💠 غفلت
🔹 وجود مبارک حضرت امیر فرمود: «وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءِ»؛[1] مبادا غافل باشی! همیشه کارهایت را بررسی بکن! چند لحظه ای در شب و روز تنها باش و بررسی کن که من چه کردم؟
تو نیک و بدِ خود هم از خود بپرس ٭٭٭ چرا بایدت دیگری محتسِب[2]
🔹 این «حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ»[3] برای همین است. ما هر لحظه داریم عمر را که سرمایه است می دهیم. یکی از بیانات نورانی حضرت این است که «نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَی أَجَلِهِ»;[4] یعنی هر یک نفس، یک گام به قبر نزدیک می شویم. فرمود نَفَسی که انسان می کشد، گام به گام به قبر نزدیک می شود. پس ما داریم هر لحظه به قبر نزدیک می شویم. این یک ساعت را که دادیم، باید چیزی بگیریم.
🔹 فرمود از غفلت بپرهیز: «وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءِ وَ قِلَّةَ الْأَعْوَانِ عَلَی طَاعَةِ اللَّهِ»؛ مبادا از این غافل باشی، خیلیها را سعی بکن کمکِ خودت بگیری در اطاعت پروردگار. «وَ اقْصُرْ رَأْیكَ عَلَی مَا یعْنِیكَ»؛ «یعْنِیكَ»؛ یعنی «یهِمُّک»؛ چیزی که به درد شما میخورد، وقت خود را، عمر خود را درباره آن صرف بکن. چیزی که «لَا یضُرُّ مَنْ «تَرَکَه أَو» جَهِلَهُ وَ لَا ینْفَعُ مَنْ عَلِمَهُ»؛[5] یک وقت کسی نشسته و دارد جدول حلّ میکند، این کار علمی نیست، این مشکلی را حلّ نمی کند، این هوش را تقویت می کند در چیزی که «لَا یضُرُّ وَ لَا ینْفَعُه». فرمود چیزی که به درد تو نمی خورد، مهم نیست و غیر علمی است، وقت صَرف نکن.
🔹 «وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ ... وَ اقْصُرْ رَأْیكَ عَلَی مَا یعْنِیكَ وَ إِیاكَ وَ مَقَاعِدَ الْأَسْوَاقِ فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّیطَانِ»؛ آن جاهایی که مکان عمومی است؛ نظیر بازارها، بازار جای تجارت است که یک کسی می خرد و یک کسی می فروشد، او حق رفت و آمد دارد؛ اما کسی برود آنجا بنشیند و بگردد و تماشا کند، این جز اتلاف وقت چیزی دیگر نیست.
🔹 وجود مبارک حضرت امیر فرمود اگر در بازارها بنشینی، بازار برای تجار محترم است و کسبه است و کسانی که کار دارند، چیزی می خواهند بخرند، ولی آن جا بروی و وقت را تلف بکنی، این مصلحت نیست. «وَ إِیاكَ وَ مَقَاعِدَ الْأَسْوَاقِ فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّیطَانِ وَ مَعَارِیضُ الْفِتَنِ»؛ یک عده می آیند و یک عده می روند، شما می خواهید فقط تماشا کنید! جای فتنه است، اینجا جای نمایشگاه فتنه برای شما است؛ آنجا جای اقتصاد است برای کسی که می خواهد بفروشد یا می خواهد بخرد. «مَعرَضْ»؛ یعنی نمایشگاه، اینجا نمایشگاه فتنه است، چرا می روی آن جا می نشینی؟
[1]. نهج البلاغه، نامه69.
[2]. حافظ، قطعات، قطعه شماره1.
[3]. وسائل الشیعه، ج 16، ص99.
[4]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، خطبه74.
[5]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج1، ص32.
