🕊
#گزیده_نڪات_تفسیرے مربوط بہ #صفحہ_527🔻
༻🍃🌸🍃༺
#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_527
❇️#ظن و #گمان هرگز كسی را به #حق نمیرساند
💠وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً
🌱آنان به این (پندار باطل)، هیچ علم و دانشی در دست ندارند. آنان فقط از گمان پیروی میکنند؛ (حال آنکه) گمان به هیچ وجه (انسان را) از حقیقت بینیاز نمیکند.
نجم - ۲۸
🔹انسان متعهد و معتقد هرگز سخنی را بدون علم و آگاهی نمیگويد، و نسبتی را به كسی بی دليل نمیدهد، تكيه بر گمان و پندار كار شيطان و انسانهای شيطان صفت است، و قبول خرافات و موهومات نشانه انحراف و بی عقلی است.
روشن است واژه" ظن" (گمان) دو معنی متفاوت دارد: گاه به معنی گمانهای بی پايه است كه طبق تعبيرات آيات قبل همرديف" هوای نفس و اوهام و خرافات" است، منظور از اين كلمه در آيات مورد بحث همين معنی است.
🔹معنی ديگر: گمانهايی است كه معقول و موجه است و غالبا مطابق واقع و مبنای كار عقلا در زندگی روزمره میباشد، مانند شهادت شهود در محكمه و دادگاه، يا" قول اهل خبره" و يا" ظواهر الفاظ" و امثال آن كه اگر اينگونه گمانها را از زندگی بشر برداريم و تنها تكيه بر يقين قطعی كنيم نظام زندگی به كلی متلاشی میشود.
🔹بدون شك اين قسم از ظن داخل در اين آيات نيست، و شواهد فراوانی در خود اين آيات بر اين معنی وجود دارد، و به تعبير ديگر قسم دوم در حقيقت يك نوع علم عرفی است نه گمان، بنا بر اين كسانی كه با اين آيه (إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً) و مانند آن برای نفی حجيت" ظن" به طور كلی استدلال كردهاند قابل قبول نيست.
👈اين نكته نيز قابل توجه است كه" ظن" در اصطلاح فقها و اصوليين به معنی اعتقاد راجح است (اعتقادی كه يك طرف احتمال در نظر انسان ترجيح داشته باشد) ولی در لغت مفهوم گستردهای دارد كه حتی به" وهم" و احتمالات ضعيف نيز گفته میشود، و ظن بت پرستان از همين قبيل بود، خرافهای به صورت يك احتمال ضعيف در مغزشان ظاهر میشد، سپس هوای نفس به فعاليت برمیخاست و آن را تزيين میكرد، و احتمال ديگر را كه در مقابل آن قرار داشت و قويتر بود به دست فراموشی میسپرد و تدريجا به صورت يك اعتقاد راسخ درمیآمد، در حالی كه هيچ پايهای نداشت.
📚تفسیر نمونه
༻🍃🌸🍃༺
#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_527
❇️#خودستايی نكنيد، او شما را بهتر میشناسد!
💠الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلاَّ اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقی (۳۲/نجم)
🌱كسانی كه از گناهان بزرگ و زشتیهای آشكار اجتناب میكنند جز گناهان ناخواسته، بیشك پروردگارت (نسبت به آنان) آمرزشش گسترده است. او به شما داناتر است، آنگاه كه شما را از زمين پديد آورد و آنگاه كه شما در شكم مادرانتان جنين بوديد، پس خود را بیعيب نشماريد كه او به تقواپيشگان داناتر است.
🔹با بيان نشانهها، خوبان را معرّفی كنيم. الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی ... الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ
🔹انجام كارهای خوب، زمانی ارزشمند است كه همراه با تقوا و دوری از گناه باشد. أَحْسَنُوا ... يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ
🔹اجتناب از گناه بايد سيره و ملكه انسان باشد. «يَجْتَنِبُونَ» (فعل مضارع نشانه استمرار و دوام است)
🔹روشنترين نشانه نيكوكاران، دوری از گناهان كبيره و گناهانی است كه قبح بيشتری دارند. الَّذِينَ أَحْسَنُوا ... الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ
🔹نزديك شدن به گناه، انسان را به گناه میكشاند. (لذا قرآن، واژه اجتناب و دوری از گناه را به كار برده است.) «يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ»
🔹در زمين به سراغ فرشته نگرديد، انسان، جايزالخطا است و حتّی نيكوكاران در معرض لغزش و خطا هستند. الَّذِينَ أَحْسَنُوا ... الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ ... إِلَّا اللَّمَمَ
🔹مربّی بايد خطاپوش باشد و از يك سری لغزشها، گذشت كند. «إِلَّا اللَّمَمَ»
🔹از گناهانی كه لحظهای انجام میگيرد و لجاجت و اصراری بر آن نيست، بايد گذشت. «إِلَّا اللَّمَمَ»
🔹انگيزه در عمل، اثر دارد. گناهانی كه با انگيزه سرپيچی و نافرمانی صورت نمیگيرد، مورد عفو است. «إِلَّا اللَّمَمَ»
🔹مغفرت الهی، دليل و توجيهی برای گناه كردن نيست، در هر حال بايد از گناه اجتناب كنيم. يَجْتَنِبُونَ ... واسِعُ الْمَغْفِرَةِ
🔹حتّی مرتكبين گناه كبيره، نبايد از رحمت الهی مأيوس شوند. «إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ»
🔹خداوند، هم علم دارد و هم قدرت ولی در عين حال خطاپوش است. «واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ»
🔹خداوند نه تنها امروز ما، بلكه دوران پست جنينی ما را نيز میداند، پس فخرفروشی نكنيم. «إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ»
🔹كسانی كه از گناه دوری میكنند، گرفتار خودستايی نشوند. يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ ...
فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ
🔹توجّه به ناچيزی و ضعف و ذلت سابق، انسان را از خودستايی باز میدارد.
«إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ»
🔹اصلاح رفتار مردم بايد از طريق اصلاح عقايد باشد. عقيده به علم و نظارت الهی انسان را از خودستايی باز میدارد. هُوَ أَعْلَمُ ... فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ
🔹اگر كمالی داريم همه از اوست، چرا به خود افتخار میكنيم. أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ ... فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ
🔹با تظاهر به تقوا، انسان متّقی نمیشود. «هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقی»
📚تفسیر نور
༻🍃🌸🍃༺