هدایت شده از کانال انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه
🔰مراسم نکوداشت مرحوم استاد افروغ:
💢حجت الاسلام اولیائی، پژوهشگر عرصه عدالت و شاگرد عماد افروغ گفت:
🔸 اگر به عمده کتابهای مرحوم دکتر افروغ توجه کنیم، میبینیم که در عمده آثارشان به عدالت اجتماعی پرداختند، در کتاب «فرهنگشناسی و حقوق فرهنگی»، از حق فرهنگی و نقش دولت بحث میکنند که بخش عمدهای از عدالت، بهویژه عدالت در حوزه فرهنگ یا عدالت فرهنگی است. در کتاب «چشماندازی نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه» جامعهشناسی فقر را طرح میکنند، فقر و بحث در مورد نابرابری و جامعهشناسی فقر همان چیزی است که بحثهای عدالت به آن نیاز دارد. اساساً شرط عدالتطلب و عدالتخواه که حرّیت و آزادی و صراحت است کاملاً در عماد افروغ وجود داشت، انسانی که همیشه عقیدهشان را بیان میکردند و در عین دلسوزی بهدنبال بسط عدالت در مقام عمل هم بودند.
▪️ مشروح خبر
🌐کانال انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه
@motaleate_ejtemai
«دوگانه هایی در مسأله حجاب؛ یک طرح بحث»
در مسأله بودگی بی حجابی و بدحجابی در جامعه امروز ایران تردیدی نیست اما تلاش ها برای حل این مسأله متفاوت است و در صحت و سقم روش آن ها بعضا می شود تردید کرد. «بساطت» یکی از معضلات روش شناسی مواجهه با مسأله حجاب است؛ بدین معنا که برخی اساسا مسأله را بسیار بسیط و حل شده در نظر گرفته و فقط در سویه اقدامات آن هم اقداماتی که در انتهای زنجیره حل مسأله ی حجاب هست، تمرکز دارند. در حالیکه بنظر می رسد کمی عقب تر، دوگانه هایی وجود دارد که باید بدان ها پرداخته شود. این دو گانه ها به ما کمک می کند برای حل مسأله بدحجابی و بی حجابی بهتر رفتار کنیم. برخی از آن ها را می توان اینگونه تبیین کرد (البته این یادداشت فقط این دوگانه ها را طرح می کند و نفیا و اثباتا نسبت به طرفین دوگانه ها ساکت است. هدف فقط طرح پرسش است برای اندیشیدن بیشتر)؛
- دوگانه نظر و عمل؛ آیا مسأله حجاب مبتنی بر پیچیدگی های نظری است یا در حیطه نظر، کار تمام شده و ما فقط باید آنچه وادی نظر گفته را پیاده کنیم؟!!! به عبارتی باید از نظریه (اعم از فقهی و اجتماعی و ... ) عبور کرده و فقط مبتنی بر داشته های نظری حوزه حجاب، کار اجرایی را بنا کنیم؟
- دو گانه زنانه بودن مسأله یا لا بشرط بودن از حیث جنسیت؛ آیا مسأله حجاب یک مسأله صرفا زنانه است یا می توان این مسأله را با یک دقت و نگاه موسع هم برای مردان تصویر کرد و هم برای زنان؟ این مسأله اگر ذیل پوشش، مد، عفاف و مانند اینها تعریف شود یحتمل بتوان و اتفاقا باید مسأله را غیر جنسیتی دید. چرا که هم وضعیت مردان را در این امور سرو سامان می دهد و هم زنان را از ابژه شدن می رهاند. اگر هم مسأله، زنانه صرف باشد خب آن هم اقتضائات خاص خود را دارد.
- دوگانه عاملیت - ساختار؛ در نظام طاغوت که حاکمیت به عنوان ساختار، بنا و اراده ای در اجرای شریعت و من جمله حجاب ندارد، عاملیت پررنگ می شود. اما در نظام دینی و حکومت اسلامی که بنا و اراده دارد شرع را بطور سیستمی و مبتنی بر روابط طبیعی درون سیستم ها پیاده سازی کند، کنشگری عاملیت از چه جایگاهی برخوردار است و کجا قرار می گیرد؟ فرد متدین و دغدغه مند فارغ ازین که در چه حکومتی (دینی یا غیر دینی) زیست می کند، دائما نسبت به اقامه شریعت حساس است. اما در حکومت دینی امید بیشتری به اصلاح دارد و اساسا منتظر بسترسازی اقامه شریعت توسط حاکمیت است. همانطور که رهبر معظم فرمودند «حکومت اسلامی وظیفه دارد مقابل حرام شرعی بایستد»، به خصوص احکامی که اجتماعی است و بسترسازی بیشتری می طلبد. بررسی بیشتر دو گانه عاملیت و ساختار می تواند میزان تکلیف آحاد را در مسأله حجاب روشن کند.