#محاسبه
#فتنه
#کار_علمی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1396/09/09
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 تشخیص سود و زیان
🔹 ابی الحسن الماضی، وجود مبارک امام کاظم می فرمایند: «لَیسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی كُلِّ یوْمٍ فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً اسْتَزَادَ اللَّهَ وَ إِنْ عَمِلَ سَیئاً اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِنْهُ وَ تَابَ إِلَیهِ»؛[1] فرمود کسی شیعه ماست که برای خود یک محاسبه داشته باشد که امروز من چه کردم؟ چه چیزی گیر من آمده؟ من 24 ساعت عمر دادم، وقت دادم، این 24 ساعت دادم، چه چیزی گرفتم؟ همان طوری که برای کالای خود حسابی باز می کند که ضرر کردم یا نفع بردم یا هیچ کدام از اینها نصیب من نشد، عمری که داده است اگر حساب نکند که من امروز چکار کردم؟ چه خدمتی کردم؟ چه عبادتی کردم؟ فرمود این از ما نیست! «لَیسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی كُلِّ یوْمٍ». اگر ـ إن شاء الله ـ کار خیر انجام داد، عبادتی انجام داد، خدمتی انجام داد، خدا را شکر بکند و از خدا مزید و افزودن آن را بخواهد و اگر ـ خدای ناکرده ـ لغزشی مرتکب شد، استغفار کند، راه برای او باز است.
🔹 به ما گفتند که «حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا»[2] و «زِنُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُوزَنُوا»؛[3] ببینید خیلی ها یک ترازویی در خانه دارند خودشان را وزن می کنند که اضافه وزن دارند یا اضافه وزن ندارند؛ کار، کار خوبی است، چون اگر اضافه وزن دارند، معالجه بکنند و اگر ضعف دارند ترمیم بکنند؛ این کار، کار خوبی است، بد نیست؛ اما در این روایتها آمده است که «زِنُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُوزَنُوا»، قبل از اینکه شما را بکِشند، خودتان را بکِشید و «حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا»؛ قبل از اینکه شما را به محکمه ببرند، زیر میز حساب ببرند، حسابرسی از شما بخواهند، خودتان محاسبه کنید. این جا هم وجود مبارک امام کاظم و سایر ائمه (علیهم السلام) فرمودند، شما بتوانید خودتان را شبانه روز وزن کنید، بسنجید؛ میزان می خواهد، آدم میخواهد بسنجد یک ترازو میخواهد، ترازو هم قرآن است و کلمات ائمه (علیهم السلام) که چه حق است؟ چه باطل است؟ چه صدق است؟ چه کذب است؟ چه خیر است؟ چه شرّ است؟ چه حسَن است؟ چه قبیح است؟ همه را گفتند؛ یک ترازو میخواهد، فرمود ما ترازو را برای شما فرستادیم.
🔹 در سوره مبارکه «اعراف» هم فرمود: ﴿وَ الْوَزْنُ یوْمَئِذٍ الْحَقُّ﴾;[4] نه «و الوزن حق»، نه یک وزن هست، فرمود: در ترازوی قیامت یک کفه آن را ما حقیقت می گذاریم، در کفه دیگر اعمال و عقاید را می سنجیم: ﴿وَ الْوَزْنُ یوْمَئِذٍ الْحَقُّ﴾; یعنی یک طرف را ما حقیقت می گذاریم، بعد نماز را با حقیقت می سنجیم، خدمت را با حقیقت می سنجیم، عقیده را با حقیقت می سنجیم. به ما هم فرمودند این حقیقت را شما درک کنید، این را واحد وزن و سنجش قرار بدهید؛ آن وقت عقاید، اخلاق و اوصافتان را با این قرار بدهید و اگر کسی اهل محاسبه نبود، از ما نیست، چرا؟ برای اینکه سود و زیان خود را تشخیص نمی دهد.
[1]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج2، ص453.
[2]. وسائل الشیعه، ج 16، ص99.
[3]. نهج البلاغه, خطبه89.
[4]. سوره اعراف، آیه8.
#امام_کاظم_علیه_السلام
#محاسبه
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سخنرانی دوره ایی در منازل اهالی محل ـ دماوند
تاریخ: شهریور 1397
🆔 @a_javadiamoli_esra
🏴 وطن حقیقی
▫️ فرمود: «مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ وَ مُوَطِّناً عَلى لِقاءِ اللّهِ نَفْسَهُ فَلْیَرْحَلْ مَعَنا»؛ فرمود درست است شما در سرزمینی زندگی می كنید اما این سرزمین, وطن شما نیست این #وطن_مجازی است!
