🔹 محمد بن ابی عمیر ازدی (د ۲۱۷ق) که افزون بر ۹۴ اثر، تألیف کرد که بسیاری از آنها در آبگرفتنی آسیب دیده و چکیده‌‌‌ای از آثارش را با عنوان النوادر عرضه نمود (هـ د، ۲/۶۸۷)؛ احمد بن محمد بزنطی (د ۲۲۱ق) از ارکان جریان قطعیه در منازعات امامی پس از وفات امام کاظم (‌علیه‌السلام) که با تألیف آثاری چون الجامع و النوادر، از بنیانگذاران هر دو سبک در حدیث امامی بود (هـ د، ۱۲/۹۷)؛ حسن بن محبوب سراد (د ۲۲۴ق) که در میان آثارش شاخص ترین آن کتاب المشیخه، ابتکاری مهم در طبقه بندی شیوخ روایی و مرویات آنان بوده است (هـ د، ۴/۵۸۵-۵۸۶)؛ حسن بن علی بن فضال (د ۲۲۴ق)، عالمی از فرقه‌ی فطحیه که ارتباطی نزدیک با محافل اصلی امامی داشت و نقشی مؤثر در حدیث امامی برجای نهاد (نک: نجاشی، ۳۴-۳۶)؛ حسین بن سعید اهوازی که با تألیف مجموعه‌‌‌ای مشتمل بر ۳۰ کتاب (مبحث)، در مباحث فقه و عقاید و تفسیر، متنی را پدید آورد که تا زمان تألیف کافی، محوری ترین مجموعه‌ی حدیثی مبوب نزد امامیه بود (هـ د، حسین بن سعید) و سبک او توسط شاگردش علی بن مهزیار اهوازی دوام یافت (نجاشی، ۲۵۳)؛ محمد بن خالد برقی محدث قم که بنیاد مجموعه‌‌‌ای حدیثی مشهور به محاسن را او نهاد (نک: ابن ندیم، ۲۷۶-۲۷۷)؛ ابراهیم بن‌هاشم از شاگردان یونس بن عبدالرحمن که از کوفه به قم مهاجرت کرد و به عنوان نخستین مروج حدیث کوفیان در قم شناخته‌‌‌‌ می‌شد (نجاشی، ۱۶) و از آثارش کتاب قضایای امیر المؤمنین (‌علیه‌السلام) به روایت نواده اش محمد بن علی بن ابراهیم برجای مانده و با عنوان عجائب احکام امیر المؤمنین (‌علیه‌السلام) به چاپ رسیده است (قم، ۱۴۱۹ق)؛ فضل بن شاذان نیشابوری (د ۲۶۰ق)، شخصیتی متکلم و برآمده از مکتب هشام بن حکم که محوری در حدیث امامی خراسان بود و بخش مهمی از آثار ۱۸۰گانه او مضمونی حدیثی داشت (نک: هـ د، ۴/ ۵۲). 🔹 جریانهای علمی و تألیفی مربوط به نیمه‌ی اخیر سده‌ی ۳ق، کمابیش ادامه‌ی آن است که در نیم سده‌ی قبل پای گرفته بود؛ اما وقایعی مانند رخداد غیبت در سال ۲۶۰ق و غلبه یافتن فضای اصحاب حدیث بر محافل امامی و به حاشیه رفتن متکلمان از جمله مواردی است که هم نیاز به ضبط و تدوین احادیث را افزون‌‌‌‌ می‌ساخت و هم چنین فعالیت‌هایی مقتضای غلبه‌ی محدثان بود. این جهت گیری‌ها موجب شده است تا کسانی که انتظار‌‌‌‌ می‌رود ادامه دهنده‌ی رویکرد متکلمان، به ویژه مکتب هشام بن حکم در خراسان و قم باشند، با وجود حفظ مبانی آن مکتب، اهتمام اصلی خود را بر ضبط احادیث و نه تألیفات نظری نهاده اند. از آن جمله‌‌‌‌ می‌توان به محمد بن مسعود عیاشی، عالم بزرگ سمرقند و بنیانگذار مدرسه‌‌‌ای امامی در ماوراء النهر اشاره کرد که مؤلفِ ده‌ها اثر با مضمون روایی بود و از آن میان نیمی از تفسیر اوست که برجای مانده است (نک: مآخذ). دیگر باید از علی بن ابراهیم قمی یاد کرد که تعلیم او ادامه‌ی تعلیم کوفی پدرش ابراهیم بود، در خصوص ارج گزاری بر هشام بن حکم و شاگردش یونس بن عبدالرحمن با عالمان سنت گرای قم درگیری داشت (نجاشی، ۱۷۷، ۲۶۰)، اما بر خود او نیز وجهه‌ی روایی غالب بود و در تحریر آشفته‌‌‌ای که از کتاب التفسیر او برجای مانده، این وجهه کاملاً قابل مشاهده است (چ نجف، ۱۳۸۶-۱۳۸۷ق‌). حجم انبوهی از مضامین در کافی کلینی را روایات او تشکیل داده است. 🔹 در نقطه‌ی مقابل، باید به جریانی در قم اشاره کرد که شاخص آن در یک نسل احمد بن محمد بن عیسی اشعری (د بعد ۲۸۰ق) و در نسل بعد سعد بن عبدالله اشعری (د ۳۰۱ یا ۲۹۹ق‌) است؛ اینان از یک سو با هواداران مکتب هشام در ستیز بودند (نجاشی، همانجا) و از سوی دیگر، به ستیز با محدثانی برخاستند که از نظر آنان، ضوابط لازم در اعتبارسنجی حدیث را لحاظ‌‌‌‌ نمی‌کردند و مروج احادیث ضعیف در محافل امامیه بودند. داشتن چنین رویکردی و برخوردار از اقتدار اجتماعی در قم، موجب شد تا احمد محدثانی چون احمد بن محمد برقی و ابوسمینه صیرفی را از قم اخراج کند (ابن غضائری، ۳۹، ۹۴؛ نجاشی، ۳۲). از محصولات خود این جناح باید به نوادر احمد بن محمد بن عیسی اشعری متعلق به سبک نوادرنویسی اشاره کرد که اکنون تنها بخشی از آن باقی است (چ قم، ۱۴۰۸ق) و کتاب الرحمه از سعد بن‌ عبدالله‌ را نام برد که مجموعه‌ای موضوعی از احادیث محدود به مباحث عبادی از فقه است ‌ (نجاشی، ۱۷۷؛ طوسی، الفهرست‌، ۱۰۱) و از متون‌ اساسی ابن‌بابویه‌ در تدوین‌ من‌ لا یحضره‌ الفقیه‌ بوده‌ است‌ (نک: ۱/۳-۴). محمد بن‌ حسن‌ صفار قمی (د ۲۹۰ق‌) دیگر از پیوستگان این جناح است که از میان آثار متعددش (نک: طوسی، الفهرست‌، ۱۷۰؛ نجاشی، ۳۵۴)، تنها بصائر الدرجات‌ الکبری برجای مانده (نک: مآخذ) که مجموعه‌‌‌ای بزرگ از احادیث در فروع مبحث امامت است.

🔹 در موضعی سوم، محدثانی هستند که باید آنان را به وسعت مشرب در ارج نهادن به حدیث بازشناخت؛ شاخص ترین فرد از این دست احمد بن محمد برقی است که به همین سبب از قم اخراج شد (سطور قبل) و نام او با تألیف کتاب المحاسن، به عنوان یک جامع حدیثی در موضوعات متنوع عقاید و فقه و اخلاق و لطائف ماندگار شده است، مجموعه‌ی بزرگی که تنها بخشی از آن برجای مانده است (هـ د، ۱۱/۷۴۲؛ برای چاپ، نک: مآخذ). از همین جناح‌‌‌‌ می‌توان به اثر مهم دیگر، نوادر الحکمه، نوشته‌ی محمد بن‌ احمد بن‌ یحیی اشعری (ابن بابویه، من لایحضر، ۱/۳؛ نجاشی، ۳۴۹) اشاره کرد که برخلاف نامش کتابی به‌ سبک‌ جامع‌ بوده‌ است‌ (نک: طوسی، الفهرست‌، ۱۷۱؛ قس: ابن ندیم، ۲۷۷). به عنوان طریقه‌‌‌ای وسطی میان جناح احمد بن محمد بن عیسی و مکتب هشام نیز جا دارد از عبدالله بن جعفر حمیری (د بعد ۲۹۰ق) یاد شود که سعی داشت حرمت هر دو جناح را محفوظ دارد (نجاشی، ۲۲۰) و شاید همین میان داری او موجب شده بود تا به روزگار خود به عنوان شیخ و “وجه” (چهره‌ی شاخص) قمیان شناخته شود (همو، ۲۱۹)؛ از میان آثار متعدد او (همو، ۲۱۹-۲۲۰؛ طوسی، الفهرست، ۱۲۸)، تنها قرب الاسناد او برجای مانده (نک: مآخذ) که خود تنها نمونه‌ی بازمانده از سبکی است که مقید به ارائه‌ی کوتاهترین سلسله‌ی سندها به ائمه (علیهم السلام) است. ♻️ منبع: جزوه ی تاریخ حدیث دکتر پاکتچی 🌀 برای اطلاع بیشتر از این نشست وارد لینک زیر شوید: 🌐 https://b2n.ir/u26935 🆔 @OstadPakatchi

#فایل_صوتی 🔹 مرکز سلامت معنوی دانشگاه علوم پزشکی کرمان: 🔹 وبینار: مبانی روش شناختی گفتگو میان علوم دینی و علوم تجربی (جلسه دوم) 🔹با سخنرانی: دکتر احمد پاکتچی 🔹زمان: سه‌شنبه ۳ اسفند ۱۴۰۰ 🆔 @OstadPakatchi

#اطلاع_رسانی 💠 وبینار نقش یونسکو در حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 🔹 با حضور: دکتر پاکتچی، دکتر شریف کاشانی، دکتر زالی 🔹 زمان: چهارشنبه، 11 اسفند 1400 - ساعت 15 🌀 لینک ورود به نشست: http://aparat.com/sbumsuniversity/live http://instagram.com/sbmuniversity http://live.sbmu.ac.ir 🆔 @OstadPakatchi

#اطلاع_رسانی 💠 نکوداشت استاد نشانه‌ها؛ دکتر فرزان سجودی دانشیار پیشین دانشگاه هنر تهران 🔹 با سخنرانی: دکتر پاکتچی، دکتر شعیری، دکتر نجومیان، دکتر صفوی و دکتر بزرگمهر 🔹 زمان: یکشنبه ۱۵ اسفند ماه ۱۴۰۰ - از ساعت ۱۶ تا ۱۸ 🔹 مکان: مجموعه فرهنگی هنری آسمان، واقع در خیابان زعفرانیه، نبش خیابان فیروزکوه، شماره ۴۷ و ۴۹ 🆔 @OstadPakatchi

#فایل_تصویری 💠 وبینار نقش یونسکو در حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 🔹 سخنران: دکتر پاکتچی 🔹 زمان: چهارشنبه، 11 اسفند 1400 🆔 @OstadPakatchi

#فایل_صوتی 💠 وبینار نقش یونسکو در حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 🔹 سخنران: دکتر پاکتچی 🔹 زمان: چهارشنبه، 11 اسفند 1400 🆔 @OstadPakatchi