💠 ستیز با ستم
🔹 حضرت [امام علی (علیه السلام)] یک بیان نورانی دارد که «لَا یمْنَعُ الضَّیمَ الذَّلِیلُ» _«ضیم» همان معنی ظلم را می دهد _ ظلم را جز ملّت پَست کسی تحمّل نمی کند. این کلمات #شرف_آور است! اگر ملّتی ـ معاذالله ـ فرومایه بود، بله #ستم_پذیر است؛ اما اگر ملّتی مثل ایران بود؛ مثل فلسطینی ها بود، مثل یمنی ها بود، ظلم را نمی پذیرد. شهادت و کشته شدن این طور نیست که تمام بشود. این بیان نورانی سیدالشهداء (سلام الله علیه) در روز #عاشورا است که بارها به عرض شما رسید، فرمود: «صَبْراً بَنِی الْكِرَامِ فَمَا الْمَوْتُ إِلَّا قَنْطَرَةٌ»؛ بردبار باشید، مرگ، پلی است زیر پای شما؛ مرگ که پوسیدن نیست، مرگ از پوست به در آمدن است، مرگ را بترسانید! بعدها شاعری پیدا شد سراینده ای پیدا شد ادیب بزرگواری پیدا شد گفت:
مرگ اگر مرد است گو نزد من آی ٭٭٭ تا در آغوشش بگیرم تنگ تنگ
من از او جانی برم بی رنگ و بو ٭٭٭ او ز من دلقی بگیرد رنگ رنگ
من در این مبارزه پیروز هستم؛ من یک #گوهر_ابدی می گیرم، او از من یک بدن پوسیده می گیرد، چیز دیگر نیست! من که چیزی به او نمی دهم، این لاشه را به او می دهم، جان ملکوتی خود را بالا می برم.
🔹 اینها از #سید_الشهداء است اینها از #امیر_المؤمنین است که انسان مرگ را می میراند، انسان بر مرگ مسلّط است، انسان هست که هست که هست! فرمود جز ملّت فرومایه کسی #ستم_پذیر نیست. درود بر این فلسطینی ها و غزّه ای ها، درود بر یمنی ها، درود بر شما ایرانی ها که به هر حال توانستید ثابت کنید که #شاگرد_علی_بن_ابی_طالب (صلوات الله و سلامه علیه) هستید!
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1396/12/17
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره228
#فصل_ششم
#خوردن_و_آشامیدن
#سیره_پیامبر_در_خوردن_و_آشامیدن
🔸 انس می گوید: هرگز رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از غذایی بدگویی نكرد. اگر غذایی را می پسندید آن را می خورد و اگر غذایی را نمی پسندید نمی خورد.[1]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) سیر، پیاز، تره فرنگی و عسل آغشته با شیره ای كه از درخت در شكم زنبور می ماند نمی خورد، زیرا بوی آن در دهان می ماند.[2]
[1] . مَا ذَمَّ رَسُولُ اللَّهِ طَعَاماً قَطُّ؛ كَانَ إِذَا أَعْجَبَهُ أَكَلَهُ وَ إِذَا كَرِهَهُ تَرَكَهُ (مكارم الاخلاق، ص30).
[2] . وَ كَانَ لا یأْكُلُ الثُّومَ وَ لا الْبَصَلَ وَ لا الْكُرَّاثَ وَ لا الْعَسَلَ الَّذِى فِیهِ الْمَغَافِیرُ وَ هُوَ مَا یبْقَیٰ مِنَ الشَّجَرِ فِى بُطُونِ النَّحْلِ فَیلْقِیهِ فِى الْعَسَلِ فَیبْقَیٰ رِیحٌ فِى الْفَمِ (مكارم الاخلاق، ص30).
.#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 169.
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 رسالت فقاهت
🔸 هر چه که محل #ابتلای_عملی مردم باشد، محل #ابتلای_علمی فقیه است.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس خارج فقه ارث جلسه 165
تاریخ: 1400/10/19
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 هشام عصر
🔹 وجود مبارك #امام_صادق_علیه_السلام به هشام بن حكم یك نحو دستور داد، به هشام بن سالم یك نحو دیگر دستور داد، به حمران بن اعین یك نحو دستور داد، به زرارة بن اعین طور دیگر دستور داد. به یكی از اصحاب فرمود تو با هر كسی مناظره نكن [زیرا] تو قدری اوج می گیری بعد می افتی، خب چه كار داری با هر كسی مناظره كنی، #نظریه_پردازی كار تو نیست؛ [اما] هشام طیران دارد، اوج می گیرد، پرواز می كند، بالا می رود، پایین می آید و سقوط هم نمی كند.
