🔴 تدبّر در قرآن / ۳۹ ✅ «افلا یتدبرون القرآن و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا»؛ پس آیا در قرآن نمی‌اندیشند و تدبّر نمی‌کنند تا به هماهنگی آیات آن پی ببرند و دریابند که آن از جانب خدا نازل شده است؟ اگر قرآن از جانب غیر خدا بود قطعاً در آن ناسازگاری و ناهماهنگی بسیاری می‌یافتند. 🔹روشن است که سؤال ابتدایی آیه، یعنی «افلا یتدبرون القرآن»، سؤالی حقیقی برای خبر گرفتن از تدبّر کردن یا تدبّر نکردن نیست، بلکه در مقام توبیخ افراد مورد نظر آیات است، توبیخی که نتیجه قطعی آن، دعوت هر چه بیشتر به تدبّر در قرآن کریم است. میزان تأکید لسان توبیخ در چنین دعوتی از دعوت عادّی به مراتب بیشتر است. دعوت با لسان توبیخی، توقع متکلّم از لزوم تحقّق این وظیفه را بیش از پیش نمایان می‌کند، آیا در قرآن تدبّر نمی‌کنند؟! 🔸اما آنچه وجه این توبیخ را نشان می‌دهد، سیاق آیات است. ضمیر «هم» مستتر در «افلا یتدبرون» به معارضانی بازمی‌گردد که در اتهامی وقیحانه، فرمان به جهاد در قرآن را از قرآن نمی‌دانند، بلکه آن را سخن شخصی رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) دانسته و به این بهانه از آن رويگردانی می‌کنند: 🔹برای فهم سیاقی آیه ۸۲ سوره نساء، باید سر نخ این سخن را در سوره پیگیری کرد. دو موضوع اصلی که در آیات سیاق این آیه وجود دارد، فرمان قتال و تأکید بر لزوم اطاعت از رسول خدا(ص) است؛ با دقت در آیات ۵۹ تا ۸۴ سوره نساء، به خوبی این دو موضوع اصلی مشاهده می‌شود. در همین بستر آیه ۷۸، موضوع خاص‌تری را پیش کشیده است: «اینما تکونوا یدرککم الموت ...»؛ هر کجا باشید، هر چند در قلعه‌های مرتفع و استوار، مرگ شما را در می‌یابد و اگر خیری (چون پیروزی و غنیمت) به آنان (که سُست ایمان و منافق‌اند) برسد، می‌گویند: این از سوی خداست و اگر سختی و حادثه‌ای (چون شکست و ناکامی) به آنان رسد (به پیامبر) می‌گویند، از ناحیه تو است، بگو: همه این‌ها از سوی خداست. این گروه را چه شده که نمی‌خواهند (معارف الهی و حقایق را) بفهمند؟! (ادامه دارد)

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۰ 🔹بر اساس این آیه، معارضان آنچه را سبب رخدادهای خوب برای ایشان شده، به خدا نسبت داده و آنچه را در نظرشان سبب رخدادهای بد برای ایشان بوده است، به رسول خدا(ص) نسبت می‌دهند؛ در حالی که خدای متعالی تأکید می‌کند بر این‌که همه از جانب خود اوست. جالب این‌که شروع سخن در این آیه، تذکّر نسبت به غیر قابل فرار بودن حقیقت مرگ است. 🔸همین مقدّمه نشان می‌دهد سخن آیه ۷۸ در بستر موضوع عام سیاق قابل بررسی است؛ نسبت دادن رخدادهای بد به رسول خدا(ص) در زمینه اطاعت از فرمان قتال است و منافقان با این اقدام، به دنبال خروج از الزام اطاعت از آن حضرت در فرمان قتال هستند؛ آن‌ها مدّعی‌اند آنچه خدا خواسته و فرمان می‌دهد، زمینه‌ساز حسنات است و آنچه رسول خدا(ص) به آن فرمان می‌دهد، زمینه‌ساز تلخ‌کامی‌هاست. 🔹آن‌ها با این نسبت، بین اطاعت از فرامین رسول خدا(ص) و خدای متعالی فاصله افکنده و سعی دارند جلو تلقّی وحدت اطاعت از خدا و رسولش را بگیرند؛ از این‌رو، آیه ۸۰ باز هم بر یکسانی اطاعت از خدا و رسول تأکید می‌کند: «من یطع الرسول فقد اطلاع الله ...»؛ هر کس از رسول خدا اطاعت کند، در حقیقت از خدا اطاعت کرده و هر کس روی برتابد (حسابش با ماست). ما تو را بر آنان نگهبان (اعمال‌شان که به طور اجبار از فسق و فجور حفظ‌شان کنی) نفرستادیم. 🔸در ادامه همین سیاق، آیه ۸۱ به تصریح از سعی معارضان در سرپیچی از فرمان رسول خدا(ص) و تغییر آن به صلاح خود سخن می‌گوید: «و یقولون طاعة فاذا برزوا من عندک ...»؛ و می‌گویند: ما مطیع و فرمانبرداریم؛ ولی هنگامی که از نزد بیرون می‌روند، گروهی از آنان در شب‌نشینی‌های مخفیانه خود بر خلاف آنچه تو می‌گویی، می‌اندیشند. خدا آنچه را که در شب‌نشینی‌های مخفیانه انجام می‌دهند (در پرونده اعمال‌شان) می‌نویسد؛ بنابر این، از آنان اعراض کن و روی برتاب و بر خدا توکل کن و کارساز بودنِ خدا کافی است. (ادامه دارد)

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۱ 🔹با توجه به این مقدمه، جایگاه آیه ۸۲ سوره نساء روشن می‌شود: «افلا یتدبرون القرآن و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا»؛ آیا آنان در قرآن تدبّر نکرده‌اند؟ اگر این سخن از جانب غیر خدا بود، به یقین در آن اختلاف فراوان می‌ یافتند. مراد از سخنی که خدای متعالی بر الهی بودن آن تاکید دارد، همان فرمان قتالی است که از زبان رسول خدا (ص) صادر شده است؛ فرمانی که معارضان سعی دارند آن را غیر الهی جلوه دهند. 🔸راهکار فهم الهی بودن یا غیر الهی بودن این سخن، «تدبّر در قرآن» است، این آیه با توبیخ از وضع معارضان نسبت به «تدبّر در قرآن» سؤال کرده است؛ اگر در قرآن «تدبّر» می‌کردند، هرگز فرمان به قتال از سوی رسول خدا(ص) را غیر الهی نمی‌دانستند، چرا که اگر از جانب غیر خدا بود، با مواضع فراوانی از قرآن اختلاف مشهود می‌داشت. 🔹وجه توصیف اختلاف به «کثیر» در این آیه، توضیحی است و ویژگی «متشابهاً مثانی» بودن قرآن کریم است.(آیه ۲۳ سوره زمر را ملاحظه بفرمایید). قرآن کتابی هماهنگ است که حقایق، بارها و بارها در آن به بیان‌های مختلف تکرار شده و مضمون‌های نزدیک به هم در آن فراوان است، از این‌رو، حتی یک اختلاف با این کتاب، فراوان محسوب می‌شود و جای جای قرآن از قبول الهی بودن آن پس می‌زند! فرمان قتال از جانب رسول الله(ص) با نگاه تدبّری به قرآن کریم با جای جای قرآن هماهنگ است و هیچ اختلافی ندارد؛ به همین دلیل فرمانی الهی و قرآنی است. 🔸بر این اساس، آیه بالا ضمن تأکید بر لزوم «تدبّر در قرآن کریم»، از نقش حیاتی این وظیفه در اثبات کیان الهی قرآن و مانعیت از قبول هر محتوای غیر الهی در آن خبر داده است. لازمه سخن آیه فوق، وجود هماهنگی و انطباق بین آیات قرآنی است، تا جایی که هر سخن بیگانه‌ای از قرآن، راهی برای نفوذ در آن ندارد. بر اساس آیه ۸۲ سوره نساء می‌توان مدّعی شد که تنها با «تدبّر در قرآن کریم» می‌توان الهی یا غیر الهی بودن هر سخن منتسب به قرآن را بازشناسی کرد و در مقابل می‌توان مدّعی شد که اگر نگاه به قرآن و نوع تفاهم از آن متدبّرانه نباشد، بازشناسی سخن الهی از غیر الهی در انتساب به قرآن ممکن نیست.

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۲ 🔹بر پایه سیاق، آیات ۸۱ تا ۸۳؛ گویا بیانگر سرزنش رفتار منافقان یا مسلمانان سُست ایمان است و ضمن اعلام پنهان‌کاری این گروه آنان را _ اگر اهل تدبّر باشند! _ به نصایحی اندرز می‌دهد که بر بصیرتشان بیفزاید، بنابر این جمله «و یقولون طاعة» عطف بر گذشته و فاعل «یقولون» همان گروهی است که در آیات پیشین از وحشت آنان به سبب ایجاب جهاد و صدور حکم قتال خبر داده شده بود: «فلما کتب علیهم القتال اذا فرق منهم یخشون الناس کخشیة الله او اشد خشیة و قالوا ربنا لم کتبت علینا القتال» (نساء/۷۷) 🔸هنگامی که پیامبر(ص) دستوری می‌داد، مسلمانان ظاهراً پذیرش خود را اعلام می‌کردند، ولی وقتی از محضر آن حضرت بیرون می‌رفتند، چند دسته می‌شدند: گروهی صادقانه آن را می‌پذیرفتند و عمل می‌کردند و دسته‌ای، به ظاهر قبول می‌کردند، ولی بر اثر ضعف ایمان آن را امتثال نمی‌کردند و عده‌ای مسلمان‌نما منافقانه به توطئه می‌اندیشیدند و هماره به مخالفت برخاسته و مانع تراشی می‌کردند. تبهکارانی که تبییت به آنان نسبت داده شده، همین منافقان بودند. 🔹خدای دانا از توطئه این طایفه تبهکار پرده برمی‌دارد که چون از محضر رسول خدا(ص) بیرون می‌روند، به بیتوته می‌پردازند، یعنی در زمانی مناسب (شب هنگام) و در مکانی آرام (مجلس خصوصی) گِرد هم می‌آیند تا آسوده بیندیشند و نقشه بکشند: «و یقولون طاعة فاذا برزو من عندک بیت طائفه منهم غیر الذی تقول». عنوان تبییت و توطئه‌گری که در آیه ۱۰۸ همین سوره آمده، فقط در شب نیست، اما چون آسودگی خاطر و آرامش فکر در آن بیشتر است، این‌گونه کارها معمولاً شبانه انجام می‌گیرند. البته خدا از نقشه‌های دشمنان رسالت آگاه است و آن ها را ثبت می‌کند: «و الله یکتب ما یبیتون» و در وقت مناسب، توطئه‌گران را برابر آن مورد حساب و کیفر قرار می‌دهد.

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۳ 🔹خدای متعالی به پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: اکنون از آنان دوری کن (اعراض) و به آنان کاری نداشته باش و بر خدا توکل کن که خدا وکیل خوبی است: «فاعرض عنهم و توکل علی الله و کفی بالله وکیلا» (هم چنین آیه ۶۳ سوره نساء، در شیوه ی رفتار با منافقان است) 🔸گاهی اعتراض به معنای «ذرهم یأکلوا و یتمتعوا ویلههم الامل» (حجر/۳) ، «ذرهم فی خوضهم یلعبون» (انعام/ ۹۱) ، و مانند آن است و گاهی از سنخ «و اهجرهم هجرا جمیلا» (مزمل/۱۰) و هر یک حکمی خاص دارد. البته در مورد توطئه و تبییب بر اساس «خذوا حذرکم» (نساء/ ۷۱)، اعراض مزبور عملی خواهد شد. 🔹انسان برای نجات یافتن از توطئه‌ها باید نخست دشمنانش را بشناسد و آنان را نصیحت کند تا از فتنه‌سازی دست بشویند و همزمان به کانونی خبیر و قدیر تکیه کند، از این رو به رسول گرامی(ص) می‌فرماید که بر خدا توکل کند، زیرا خداوند وکیل خوبی است و وقتی امر به او واگذار گردد، فرجام تبییت و توطئه منافقان شکست است، چون او در صحنه طراحی آنان حضور دارد و از همه جزئیات آن آگاه است: «و هو معهم اذ یبیتون ما لا یرضی من القول» (نساء/۱۰۸) و هر گاه بخواهد می‌تواند نقشه‌هایشان را خنثی کند. 🔸جمع بین اعراض از تبطئه و توطئه‌گران و بین توکل بر خداوند نموداری از جمع بین تبرّی و تولّی است. چنین جمعی مایه خلوص توکل خواهد بود، زیرا هیچ‌گونه استنادی به بیگانه و اعتمادی بر آنان و گرایشی به سوی آن‌ها وجود نخواهد داشت، لذا توکل بر خدا ناب و خالص می‌شود. 🔹تذکر: اعراض همراه با غفلت زیانبار و اعراض آمیخته با تغافل سودمند و ممدوح است. برخی از اقسام اعراض قبلاً بیان شد. آیات قرآن حکیم بر اساس تفاوت موارد دستورهایی گوناگون راجع به اقسام اعراض دارد. در برخی از موارد عنوان اعراض با اعتراض و معارضه الهی همراه است، مانند «فاعرض عنهم و انتظر انهم منتظرون» (سجده/۳۰) ، یعنی تو منتظر رسیدن نصرت الهی باش و آن‌ها منتظر رسیدن کیفر تبهکاری. این گونه از اعراض به معنای بی اعتنایی نیست، بلکه به منزله پیشنهاد کفایت مذاکراتی است که ادامه آن سودی ندارد و باید منتظر داوری احکم الحاکمین بود.

🔴 تدبر در قرآن / ۴۴ ✅ «افلا یتدبرون القرآن و لو کان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا» (نساء/۸۲) 🔸این آیه، بر آیه پیشین متفرع است و افزون بر ترغیب به تدبّر در قرآن و جمع‌بندی نهایی، و توبیخ و تعجب از استمرار جهالت منافقان یا مسلمانان سُست ایمان و پافشاری آنان بر کفر و نفاق به رغم فراهم بودن اسباب تدبّر، عتاب ضمنی به کسانی است که بر اثر قفل قلب، از تدبّر در قرآن محروم بودند (محمد«ص»/۲۴) و در استناد قطعی آن به خداوند تردید داشتند. 🔹با توجه به معنای تدبّر و مطلوب از آن که همانا تأمل در آیات قرآن یکی بعد از دیگری و دقت در یک آیه با در نظر گرفتن همه آیات قرآن است، آیه شریفه می‌فرماید: چرا در مجموعه‌ای از آیات قرآن (نه صرف یک یا چند آیه) نمی‌اندیشید که هیچ‌گونه اختلافی در آن‌ها نیست و همین هماهنگی و نبود اختلاف در همه آیات، گواه این است که قرآن کریم کلام خداست، بنابر این، تأمل در یک یا چند آیه موجب اطلاع از انسجام یا اختلاف مجموع قرآن نخواهد بود و برای فتوا به عدم اختلاف چاره ای جز ارزیابی آیات یکی پس از دیگری و تأمل در معارف مجموع قرآن یکی پس از دیگری و تحقیق در باره گزارش‌های قرآن یکی بعد از دیگری نیست. 🔸خدای سبحان برهان بر کلام الله بودن قرآن مجید را به صورت قیاس استثنایی چنین تقریر می کند: «لو کان من عند غیر الله» (مقدم)، «لوجدوا فیه اختلافا کثیرا» (تالی)، لیکن تالی قیاس باطل است _ چون هیچ‌گونه اختلافی در قرآن نیست _ پس مقدم آن هم باطل است، یعنی قرآن من عند غیر الله نیست بلکه من عند الله است. 🔹اگر قرآن کلام خدا نبود اختلاف داشت و بعض آیاتش با آیات دیگر آن ناهماهنگ بود، زیرا بشر عادی از جهل و سهو و نسیان در امان نیست. وصف «کثیرا» مفهوم ندارد تا اصل اختلاف را، هر چند به میزان کم، ثابت کند، بلکه قیدی توضیحی است، یعنی لازم عادی کلام غیر خدا، راه یافتن اختلاف کثیر در آن است، وگرنه کلام خدا اصلاً اختلاف پذیر نیست. خلاصه آنکه آوردن کتابی مانند قرآن، از بشر عادی محال است، پس منحصراً از ناحیه خداست و بدین سبب معجزه است و معجزه حجت قطعی و عمل طبق آن، واجب است.

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۵ ✅ أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَ لَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدَواْ فِيهِ اخْتِلَٰفاً كَثِيراً (نساء/۸۲)؛ چرا در معانى قرآن تدّبر نمى‌كنند؟ در حالى كه اگر این قرآن، از طرف غیر خدا بود، قطعاً اختلاف‌هاى بسیارى در آن مى‌یافتند. 🔹از تهمت‌هایى كه به پیامبر اسلام(ص) مى‌زدند، آن بود كه قرآن را شخص دیگرى به ایشان یاد داده است: «یُعلّمه بشر»(نحل/۱۰۳)، این آیه در پاسخ آنان نازل شده است. معمولاً در نوع سخنان و نوشته‌هاى افراد بشر در درازمدّت تغییر، تكامل و تضاد پیش مى‌آید. امّا این‌كه قرآن در طول ۲۳ سال نزول، در شرایط گوناگون جنگ و صلح، غربت و شهرت، قوّت و ضعف، و در فراز و نشیب‌هاى زمان آن هم از زبان شخصى درس ناخوانده، بدون هیچ‌گونه اختلاف و تناقض بیان شده، دلیل آن است كه كلام خداست، نه کلام و آموخته‌ى بشر. 🔸فرمان تدبّر در قرآن براى همه و در هر عصر و نسلى، رمز آن است كه هر اندیشمندى هر زمان، به نكته‌اى خواهد رسید. حضرت على ‌علیه السلام در خطبه‌ی ۱۹۸ نهج‌البلاغه درباره‌ى عمق مفاهیم قرآن فرموده است: بَحراً لایُدرك قَعره؛ قرآن، دریایى است كه قعر آن درک نمى‌شود. 🔹این آیه، مردم را به تدبّر در قرآن فرا می‌خواند. تدبّر به معنای بررسی نتایج و عواقب چیزی است، بر خلاف تفکر که مربوط به بررسی علل و خصوصیات یک موجود است. قرآن برای همگان قابل فهم و درک است، که در غیر این صورت، دستور به تدبّر در آن بیهوده بود. همگان موظف‌اند در باره‌ی اصول دین و مسایل هم‌چون صدق ادعای نبوت پیامبر اکرم(ص) و حقانیت قرآن، مطالعه و بررسی کنند و از تقلید و قضاوت‌های کورکورانه بپرهیزند. (ادامه دارد)

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۶ 🔹آیه‌ی فوق یکی از دلایل حقانیت قرآن و یکی از ابعاد اعجاز آن را بیان می‌کند؛ چرا که روحیات، افکار و سخنان انسان عادی در طول عمرش تغییر کمی و کیفی می‌کند و به همین دلیل نوشته‌های یک نویسنده در طول عمرش یکسان نیست، اما قرآن که در طول ۲۳ سال، در جنگ و صلح و هجرت و در شهرها و حالات متفاوت بر پیامبری درس ناخوانده نازل شده و دارای بحث‌های مختلف عقیدتی، سیاسی، فلسفی، حقوقی، تاریخی و اخلاقی است، هیچ اختلافی در مطالب آن نیست، یعنی تضاد و تناقضی در آن وجود ندارد. این نشان می‌دهد که این کتاب زاییده‌ی افکار یک انسان عادی نیست، بلکه از ناحیه‌ی خدای توانا و دانا آمده است. 🔸قرآن سند زنده‌ی اعجاز و دلیل رسالت پیامبر(ص) است و اگر کسی در عدم اختلاف مطالب آن تفکر و تدبّر کند، به حقانیت پیامبر(ص) و قرآن پی می‌برد، یعنی محتوای قرآن شاهد حقانیت آن است. هر آنچه از جانب غیر خدا باشد، خالی از اختلاف و ناهمگونی نیست، اما کتاب‌های الهی که از جانب خداست، خالی از اختلاف و تناقض و تضاد است، مگر آن که مثل تورات دست‌خوش تحریف گردد که این هم در مورد قرآن وجود ندارد (حجر/۹). در قرآن تضاد و تناقض نیست و برخی تعابیر متفاوت و تعارضات ظاهری، هم‌چون عام و خاص، مطلق و مقید و ... با تأمل و دقت قابل جمع و رفع است. 🔹واژه «کثیر» در آیه‌ی فوق وصف توضیحی است، نه قید احترازی؛ یعنی اگر قرآن از نزد غیر خدا بود، اختلاف در آن بود و این اختلافات زیاد بود، نه اینکه بگوییم: در قرآن اختلاف زیاد نیست، اما اختلاف کم هست. (المیزان، ج۵، ص۱۷) 🔸قرآن کریم دارای نام‌های متعددی است؛ مثل قرآن، فرقان، کتاب و ذکر و برای واژه‌ی قرآن، معانی ذیل گفته شده است: ➖الف) از ماده «قرء» به معنای گردآوری؛ چون قرآن تمام فواید کتاب‌های آسمانی قبلی را جمع کرده است. ➖ب) از ماده «قرء» به معنای قرائت و خواندن و به دنبال هم آوردن؛ زیرا قاری قرآن، به هنگام تلاوت آن، حروف و کلمات را به دنبال هم می‌آورد. ➖ج) از ریشه «قرن»، به معنای ضمیمه کردن و به هم پیوستن و نزدیک ساختن چیزی به چیزی دیگر، چون حروف و کلمات و آیات و سوره‌های قرآن نزدیک به هم‌اند و با یکدیگر پیوستگی دارند. ➖د) از «قرائن»، جمع قرینه؛ از این جهت که هر یک از آیات قرآن، قرینه و مؤید آیات دیگر است آن را قرآن گویند. ➖ه‍) اصلاً از هیچ مبدیی مشتق نشده و از ابتدا برای کلام الهی وضع شده است.

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۷ ❇️ از پيام‌های آیه ۸۲ سوره نساء ▫️اندیشه نكردن در قرآن، مورد توبیخ و سرزنش خداوند است. «افلا یتدبّرون» ▫️تدبّر در قرآن، داروى شفابخش نفاق است. «و یقولون طاعة... افلا یتدبّرون...» ▫️راه گرایش به اسلام و قرآن، اندیشه و تدبّر است نه تقلید. «افلا یتدبّرون» ▫️قرآن همه را به تدبّر فرا خوانده است و فهم انسان به درک معارف آن مى‌رسد. «افلا یتدبّرون القرآن» ▫️پندار وجود تضاد و اختلاف در قرآن، نتیجه‌ى نگرش سطحى و عدم تدبّر و دقّت است. «افلایتدبّرون» ▫️قرآن، دلیل حقّانیت رسالت پیامبر(ص) است. «لو كان من عند غیر اللَّه...» ▫️یكدستى و عدم اختلاف در آیات نشان آن است كه سرچشمه‌ى آن، وجودى تغییرناپذیر است. «لو كان من عند غیر اللّه» ▫️هرچه از طرف خداست حقّ و ثابت و دور از تضاد، پراكندگى و تناقض است. «لو كان من عند غیر اللَّه لوجدوا...» ▫️در قوانین غیر الهى همواره تضاد و تناقض به چشم مى‌خورد. «لو كان من عند غیر اللَّه لوجدوا...» ▫️اختلاف، تغییر و تكامل، لازمه‌ى نظریات انسان است. «لوجدوا فیه اختلافاً» ▫️براى ابطال هر مكتبى، بهترین راه كشف و بیان تناقض‌هاى آن است. «لوجدوا فیه اختلافاً كثیراً»

🔴 تدبّر در قرآن / ۴۸ ✅ نکات کلّی برآمده از آیات دعوت‌کننده به تدبّر در قرآن ⬅️ آیات: ص/۲۹ ، محمد(ص)/۲۴ ، مؤمنون/۶۸ و نساء/۸۲ ▫️«تدبّر در قرآن کریم»، نخستین غایت انزال قرآن و مقدمه بهره‌مندی از محتوای این کتاب، یعنی تذکّر از آن است. ▫️«تدبّر در قرآن کریم»، به گروهی خاص اختصاص ندارد، بلکه غایت عام انزال قرآن کریم است. ▫️«تدبّر در قرآن کریم»، مقدّمه تحقق ایمان و ایجاد ثبات در آن، یعنی هم رهایی از کفر و هم دوری از نفاق است. ▫️قرآن از سنخ سخن است و اولین اقدام در مواجهه با آن، «تدبر» در آن به منظور فهم آیات آن است. ▫️«تدبّر در قرآن کریم»، بزرگ‌ترین راهکار برای کشف الهی بودن آیات آن و ایجاد تمییز بین حقایق قرآنی و غیر آن است. هر سخن بیگانه‌ای از قرآن تنها با تدبّر در قرآن کریم شناخته می‌شود. ✅ نکات کلّی برآمده از روایات دعوت‌کننده به تدبّر در قرآن کریم ⬅️ خطبه غدیر، خطبه فدکیه، وصیت رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)، روایت امیرالمؤمنان(علیه‌السلام) و دعای امام صادق(علیه‌السلام) ▫️«تدبّر در قرآن» به منظور فهم آن، وظیفه همه مخاطبان قرآن است. ▫️«تدبّر در قرآن»، زمینه‌ساز بهره‌مندی از تفسیر معصومانه قرآن است. ▫️«تدبّر در قرآن»، بیش از هر امر دیگر، احساس نیاز به مفسّر و مبیّن آیات الهی را نمایان می‌کند. ▫️«تدبّر در قرآن» و تذکراتی در پی آن، مانع از پیدایش انحراف میان مخاطبان آن است. ▫️«تدبّر در قرآن»، شرط بهره‌مندی از خیر این کتاب شریف است و هر اقدام دیگر در تعامل با این کتاب، اگر با تدبّر همراه نباشد، خیری در آن نیست.

✅ سلام بر دوستان قرآنی! 💠 طاعات و عبادات شما قبول باشه 🔸همان‌طور که در جلسه‌ی هفته‌‌ی گذشته اشاره کردم در سال ۱۴۰۳، به لطف خدا ۵۰ جلسه تشکیل گردید که به جز دو ماه محرّم و صفر، ۴۱ جلسه خدمت عزیزان بودم: ادبستان الهی، سوره قدر، آشنایی با سوره‌ سباء (۵ جلسه)، سوره احزاب (۷ جلسه)، سوره سجده (۲ جلسه)، سوره لقمان (۴ جلسه)، سوره روم (۵ جلسه)، سوره عنکبوت (۶ جلسه)، سوره شعرا (۶ جلسه) و بحث دعوتِ قرآن به تدبّر (۴ جلسه). 🔻وظیفه‌ی خود می‌دانم تشکر کنم از: ▫️خدای منّان که به ما توفیق داد تا در محضر قرآن و کلام وحی باشیم ▫️رسول خدا و حضرات معصومین صلوات الله علیهم اجمعین ▫️قرآن کریم و سوره‌هایی که در خدمت‌شان بودیم ▫️امام خمینی رضوان الله علیه؛ احیاگر قرآن ▫️امام خامنه‌ای حفظه الله؛ احیاگر تدبّر در قرآن ▫️شهدای گران‌قدر ▫️پدرمان و مادران گرامی ▫️برادر ارجمندم جناب دکتر مخملی و خانواده‌ی محترم ایشان ▫️و همه‌ی عزیزانی که در طول سال، همراهی کردند و در جلسات حضور داشتند و به اَشکال مختلف کمک کردند برای اقامه‌ی هر چه بهتر جلسه‌ی قرآن ▪️و یادی کنم از برادری که ظاهراً در جمع ما نیست؛ جناب دکتر ریحانی رحمة‌الله‌علیه ⬅️ اگر احیاناً در این جلسات، این حقیر بی‌توجّهی کرد و حرف نامربوطی زد که باعث رنجش شد، عذرخواهی می‌کنم، عفو بفرمایید و البته در این لیالی قدر؛ ملتمس دعا هستم. ⬅️ خداوند به همه‌ی ما توفیق دهد که بیش از پیش، نسبت به معارف قرآن، عالم و عامل باشیم. ان‌شاءالله