#یادداشت
#محمدباقر_ملکیان
🗒 وسائل الشيعه کتابی چند ويرايشي
✅ عادت بسياري از مؤلّفين است که پس از آن که کتابی را نگاشتند، پرونده آن را مختومه نمی کنند، بلکه به مرور بر آن می افزايند يا از آن کم می کنند.
نمونه واضح آن کتاب قاموس الرجال مرحوم شوشتری است، که مؤلّف پس از چاپ اوّل و به مرور، زياداتی در حدّ چند مجلّد بر آن افزوده است.
کتاب وسائل الشيعه نيز از همين گونه کتب است، يعني حرّ عاملی چندين مرتبه کتاب را تحرير نموده است، و در هر بار تحرير، تغييراتی داده است. مثلاً عنوان بابی را تغيير داده، يا بر تعداد روايات بابی افزوده و يا از آن کم کرده است.
به نظر می رسد کتاب مستدرک الوسائل مرحوم نوری بر اساس تحرير غير نهايي کتاب وسائل الشيعه نگاشته شده است، از اين رو مکرّر اتفاق می افتد که محدّث نوری، حديثی را به عنوان استدراک بر وسائل نقل می کند، در حالی که مرحوم حر عاملی همان حديث را در همان باب وسائل الشيعه ذکر می کند.
نمونه هايي از اين احاديث را ببينيد:
وسائل الشيعه ح29141 = مستدرک الوسائل ح18898
وسائل 29887 = مستدرک 19392
وسائل 30892 = مستدرک 19979
وسائل 31442 = مستدرک 20263
وسائل 33630 = مستدرک 21551
وده ها نمونه ديگر.
#یادداشت
#محمدباقر_ملکیان
🗒 پژوهش هایی بر اساس رجالی کشی
✅ در یکی دو سال اخیر، افراد متعددی، پیرامون پژوهش بر اساس رجال کشی برای پایان نامه های دانشگاهی و حوزوی، و نیز پژوهش های مستقل، از منِ هیچ ندان، نظر خواسته اند.
این یادداشت، جمع بندی نکاتی است که به این دوستان عزیز عرض کرده ام:
بر اساس رجال کشي، چند پژوهش اساسی می توان انجام داد:
1. بازسازی رجال عیاشي، ونيز رجال نصر بن صباح: البته گويا مرحوم آقای بروجردی کتاب «ترتيب اسانيد کشي» را نوشته اند که بر اساس اين (کتاب ترتيب اسانيد کشي) می توان آسانتر هم رجال عیاشي را بازسازی کرد، وهم رجال نصر بن صباح را. البته حجم رجال عیاشي بيشتر از رجال نصر بن صباح است. رجال نصر بن صباح شايد چند صفحه بیشتر نشود ولی رجال عیاشي شايد بيش از دويست صفحه شود.
2. تاريخ فرق شيعه: يعنی می توان يک دوره کتاب فرق تشيع (چيزی در حد واندازه فرق الشيعه نوبختی ومشابه آن) بر اساس رجال کشي تحرير کرد.
3. منهج کشي در اعتبار سنجی روايات
4. مکاتب حديث شيعه (خصوصا مکتب حديثی خراسان): مثلا بر اساس رجال کشي معلوم می شود که فضل بن شاذان هنگامی که به عراق رفته چه تراثی را از اصحاب شنيده وبعداً آنها را به خراسان برده واجازه داده است. ويا چه کسی به قم رفته وچه بخشي از تراث را با خود بدانجا برده ويا از قم آمده و چه بخشي از تراث را با خود از آنجا آورده و...
5. غلو پژوهی: یعنی بررسی غاليان (متّهمان به غلو مثل محمّد بن سنان، ويا غاليان حقيقی مثل ابو الخطاب)، فرقه های غاليانه، اعتقادات غاليانه، برخورد وواکنش ائمه عليهم السلام و نيز اصحاب آنها نسبت به غاليان، فرقه های غالی واعتقادات غلو آميز.