شعری از مرحوم شیخ بهایی به یادگار مانده است:
این وطن مصر و عراق و شام نیست ٭٭٭ این وطن شهری است كان را نام نیست
▫️ مرحوم شیخ بهایی بعد از مرحوم شیخ اشراق بود، این حرف را اول شیخ اشراق زد كه اینکه گفتند: «حُبُّ الوّطَن مِنَ الاّیمان» درست است این وطنِ زمینی محبوب ماست و باید برای حفظ آن با بیگانه ها مبارزه كنیم، ولی وطن اصلی ما جایی است كه مصر و عراق و شام نیست؛ اما اصل این حرف از مرحوم شیخ اشراق هم نیست این حرف از وجود مبارك #حسین_بن_علی (سلام الله علیهما) است كه مردم! شما یك وطن دارید و آن #لقاء_الله است شما باید توطین كنید یعنی وطن شناس باشید (یك)، خود را به وطن برسانید (دو)، در وطن مستقر بشوید (سه)؛ فرمود: «مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ وَ مُوَطِّناً عَلى لِقاءِ اللّهِ نَفْسَهُ فَلْیَرْحَلْ مَعَنا»؛ این راهِ حسین بن علی است!
▫️ اگر كسی با این وضع به #زیارتگاه رفت و در #عزاداری_ها و سوگ و ماتم شركت كرد، خدا را شاكر باشد كه زیارت او مقبول است؛ اما اگر _ خدای ناكرده _ به دنبال بعضی از بازی ها و بعضی از اموری كه قابل دفاع نیست حركت كرد، این باید متأثّر باشد. راه #محاسبه باز است كه ما كاملاً #حسابرسی كنیم كه كدام زیارت مقبول است كدام عبادت مقبول است و كدام سوگواری و ماتم مقبول است.
#پادکست_محرم
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سخنرانی محرم
تاریخ: 1392/08/24
🌐 http://news.esra.ir
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 قطب فرهنگی
🔹 سطر آخر مقدمه ثقة الاسلام کلینی این است که #قطب_فرهنگی دین عقل است: «العقل هو القطب الّذی علیه المدار و به یحتجّ و له الثواب و علیه العقاب»؛ قطب فهم یک ملت عقل آن ملت است که با خدا احتجاج می کند، با انبیاء احتجاج می کند.
🔹 اما خیلی ها وهّام هستند و خیال می کنند عاقل هستند، خیلی ها خیال هستند و خیال می کنند عاقل اند، مگر عقل به این آسانی بدست می آید؟! مگر عقل نظری که دبیر اندیشه است، تا جان کَندن درس و بحث #حوزه_و_دانشگاه نباشد کسی عاقل می شود؟ تا جان کَندن کنار سجاده #نماز_شب و #اربعین_گیری و خلوص نیت و #مراقبه و #محاسبه نباشد کسی عاقل می شود؟ «اَلعَقلُ ما عُبِدَ بِهِ الرَّحمٰنُ وَ اکتُسِبَ بِهِ الجَنان» در هر جای و بازاری پیدا نمی شود، آن عقلی که بتواند درباره توحید و ولایت و نبوت و امامت بیاندیشد هر جا پیدا نمی شود.
🔹 پس عقل #شجره_طوبی است، یک؛ شاخه طیب و طاهر دارد، دو؛ شاخه اوّلش عقل نظری است که بود و نبود جهان را می فهمد، سه؛ شاخه دومش عقل عملی است که باید و نباید را عمل می کند، چهار؛ این شخص عاقل می شود و وقتی عاقل شد #عدل میوه اوست، #کرامت میوه اوست، این شخص هرگز ظلم نمی کند و از ظلم بیزار است. نه تنها قائم بالقسط است نه تنها «یحب العدل و الاحسان» بلکه #قوام_بالقسط است.
