🔰 احكام عاشورا 📌مسأله: روزه روز عاشورا و روزى كه انسان شك دارد روز عرفه است يا عيد قربان مكروه است. (1) 🖌 در روايت آمده است كه امام صادق عليه السلام فرمود: بنى اميه نذر كردند كه اگر موفق به قتل امام حسين عليه السلام شوند. روز شهادت او را جشن بگيرند و روزه بگيرند و روزه در آن روز سنّت بنى اميّه است لذا ائمه اطهار عليهم السلام به جهت مخالفت با اين طايفه تبهكار و عدم هماهنگى با آنان روزه عاشورا را نهى كرده‏اند. (2) 🖌 مستحب است در روز عاشورا انسان تا عصر از خوردن و آشاميدن خوددارى كند بدون قصد روزه. (3) مستحب است زيارت عاشورا با صد لعن و سلام خوانده شود. (4) 🖌 مستحب است لعن بر قاتلان حضرت با گفتن جمله‏ «اللهم العن قتلة الحسين». (5) 🖌 مستحب است در روز عاشورا مؤمنان يكديگر را تعزيت بگويند و اين جمله را بر زبان آوردند «اعظم اللَّه اجورنا بمصابنا بالحسين و جعلنا واياكم من الطالبين بثاره مع وليّه الامام المهدى، من آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم» (6) 🖌 بسيار مناسب است ظهر عاشورا تمام عزادران حسينى نماز ظهر و عصر را به ياد آخرين نماز امام حسين عليه السلام به جماعت بخوانند. 🖌 بسيار مناسب است روز عاشورا كار و كسب تعطيل شود مگر در حد ضرورت. امام رضا عليه السلام فرمود: مَن تَرَكَ السَعى فى حَوائجه يوم عاشورا قَضَى اللّه له حَوائِجَ الدنيا و الآخره‏ كسى كه كار و تلاش خود را در روز عاشورا ترك گويد خداوند نيازهاى دنيا و آخرت او را برطرف مى‏سازد. (7) ❓پرسش: در ايام سوگوارى امام حسين عليه السلام نماز، مقدم است يا عزادارى؟ ✅ پاسخ: بهتر آن است كه نماز را مقدم دارند. همانطور كه امام حسين عليه السلام روز عاشورا هنگام ظهر نماز ظهر اقامه كردند. (8) ---------------- 1. توضيح المسائل، مراجع، م 1474. 2. وسائل الشيعه، ج 7، ص 338؛ تحرير الوسيله، ج 1، ص 28؛ جواهر، ج 7، ص 107. 3. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 906. 4. كامل الزيارات، ص 174. 5. مفاتيح الجنان، در اعمال شب و روز عاشورا؛ مجله كوثر فقه عاشورا، 1/ 2/ 78، ص 27. 6. همان، ص 424. 7. بحار الانوار، ج 98، ص 43؛ عيون الاخبار الرضا- شيخ صدوق، ص 268؛ سفينة البحار، ج 2، ص 196. 8. جامع المسائل فاضل، ج 1، س 623. احكام مناسبت ها، ص: 34 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 احكام گريه‏ 📌 يكى از سنت‏هاى اهل بيت برپاداشتن مجلس سوگوارى و گريه بر عزاى امام حسين عليه السلام و ياران باوفاى اوست. (1) 🖌 در يكى از اين مجالس كه توسط امام صادق عليه السلام برپا شده بود طفل شيرخوارى را به درون مجلس آوردند و به امام دادند امام با ديدن آن وضع گريه‏اش شدّت گرفت و در نتيجه جلسه پر شور شد. (2) 👈 گريه براى عزاى اهل بيت احكامى دارد در اينجا به چند نمونه از آن‏ها اشاره مى‏شود. 🖌مسأله: با اينكه بلند كردن صداى گريه براى اموات صحيح نيست. (3) امّا گريه بلند براى عزاى امام حسين عليه السلام و اهل بيت مطلوب و پسنديده است. (4) 🖌 مسأله: گريه كردن از جهت خوف خدا از افضل عبادات است و احوط در گريه بر مصيبت حضرت سيدالشهداء عليه السلام و اهل‏بيت عليهم السلام اين است كه در نماز بجا نياورند. (5) 👈 و نيز در عروة الوثقى مى‏فرمايد: چه بسا گفته شده‏ است كه به جواز گريه در نماز براى سيدالشهداء ولى از نظر ما اين فتوى مورد اشكال است. (6) ❓پرسش: گريه براى عزاى امام حسين عليه السلام در نماز چه حكمى دارد؟ ✅ پاسخ: اشكال دارد. (7) ------------------ 1. بحار الانوار، ج 45، ص 257؛ الغدير، ج 2، ص 192. 2. مأساة الحسين، الخطيب الكاشى، ص 151؛ فقه عاشورا، احمد مبلغى، مجله كوثر 1/ 2/ 78. 3. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 368، م 637. 4. فليبك الباكون وليصرخ الصارخون، بحار الانوار، ج 99، ص 106. 5. رساله منتخب الرسائل محمد كاظم يزدى. 6. عروة الوثقى، ج 2، ص 721 وربما يقال بجواز البكاء على سيد الشهداء فى حال الصلاة و هو مشكل. 7. استفتائات جديد مكارم، ج 3، س 249. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 45 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰احكام نذر 🖌 نذر، پيمانى است بين بندگان خدا با پروردگار خويش كه با شرايطى عمل به آن واجب مى‏شود. ❓پرسش: در صيغه نذر اگر بگويد: «خدايا اگر حاجتم برآورده شد فلان كار را مى‏كنم» يا «نذر كرده‏ام كه چنين كنم» آيا در انعقاد نذر كافى است يا اينكه حتما بايد «لله عَلىَّ ان كان كذا فعلىّ كذا» و الفاظ مرادف آن باشد؟ ✅ پاسخ: كافى نيست و بايد صيغه مخصوص خوانده شود. (1) ❓پرسش: شخصى نذر سفره حضرت ابوالفضل عليه السلام دارد ولى به علت كمى جا در محل سكونت نمى‏تواند نذر خويش را اداء نمايد بنابراين آيا مى‏تواند وجه آنرا به مصرف ديگر برساند؟ ✅ پاسخ: اگر صيغه مخصوص نذر را نخوانده باشد وفاء به نذر واجب نيست و اگر صيغه نذر را خوانده بايد بر طبق آن عمل كند مگر آنكه قدرت بر وفاء نداشته باشد. (2) ❓پرسش: شخصى براى امام حسين عليه السلام نذرى نموده و اكنون امكان عمل به نذر را ندارد تكليف چيست؟ ✅ پاسخ: چنانچه نذر با صيغه مخصوص بوده صبر كند تا امكان وفا حاصل شود. (3) ❓پرسش: فروختن نذورات جنسى همچون قند و شكر و چاى و صرف در مايحتاج مسجد و حسينيه چه حكمى دارد؟ ✅ پاسخ: اگر نذر دهندگان مطلق نذر كرده‏اند مانعى ندارد. (4) ❓پرسش: آيا نذورات مردم از قبيل برنج و گوشت و روغن كه زائد بر مصرف است مى‏توان فروخت و پول آن را صرف كار خير ديگرى نمود؟ ✅ پاسخ: اگر براى خرج روز عاشورا باشد نمى‏توان آنرا صرف چيز ديگرى نمود مگر در مسير عزادارى. (5) ❓پرسش: باقى مانده اموالى كه به عنوان هزينه‏هاى مراسم عاشوراى امام حسين عليه السلام جمع آورى مى‏شود، در چه مواردى بايد خرج شود؟ ✅ پاسخ: مى‏توان اموال باقيمانده را با كسب اجازه اهداء كنندگان در امور خيريه مصرف كرد و يا آنها را براى مصرف در مجالس عزادارى آينده نگه داشت. (6) ❓پرسش: آيا جايز است از پولى كه در ماه محرّم براى خرج عزادارى جمع‏آورى مى‏گردد براى برگزارى كلاسهاى قرآن و جلسات مذهبى مصرف شود؟ ✅ پاسخ: اگر براى عزادارى باشد نمى‏شود براى كار ديگرى مصرف شود ولى اگر براى هزينه‏هاى مسجد باشد مانعى ندارد. (7) ------------------------ 1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 460، س 8. 2. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، س 54، ص 477. 3. همان، ص 472، س 42. 4. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 372. 5. هزار و يك مسأله، نورى همدانى، س 754، ص 25. 6. اجوبة الاستفتائات، س 367، ص 131، و س 1452، ص 325. 7. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 521، س 1705. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 46 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 نذرهاى بى اساس‏ 🖌 بسيارى از نذرها اساس درستى ندارد، مانند نذر بدون #صيغه، نذرهاى #چشم و هم چشمى، نذر #ديگران براى انسان، نذر در #خواب و نذر زن بدون #اذن شوهر. ❓پرسش: آيا اگر زن، كارمند و حقوق بگير باشد مى‏تواند از مال خودش در صورتى كه با حق شوهرش منافات نداشته باشد نذر نمايد يا باز هم بايد نذرش با رضايت شوهر باشد؟ ✅ پاسخ: در اين صورت هم نذر بدون اذن شوهر باطل است. (1) ❓پرسش: بدون اذن شوهرم نذر كرده‏ام ولى بعد ايشان راضى شدند. آيا نذر من صحيح است؟ ✅ پاسخ: نذر بدون اذن شوهر باطل است و اجازه بعدى آن را تصحيح نمى‏كند. (2) ------------------ 1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 461، س 10. 2. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 461. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 48 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 احكام مسجد 🖌 از مسائلى كه در رابطه با مناسبتها مطرح است مسجد و احكام آن است در اينجا به چند نمونه از آنها اشاره مى‏شود: 🔻مسأله: نجس كردن زمين و سقف و بام و طرف داخل ديوار مسجد حرام است و هر كس بفهمد كه نجس شده است بايد فوراً نجاست آن را برطرف كند. و احتياط واجب آن است كه طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نكنند و اگر نجس شود نجاستش را برطرف نمايند مگر آن كه واقف، آن را جزء مسجد قرار نداده باشد. (1) 🔻مسأله: تميز كردن مسجد و روشن كردن چراغ آن مستحب است، و كسى كه مى‏خواهد مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو كند و لباس پاكيزه و مناسب بپوشد و ته كفش خود را وارسى كند كه نجاستى به آن نباشد. (2) 🔻مسأله: توقف در مساجد براى افراد ناپاك از قبيل جنب، حائض، نفساء حرام است. (3) ❓پرسش: اگر در مسجد روضه برقرار باشد، آيا مى‏توان براى ضبط شخصى از برق آن استفاده كرد ✅ پاسخ: جايز نيست، مگر آنكه پول برق مصرف شده را بدهند. (4) ❓پرسش: در بعضى از مساجد معمول است هنگام مجالس ختم و فاتحه صداى بلندگو از فضاى بيرون مسجد پخش مى‏شود با توجه به اينكه چه بسا بيماران و سالخوردگان از صداى بلندگو اذيت مى‏شوند، آيا اين عمل جايز است؟ ✅ پاسخ: محل اشكال است. (5) ----------------- 1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 523، م 900. 2. همان، م 912. 3. توضيح‏المسائل مراجع، ج 1، م 355؛ تحرير الوسيله، ج 1، ص 38 فى احكام الجنب. 4. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 96، س 316. 5. همان، ص 97، س 320. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 49 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 احكام حسينيه‏ 🖌 حسينيه محل برگزارى مراسم #مذهبى به ويژه سوگوارى امام حسين عليه السلام است. 🖌 حسينيه حكم مسجد را #ندارد بنابراين احكام مسجد مانند حرمت داخل شدن جنب و حائض را ندارد و وجوب برطرف كردن نجاست از آن بر حسينيه جارى نمى‏باشد. (1) 🖌 استفاده از حسينيه در غير جهتى كه بر آن #وقف شده، در صورت منافات داشتن با آن، جايز نيست. مانند اجراى برنامه‏هاى نمايشى يا ورزشى و دفن كردن ميت در آن. (2) 🖌 #فروختن حسينيه يا تبديل آن به مسجد جايز نيست، مگر آن كه بر اثر خرابى قابل استفاده نباشد و امكان تعمير آن نيز وجود نداشته باشد كه در اين صورت مى‏توان آن را فروخت و با پول آن ملكى خريد و در همان راستا وقف كرد. (3) ------------------ 1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 518. 2. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 350؛ توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 341. 3. توضيح‏المسائل مراجع، ج 1، ص 518 و ج 2، ص 224. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 50 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 احكام امر به معروف‏ 🖌 امربه معروف و نهى از منكر با شرايطى كه دررساله‏هاى عمليه آمده است، واجب است و ترك آن معصيت است و در مستحبات و مكروهات، امر و نهى مستحب است. (1) 🖌 هرگاه بدعتى در اسلام واقع شود بر همه مخصوصاً علماى دين واجب است حق را اظهار و باطل را انكار كنند. (2) 🖌 آداب امر به معروف و نهى از منكر: سزاوار است كسى كه امر به معروف و نهى از منكر مى‏كند به نكات زير توجه نمايد: 🔹الف) مانند طبيبى دل‏سوز و پدرى مهربان باشد. 🔹ب) قصد خود را خالص كند و تنها براى رضاى خدا اقدام كند و عمل خود را از هرگونه برترى‏جويى پاك گرداند. 🔹ج) خود را پاك و منزه نداند. چه بسا ممكن است همان شخص كه اكنون خطايى از او سرزده است. داراى صفات پسنديده‏اى باشد كه مورد محبت الهى است؛ هر چند اين عمل او هم اكنون ناپسند باشد. (3) 🔹د) رضايت به فعل منكر و ترك معروف حرام است. (4) 🔹ه) در وجوب نهى از منكر، فرقى بين گناه بزرگ (معصيت كبيره) و گناه كوچك (معصيت صغيره) نيست. (5) 🔹و) اگر بداند يا احتمال دهد كه امر و نهى در صورت تكرار مؤثّر است واجب است تكرار كند. (6) ❓پرسش: در شرايط امروز وظيفه ما نسبت به امر به معروف افراد ناشناسى كه نمى‏دانيم اثر دارد يا نه چيست؟ ✅ پاسخ: در فرض احتمال اثر و اجتماع ساير شرايط واجب است. (7) ----------------- 1. توضيح‏المسائل مراجع، ج 2، ص 618، م 2786. 2. توضيح المسائل مكارم شيرازى، م 2514. 3. تحرير الوسيله، ج 2، شرائط امر به معروف، م 14. 4. همان، القول فى مراتبها. م 7. 5. همان، القول فى اقسامها، م 14. 6. همان، الشروط، م 5. 7. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 1، ص 482، س 1. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 51 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 وقف بر امام حسين عليه السلام‏ 🔸شدت علاقه شيعيان به سالار شهيدان موجب شده كه در طول تاريخ‏ بسيارى از شيعيان املاك خود را بر حرم ايشان و براى عزادارى او وقف كنند. 🔻اين امر، احكام خاصى در فقه به خود اختصاص داده است كه به برخى از آنها اشاره مى‏شود: 📍مسأله: آنچه براى برگزارى مراسم امام حسين عليه السلام وقف شده نبايد در موارد ديگر صرف شود. (1) 📍ساختمانى را كه به نام حسينيه ساخته مى‏شود بايد در همان مورد خاص از آن استفاده شود و جايز نيست به مدرسه و مسجد تبديل شود. اگر هم تبديل شده بايد به حال اول برگردد. (2) ❓پرسش: اثاث حسينيه‏اى كه متروك و مخروبه شده اگر بماند ضايع مى‏شود حكمش چيست؟ ✅ پاسخ: اگر در آن حسينيه يا حسينيه ديگر قابل استفاده نيست بفروشد و صرف احتياجات حسينيه نمايد. (3) ❓پرسش: آيا جايز است وسايل و ظروف حسينيه را براى مصارف ديگر استفاده نمود؟ ✅ پاسخ: اگر براى حسينيه وقف شده است جايز نيست. (4) ❓پرسش: ساختن حسينيه درقبرستانى كه قسمتى از آن به حال تعطيل درآمده چه صورتى دارد؟ ✅ پاسخ: قبرستان اگر وقف دفن اموات باشد جايز نيست. (5) --------------- 1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 351، س 40. 2. همان، ص 3526، س 53؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 87، ص 276؛ تحريرالوسيله، ص 74، م 61. 3. همان، ص 386، س 126. 4. استفتائات مكارم، ج 1، ص 299، س 1043. 5. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 358، س 59. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 52 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 احكام مقتل‏ 🖌 در ذكر مقتل و مصيبت‏خوانى لازم است دقّت شود مبادا مطالب و مسائل بى‏اساس مطرح شود. 👈 حضرت على عليه السلام در طى نامه خود به حارث همدانى نوشت: لا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ كَذِباً. (1) يعنى نقل مكن از براى مردم هر چه را كه شنيده‏اى كه همين بى دقتى در نقل كافى است براى دروغگويى. ❓پرسش: در بعضى از هيئت‏هاى مذهبى مصيبت هايى خوانده مى‏شود كه مستند به مقتل معتبرى نيست و از هيچ عالم يا مرجعى هم شنيده نشده است تكليف شنوندگان چيست؟ ✅ پاسخ: نقل مطالب به صورت مزبور بدون اينكه مستند به روايتى باشد و يا در تاريخ ثبت شده باشد وجه شرعى ندارد مگر آنكه نقل آن به عنوان بيان #حال به حسب برداشت متكلم باشد. 👈 و تكليف شنوندگان‏ نهى از منكر است به شرطى كه موضوع و شرايط آن نزد آنان ثابت شده باشد. (2) 🖌 مسأله: تمام مراجع خواندن روضه‏هاى دروغ و بى اساس را حرام مى‏دانند. (3) ❓پرسش: آيا داستان عقد و عروسى حضرت قاسم در كربلا صحّت دارد؟ خواندن و بيان كردن اين داستان چه حكمى دارد؟ ✅ پاسخ: چون در منابع معتبره نيامده بهتر ترك آن است. (4) ❓پرسش: مقاتل معتبره اعم از فارسى و عربى چيست؟ ✅ پاسخ: كتاب لهوف و نفس المهموم. (5) و برخى از بزرگان كتاب مقتل ابى مخنف، مقتل عبدالرزاق مقرم و منتهى الآمال را نيز معرفى نموده‏اند. ----------------- 1. منتهى الآمال، ص 567 در پايان جلد اول. مرحوم محدث قمى روايات زيادى در مذمت خواندن روضه‏هاى بى‏اساس و دروغ در كتاب مذكور آورده است. 2. اجوبة الاستفتائات خامنه‏اى، ج 2، س 36، ص 129. 3. مسائل جديد، ج 3، محسن محمودى، ص 32. 4. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 508؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 624، س 218. 5. جامع المسائل فاضل، ج 1، س 2178. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 54 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari

🔰 غلوّ در مداحى‏ ❓پرسش: برخى از ذاكرين در مدح اهل‏بيت عليهم السلام تعبيراتى مانند زهرا پرستم، على پرستم، لااله الا الزهراء و ... مطرح مى‏كنند. اين گونه الفاظ چه حكمى دارد؟ ✅ پاسخ: نبايد مسائلى كه خلاف شأن ائمه است، مطرح شود. (1) ❓پرسش: گفتن ذكرهايى مثل خداى من حسين من، من على‏اللهى‏ام و ... چه حكمى دارد؟ ✅ پاسخ: جايز نيست و بايد ترك شود. (2) -------------------- 1. مسائل جديد، ج 1، ص 41، استفتائات بهجت، ج 4، س 6395 و 6396. 2. استفتائات آيت الله جوادى آملى، ص 114. 📚 احكام مناسبت ها، ص: 55 💢 حجة الاسلام محمود اکبری 🔻 @ahkam_akbari