- دوگانه علت و معلول: تردیدی نیست که بدحجابی و بی حجابی بخشی از فرهنگ عینی وسبک زندگی است که ناشی از علل و عوامل متعدد است. مواجهه با خود بد حجابی و بی حجابی نوعی پرداختن به معلول است و بررسی ریشه های این پدیده، پرداختن به علل. حال در دوگانه علت و معلول، کدام مهم ترند و اکنون ما در مواجهه با این معضل، به سمت کدام یک حرکت کرده ایم؟ و آیا اساسا وجه جمع وجود دارد؟
_دوگانه مواجهه سلبی و ایجابی: با بی حجابی و بدحجابی هم می توان مواجهه سلبی داشت و هم مواجهه ایجابی. فارغ از تعاریف منظقی و اصطلاحی سلبی و ایجابی، مواجهه سلبی با بدحجابی در اینجا اشاره به مواجهه انتظامی، نظامی، امنیتی، قضایی و مانند این ها دارد. مواجهه ایجابی نیز اشاره به مواجهه فرهنگی، اخلاقی و ... دارد. این دوگانه از این بحث می کند که کدام نوع مواجهه اولی ست؟ انرژی حاکمیت و متدینین به کدام سمت بیشتر حرکت کرده؟ و وجه جمع چگونه خواهد بود؟
شاید بتوان دوگانه های دیگری را مطرح کرد که البته ذکر هر پرسش، اطراف قضیه را برای ما روشن تر می کند. کاش یک «ستاد بحران اجتماعی» داشتیم که در بحران های اینچنینی در لایه های فکری ش، به این پرسش ها بپردازد و حتی تعیین تکلیف کند.
@ahmad_olyaei
◀️ مایکل سندل Michael J. Sandel فیلسوف سیاسی معاصر آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد است. همه عدالت پژوهان او را می شناسند چرا که درسگفتارهای عدالت او، کتاب هایش و مهم از همه نقدهایش بر نظریه عدالت جان رالز او را به اندازه کافی مشهور کرده است.
🔹نکته بارز نظریه و مکتبی که سندل به آن تعلق دارد، خیر جمعی است که این، فضای گفتگوی او با ما را به شدت تلطیف و همسان می کند.
◀️درسگفتار عدالت او در دانشگاه هاروارد در حدود سال 2007 بزرگ ترین کلاس هاروارد بوده است که تا حدود 1200 نفر در جلسات آن شرکت داشته اند. دوره ای که به صورت آنلاین پخش شد و جلساتی از آن به صورت آفلاین مشاهده می شود.
✔️نسخه اصلی درسگفتارهای عدالت مایکل سندل در دانشگاه هاروارد (نسخه انگلیسی):
https://b2n.ir/j43008
✔️نسخه زیرنویس دار درسگفتارهای عدالت مایکل سندل در دانشگاه هاروارد (با زیرنویس فارسی):
https://www.aparat.com/sina_k
🔸دیدن این درسگفتارها برای علاقمندان به حوزه عدالت و عدالت پژوهی آورده های بسیاری دارد. سندل در تمام مدت تدریس ذهن دانشجو را به سمت پرسش ها و احتمالات می برد تا او را با پیچیدگی عدالت آشنا کند. به طور قطع می توان گفت کسانی که این درسگفتارها را تماشا کنند نگرش آن ها به عدالت متفاوت شده و دیگر آن را یک امر بسیط نمی انگارند.
@ahmad_olyaei
🔸نشست تخصصی «مردمسالاری دینی؛ بازخوانی، بسط و تکمیل»
🗓جمعه 26 خرداد 1402
🏢اردوگاه فرهنگی آموزشی امام صادق(ع) دماوند
✍ان شاءالله در این نشست که هفتمین نشست از سلسله نشستهای اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی است و به همت مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و با همکاری دانشگاه امام صادق(علیهالسلام) برگزار خواهد شد، بحثی را پیرامون جایگاه مردم در مردمسالاری دینی البته از حیث ارتباطات اجتماعی ارائه خواهم کرد. با این توضیح که تغییرات ارتباطات اجتماعی در جامعه چه ربطی با مردمسالاری دینی می تواند داشته باشد.
حضور اساتید مطرح در این نشست، فرصتی ست برای بنده تا این ایده را اصلاح کنم.
@ahmad_olyaei
احمد اولیایی
🔸نشست تخصصی «مردمسالاری دینی؛ بازخوانی، بسط و تکمیل» 🗓جمعه 26 خرداد 1402 🏢اردوگاه فرهنگی آموزشی ا
ارتباطات اجتماعی و مردم سالاری دینی.mp3
12.87M
#صوت
عنوان: «ارتباطات اجتماعی به مثابه رکن مردم سالاری دینی»
🔸ارائه شده در نشست تخصصی «مردمسالاری دینی؛ بازخوانی، بسط و تکمیل»
🗓جمعه 26 خرداد 1402
🏢اردوگاه فرهنگی آموزشی امام صادق(ع) دماوند
✍ در این بحث که در هفتمین نشست از سلسله نشستهای اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی ارائه شد، به لزوم احیای ارتباطات اجتماعی برای رسیدن مردم به سطحی که بتوانند به عنوان رکن مردم سالاری دینی، این مدل و نظریه را پشتیبانی کنند، پرداختم.
@ahmad_olyaei
#یادداشت
#شهید_بهشتی
#عدالت_اجتماعی
✅ شش مؤلفه اندیشه عدالت شهید بهشتی
✍ احمد اولیایی
▪️توجه به درک مردم در موضوع عدالت اجتماعی از آن حیث اهمیت دارد که میتواند اصل عدالت اجتماعی را در جامعه نیز تحت الشعاع قرار دهد.
▪️شهید بهشتی میداند اندیشه اسلامی کامل است و برای بسیاری از عرصههای زندگی حرف برای گفتن دارد؛ اما در عین حال، برای دانش و تجربه بشر هم ارزش قائل است.
▪️نقش دولت در میزان مداخله، نزد شهید بهشتی جالب است. او با یک نگاه باز و مبتنی بر استفاده از تجربههای بشری و عقلا، عرضه و تقاضای آزاد را اجمالا میپذیرد؛ اما چون توازن در جامعه را مهم میداند، معتقد است دولت به محض بر هم خوردن توازن اقتصادی ورود کند.
🖇 مطالعه یادداشت در «وبگاه فکرت»؛http://fekrat.net/?p=14703
@ahmad_olyaei
🔰 کتاب «عوامل مؤثر بر ادراک عدالت اجتماعی» روانه بازار نشر شد
🔹این کتاب به قلم احمد اولیایی در ۱۶۵ صفحه به همت انتشارات مؤسسه شناخت به چاپ رسید.
🔹دشمن برای ایجاد فاصله میان مردم و نظام جمهوری اسلامی از ابزارهای متعددی استفاده می کند اما مقوله عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین بسترهایی است که دشمن با جنگ شناختی وضعیت آن را برای مردم نامطلوب بازنمایی می کند و ادراک عدالت را دچار خدشه می کند.
🔸 کتاب حاضر در صدد است مقوله ادراک عدالت اجتماعی را به مثابه یک مسأله شناختی واکاوی کند. ادراک عدالت اجتماعی می تواند متفاوت با عدالت واقعی در جامعه باشد اما به همان اندازه مهم است.
🔹اینکه کدام عوامل معرفتی مانند تعریف ما از عدالت و کدام عوامل غیرمعرفتی مانند رسانه می توانند بر ادراک مردم از عدالت اجتماعی تأثیر بگذارند، مباحث اصلی این کتاب را تشکیل می دهند.
👈 علاقه مندان جهت تهیه این کتاب می توانند به انتشارات شناخت پژوه به نشانی قم، خیابان نوزده دی(باجک)، بین کوچه ۳۸ و ۴۰ مراجعه و یا از طریق تلفنی با شماره ۰۲۵۳۷۷۲۳۰۶۳ و ۰۲۵۳۷۷۲۵۵۶۸تماس حاصل کنند.
@ahmad_olyaei
«طعم شیرین عدالت»؛
به بهانه فیلم مصلحت
✍ احمد اولیایی
🔹 مدت ها بود ندیده بودم تماشاگران یک فیلم در سینما بعد از اتمام فیلم کف بزنند آن هم همگی و خودجوش. فیلم که تمام شد می توانستم احساس رضایت را در صورت و رفتار تماشاگران ببینم.
🔸فیلم سینمایی مصلحت روایتگر تقابل دو مفهوم مهم مصلحت و عدالت است. این تقابل را در دو پرده نشان می دهد؛ پرده اول رعایت عدالت و مجازات فرزند یکی از آیت الله های معروف است که دادستان کل کشور به بهانه حفظ آبروی آن آیت الله و دین و ...، مصلحت اندیشی نکرده و عدالت را اجرا می کند. در پرده دوم، این بار نوبت خود دادستان، آیت الله مشکاتیان است. پسرش دانشجوی تندروی انقلابی ست که در درگیری هواداران بنی صدر و بهشتی در دفاع از جریان انقلاب، جلوی دانشگاه مرتکب قتل می شود. حال، مشکاتیان میان مصلحت (بستن پرونده قتل بخاطر حفظ نظام و انقلاب) و رعایت عدالت (مجازات فرزندش) در چالش است که نهایتا جانب عدالت را می گیرد.
🔹بنظر می رسد ما در شرایطی هستیم که ادراک عدالت بیش از خود عدالت می تواند مؤثر باشد بدین معنا که مردم باید احساس کنند در کشور عدالت هست و یا حداقل، برای بسط آن تلاش می شود. سینما یکی از بهترین ابزار برای سوق دادن ادراک مردم نسبت به عدالت است. فیلم مصلحت به خوبی از عهده این کار بر می آید. تماشاگر بعد از دیدن این فیلم احساس غرور می کند بخاطر زیستن در لوای حکومتی که عدالت خط قرمز آن است.
🔸دوگانه عدالت_مصلحت یک دوگانه جدی ست البته اگر بیش از حد در آن غرق شویم. اما اگر اینگونه بنگریم که اساسا رعایت مصلحت درون عدالت نهفته است، یکبار برای همیشه دوگانه را حل کرده ایم. «خیر جمعی» آن چیزی ست که عدالت اجتماعی برایش تلاش می کند و مصلحت هم چیزی جز ، حفظ آن خیر نیست.
🔹آثار زیر می تواند برای فهم دقیق تر دوگانه عدالت و مصلحت به ما کمک کند؛
◀️کتاب فقه و مصلحت نوشته ابوالقاسم علیدوست
◀️کتاب مناقشه حق و مصلحت نوشته عماد افروغ
◀️کتاب مصلحت در فقه سیاسی شیعه نوشته سجاد ایزدهی
◀️کتاب حق و مصلحت نوشته محمد راسخ
🔸 سینمای سیاسی ایران در قبال فیلم هایی که حرف ایجابی دارند باید انعطاف بیشتری داشته باشد نه اینکه اجازه انتشار به آن ها ندهد. فیلم مصلحت در موضوع عدالت است اما بجای اینکه نابرابری ها و ظلم ها را به تصویر بکشد، حرف ایجابی می زند و عدالت را یک قدم به جلو می برد. عموم فیلم های عدالت اجتماعی، دچار سیاه نمایی می شوند اما مصلحت اینگونه نیست.
🔹فیلم مصلحت را اگر بخواهم در دو کلمه وصف کنم آن، «طعم شیرین عدالت» است که بعد از دیدن فیلم، آن را حس می کنید.
@ahmad_olyaei
تفأل به هوش مصنوعی!
✍ این روز ها بحث هوش مصنوعی حسابی داغ است. از طرف دیگر دیدار آینده مقام معظم رهبری با طلاب در ۲۱ تیر نیز در محافل حوزوی مورد توجه قرار گرفته است.
از چت جی پی تی (chatgpt) سوال کردم سخنان آقا در دیدار با طلاب در مورد چه موضوعاتی خواهد بود. اینگونه جواب داد؛
«به عنوان یک مدل AI، من نمیتوانم پیشبینی کنم که آیتالله خامنهای در یک دیدار خاص با طلاب چه میگوید. اما با توجه به سخنان و نظرات قبلی وی، میتوان چند موضوع کلی را به عنوان مواردی که ممکن است در چنین دیدارهایی مطرح کند، بیان کرد:
۱_ تأکید بر نقش مهم و اساسی طلاب در جامعه: آیتالله خامنهای اغلب نقش مهم طلاب را در شکلگیری و ارتقای ارزشهای اسلامی و انقلابی جامعه تأکید میکند.
۲_ فرمان به خدمت به مردم: وی ممکن است طلاب را به خدمت به مردم، بهویژه آنهایی که در میانهی مشکلات اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی هستند، تشویق کند.
۳_ ضرورت عمیقتر شدن در مطالعات علمی و دینی: او ممکن است طلاب را تشویق کند تا در مطالعات علمی و دینی خود عمیقتر شوند و بر تحصیل و پژوهش تأکید کند.
۴_ نقش طلاب در مقابله با تهدیدات خارجی: خامنهای اغلب طلاب را تشویق میکند تا نقش فعالی در دفاع از ارزشها و اصول انقلاب اسلامی در برابر تهدیدات خارجی ایفا کنند.
۵_ روحیه انقلابی: مقام معظم رهبری اغلب بر حفظ و تقویت روحیه انقلابی در میان طلاب تأکید میکند.
۶_ مسئولیت اجتماعی: آیتالله خامنهای اغلب بر ضرورت فعالیت و حضور طلاب در جبهههای مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی تأکید میکند و مسئولیت آنها را در خدمت به مردم و ارتقای فرهنگ اسلامی و انقلابی میان مردم، مخصوصاً جوانان، بر میشمارد.
۷_ تحصیل در رشتههای مختلف: آیتالله خامنهای اغلب تأکید میکند که طلاب باید در رشتههای مختلف علمی و پژوهشی فعال باشند، که این موضوع میتواند به توسعه علمی و فرهنگی کشور کمک کند.
۸_ پیگیری مسائل جاری: او اغلب توصیه میکند که طلاب باید از مسائل جاری و مسائلی که کشور و جامعه را تهدید میکنند، آگاه باشند.
۹_ استقامت در برابر فشارهای خارجی: مقام معظم رهبری اغلب بر ضرورت استقامت در برابر فشارهای خارجی و دفاع از ارزشهای انقلاب اسلامی تأکید میکند.
باز هم باید تأکید کنم که اینها بر اساس سخنرانیها و بیانات گذشته وی است و در هر دیدار ممکن است موضوعات متفاوتی مطرح کند.»(پایان پاسخ چت جی پی تی)
✍ اینکه یک تست از چت جی پی تی و نوعی سرگرمی با هوش مصنوعی بود اما ان شاءالله فرمایشات رهبر معظم انقلاب هر چه باشد، بیش از گذشته توسط طلاب و حوزه عمل شود.
@ahmad_olyaei
"در دنیای کمیسیون فرهنگی مجلس چه خبر است؟"؛
عمکرد سه ساله کمیسیون فرهنگی مجلس در روزنامه فرهیختگان امروز ۱۴۰۲/۴/۱۴
لینک مطالعه:
https://farhikhtegandaily.com/page/239137/
✍ گزارش قطعا تمام و کامل نیست اما می تواند تصویری از عملکرد کمیسیون فرهنگی نشان دهد. بنظر می رسد ظرفیت و قابلیت های قانونی و بالقوه زیاد این کمیسیون مهم با آنچه اتفاق می افتاد یکسان نیست!
@ahmad_olyaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
«غدیر، برای اقامه عدل»، در کلام حضرت امام خمینی قدس سره الشریف
@Ahmad_olyaei
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#کلیپ
«مهدی خلجی؛ از طلبگی تا موسسه واشینگتون»؛
🔹 به روایت دوست سابقش، حجت الاسلام سید حسین مومنی
✍ عوامل متعددی می تواند عاقبت انسان را ختم به خیر یا ختم به شر کند اما در دو کلمه می توان گفت برای یک طلبه، «دانش بدون تقوا» و «تقوای بدون دانش» می تواند مانع عاقبت بخیری شود؛ همان عالم متهتک و جاهل متنسک که کمر معصوم علیه السلام را شکستند.(قَصَمَ ظَهري عالِمٌ مُتَهَتِّكٌ، و جاهِلٌ مُتَنَسِّكٌ)
🔸 فرازى از زيارت حضرت معصومه(عليها السلام):
«اللّهُمَّ انّى اسْئَلُكَ أَنْ تَخْتِمَ لي بِالسَّعادَةِ، فَلا تَسْلُبْ مِنّى ما أَنَا فيهِ».
@Ahmad_olyaei