📚 هفتمین کنگره اجلاس مجمع جهانی اهل بیت (ع)
▫️ تاریخ پخش پیام: 1401/06/12
لینک پیام در آپارات:
https://aparat.com/v/dhWiv
#پیام
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠
مراتب مراقبه🔸 به ما گفتند مراقب باشید؛ این «مراقبت» در اخلاق یك معنا دارد، در عرفان معنای دیگر دارد. #مراقبت_اخلاقی این است كه انسان مواظب باشد چه می كند؛ فرمود شما مراقب باشید كه چه كار میكنید و چه كار نمی كنید، بعد وقتی كه در دفترتان یادداشت كردید، محاسبه كنید؛ مثل یک یك تاجر که اول مراقب است چه چیزی می فروشد، چه چیزی می خرد، چقدر می فروشد و اینها را در دفتر یادداشت می كند که اینها #مراقبت است، بعد می نشیند #محاسبه می كند كه آیا سود کرد یا ضرر كرد. محاسبه، فرع بر مراقبت است و این كار، #كار_اخلاقی است که انسان مراقب باشد واجب و مستحب را انجام دهد، مراقب باشد حرام و مكروه را انجام ندهد، دعاها و فرصت های مناسبی كه پیش آمده غفلت نكند. 🔸 اما در #عرفان كه مسئله مراقبت مطرح است، یعنی انسان ببیند كه خدا دارد او را می بیند! خدا مراقب آدم است و انسان به مقامی رسیده است كه مشاهده می كند كه در تحت مراقبت «الله» است. اینكه از وجود مبارك پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده است كه معنای #احسان این است که «أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ یرَاكَ» همین است. یا «مشاهده» یا «مراقبه»؛ یا خدا را ببین یا ببین كه او تو را می بیند؛ اگر خودش را دیدی می شود #مشاهده و اگر فعل او را دیدی می شود #مراقبه. 🔸 این «مراقبه»ای كه در عرفان مطرح است، بعد از فراغ از مراقبت اخلاقی است؛ در مراقبت اخلاقی انسان به جایی رسیده است كه كار خلاف انجام نمی دهد و از فیض واجب و مستحب هم محروم نمی شود. #آدم_خوب_شدن، كار اخلاق است، #خدا_را_دیدن، كار عرفان است. سكّوی پرواز عرفان، مسئله اخلاقی است؛ اگر كسی در اخلاق مشكل داشت هرگز به مقام مشاهده كردن كه «یا خَیرَ مَعْرُوفٍ عُرِفَ» نمی رسد هرگز به مقام «أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَراهُ» نمی رسد. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه ص جلسه 16 تاریخ: 1393/03/10 🌐 http://news.esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠
مراقبه🔸 این «لَصَافَحَتْكُمُ المَلَائِكَة» را مرحوم كلینی (رضوان الله علیه) از وجود مبارك رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) نقل كرده است که حضرت فرمود شما اگر مواظب گفتارتان، رفتارتان، غذای تان، نوشتنتان، خواندنتان و امثال اینها باشید، فرشته ها با شما مصافحه می كنند. فرشته كه دیدنی نیست؛ همین كه انسان از خلاف بدش بیاید، از كار سبك بدش بیاید، از اینكه سجده كند لذت می برد، از اینكه #ایثار_و_احسان داشته باشد لذت می برد، از اینكه باری از دوش #جامعه بردارد لذت می برد، از اینكه كاری بكند كه #شهدا راضی باشند لذت می برد، این معلوم می شود که «لصافحته الملائكة». این حدیث شریف نشانه آن است كه #ارتباط_با فرشته_ها برای ما مقدور است. 🔸 ما كاملاً می توانیم خودمان را بسنجیم كه در چه شرایطی هستیم؛ این است كه به ما گفتند #مراقبه كنید، #محاسبه كنید و خودتان را بسنجید: «حَاسِبُوا أَنْفُسَكُمْ»، «زِنُوا أَنْفُسَکُمْ». خب خیلی از افراد هستند كه خودشان را کنترل می کنند كه چاق نشوند، خب این كار خوبی است، بالأخره آدم باید سلامت بدنش را تأمین بكند، اینكه بد نیست؛ اما وجود مبارك حضرت فرمود یك وقت هم در ترازوی قرآن و عترت خودت را بسنج ببین چه وزنی داری؟ سبك مغزی یا سنگینی؟ 🔸 آدم می تواند خودش را بسنجد كه از چه لذت می برد از چه لذت نمی برد، چه بویی برای او جاذبه دارد چه بویی برای او جاذبه ندارد؛ آیا _ خدای ناكرده _ جزء ﴿كَاْلأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾ است، آیا _ خدای ناكرده _ جزء ﴿شَیاطینُ الإِنسِ وَالجِن﴾ است یا _ ان شاء الله _ جزء ﴿الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ الْمَلائِكَةُ﴾ است؟ #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت #پادکست #ضیافت_الهی 📚 سخنرانی در جمع اعضای مجمع آل کساء تاریخ: 1382/10/11 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra