ـــــــــــــــــ آیات ولایت ــــــــــــــــــــ نمونۀ دوم: تفسیر کشّاف / زمخشری مطالب ابوالقاسم زمخشری در مورد #شأن_نزول و #تفسیر آیۀ شریفه در کتاب «تفسیر کشاف» ج۱، ص۶۲۴ نشانگر پرداختن قرآن به ولایتِ امیرالمؤمنین است. #سؤال: زمخشرى كيست..؟! #جواب: ابوالقاسم زمخشری از مفسِّرین نامدارِ اهل سنّت که در سال ۵۳۸ قمری فوت کرده است. زمخشری در مورد تفسیر و شأن نزول آیه این گونه می‌نویسد: «انما نزلت فی علیّ (کرم الله وجهه) حین سأله سائل و هو راكع فى صلاته ، فطرح له خاتمه..! این آیۀ شریفه در حقّ حضرت علی (ع) نازل شده آن زمانی که فقیری طلب کمک کرد و حضرت علی (ع) در حال رکوع، مشغول نماز بود، ایشان در همان‌ حالت، انگشتر خود را به فقیر صدقه داد. فإن قلت: كيف صحَّ أن يكون لِعَلىّ و اللفظ لفظ جماعة..؟! سؤال: اگر گفته شود چگونه ممکن است این آیه فقط در حقّ یک نفر نازل شده باشد، در حالی که از الفاظِ جمع همانند الّذین، آمنوا، یؤتون الزکاة، و هم راکعون در آیه شریفه استفاده شده است..؟! قلت: جىء به على لفظ الجمع و إن كان السبب فيه رجلاً واحداً ليرغب الناس فى مثل فعله ، فينالوا مثل ثوابه. جواب: زمخشری در پاسخ می‌نویسد که این آیه به صورت جمع آمده تا همۀ مؤمنین به امید درک ثواب کاری که حضرت علی (ع) انجام داده است، ترغیب شوند و همت گمارند به انجام دادنش.» خداوند در این آیه از الفاظِ جمع استفاده کرده است. الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ... برخی هم ایراد گرفتند که واژۀ راکعون؛ یعنی رکوع کنندگان که بصورت جمع است یا ضمیر هُمْ براى جمع بکار گرفته می‌شود در حالی که حضرت علی یک نفر است. ازین‌رو، معتقد شدند: «ما نمی‌توانیم به این آیۀ شریفه برای مُدّعایمان، استدلال و استناد کنیم.» جناب زمخشری که خودش از اهل سنّت است، پاسخی به این ایراد داده است. انگیزۀ خداوند از بکارگیری الفاظ جمع این است که مردم هم از حضرت علی (ع) الگو بگیرند و کار ایشان را تکرار کنند. پس، آوردنِ الفاظِ جمع، هیچ ضربه‌ای به اینکه منظور از آیه شریفه وَ هُمْ راکِعون حضرت علی (ع) باشد، نمی‌زند. مرحوم طبرسی از علمای شیعه هم در کتاب تفسیر «مجمع البیان» ج۳، ص۲۱۲ پاسخ دیگری دادند: «ان النکتة فى إطلاق الجمع على أميرالمؤمنين؛ تفخيمه و تعظيمه و ذلك أن أهل اللغة يعبّرون بلفظ الجمع عن الواحد على سبيل التعظيم. سِرّ مطلب در این که آیه به صورت جمع آمده است در حالی که فقط در مورد حضرت علی (ع) نازل شده، این است که؛ اهلِ لُغَت به جهت إکرام و بزرگداشتِ یک شخص، از لفظِ جمع استفاده می‌کنند. پس منظور از جمع آوردنِ الفاظ در آیه شریفه، تعظیم و بزرگداشت امیرالمؤمنین است که هیچ منافاتی با مُدَّعایمان ندارد.» #ادامه_دارد... ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ @ShahidHoseinpoor