#یادداشت بررسی امکان تلمّذ ریحان حبشی نزد علمای شیعه شام احمد خامه یار «ریحان حبشی» از علمای برجسته شیعه دوازده امامی در دوره خلافت فاطمی در مصر بوده که به گفته منابع تاریخی، در حدود سال ۵۶۰ق از دنیا رفته است. در شماری از منابع متأخر تراجم اعلام شیعه اشاره شده است که وی از سه تن از علمای شیعه شام یعنی ابوالصلاح حلبی (درگذشته ۴۴۷ق)، شیخ کراجکی (درگذشته ۴۴۹ق) و عبدالعزیز بن ابی‌کامل روایت نقل کرده و در واقع شاگرد آنها بوده است. (۱) به نظر می‌رسد که این ادعا را نخستین بار شیخ حر عاملی مطرح کرده و سپس، مؤلفان بعدی نیز آن را تکرار کرده‌اند. http://www.almajlesilib.com/post/518 #️⃣ #ریحان_حبشی #علمای_شیعه_شام 🆔 @Rejal_science

#یادداشت #محمدباقر_ملکیان 🗒 وسائل الشيعه کتابی چند ويرايشي ✅ عادت بسياري از مؤلّفين است که پس از آن که کتابی را نگاشتند، پرونده آن را مختومه نمی کنند، بلکه به مرور بر آن می افزايند يا از آن کم می کنند. نمونه واضح آن کتاب قاموس الرجال مرحوم شوشتری است، که مؤلّف پس از چاپ اوّل و به مرور، زياداتی در حدّ چند مجلّد بر آن افزوده است. کتاب وسائل الشيعه نيز از همين گونه کتب است، يعني حرّ عاملی چندين مرتبه کتاب را تحرير نموده است، و در هر بار تحرير، تغييراتی داده است. مثلاً عنوان بابی را تغيير داده، يا بر تعداد روايات بابی افزوده و يا از آن کم کرده است. به نظر می رسد کتاب مستدرک الوسائل مرحوم نوری بر اساس تحرير غير نهايي کتاب وسائل الشيعه نگاشته شده است، از اين رو مکرّر اتفاق می افتد که محدّث نوری، حديثی را به عنوان استدراک بر وسائل نقل می کند، در حالی که مرحوم حر عاملی همان حديث را در همان باب وسائل الشيعه ذکر می کند. نمونه هايي از اين احاديث را ببينيد: وسائل الشيعه ح29141 = مستدرک الوسائل ح18898 وسائل 29887 = مستدرک 19392 وسائل 30892 = مستدرک 19979 وسائل 31442 = مستدرک 20263 وسائل 33630 = مستدرک 21551 وده ها نمونه ديگر.

#یادداشت #محمدباقر_ملکیان 🗒 پژوهش هایی بر اساس رجالی کشی ✅ در یکی دو سال اخیر، افراد متعددی، پیرامون پژوهش بر اساس رجال کشی برای پایان نامه های دانشگاهی و حوزوی، و نیز پژوهش های مستقل، از منِ هیچ ندان، نظر خواسته اند. این یادداشت، جمع بندی نکاتی است که به این دوستان عزیز عرض کرده ام: بر اساس رجال کشي، چند پژوهش اساسی می توان انجام داد: 1. بازسازی رجال عیاشي، ونيز رجال نصر بن صباح: البته گويا مرحوم آقای بروجردی کتاب «ترتيب اسانيد کشي» را نوشته اند که بر اساس اين (کتاب ترتيب اسانيد کشي) می توان آسانتر هم رجال عیاشي را بازسازی کرد، وهم رجال نصر بن صباح را. البته حجم رجال عیاشي بيشتر از رجال نصر بن صباح است. رجال نصر بن صباح شايد چند صفحه بیشتر نشود ولی رجال عیاشي شايد بيش از دويست صفحه شود. 2. تاريخ فرق شيعه: يعنی می توان يک دوره کتاب فرق تشيع (چيزی در حد واندازه فرق الشيعه نوبختی ومشابه آن) بر اساس رجال کشي تحرير کرد. 3. منهج کشي در اعتبار سنجی روايات 4. مکاتب حديث شيعه (خصوصا مکتب حديثی خراسان): مثلا بر اساس رجال کشي معلوم می شود که فضل بن شاذان هنگامی که به عراق رفته چه تراثی را از اصحاب شنيده وبعداً آنها را به خراسان برده واجازه داده است. ويا چه کسی به قم رفته وچه بخشي از تراث را با خود بدانجا برده ويا از قم آمده و چه بخشي از تراث را با خود از آنجا آورده و... 5. غلو پژوهی: یعنی بررسی غاليان (متّهمان به غلو مثل محمّد بن سنان، ويا غاليان حقيقی مثل ابو الخطاب)، فرقه های غاليانه، اعتقادات غاليانه، برخورد وواکنش ائمه عليهم السلام و نيز اصحاب آنها نسبت به غاليان، فرقه های غالی واعتقادات غلو آميز. 6. تاريخ اعتقادات اماميه (خصوصاً در مبحث امامت): مثلاً بر اساس رجال کشي معلوم شود مسأله عصمت، علم غيب، نص بر امام معصوم، مسأله ائمه دوازده گانه و.. در طول تاريخ اعتقادی تشيع چگونه مطرح شده، وچه مراحلی را طی کرده است؟ آيا اين مسائل از ابتداء همين گونه (يعنی مانند روزگار ما) بوده است؟ تغيير و تحول آنها (البته اگر تغيير و تحولي بوده) بر اساس تعاليم ائمه عليهم السلام بوده (مثل مساله خمس در ارباح مکاسب) ويا اين که ساخته وپرداخته منحرفان (مانند غاليان) بوده است؟ البته پژوهش های خُردتر فراوان دیگری (در حد و اندازه یک مقاله) هم قابلیت طرح و بررسی دارد، که اگر بخواهم بدان ها بپردازم مقاله ای بلند بالا می شود. https://t.me/derasatfielmrejal