6. تاريخ اعتقادات اماميه (خصوصاً در مبحث امامت): مثلاً بر اساس رجال کشي معلوم شود مسأله عصمت، علم غيب، نص بر امام معصوم، مسأله ائمه دوازده گانه و.. در طول تاريخ اعتقادی تشيع چگونه مطرح شده، وچه مراحلی را طی کرده است؟ آيا اين مسائل از ابتداء همين گونه (يعنی مانند روزگار ما) بوده است؟ تغيير و تحول آنها (البته اگر تغيير و تحولي بوده) بر اساس تعاليم ائمه عليهم السلام بوده (مثل مساله خمس در ارباح مکاسب) ويا اين که ساخته وپرداخته منحرفان (مانند غاليان) بوده است؟
البته پژوهش های خُردتر فراوان دیگری (در حد و اندازه یک مقاله) هم قابلیت طرح و بررسی دارد، که اگر بخواهم بدان ها بپردازم مقاله ای بلند بالا می شود.
https://t.me/derasatfielmrejal
شيوه فهرستي، شيوه اي فراموش شده.pdf
469.9K
📕مقاله
〽️ "شیوه فهرستی، شیوه ای فراموش شده"
👤 محمدباقر ملکیان
🌐 کانال تلگرام
#️⃣ #اصل #فهرست #تحلیل_فهرستی #تحلیل_رجالی #حسن_انصاری #مددی #استاد_مددی #محمدباقر_ملکیان
🆔 @Rejal_science
♨️ نقد و نظر
✳️ مباحث تحلیل فهرستی
📖 در سال 1388 کتابی با عنوان "بازسازی متون کهن حدیث شیعه: روش، تحلیل، نمونه" (https://t.me/Rejal_science/133) با تالیف و تدوین محمد عمادی حائری به چاپ رسید
📕 استاد حسن انصاری در نقد رویکرد تحلیل فهرستی که در این کتاب به آن اشاره شده بود مقاله ای با عنوان ""اصل" نزد محدثان و نگاهی به نظريه تحليل فهرستی: نقدی بر يک رويکرد رجالی" (https://t.me/Rejal_science/723)نگاشتند.
📕 استاد انصاری پس از نگارش مقاله بالا مقاله ای با عنوان "طریقه فهرستی و نقد آن" (https://t.me/Rejal_science/727) نوشتند
🔆 تب بحث که داغ شد
📗 استاد محمدباقر ملکیان مقاله ای با عنوان "شیوه فهرستی، شیوه ای فراموش شده" (https://t.me/Rejal_science/724)در پاسخ به مقاله استاد حسن انصاری نگاشتند
📕در ادامه هم استاد حسن انصاری با مقاله "پاسخ به یک انتقاد درباره طریقه فهرستی" (https://t.me/Rejal_science/725)درصدد پاسخ برآمدند
🌱 خوانش این مقالات خالی از لطف نیست
#️⃣ #اصل #فهرست #تحلیل_فهرستی #تحلیل_رجالی #حسن_انصاری #مددی #استاد_مددی #محمدباقر_ملکیان
🆔 @Rejal_science
هدایت شده از طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث
♨️ اختصاصی طرائف
🎧 صوت نشست
〽️ “روش فهرستی در علم رجال؛ چیستی و چرائی”
🎙 استاد محمدباقر ملکیان
🗓 پنجشنبه 12 دی ماه ۹۸
📌 قم، علمیه ایت الله حاج سید محمد باقر خوانساری(ره)
#️⃣ #روش_فهرستی #فهرست_نگاری #فهرست_پژوهی #ملکیان #محمدباقر_ملکیان
🌐 https://gourl.page.link/2Ycy
🔗 http://taraef.ir
🆔 @taraef_ir
نشست بررسی نظریه تحلیل فهرستی روایات.mp3
29.08M
🎧 صوت نشست
〽️ نشست ”بررسی نظریه تحلیل فهرستی روایات"
🎙ارائه: استاد ملکیان
🖊 ناقد: استاد رحمان ستایش
🗓 چهارشنبه 4 تیر ماه 99
📌 مدرسه فقهی امام باقر علیه السلام
#️⃣ #اصل #فهرست #تحلیل_فهرستی #تحلیل_رجالی #مددی #استاد_مددی #محمدباقر_ملکیان #رحمان_ستایش #شیوه_فهرستی
🆔 @Rejal_science