🔹 خدا غریق رحمت كند مرحوم #سید_عبد_الحسین_شرف_الدین_عاملی و خدا #سیدنا_الاستاد_امام (رضوان الله علیهما) را غریق رحمت كند! وقتی كه خبر ارتحال آقا سید عبدالحسین را به قم منتقل كردند ما فكر می كردیم درس امام تعطیل است، رفتیم دیدیم كه نه امام تشریف آوردند؛ اما نه برای اینكه درس بگویند [بلكه] آمدند با جلال و شكوه از آقا سید عبدالحسین ترویج كنند و همه ما را به دنبال خود تا مسجد بالاسر بیاورند! ایشان آمدند و نشستند و بسم الله گفتند و بعد فرمودند مرحوم آقا سید عبدالحسین شرف الدین جبل عاملی #هشام_عصر ما بود بعد فاتحه خواندند و با این جلال و شكوه حركت كردند و ما هم به دنبالشان. این اصلاً آمده برای تجلیل كه بگوید ما هشامی را از دست دادیم!
#سالگرد_درگذشت_عالم_جلیل_القدر_شرف_الدین_عاملی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 خطبه های نماز جمعه
تاریخ: 1387/08/03
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مفاتیح الحیات
#شماره229
#فصل_ششم
#خوردن_و_آشامیدن
#سیره_پیامبر_در_خوردن_و_آشامیدن
🔸 رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) ساده و محقر بر سر غذا می نشست و هرگز آروغ نمی زد و دعوت آزاد و برده را می پذیرفت، هرچند بر غذایی كه از پاچه و سیرابی تهیه می شد[1] و هدیه را می پذیرفت، هرچند جرعه ای از شیر باشد و آن را می خورد؛ ولی صدقه نمی خورد.[2]
[1] . در آن دوران غذایی كه از پاچه و سیرابی آماده می‌شد غذای كم‌ارزشی بود، چنان كه اكنون هم در برخی از مناطق عربی چنین است.
[2] . إِذَا جَلَسَ عَلَی الطَّعَامِ جَلَسَ مُحَقَّراً وَ كَانَ یلْطَعُ أَصَابِعَهُ وَ لَمْ یتَجَشَّأْ قَطُّ وَ یجِیبُ دَعْوَةَ الْحُرِّ وَ الْعَبْدِ وَ لَوْ عَلَی ذِرَاعٍ أَوْ كُرَاعٍ وَ یقْبَلُ الْهَدِیةَ وَ لَوْ أَنَّهَا جُرْعَةُ لَبَنٍ وَ یأْكُلُهَا وَ لا یأْكُلُ الصَّدَقَة (مناقب آل ابی‌طالب ، ابن شهر آشوب، ج1، ص146؛ بحار الانوار، ج6، ص227).
.#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
#هر_روز_با_مفاتیح_الحیات
📚 مفاتیح الحیات ص 169.
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 نگاهی به مجموعه رجال تفسیری؛ کتابی رجالی با محوریت تفسیر
🔸 کتاب گرانسنگ «رجال تفسیری» که تحت اشراف حضرت #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی به رشته تحریر درآمده است، دارای ویژگی ها و امتیازاتی است که در گفتگوی روزنامه فرهیختگان با حجت الاسلام و المسلمین علی نژاد پژوهشگر کتاب رجال تفسیری به برخی از امتیازات آن اشاره می شود.
👇👇👇👇👇
🔹 ابوطالب علی نژاد، پژوهشگر و مؤلف کتاب رجال تفسیری : یکی از منابع مهم #معرفت_دینی سنت است که این سنت از طریق حدیث گزارش شده و به نسل های بعدی انتقال پیدا کرده است. از آنجا که احادیث درطول تاریخ فرازونشیب های متفاوتی پیدا کرده‌اند و آسیب های متعددی متوجه آن شده است -چه از ناحیه راویان حدیث و چه از ناحیه نگارش آنها- عالمان دین درصدد برآمدند تا علومی را تاسیس و پایه گذاری کنند که در سایه آن علوم بتوانند آسیب ها را شناسایی و به #سنت_واقعی دسترسی پیدا کنند.
یکی از این علوم، #علم_رجال است؛ دانشی که در رابطه با معرفی و شناخت راویان حدیث است در دو بخش شناخت ذاتی و شناخت وصفی. شناخت ذاتی شخص‌شناسی است، به این معنا که نام راوی، کنیه و لقب او چیست، از چه قبیله و از چه شهری بوده است. مقصود از شناخت وصفی این است که مذهب راوی و گرایش فکری او را شناسایی کنیم و جایگاه حدیثی اش را از نظر توثیق و تضعیف بدانیم و همچنین بررسی کنیم در ضبط حدیث از چه جایگاهی برخوردار بوده است.
به همین جهت #علم_رجال ازجمله علومی است که از سابقه بسیار قوی و قدیم برخوردار است و ریشه و اساس آن را در کتاب و سنت باید جستجو کنیم. از این رو عالمان بزرگ- چه شیعه و چه سنی- درکنار فعالیت های علمی مختلف به مبحث علم رجال هم توجه ویژه می کردند… .
👇👇👇👇👇
پیشینه کتاب رجال تفسیری
🔹 کتاب های فراوانی در زمینه #علم_رجال نوشته و همین سبب شده است #آیت_الله_جوادی_آملی که سه دهه از عمر بابرکت خود را صرف تالیف کتاب ماندگار #تفسیر_تسنیم کرده‌اند، به این موضوع مهم هم توجهی ویژه پیدا کنند، چون یکی از روش‌هایی که در تفسیر قرآن به کار گرفته می‌شود تفسیر روایی و بهره‌گیری از روایات در تفسیر آیات است. چنانچه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان مبحث مستقلی تحت‌عنوان «بحثٌ روایی» منعقد کرده است. #آیت_الله_جوادی_آملی هم در تفسیر تسنیم ضمن اینکه از روش «تفسیر القرآن بالقرآن» بهره می‌گیرد، بابی را مستقلا اختصاص به بحث روایات داده و از آنجا که این روایات تفسیری -چنانچه اشاره کردیم- درطول تاریخ دچار آسیب هایی شده، ایشان احساس کرده است روی #راویان_تفسیری هم باید کار جدی صورت بگیرد، چون کارهایی که تاکنون شده مربوط به روایات فقهی می شود.
به همین جهت این کار حدود 10 سال قبل آغاز شد. اصول و راهکارهای کلی از جانب ایشان داده شده بود. براساس راهکارهایی که ایشان داده بودند، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب که از تفاسیر معروف روایی به حساب می آید، محور کار قرار گرفت.
چهارهزار راوی استخراج کرده‌ایم و بنا شد درباره هریک از آنان بحثی داشته باشیم. ابتدا درباره هر راوی یک گزارش اجمالی از شرح حال وی ارائه می دهیم و بعد بحث طبقه اش را مطرح می کنیم، بعد استادان و شاگردان او و بعد مبحث مربوط به مذهب و گرایشش را مورد بررسی قرار می دهیم. آخرین بحث هم #تبیین_جایگاه_حدیثی_هر_راوی از نظر توثیق و تضعیف است که آیا می‌شود به حدیث او اعتماد کرد یا نه؟
چند جلد از این کار چاپ شده و مورد توجه قرار گرفته و تاکنون دومقاله در معرفی این اثر نوشته شده‌اند؛ یکی در فصلنامه نقد کتاب، شماره 8 و دیگری هم در مجله علمی-پژوهشی علوم حدیث، شماره 97 که این دومقاله به معرفی این کتاب پرداخته اند و مبانی و قواعدی که در #توثیق_راویان به کار گرفته می شود در آنها ارائه شده است.
👇👇👇👇👇
ویژگی های کتاب رجال تفسیری
🔹 اولین کتاب رجالی به زبان فارسی
اما در ارتباط با ویژگی‌های این کتاب اولین ویژگی اش این است که #نخستین_کتاب_رجالی است که به #زبان_فارسی نوشته شده است. علاقه مندان اطلاع دارند که تمام کتاب های رجالی ما عربی است، به این جهت که علم رجال یک عمل خاصی بوده و مشتریان و مخاطبان شان هم یک قشر خاصی بوده اند. فضلای حوزه که درس خارج فقه می رفتند با روایات فقهی ارتباط داشتند و اولین مساله این بود که این روایت را از نظر سندی بررسی کنند و لذا نیاز داشتند به کتاب های رجالی مراجعه کنند تا اطلاعاتی از راویان آن روایت فقهی بیابند.
به این سبب تمام کتاب های رجالی -از قدما گرفته تا کتاب های رجالی متاخران و معاصران- به زبان عربی بوده است اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تاسیس مراکز مختلف آموزشی و پژوهشگاهی چه در حوزه چه در دانشگاه و احیای علوم مختلف قرآنی و حدیثی، مخاطبان این علم توسعه پیدا کردند، لذا نیاز بود که یک کتاب رجالی آن هم به زبان فارسی در اختیار باشد و #آیت_الله_جوادی_آملی این خلأ را احساس کردند، چنانچه ایشان در #تفسیر_تسنیم هم این نگاه را داشتند.
در رابطه با رجال نیز همینطور، نظر ایشان به فارسی بودن اثر بود، لذا اولین ویژگی این است که نخستین کتاب رجالی است که به زبان فارسی نوشته شده، البته معنی اش این نیست که مباحث رجالی فارسی نداریم، محققان و پژوهشگران مختلفی هستند که کتاب‌هایی نوشته اند اما هرکدام از آنها به بخشی از مباحث رجالی اشاره کرده‌اند و نسبت به راویان حدیث یک کتاب رجالی به زبان فارسی نداشتیم و لذا این امر از ویژگی های بسیار مهم چنین اثری است.
🔹 محور بودن یک تفسیر روایی
دومین ویژگی اش این است که با #محوریت_یک_تفسیر_روایی نوشته شده و محققان و پژوهشگران می دانند کتاب های رجالی با محوریت روایات کتب فقهی یعنی کتاب کافی، تهذیب الأحکام، استبصار و من لا‌یحضره الفقیه نوشته شده بودند، چون این چهارکتاب بیشترین روایات فقهی را در خودشان جا داده‌اند و در حوزه‌ها توجه فقها، مجتهدان و فضلا به این روایات بوده و لذا جامع الرویات محقق اردبیلی در قرن یازدهم با محوریت کتب اربعه نوشته شده بود. همچنین معجم رواة الحدیث #آیت_الله_خوئی -که خودش یک فقیه بزرگی بوده- در عصر ما با محوریت کتب اربعه نوشته شده اما نیاز بود یک کتاب رجالی داشته باشیم که محور را یک کتاب تفسیر روایی قرار بدهد. این بی سابقه است وجود نداشته، لذا #آیت_الله_جوادی_آملی به این خلأ توجه کرده و یک تفسیر روایی به نام تفسیر کنز الدقائق را محور قرار داده و راویان این کتاب در رجال تفسیری معرفی شده است. این دومین ویژگی است که واقعا #بی_سابقه است.
🔹 استفاده از منابع رجال شیعی و سنی
سومین ویژگی‌ا ی که این اثر دارد، این است که ما در این نوشتار در معرفی راویان تنها به گفته ها و دیدگاه های رجالیون شیعه بسنده نکردیم، یعنی در منابعی که ما به آنها مراجعه می کردیم، این گونه نبوده که فقط به منابع رجالی شیعه بسنده کنیم، بلکه درکنارش به #منابع_اهل_سنت هم مراجعه داشتیم و لذا در کتاب با هر عنوانی که برخورد می کنید در پاورقی ارجاع به منابع داده شده است. ما منابع را دو بخش کرده‌ایم؛ منابع رجالی شیعه، منابع رجالی سنی. این بی نظیر و بی سابقه است و اینکه یک کتاب رجالی داشته باشیم که به هر دو منبع ارجاع دهد، بی سابقه است. به همین جهت #کتابی_مقارنه ای و تطبیقی است.
🔹 کاربردی بودن تمام مدخل ها
چهارمین ویژگی آن #کاربردی_بودن تمام مدخل‌هاست، یعنی چندمحوری که ما انتخاب کردیم طبقه راوی، استادان و شاگردان راوی، همین طور مذهب او و جرح و تعدیلش همه نقش کاربردی دارند. صرف بحث علمی محض نیست، مثلا در طبقه راوی بحث کرده ایم که این راوی کدام معصوم را درک کرده یا نکرده است؟ از کدام معصوم نقل روایت کرده یا نکرده و... ثمره این موضوع در کجا ظاهر می شود؟ ثمره اش در مسند و مرسل بودن یک روایت خودش را نشان می دهد، مثلا چرا استادان و شاگردان راوی را مطرح کرده ایم؟ برای اینکه می خواهیم توثیق راوی را بررسی کنیم، یکی از جاهایی که می توان به وثاقت وی پی ببریم این است که چه کسی از او روایت کرده است؟ اگر شاگرد راوی از اصحاب اجماع باشد یا از ثقات سه گانه، از آن استفاده می کنند.
چه ضرورتی داشت که مذهب و گرایش راوی را مطرح کنیم؟ برای اینکه این بحث میان علما و فقها مطرح است که روایت کدام راوی معتبر است؟ آیا راوی باید امامی باشد یا وثاقت تنها کفایت می کند؟ بعضی می گویند ما تنها به روایت راویان امامی عمل می کنیم اما بعضی می‌گویند نه، وثاقت کفایت می کند؛ می خواهد راوی امامی باشد یا غیرامامی، پس در هر صورت نیاز است که یک فقیه و یک محقق و پژوهشگر در جریان مذهب راوی قرار بگیرد.