : و لا قزع ربابها القزع القطع الصغار المتفرقة من السحاب. و قوله و لا شَفَّان ذهابها فإن تقديره و لا ذات شَفَّان ذهابها و الشَفَّان الريح الباردة و الذهاب الأمطار اللينة فحذف ذات لعلم السامع به .#
.
📕نهج البلاغه/خطبه ۱۱۵ در طلب باران
🌧دعا براي طلب باران
خداوندا! كوههاي ما از بي آبي شكاف خورده، و زمين ما غبارآلود، و دامهاي ما در آغلهاي خود سرگردانند، و چون زن بچه مرده فرياد مي كشند، و از رفت و آمد بي حاصل به سوي چراگاهها و آبشخورها، خسته شده اند، بار خدايا! بر ناله گوسفندان و فرياد و آه شتران ماده رحمت آور، خدايا به سرگرداني آنها در راهها و ناله هاشان در خوابگاهها رحمت آور. بار خدايا! هنگامي به سوي تو بيرون آمديم كه خشكسالي پياپي هجوم آورده، و ابرهاي پرباران از ما پشت كرده و خشك و نامهربان بدون بارش قطره اي باران گذشتند خدايا! تو اميد هر بيچاره و حل كننده مشكلات هر طلب كننده مي باشي، خدايا تو را مي خوانيم، در اين هنگام كه همه نااميد شدند، و ابر رحمت بر ما نمي بارد، و حيوانات ما نابود گرديدند، ما را به كردار ما عذاب نكني، و به گناهان ما كيفر ندهي. خدايا! رحمت خود را با ابر پرباران، و بهار پرآب، و گياهان خوش منظر شاداب بر ما نازل فرما، باراني درشت قطره بر ما فرو فرست كه مردگان را زنده و آنچه از دست ما رفته به ما باز گرداند. خدايا! ما را با باراني سيراب كن كه زنده كننده، سيراب سازنده، فرا گيرد و به همه جا رونده، پاكيزه و بابركت، گوارا و پرنعمت، گياه آن بسيار، شاخه هاي آن به بار نشسته، برگهايش تازه و آبدار، تا با چنان باراني بنده ناتوان را توان بخشي، و شهرهاي مرده ات را زنده سازي. خدايا! باراني ده كه بسيار ببارد تا زمينهاي بلند ما پرگياه شود، و در زمينهاي پست روان گردد، و نعمتهاي فراوان در اطراف ما گسترش يابد، تا با آن ميوه هاي ما بسيار، گله هاي ما زنده و فراوان، و سرزمينهاي دورتر از ما نيز بهره مند گردند، و روستاهاي ما از آن نيرومند شوند، اينها همه از بركات گسترده و بخششهاي فراوان تو باشد كه بر سرزمينهاي فقرزده و حيوانات وحشي ما نازل مي گردد. خداوندا! باراني ده! دانه درشت كه پياپي براي سيراب شدن گياهان ما ببارد، چنانكه قطرات آن يكديگر را برانند، و دانه هاي آن به شدت بر هم كوبيده شوند، نه رعد و برقي بي باران، و ابري بي ثمر، و كوچك و پراكنده، و نه دانه هاي ريز باران همراه با بادهاي سرد. خدايا باراني پرآب فرو فرست كه قحطي زدگان به نعمتهاي فراوان رسند، و آثار خشكسالي از ميان برود كه همانا، تويي خداوندي كه پس از نااميد شدن مردم باران را فرو مي فرستي، و رحمت خود را همه جا گسترش مي دهي و تويي سرپرست نظام آفرينش كه به ستودن سزاواري.