🔖 قسمت قبل | نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ۱۹ 🧩 سودگرایی (واقع‌گرایی) ۲ ♻️ سودگرایی جان استوارت میل بنتام معتقد بود كه اصالت با سود و لذت فردی است و سود جمعی صرفاً ابزار و وسیله‌ای است برای وصول به لذت شخصی. به تعبیر دیگر، بنتام سود جمعی را دارای ارزش غیری می‌دانست. اما میل معتقد است كه اصالت با سود و لذت جمعی است. یعنی میل سود جمعی را دارای ارزش ذاتی می‌داند. خود وی در این باره می‌گوید: من در حقیقت هرگز درباره این اعتقاد كه خوشبختی معیار همه قوانین و اصول رفتار و غایت زندگی است تردیدی نداشتم. لیكن اكنون بر این نظرم كه این غایت تنها در صورتی حاصل خواهد شد كه خود غایت مستقیم نباشد. (من فكر می‌كنم) تنها كسانی خوشبخت هستند كه اندیشه خود را بر هدفی غیر از خوشبختی خود متمركز می‌سازند. وی تأكید می‌كند كه تمایز كیفی لذات عالی و دانی را باید در نظر گرفت و همواره باید لذات عالی را بر لذات دانی ترجیح داد. میل‌ در تبیین اصل سود می‌گوید: «عقیده‌ای كه فایده‌مندی یا اصل بیشترین خوشی را به عنوان شالوده اخلاقیات می‌پذیرد از این قرار است كه اعمال انسان تا آنجا درست و شایسته است كه در جهت افزایش خوشی باشد، و آنجا ناشایسته و نادرست است كه در جهت كاهش خوشی باشد. مراد از خوشی، لذت و فقدان رنج است، و مراد از ناخوشی، درد و فقدان لذت است.» یعنی درستی یا نادرستی افعال انسانی بر اساس میزان تأثیری كه در افزایش سود عمومی دارند، اندازه‌گیری می‌شود. ✍ نقد و بررسی دیدگاه میل ۱. استنتاج باید از هست: منتقدان مدعی‌اند كه میل خواسته است از این گزاره كه «لذت‌خواهی مطابق با طبیعت انسان است و هر انسانی ذاتاً طالب لذت است»، به این گزاره منتقل شود كه «لذت خواستنی است و هر كسی باید در پی كسب بیشترین لذت برای بیشترین افراد باشد». و این یعنی استنتاج «باید» از «هست». در حالی كه «است» نمی‌تواند به خودی خود مستلزم «باید» باشد. و تلویحاً این مقدمه‌ها را نیز در همان قضیه اول خود می‌گنجانند كه عمل كردن به شیوه‌ای كه لذت و خوشبختی را افزایش دهد تنها شیوه عمل عاقلانه است و عمل كردن به شیوه عاقلانه ارزش توصیه را دارد. ۲. پیامدهای نامناسب: ‌دومین اشكالی كه در مورد این نظریه مطرح شده، این است كه مفهوم بیشترین سود برای بیشترین عده را فقط در مورد جامعه‌ای می‌توان، به درستی، اطلاق كرد كه در آن جامعه همگان متفق‌اند كه سعادت عمومی عبارت است از مثلاً داشتن بیمارستان‌ها و مدارس و مراكز عام المنفعه بیشتر و بهتر. لیكن در مورد به كارگیری این مفهوم در جامعه‌ای كه قاطبه مردم سعادت عمومی را عبارت از قتل عام مخالفان می‌دانند چه باید گفت؟ ۳. عدم جامعیت: ‌همچنان كه دیدیم، استوارت میل معتقد بود كار خوب، كاری است كه هدف از انجام آن تأمین سود عمومی باشد. و به تعبیر دیگر، میل سود عمومی را هم هدف كار اخلاقی ‌می‌داند و هم معیار تشخیص كار خوب از كار بد. اشكالی كه در اینجا مطرح می‌شود این است كه بر اساس این معیار، در جایی كه كاری فقط دارای بعد فردی باشد و هیچ سود یا زیانی برای جامعه به دنبال نداشته باشد، باید گفت كه از دایره اخلاق و ارزش گذاری‌های اخلاقی بیرون است. و حال آن كه اخلاق منحصر به اخلاق اجتماعی نیست. ۴. ادعایی بی‌دلیل: میل معیار فعل اخلاقی را سود و زیان عمومی می‌داند و معتقد است هر كاری در خدمت منافع عمومی باشد،‌ خوب؛ و هر كاری كه چنین نباشد، بد است. در حالی كه هیچ معیار و دلیلی برای این كار ارائه نمی‌دهد؛ یعنی توضیح نمی‌دهد كه چرا و به چه دلیلی افراد باید از منافع شخصی خود گذشته و آنها را برای تأمین منافع عمومی فدا كنند. او برای موارد تزاحم هم معیار مشخص نکرده است. 📘#محمدتقی_مصباح_یزدی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ۱۹۳-۲۰۱ 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

