مناسبت: آخرین روز هفته کتاب و کتابخوانی موضوع: #احکام_کتب_ظلال ❓کتب ضلال چیست و احکام شرعی آن را بفرمایید؟ ✅ کتبی که مشتمل بر مطالب باطل بوده و محتوای آنها از اصول حقه دین و مذهب و یا فروع آن، منحرف باشد و خواندن آنها موجب گمراهی و انحراف مردم از نظرِ عقیده یا عمل یا اخلاق شود را «کتب ضلال» (گمراه کننده) می‌نامند. ✅ بنابر اجماع نظر فقهای شیعه خرید، فروش، تکثير و طبع و انتشار، حفظ و نگهداری، نسخه برداری و حتی به حافظه سپردن «کتب ضلال»، حرام است و نابود ساختن آن‌ها، واجب شرعی است. ✅ تهیه و نگهداری کتب ضلال، به منظور نقض و ابطال و رد آن‌ها، براى کسى که قدرت علمى این کار را داشته باشد، جایز است. 📚 شرائع الاسلام، ج۲، ص۱۰ ✍️ طبق نظر فقها، احکام فوق شامل تمامی اقسام رسانه‌های منحرف و منحرف کننده از جمله رسانه‌های نوشتاری، دیداری، شنیداری و... می‌گردد. @ahkamerouzz

موضوع: #احکام_دفاع ✍️ یکی از اقسام دفاع، دفاع مُکلّف از خودش، متعلقین و مانند آن است که برخی از احکام آن عبارتند از: ✅ اگر کسی به مال فردی یا مال عیالش هجوم آورد، دفع او به هر وسیلۀ ممکنی برایش‏‎ ‎‏جایز است ولو اینکه به قتل مهاجم، منتهی شود.‏ ‏✅ در دفاع، بنابر احتیاط (واجب) باید از مرتبۀ پایین‌تر اقدام نمود تا به مرتبۀ شدیدتر از آن برسد، پس اگر با آگاه نمودن و یک نوع اخطار... دفع می شود باید همان را انجام دهد؛ و اگر جز با داد زدن و تهدید‏‎ ‎‏ترس آور، دفع نمی‌شود باید همین کار را انجام داده و به آن اکتفا نماید؛ و اگر به جز با‏ ‎دست دفع نمی‌شود باید به آن اکتفا نماید؛ و اگر با عصا دفع می‌شود به آن اکتفا نماید؛ و اگر‏ ‎‏با شمشیر دفع می‌شود، در صورتی که دفع او، با ایجاد جراحت در او ممکن باشد باید به‏‎ ‎‏همان اکتفا نماید؛ و اگر دفع او جز با کشتن ممکن نیست به هر وسیلۀ کشنده، (قتل او)‏‎ ‎‏جایز است! و البته مراعات ترتیب در صورتی واجب است که ممکن باشد و فرصت داشته‏‎ ‎‏باشد و ترسی از غلبۀ مهاجم نباشد، بلکه اگر با رعایت ترتیب، ترس فوت وقت و غلبۀ‏‎ ‎‏دزد باشد، (رعایت ترتیب) واجب نیست و توسل به چیزی که قطعاً او را دفع می‌نماید‏‎ ‎‏جایز است.‏ ‎ ✅ مدافع اگر از آن حدّی که به نظر خودش، و واقعاً در دفع متجاوز کافی است، تجاوز کند،‏‎ ‎‏بنابر احتیاط (واجب) ضامن می باشد.‏ 📚 ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)، ج١، ص۵۵۴ @ahkamerouzz

#احکام_به_زبان_ساده 🎥 به چه شک‌هایی نباید اعتنا کرد؟ دیگر قسمت ها: yun.ir/o84t3d

موضوع: #احکام_جهاد_و_دفاع ❓جهاد ابتدایی در زمان غیبت امام معصوم (علیه‌السلام) چه حکمی دارد؟ آیا جایز است که فقیه جامع‌الشرایط مبسوط‌الید (ولیّ امر مسلمین) حکم به آن کند؟ ✅ بعيد نيست که حکم به جهاد ابتدايى توسط فقيه جامع‌الشرايطى که متصدّى ولايت امر مسلمين است، در صورتى که مصلحت آن را اقتضا کند، جايز باشد، بلکه اين نظر اقوى است. ❓آیا اهل کتابی که در کشورهای اسلامی زندگی می‏کنند، حکم اهل ذمّه را دارند؟ ✅ آنان تا زمانى که مطيع قوانين و مقررات دولت اسلامى که در حمايت آن زندگى مى‏کنند، باشند و کارى که منافى با أمان است، انجام ندهند، حکم معاهد را دارند. ❓‪آیا جایز است که یکی از مسلمانان یک کافر کتابی یا غیر کتابی، اعم از زن یا مرد را در سرزمین کفر یا سرزمین مسلمانان به (اسارت و) تملک خود در آورد؟ ✅ اين کار جايز نيست؛ هرگاه کفّار به سرزمين اسلامى حمله کنند و کسانى از آنان به دست مسلمين اسير شوند، سرنوشت اسيران جنگى در دست حاکم اسلامى است و آحاد مسلمانان حق تعيين سرنوشت اسراء را ندارند. 📚 أجوبة الاستفتائات امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) @ahkamerouzz

ثابت کردن حقانیت شیعه @ahkamerouzz

#احکام_به_زبان_ساده 🎥 به چه چیزهایی میشه سجده کرد؟ دیگر قسمت ها: yun.ir/o84t3d @ahkamerouzz

مناسبت: ایام ترور ناجوانمردانه شهید دکتر محسن فخری‌زاده (ره) موضوع: #احکام_ترور ❓دیدگاه اسلام نسبت به «ترور» چیست؟ ✅ در دین مبین اسلام، روایات متعدد و فراوانی در حرمت و منع ترور و قتل پنهانی وجود دارد؛ چنانچه پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ایمان مانع ترور است و مؤمن ترور نمی‌کند! یعنی این که ایمان ترور را منع می‌کند همانند کسی که دستش بسته است و قادر نیست کاری انجام دهد! [بحار الانوار، ج۴۷، ص۱۳۷] لذا در اسلام هرگونه کشتن به صورت پنهانی (ترور) شرعاً حرام و ممنوع است و حتی خدعه و نیرنگ در جبهه خودی نیز جایز نیست! @ahkamerouzz

اجوبه الاستفتائات س 551: امام جماعت در نماز باید چه نیتی بکند؟ آیا نیت جماعت باید بکند یا نیت فرادی؟ ج: اگر بخواهد فضيلت نماز جماعت را درک کند، بايد قصد امامت و جماعت کند، و اگر بدون قصد امامت نماز، مشغول آن شود، نماز وى و اقتداى ديگران به او اشکال ندارد. س 552: در اماکن نظامی هنگام بر پایی نماز جماعت که در وقت اداری است، تعدادی از نظامیان به خاطر شرایط کاری در آن شرکت نمی‏کنند، با آنکه انجام آن کارها بعد از وقت اداری و یا در روز بعد ممکن است. آیا این عمل سبک شمردن نماز است؟ ج: بهتر است براى درک فضيلت نماز اول وقت و جماعت، کارهاى ادارى به گونه‏اى تنظيم شود که آنها بتوانند اين فريضه الهى را به‌صورت جماعت و در کمترين مدت بخوانند. س 553: نظر جنابعالی درباره انجام کارهای مستحبی مثل نماز مستحب یا دعای توسل و یا سایر دعاهای طولانی که قبل یا بعد از نماز جماعت و یا در اثنای آن در نماز خانه ادارات دولتی برگزار می‏شود و بیشتر از نماز جماعت طول می‏کشد، چیست؟ ج: دعاها و اعمال مستحبى زائد بر فريضه الهى نماز جماعت که از شعائر اسلامى است، اگر منجر به تضييع وقت ادارى و تأخير در انجام کارهاى واجب شود، اشکال دارد. س 554: آیا اقامه نماز جماعت دوم در نزدیکی مکانی که نماز جماعت در آن جا با حضور تعداد زیادی از نمازگزاران اقامه می‏شود، و صدای اذان و اقامه آن شنیده می‏شود، صحیح است؟ ج: اقامه نماز جماعت دوم اشکال ندارد، ولى مناسب است که مؤمنين در يک مکان اجتماع کرده و همگى در يک نماز جماعت شرکت کنند تا بر عظمت مراسم دينى نماز جماعت افزوده شود. س 555: بعضی از اشخاص هنگام برپایی نماز جماعت، اقدام به خواندن نماز فرادی می‏کنند، این کار چه حکمی دارد؟ ج: اين عمل اگر تضعيف نماز جماعت و اهانت و بى‌احترامى‏ به امام جماعتى که مردم اعتماد به عدالت او دارند، محسوب شود، جايز نيست. س 556: در محله‏ای چند مسجد وجود دارد که در همه آنها نماز جماعت اقامه می‏شود، خانه‏ای بین دو مسجد واقع شده که فاصله آن از یک مسجد ده خانه و از دیگری دو خانه است، در این خانه هم نماز جماعت اقامه می‏شود، این نماز جماعت چه حکمی دارد؟ ج: سزاوار است که اقامه نماز جماعت وسيله وحدت و انس باشد، نه اينکه باعث ايجاد جو اختلاف و تفرقه گردد، در هر صورت اقامه نماز جماعت در خانه مجاور مسجد، اگر باعث اختلاف و پراکندگى نگردد، اشکال ندارد. س 557: آیا جایز است شخصی بدون اجازه امام جماعت راتب مسجد که مورد تأیید مرکز اداره امور مساجد است، در آن مسجد نماز جماعت اقامه کند؟ ج: اقامه نماز جماعت متوقف بر اجازه امام جماعت راتب مسجد نيست، ولى بهتر است کسى مزاحم امام جماعت راتب مسجد هنگام حضور وى در آن مسجد براى اقامه نماز جماعت نشود، و حتى اگر ايجاد مزاحمت براى او موجب برانگيخته شدن فتنه و مانند آن شود، حرام است. س 558: اگر گاهی امام جماعت سخنی بگوید و یا مزاحی کند که خوشایند و مناسب شأن عالم دینی نباشد، آیا با این کار از عدالت ساقط می‏شود؟ ج: اگر مخالف شرع نباشد، ضررى به عدالت نمى‏زند. س 559: آیا اقتدا به امام جماعت بدون شناخت واقعی او جایز است؟ ج: اگر عدالت او نزد مأموم به هر طريقى ثابت باشد، اقتدا به او جايز و نماز جماعت صحيح است. س 560: اگر شخصی اعتقاد به عدالت و تقوای فردی داشته باشد و در همان زمان معتقد باشد که شخص مزبور در مواردی به او ظلم کرده است، آیا می‏تواند او را به‌طور کلی عادل بداند؟ ج: تا براى او احراز نشود که عمل آن امام جماعت که او آن را ظلم مى‏شمارد، با علم و اختيار و بدون مجوّز شرعى بوده، مجاز نيست که حکم به فسق او نمايد. س 561: آیا اقتدا به امام جماعتی که می‏تواند امر به معروف و نهی از منکر کند، ولی انجام نمی‏دهد، جایز است؟ ج: مجرد ترک امر به معروف و نهى از منکر که ممکن است بر اثر عذر مقبولى نزد مکلّف باشد، به عدالت ضرر نمى‏زند و مانع اقتدا به او نيست. س 562: به نظر شما معنای عدالت چیست؟ ج: عدالت عبارت از حالت نفسانى است که باعث مى‏شود انسان هميشه تقوايى داشته باشد که مانع از ترک واجبات يا انجام محرمات شرعى است، و براى احراز آن، حسن ظاهر، کافى است. س 563: ما تعدادی جوان هستیم که در تکیه‏ها و حسینیه‏ها دور هم جمع می‏شویم و هنگام رسیدن وقت نماز فرد عادلی را مقدم کرده و برای نماز به او اقتدا می‏کنیم. ولی بعضی از برادران به این کار اشکال نموده و می‏گویند امام راحل(قدّس‏سرّه) خواندن نماز پشت سر غیر عالم دینی را حرام می‏داند، وظیفه ما چیست؟ ج: با دسترسى به روحانى، به غير روحانى اقتداء نکنند. س 564: آیا دو نفر می‏توانند نماز جماعت اقامه کنند؟ ج: اگر مراد تشکيل نماز جماعتى است که مرکب از امام و يک مأموم باشد، اشکال ندارد. س 565: اگر مأموم در نماز جماعت ظهر و عصر حمد و سوره را برای تمرکز ذهن قرائت

کند با اینکه بر او واجب نیست، نماز او چه حکمی دارد؟ ج: در نمازى که بايد آهسته خوانده شود، مثل نماز ظهر و عصر، قرائت براى او جايز نيست حتى اگر براى تمرکز ذهن باشد. س 566: اگر امام جماعت با دوچرخه برای اقامه نماز جماعت برود و همه قوانین عبور و مرور را رعایت کند، چه حکمی دارد؟ ج: اين کار به عدالت و صحّت‏ امامت جماعت ضرر نمى‏زند. س 567: اگر انسان نماز جماعت را به‌طور کامل درک نکند و به آخر آن برسد و برای درک ثواب آن، تکبیرة الاحرام را گفته و بنشیند و تشهد را با امام بخواند و بعد از سلام او برخیزد و رکعت اول را بخواند، آیا این کار را در تشهد رکعت دوم نمازهای چهار رکعتی هم می‏تواند انجام دهد؟ ج: اين طريق مختص تشهد آخر نماز جماعت و براى درک ثواب جماعت است. س 568: آیا جایز است امام جماعت برای نماز اجرت بگیرد؟ ج: مانعی ندارد. س 569: آیا جایز است امام جماعت در یک زمان عهده‏دار امامت دو نماز (دو نماز عید یا هر نمازی) گردد؟ ج: تکرار نماز جماعت براى يکبار به خاطر مأمومين ديگر در نمازهاى يوميه جايز و بلکه مستحب است. ولى جواز آن در نماز عيد مشکل است. س 570: اگر امام جماعت در رکعت سوم یا چهارم نماز عشا باشد و مأموم در رکعت دوم، آیا بلند قرائت کردن حمد و سوره بر مأموم واجب است؟ ج: در فرض سؤال واجب است که حمد و سوره را آهسته بخواند. س 571: در نماز جماعت بعد از سلام ابتدا آیه صلوات بر پیامبر تلاوت می‏شود و نمازگزاران سه مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد(صلی الله علیهم اجمعین) می‏فرستند، بعد از آن سه بار تکبیر می‏گویند و سپس شعارهای سیاسی به‌صورت دعا و برائت توسط مؤمنین با صدای بلند داده می‏شود، آیا این کار اشکال دارد؟ ج: قرائت آيه و ذکر صلوات بر پيامبر و آل او(صلى الله عليهم اجمعين) نه تنها اشکال ندارد بلکه مطلوب بوده و ثواب دارد، و مواظبت بر شعارهاى اسلامى و شعار انقلاب اسلامى (تکبير و ملحقات آن) که يادآور رسالت و اهداف بلند انقلاب اسلامى‏است، هم مطلوب‏ است. س 572: اگر شخصی در رکعت دوم نماز جماعت به مسجد برسد و بر اثر جهل به مسأله، تشهد و قنوت را که باید در رکعت بعد بجا آورد، انجام ندهد، آیا نماز وی صحیح است؟ ج: نماز صحیح است. ولیقضای تشهد را بجا آورد و دو سجده سهو، هم برای ترک تشهد بنابر احتیاط بر او واجب‏ است. س 573: آیا رضایت کسی که در نماز به او اقتدا می‏شود، شرط است؟ آیا اقتدا به مأموم صحیح است؟ ج: رضايت امام جماعت شرط صحّت‏ اقتدا نيست، و اقتدا به مأموم تا وقتى که نمازش را به جماعت ادامه مى‏دهد، صحيح نيست. س 574: دو نفر که یکی امام است و دیگری مأموم، اقامه نماز جماعت کرده‏اند. شخص سومی به تصور اینکه فرد دوم امام است، به او اقتدا می‏کند و بعد از نماز می‏فهمد که وی مأموم بوده نه امام، نماز شخص سوم چه حکمی دارد؟ ج: اقتدا به مأموم صحيح نيست، ولى زمانى که انسان نداند و به او اقتدا کند، اگر در رکوع و سجود به وظيفه نمازگزار منفرد عمل کرده، بدين معنى که رکنى را عمداً و يا سهواً کم يا زياد نکرده باشد، نمازش صحيح است. س 575: کسی که قصدِ خواندن نماز عشا را دارد، آیا می‏تواند به کسی که نماز مغرب می‏خواند، اقتدا نماید؟ ج: اشکال ندارد. س 576: آیا عدم رعایت ارتفاع محل نماز امام نسبت به مأمومین، موجب بطلان نماز آنها می‏شود یا خیر؟ ج: اگر بلندى جايگاه امام نسبت به جايگاه مأمومين، بيشتر از حدى باشد که شرعاً مجاز است، موجب بطلان نماز جماعت است. س 577: اگر یکی از صفهای نماز جماعت به‌طور کامل از افرادی تشکیل شده باشد که نمازشان قصر است و نماز همه افراد صف بعدی تمام باشد، اگر افراد صف جلو بعد از خواندن دو رکعت نماز فوراً برای خواندن دو رکعت بعدی اقتدا کنند، آیا نماز کسانی که در صف پشت سر آنها هستند، نسبت به دو رکعت آخر نماز، جماعت باقی می‏ماند یا فرادی می‏شود؟ ج: اگر افراد صف جلو، بعد از خواندن دو رکعت نماز فورا برای خواندن دو رکعت بعدی اقتدا کنند، نماز افراد صف‌های بعدی اشکال ندارد و در فرص سوال که بلافاصله اقتدا می‌کنند، نماز جماعت باقی می‌ماند. س 578: اگر مأموم در آخر یکی از دو طرف صف اول نماز ایستاده باشد، آیا می‏تواند قبل از مأمومینی که بین او و امام ایستاده‏اند، وارد نماز جماعت شود؟ ج: اگر مأمومينى که بين او و امام ايستاده‏اند، بعد از اينکه امام جماعت شروع به نماز کرد، به‌طور کامل آماده اقتدا نمودن باشند، مى‏تواند به نيت جماعت وارد نماز شود. س 579: کسی که به رکعت سوم نماز جماعت برسد و به خیال اینکه امام در رکعت اول است، چیزی نخواند، آیا اعاده نماز بر او واجب است؟ ج: اگر قبل از رکوع متوجه شود قرائت واجب است، ولى اگر بعد از اينکه داخل رکوع شد متوجه شود، نماز او صحيح است و چيزى بر او واجب نيست؛ هرچند احتياط مستحب اين است که دو سجده سهو براى ترک سهوى قرائت بجا آورد. س 580: برای برگزاری نماز جماعت در اداره‏های دولتی و دبیرستانه

ا نیاز شدیدی به امام جماعت وجود دارد، و چون غیر از من عالم دیگری در منطقه وجود ندارد، مجبور هستم یک نماز را در مکان‏های مختلف برای سه یا چهار بار به عنوان امام جماعت اقامه کنم و چون همه مراجع نماز جماعت دوم را اجازه می‏هند، آیا در بیشتر از آن نیت نماز قضای احتیاطی جایز است؟ ج: امامت به نيت نماز قضاى احتياطى صحيح نيست. س 581: یکی از دانشگاهها اقدام به برگزاری نماز جماعت برای کارمندان خود در یکی از ساختمان‏های مربوط به دانشگاه که در مجاورت یکی از مساجد شهر قرار دارد، کرده است، با توجه به اینکه در همان زمان در آن مسجد نماز جماعت اقامه می‏شود، شرکت در نماز جماعت دانشگاه چه حکمی دارد؟ ج: شرکت در نماز جماعتى که از نظر مأموم واجد شرايط اقتدا و جماعت است، اشکال ندارد، هرچند نزديک مسجدى باشد که در همان زمان در آن نماز جماعت برگزار مى‏شود. س 582: آیا نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که شغل قضاوت دارد، ولی مجتهد نیست، صحیح است؟ ج: اگر شغل قضاوت او بعد از نصب وى توسط کسى که صلاحيت نصب را دارد، باشد، مانع اقتدا به او در نماز نيست. س 583: آیا کسی که در نماز مسافر مقلد امام خمینی(قدّس‏سرّه) است، می‏تواند به امام جماعتی ‏که‏ در آن مسأله مقلد مرجع ‏دیگری ‏است، به‌خصوص در نماز جمعه، اقتدا نماید؟ ج: اختلاف در تقليد مانع از صحّت‏ اقتدا نيست، ولى اقتدا در نمازى که طبق فتواى مرجع تقليدِ مأموم، قصر است و طبق فتواى مرجع تقليدِ امام جماعت، تمام است، يا بالعکس صحيح نيست. س 584: اگرامام جماعت سهواً بعد از تکبیرةالاحرام به‏ رکوع برود، وظیفه مأموم چیست؟ ج: اگر مأموم بعد از داخل شدن در نماز جماعت و پيش از رفتن به رکوع متوجه شود واجب است که نيت فرادى نموده و حمد و سوره را قرائت کند. س 585: اگر تعدادی از دانش‏آموزان غیر بالغ مدارس بعد از صف سوم یا چهارم نماز جماعت ایستاده باشند و بعد از آنها تعدادی از افراد مکلّف ایستاده باشند، نماز مکلفین صفهای بعدی چه حکمی دارد؟ ج: در فرض مذکور اشکال ندارد. س 586: آیا تیمم بدل از غسل نسبت به امام جماعتی که معذور است، برای اقامه نماز جماعت کافی است؟ ج: اگر شرعاً معذور باشد، مى‏تواند با تيمم بدل از غسل، امام جماعت شود و اقتدا به او اشکال ندارد. نماز جماعت‏ استفتائات جدید س. آیا گفتن «الحمدلله رب العالمین» بعد از قرائت حمد توسط امام جماعت جایز و مستحب است؟ ج. استحباب گفتن (الحمد لله) در پایان سوره حمد مختص به کسی است که سوره حمد را قرائت نموده - خواه امام باشد، در جماعت و یا فرادا می‌خواند - و یا اینکه (مأموم) آن را شنیده است. س. آیا حائل با نبودن یک نفر در بین صف نماز جماعت صدق می‌کند بطوری که ارتباط این طرف با آن طرف صف قطع شود؟ ج. اگر از جلو به امام متصل نباشد، و به واسطه کسی که طرف راست یا چپ او اقتدا کرده نیز به امام متصل نباشد، چنانچه بیشتر از یک قدم بزرگ فاصله نباشد، نمازش صحیح است. س. آیا از نظر مقام معظم رهبری«دام ظله» در نماز جماعتی که عدّه‌ای از مأمومین مسافر هستند و در وسط نماز جماعت سلام می‌دهند و بلافاصله اقتدا می‌کنند، اتصال نمازهای دیگران بهم می‌خورد یا نه؟ ج. اگر بلافاصله اقتدا ‌کنند، جماعت باقی می‌ماند. س. در نماز جماعت مانند حرم مطهر رضوی و یا نماز جمعه گاهی اتفاق می‌افتد که اتصال آقایان به جماعت توسط بانوان انجام می‌گیرد، آیا اشکال دارد؟ ج. اشکال ندارد. س. در صورتی که نماز امام جماعت تمام شده برای درک ثواب نماز هنگام تشهد اقتدا کند و بنشیند و تشهد بخواند. سؤال این است که منظور از نشستن، تجافی است یا نشستن معمولی؟ ج. نشستن معمولی مراد است. س. در صف جماعت اگر اطراف مأموم بچه ممیز و غیر ممیز نمازگزار باشد، حکم نماز شخص مکلف چیست؟ ج. در فرض سؤال اگر بچه ممیز فاصله شود چنانچه بدانند نماز او صحیح است، نماز جماعت اشکال ندارد، همچنین اگر یک یا چند بچه غیر ممیز یا بچه ممیزی که نمازش باطل است فاصله شود ولی از جلو و یا طرف دیگر اتصال باشد و یا اینکه فاصله بین دو مأموم بیش از یک قدم نباشد، نماز جماعت اشکال ندارد. س. آیا در نماز جماعت وجود دختر بچه درصف مأمومین مرد اشکال دارد؟ ج. اگر ممیز باشد بنا بر احتیاط واجب، لازم است در حال نماز، بین او و مردان حداقل یک وجب فاصله باشد. س. کیفیت تبعیت از امام در نماز جماعت چگونه است؟ ج. متابعت مأموم از امام در افعال نماز واجب است؛ یعنی مأموم بايد افعال نماز را با امام يا كمى ديرتر از امام به‌جا آورد و اگر عمداً از امام جماعت جلو بیفتد يا مدتى بعد از او (به نحوی که متابعت از امام صدق نکند) انجام دهد، نمازش فرادا می‌شود. اما نسبت به اقوال و اذکار ـ جز تکبیرة الاحرام ـ تبعیت واجب نیست، اما در تکبیرة الاحرام نبايد تكبيرة الاحرام را پيش از امام بگويد، بلكه احتياط واجب آن است كه تا تكبير امام تمام نشده تكبير نگويد. س. اگر بعد از نماز جماعت معلوم شود، ف