🟣 مباحث موضوعی قرآن / ۱۴ 💠 طیّب در قرآن کریم ✅ «طیّب» در لغت به معنای پاکیزه، دلپذیر و خوشایند است. راغب می‌گوید: «طیّب آن است که حواس و نفس از آن لذت می‌برد». کلمه «طیّب» در آیه ۲۴ سوره حج را از اسامی و صفات قرآن برشمرده‌اند: « و هدوا الی الطیب من القول » و به سوی سخنان پاکیزه هدایت می‌شوند. قرآن را از آن رو «طیّب» نامیده‌اند که از هر عیب و نقصانی پاک و منزّه است و هر کس آن را بشنود یا بخواند، از آن لذت می‌برد. در قرآن کریم «الطیب» و «الطیبة» برای توصیفِ مواردی به‌کار رفته‌است که به برخی از آن اشاره می‌کنیم: 🔸مسکن؛ وَ مَسَاکنَ طَیبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ (توبه/۷۲, صف/۱۲) 🔹خاک؛ فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیمَّمُواْ صَعِیدًا طَیبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکمْ (نساء/۴۳, مائده/۶) 🔸خوردنی‌ها؛ یا أَیهَا النَّاسُ کلُواْ مِمَّا فِی الأَرْضِ حَلاَلاً طَیّباً (بقره/۱۶۸) 🔹شهر؛ کلُوا مِن رِّزْقِ رَبِّکمْ وَ اشْکرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَیبَةٌ وَ رَبٌّ غَفُورٌ (سباء/۱۵) 🔸باد؛ هُوَ الَّذِی یسَیرُکمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ حَتَّی إِذَا کنتُمْ فِی الْفُلْک وَ جَرَینَ بِهِم بِرِیحٍ طَیبَةٍ (یونس/۲۲) 🔹غنیمت؛ فَکلُواْ مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلاَلاً طَیّباً (انفال/۶۹) 🔸سخن و کلام؛ إِلَیهِ یصْعَدُ الْکلِمُ الطَّیبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یرْفَعُهُ (فاطر/۱۰) 🔹عقیده؛ أَلَمْ تَرَ کیفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً کلِمَةً طَیبَةً کشَجَرةٍ طَیبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِی السَّمَاء (ابراهیم/۲۴) 🔸ذرّیه و فرزندان؛ رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنْک ذُرِّیةً طَیبَةً (آل‌عمران/۳۸) 🔹زنان و مردان؛ وَ الطَّیبَاتُ لِلطَّیبِینَ وَالطَّیبُونَ لِلطَّیبَاتِ (نور/۲۶) 🔸تحیت پروردگار؛ فَإِذَا دَخَلْتُم بُیوتًا فَسَلِّمُوا عَلَی أَنفُسِکمْ تَحِیةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَکةً طَیبَةً (نور/۶۱) 🔹حیات و زندگی؛ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکرٍ أَوْ أُنثَی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیینَّهُ حَیاةً طَیبَةً (نحل/۹۷) 🔸انفاق؛ یا أیُّها الَّذین ءَامنوا اَنفِقوا مِن طَیّبات ما کَسبتُم ... (بقره/۲۶۷)

💠 سعی کنید انسان قرآنی باشید / علامه حسن‌زاده آملی رضوان الله تعالی علیه

💠

مسير طيّب / آیت‌الله جوادی آملی

🔴 در محضر قرآن کریم/ ۱۵۸۸ ✅ وَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُواْ بَِايَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّواْ عَلَيْهَا صُمّاً و عُمْيَاناً. وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْواَجِنَا وَ ذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَاماً (فرقان/۷۴-۷۳) 🔹و آنان كسانى هستند كه چون به آیات پروردگارشان تذكّر داده شوند، كر و كور (چشم و گوش بسته) به سجده نمى‌افتند (بلكه عمل آنان، آگاهانه است). و كسانى‌اند كه مى‌گویند: پروردگارا! به ما از ناحیه‌ٔ همسران و فرزندانمان مایهٔ روشنى چشم عطا كن و ما را پیشواى پرهیزکاران قرار ده. 🔸آیات فوق، بخشی دیگر از ویژگی‌های «عبادالرحمن» است. ایمان باید بر اساس آگاهى و بصیرت باشد. در قرآن مى‌خوانیم: «و یَتفكّرون فى خَلق السماوات و الارض ربّنا ما خَلَقت هذا باطلاً»(آل‌عمران/۱۹۱) یعنى مؤمنان خردمند، ابتدا در آفرینش آسمان‌ها و زمین فكر مى‌كنند، سپس اقرار مى‌نمایند كه پروردگارا! تو اینها را بیهوده نیافریدى. در این آیه نیز مى‌فرماید: مؤمنان، چشم و گوش بسته عبادت نمى‌كنند. در ذیل آیه ۷۴ از رسول اکرم(ص) روایت شده که فرمودند: ازواجنا؛ حضرت خدیجه(س) است. ذریاتنا؛ حضرت زهرا(س) است. قرة اعین؛ حسنین(علیهما‌السلام) هستند و للمتقین اماما؛ حضرت علی علیه‌ السلام است. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️تعبّد و بصیرت، از اوصاف عباد الرّحمن است. «اذا ذكّروا... لم یخرّوا علیها صُماً و عمیاناً» بندگان رحمن، آگاهانه به سراغ دین مى‌روند. ▫️انسان در برابر همسر و فرزند و نسل خود متعهّد است و باید براى عاقبت نیكوى آنها تلاش و دعا كند. «ربّنا هب لنا من ازواجنا...» ▫️در تربیت، علاوه بر علم وتلاش باید از خدا نیز كمک خواست. «ربّنا هب لنا...» ▫️فرزند صالح، نور چشم است. «قرّة اعین» ▫️تشكیل خانواده و داشتن همسر و فرزند و دعا براى بدست آوردن آنها، مورد توجّه اسلام است. «ربّنا هب لنا...» ▫️در دست گرفتن مدیریّت جامعه، آرزوى عبادالرحمن است، زیرا عهده‌دار شدن امامت و رهبرى متّقین، ارزش است. «واجعلنا للمتّقین اماما» ▫️در دعا به حداقل اكتفا نكنید، بلند همّت باشید. «واجعلنا للمتّقین اماما» (خدایا ما را در رسیدن به كمال، رهبر متّقین قرار ده، نه آنكه تنها از متّقین باشیم) ▫️بندگان خدا، وحدت هدف و وحدت كلمه دارند. «اماماً» و نفرمود: «ائمّةً». (ممكن است كلمه «امام» به جاى «ائمّة»، رمز آن باشد كه در جامعه اسلامى، رهبر باید یک نفر باشد)

💠 راهگشایی ذکر الهی

💠 ادب بندگی / آیت‌الله جوادی آملی