♻️ #خردنما | شما می‌گویید تناقض محال نیست، ما هم همین را می‌گوییم! ➖ یکی از اصول مارکسیسم اصل تناقضه ➖ پاسخ آیت الله خویی ➖ در این کلیپ به بررسی چالشی که مارکسیسم با آن روبرو می‌باشد می‌پردازیم. 👤 دکتر #مجتبی_مصباح 📚 #فلسفه_غرب | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔰 #خردنوا | رویکرد تحلیلی به فلسفه اسلامی 02:10 فلسفه تحلیلی چیست؟ 20:16 سوء فهم‌ها درباره فلسفه تحلیلی 22:45 نسبت فلسفه تحلیلی با فلسفه اسلامی 24:40 نسبت خویشاوندی فلسفه تحلیلی با فلسفه اسلامی 29:24 تفاوت‌های فلسفه اسلامی و فلسفه تحلیلی 34:00 مسائل فلسفه اسلامی و فلسفه تحلیلی 49:00 استفاده فلسفه اسلامی از فلسفه تحلیلی 👤 دکتر #محمود_مروارید 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🏴 #خردنما | شوق پرواز 🩸مشتاقانه عدّه‌ای حرکت می‌کنند؛ بعضی پياده، بعضی سواره، بعضی ويلچری و غير ويلچر، اين شوق است، اين را چيزی غير از شوق نمی‌تواند رهبری کند و خدای سبحان هم دل‌ها را شيفته اين کارهای فطری کرده است و پاداش آن را هم ذات اقدس الهی به حسين بن علی و شهدای کوی او، زائران او، مشتاقان او و علاقه مندان به اين ذات و ساير ذوات قدسی عطا کرده و می‌کند إن شاءالله 👤 آیت الله #عبدالله_جوادی_آملی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

👥 #گفتگو | انقلاب کپرنیکی کانت اهمیت کانت‌شناسی انگیزه‌ها و پیش‌فرض‌ها تبیین انقلاب کپرنیکی ساختار حس و قوه فاهمه وظیفه فیزیک و ریاضیات اشکالات انقلاب کپرنیکی 👤 ارائه: دکتر #احمد_سعیدی 👤 ناقد: استاد #غلامرضا_فیاضی 👤 ناقد: دکتر #احمد_ابوترابی 📚 #فلسفه_غرب | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ۲۰ 🧩 دیگر‌گرایی (واقع‌گرایی) ۱ 🫂 این مكتب واقعیت احكام اخلاقی را از سنخ واقعیت‌های طبیعی دانسته، سرچشمه حسن و قبح و باید و نباید را در طبیعت جستجو می‌كند. این نظریه از سوی تعدادی از فیلسوفان برجسته غرب مورد پذیرش واقع شده است كه از آن جمله می‌توان از فیلسوفانی مانند دیوید هیوم فیلسوف و اندیشمند اسكاتلندی، آدام اسمیت اقتصاددان مشهور انگلیسی، اگوست كنت فیلسوف و جامعه‌شناس فرانسوی و آرتور شوپنهاور، فیلسوف آلمانی، نام برد. 🔍 مدعای دیگر‌گرایان این است كه: 1⃣ اولاً اخلاق فقط در زندگی اجتماعی معنا پیدا می‌كند. بنابراین، كارهایی مانند خوردن و خوابیدن و ورزش كردن و امثال آنها كه مربوط به زندگی فردی هستند، نه می‌توان گفت دارای ارزش اخلاقی مثبتند و نه می‌توان گفت دارای ارزش اخلاقی منفی هستند. 2⃣‌ ثانیاً معیار خوبی و بدی افعال اجتماعی نیز عاطفه دیگرخواهی است. یعنی هر كاری كه به انگیزه دوستی دیگران و دیگر خواهی انجام گرفته باشد، خوب، و هر كاری كه محرك آن حب ذات و خود دوستی باشد بد دانسته می‌شود. 👈 آدام اسمیت تصریح می‌كرد كه اساس و پایه اخلاق عبارت است: «قوه‌ای که به وسیله آن انسان در لذت و الم و شادی و غم دیگران شرکت می‌کند». 👈 اگوست كنت به این مسأله توجه داشت كه در انسان دو حس خود خواهی و دیگر خواهی در کشاکش و تزاحم‌اند و در این میان وظیفه علم اخلاق و تعلیم و تربیت این است که موجبات غلبه حس دیگرخواهی و نیک‌خواهی و همدردی را بر سایر احساسات آدمی فراهم آورد. 👈 شوپنهاور بر این باور بود كه اخلاق مستلزم محو و نابودی اراده فردی است. شخص خوب كسی است كه عفت كامل دارد. فقر را داوطلبانه اختیار می‌كند، روزه می‌گیرد، ریاضت می‌كشد، در هر كاری قصدش فروشكستن اراده فردی خویش است. ولی مانند عرفای غربی این كار را برای نیل به هماهنگی با‌ خدا انجام نمی‌دهد. انسان باید دریابد كه حقیقت یكی است. اراده واقعی، یعنی ذات مطلق واحد است. اراده‌های انفرادی، نمایش بی‌حقیقت است. اگر شخص به این مقام رسید جدایی از میان می‌رود. هر كس خود را دیگری و دیگری را خود می‌یابد. حس همدردی پیدا می‌شود. سنگدلی می‌رود و همدلی می‌آید. فداكاری می‌آید و خود خواهی می‌رود. اشخاص نسبت به یكدیگر شفقت پیدا می‌كنند. 📘#محمدتقی_مصباح_یزدی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ۲۰۳-۲۰۸ 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

👥 #گفتگو | مبنای افعال اختیاری انسان؛ کمال‌خواهی یا لذت‌طلبی؟ 1⃣ قسمت اول تقریر محل نزاع توضیح فرا اخلاق و اخلاق هنجاری توضیح مختصر مکاتب اخلاقی دو مکتب خودگرایی؛ لذت‌گرایی و کمال‌گرایی 👤 حجت الاسلام #سید_شهاب‌الدین_دعائی

2⃣ قسمت دوم دو دلیل برای لذت‌گرایی پاسخ به برخی از اشکالات 👤 استاد #محمدحسن_وکیلی

3⃣ قسمت سوم ارتباط کمال با لذت نقد دلایل لذت‌گرایی دو مقام ثبوت و اثبات بداهت در قضایای اخلاقی 👤 استاد #مجتبی_مصباح

4⃣ قسمت چهارم مباحثه استاد مصباح و استاد وکیلی لذت‌های کاذب و توهمی حقیقت ادراک ملائمت حب ذات و کمال‌خواهی پاسخ به برخی از سوالات 👤 استاد #مجتبی_مصباح 👤 استاد #محمدحسن_وکیلی 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🌳 #خردنما | طبیعت‌گرایی روش‌شناختی ➖ طبیعت‌گرایی متافیزیکی و فلسفی ➖ طبیعت‌گرایی روش‌شناختی به‌منزله هویت و قدرت علم 👤 دکتر #یوسف_دانشور 📚 #فلسفه_علم | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📝 #مقاله | فرآیند تکون طبیعت‌گرایی روش‌شناختی در تاریخ تفکر غرب ➖ طبیعت‌گرایی در اواخر یونان باستان ➖ نفوذ ارسطو و طبیعت‌گرایی قرون وسطی ➖ طبیعت‌گرایی عصر جدید (فرانسیس بیکن، کپلر، نیوتن، دکارت) ➖ طبیعت‌گرایی فیزیک کلاسیک با نگاه دئیستی ➖ طبیعت‌گرایی جدید با نظریه تکامل ✏️ دکتر #سیدمصطفی_میرباباپور 📚 #فلسفه_علم | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | نقد و بررسی مکاتب اخلاقی ۲۱ 🧩 دیگرگرایی (واقع‌گرایی) ۲ ✍ نقد و بررسی دیگرگرایی ۱. چرا عاطفه؟ ‌این كه عاطفه را به عنوان ملاك قرار دهیم، دلیل منطقی ندارد. انسان دارای انواعی از خواسته‌ها است. برخی از آنها غریزی است و برخی دیگر عاطفی و اجتماعی. به چه دلیل تأمین خواسته‌های نوع اول خیر اخلاقی نیست اما تأمین خواسته‌های نوع دوم خیر اخلاقی است. آیا این فقط یك امر قراردادی است، یا آنكه دلیلی منطقی دارد؟ ۲. نادیده گرفتن خواسته‌های عقلانی ‌افزون بر این، گویا عاطفه‌گرایان تصور كرده‌اند كه ما فقط دو چیز داریم: عاطفه و غریزه. و در این میان، حق تقدم را به عاطفه داده‌ و آن را ملاك اخلاق دانسته‌اند. در حالی كه ما انگیزه‌های دیگری نیز داریم. خواسته‌های دیگری هم كه فراتر از غرایز و عواطف هستند در ما وجود دارد، آنها را هم باید بررسی كنیم. خواسته‌هایی كه آنها را به كمك عقل می‌توانیم درك كنیم و به وجودشان پی ببریم و عقل هم حكم می‌كند كه آن خواسته‌ها دارای ارزش بیشتری هستند. به تعبیر دیگر، به جای عاطفه، چرا عقل را كه به راستی معیار امتیاز انسان از حیوان است، به عنوان ملاك ارزش نپذیریم؟ ۳. عدم جامعیت ‌اشكال دیگر این است كه بر اساس این مكتب، اخلاق منحصر به مسائل اجتماعی و روابط گروهی خواهد شد. لازمه این سخن این است كه سه قسم دیگر از افعال انسانی را از دایره ارزش‌گذاری‌‌های اخلاقی بیرون بدانیم. یعنی افعالی كه هر فردی در رابطه با خودش انجام ‌می‌دهد و سود و زیان آنها به خودش بر می‌گردد؛ افعالی كه مربوط به روابط بین او و خداوند هستند و افعالی كه متعلق آنها محیط زیست، به معنای عام كلمه، اعم از حیوانات، جنگل‌ها، مراتع، دریاها و امثال آن، هستند. 📘#محمدتقی_مصباح_یزدی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، ۲۰۸-۲۱۱ 📚 #فلسفه_اخلاق | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

⚙ #خردنوا | مدرنیته و علت غایی 03:03 سرنوشت علم بعد از گالیله 07:12 مغالطه انکار زمین‌محوری 08:47 ثمرات حذف علت غایی 11:14 شبهه تحول جهان و ثبات الهی 13:49 انکار الهیات مسیحی 15:14 انکار حرکت از قوه به فعل 19:12 ارتباط اروپا با جهان اسلام 👤 دکتر #حسن_رحیم‌پور_ازغدی 📚 #فلسفه_علم | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🖼 #حکمتانه | علامه طباطبایی: 📌 خلقت انسان بر اساس رنج و مشقت است، هیچ شأنى از شؤون حیات را نخواهى دید که توام با تلخی‌ها و رنج‌ها و خستگی‌ها نباشد، از آن روزى که در شکم مادر روح به کالبدش دمیده شد، تا روزى که از این دنیا رخت بر می‌بندد، هیچ راحتى و آسایشى که خالى از تعب و مشقت باشد نمی‌بیند، و هیچ سعادتى را خالص از شقاوت نمی‌یابد، تنها خانه آخرت است که راحتی‌اش آمیخته با تعب نیست. 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📲 #خردنگار | رابطه علم و دین از دید عالمان معاصر غربی ۱. استقلال علم و دین ۲.تعارض علم و دین ۳. منکر اصالت دین ۴. مکمل‌بودن علم و دین ۵. فهم دین با زبان علم 📘 #مهدی_گلشنی، خداباوری از منظر اندیشمندان معاصر غربی، ۱۷-۲۲ 📚 #فلسفه_علم | #فلسفه_دین | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🪐 #خردنوا | نسبت خدا با مکان آیا خداوند در لامکان است؟ چطور او داخل و خارج اشیاء است؟ 03:23 اشتباه ذهن 04:21 تعبیر صحیح (و هو معکم) 06:04 دیدگاه اضافه اشراقی 06:48 تنظیر: نسبت نفس با بدن 09:00 هستی، جلوه‌ی وجود خدا 👤 دکتر #محمد_فنایی_اشکوری 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات